Παπάρας εγκώμιο. Από την Ελένη Ψυχούλη

Παπάρας εγκώμιο. Από την Ελένη Ψυχούλη Facebook Twitter
5
Παπάρας εγκώμιο. Από την Ελένη Ψυχούλη Facebook Twitter

Παπάρα, λαδομπούκα, βούτα, όπως και να την πεις, ηχεί αντιαισθητικά ρουστίκ και πολιτικά ανορθόδοξη. Πατέντα και αποκλειστικότητα ελληνική όσο η φέτα και όσο δεν γίνεται πιο πολύ, η ζουμερή μπουκιά είναι απλά η Ιερή Σύνοψη της εθνικής νοστιμιάς.

Ζεστό γάλα, ζάχαρη, το ψωμί της προηγούμενης κομμένο σε μπουκίτσες που ψιθυρίζουν μικρές μπουρμπουλήθρες όσο πνίγονται στην επαφή του λευκού υγρού. Το παιδικό μας δείπνο όταν είχε αποτροπιαστικές φακές από το μεσημέρι. Όταν ψαρεύαμε τα λιγοθυμισμένα ψωμάκια, που είχαν επανέλθει στην ζυμαρένια τους υπόσταση με μια υγρή γλύκα παραπάνω, παραβγαίνοντας ποιός θα "γυαλίσει" το πιάτο καλύτερα, να το δει η μαμά και να μπερδευτεί, να το βολέψει κατευθείαν στο ντουλάπι.

Στο τραπέζι τρώγαμε κομψά, με τρόπους, μαχαιροπίρουνο και το στόμα κλειστό. Όταν, όμως, στο τέλος της σεμνής καθημερινής τελετής στο κέντρο του τραπεζιού η κατανάλωση αποκάλυπτε το λάδι της χωριάτικης, διάστικτο με σποράκια ντομάτας και ένα touch από φετούλες κρεμμυδιού, το μάτι της οικογένειας γυάλιζε, το άγριο ένστικτο του ανικανοποίητου απαιτούσε τον άσπρο πάτο σε μικρές λαδωμένες παπάρες, την απόδειξη πως στόχος μιας χωριάτικης είναι μόνο η βούτα του φινάλε, τη Θεία Κοινωνία του Απόλυτου. Με το οποίο οι υπόλοιποι ευρωπαίοι φλέρταραν διακριτικά: έφτιαξαν κρουτόν για τις σαλάτες τους, έψησαν ψωμάκια για τις σούπες τους.

Έρωτα και μάλιστα τρελό, έκανε μαζί του μόνο ο έλληνας. Που το γαστρονομικό του ένστικτό υπήρξε ανέκαθεν εξοικειωμένο με το αξίωμα που θέλει όλα τα υλικά μιας συνταγής να συνοψίζονται στο τελικό κρεσέντο της λαδοβούτας, με μπόνους την comfort συμμετοχή-παιδική μνήμη του παπαριασμένου ψωμιού. Με έμπνευση από την απόλυτη φτώχια και την παντοδυναμία του άρτου του επιούσιου ως κεντρικού ρεφραίν της καθημερινής χόρτασης, η παπάρα είναι κάτι παραπάνω από λύση ανάγκης. Είναι ηδονή. Η φτώχια που θέλει καλοπέραση.

Παπάρες υπάρχουν δυό ταχυτήτων: η τυχαία και η εξεπίτηδες. Τυχαία και άρα απολαυστικότερη, σαν τον έρωτα που σε ζαλίζει περισσότερο ως κεραυνοβόλος, είναι το ασυγκράτητο αμόκ όταν έχεις κρατηθεί ως το τέλος, επιτείνοντας τον οργασμό, πάνω από ένα κοκκινιστό αλλά τελικά υποκύπτεις βουλιμικά στα υπολείμματα της κατσαρόλας, είναι όταν επιτίθεσαι απρόσμενα στα απομεινάρια ενός τάπερ με γεμιστά πριν το περάσεις στο νεροχύτη, είναι όταν παθαίνεις το ανεξέλεγχτο μετά από ένα comme il faut τραπέζι και συνευρίσκεσαι κατ'ιδίαν στην κουζίνα με τη σάλτσα του ιμάμ που ξέμεινε σε μια πιατέλα, όταν ξυπνάς από την καλοκαιρινή σιέστα και ο μισοαναίσθητος εαυτός σου σε κατευθύνει στο ζουμί που ξέμεινε από τα μεσημεριανά φασολάκια παρέα με τη γωνιά της φρατζόλας.

H εξεπίτηδες βούτα έχει τις συνταγές της, καθότι ο ζυμωτός υδατάνθρακας μουλιάζει βολικά παντού: στο γάλα, στο τσάι και στον καφέ-όλοι πρωτοδοκιμάσαμε τον ελληνικό με βούτες στο φλυτζανάκι της γιαγιάς-στο τσίπουρο, στο κρασί, στις σάλτσες και στις σούπες. Στην Κοζάνη τα χτεσινά λίπη του ταψιού ζεσταίνονται με ψωμάκι και μρταμορφώνονται σε πιάτο ημέρας, παπάρα με τ'όνομα λένε στη Θεσσαλία το πρωινό με γάλα, πετιμέζι και κανέλα, παπάρα λένε και στη Μακεδονία το ψωμί που μουλιάζει σε σκόρδο και τουλουμοτύρι.

Το εθνικό ένστικτο της κυρίας των βορείων προαστείων επαναστατεί και ζητά ευγενικά από το γκαρσόν μια "μπουκίτσα μπαγκέτα" για να βουτήξει στη σος σοκολά του σουφλέ της στο chic εστιατόριο και η υστερικώς υγιεινίστρια φίλη μου αναζητά παντού τις best συνταγές για κοκκινιστό. Τις οποίες μαγειρεύει χωρίς το κρέας και καταβροχθίζει συνοδεία φρατζόλας στα απόκρυφα του σαλονιού της. Του γαστρονομικού κυττάρου φυγείν αδύνατον.

 

 

Γεύση
5

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ντρόμ(ι)σες: Ένα ξεχασμένο αρβανίτικο πιάτο και η ιστορία ενός απαγορευμένου έρωτα

Ηχητικά Άρθρα / Ντρόμ(ι)σες: Ένα ξεχασμένο αρβανίτικο πιάτο και η ιστορία ενός απαγορευμένου έρωτα

Φτιαγμένο με τα πιο απλά υλικά, αλεύρι, νερό και λάδι, συνδέθηκε, μαζί με την μπομπότα, με την Κατοχή. Ο M. Hulot περιγράφει τις αναμνήσεις που του φέρνει στο μυαλό αυτό το πολύ απλό «φαγητό των γιαγιάδων».
M. HULOT
Συνταγές με κουνουπίδι

Γεύση / Συνταγές με κουνουπίδι, με ένα από τα «δώρα» της χειμωνιάτικης κουζίνας

Ο σεφ Άγγελος Μπακόπουλος μοιράζεται ιδέες που έχουν το κουνουπίδι για πρωταγωνιστή, πιάτα που μπορούν να σταθούν τόσο στο καθημερινό όσο και σε ένα κυριακάτικο τραπέζι με φίλους.
ΝΙΚΗ ΜΗΤΑΡΕΑ
Μουσουρλού μου η γλυκιά σου κουζίνα ανάβει φωτιές!

Γεύση / Ένα νέο γαστροκαφενείο στον Βύρωνα σερβίρει τη μικρασιατική παράδοση

Στη Μουσουρλού για τραγανά μύδια Κωνσταντινουπόλεως, τηγανητές πατάτες με κιμά και κασέρι, τυροκαυτερή «χτυπητή», κεμπάπ και ένα πιάτο εμπνευσμένο από τα παλιά Λαδάδικα της δεκαετίας του ’70.
ΝΙΚΗ ΜΗΤΑΡΕΑ
Η τιμή του κρασιού και οι παράγοντες που την επηρεάζουν

Γεύση / Γιατί έχει ακριβύνει τόσο το κρασί;

Πόσο μπορεί να αντέξει στις αυξήσεις το πορτοφόλι του Έλληνα καταναλωτή; Αν πρόκειται για είδη πρώτης ανάγκης, δυστυχώς είμαστε δέσμιοι του «νόμου της αγοράς»· το κρασί όμως είναι προϊόν απόλαυσης, όχι πρώτης ανάγκης.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΟΥΜΑΝΗΣ
Συνταγές με φιστίκι

Γεύση / Ευέλικτο, πλούσιο και τραγανό, το φιστίκι Αιγίνης πρωταγωνιστεί σε αυτές τις έξι αλμυρές και γλυκές συνταγές

Τα αδέλφια Δημήτρης και Θανάσης Σταμούδης προτείνουν ριγκατόνι με πέστο φιστικιού, cookies φιστίκι και άλλες πρωτότυπες ιδέες που αξιοποιούν τον αγαπημένο ξηρό καρπό.
ΝΙΚΗ ΜΗΤΑΡΕΑ
Τι κάνει το Prosecco το πιο δημοφιλές αφρώδες κρασί στον κόσμο;

Το κρασί με απλά λόγια / Τι κάνει το Prosecco το πιο δημοφιλές αφρώδες κρασί στον κόσμο;

Η Υρώ Κολιακουδάκη Dip WSET και ο Παναγιώτης Ορφανίδης μάς ταξιδεύουν στη βορειοανατολική Ιταλία με οδηγό τον σύμβουλο οινολόγο Stefano Ferrantes, ειδικό στην παραγωγή Prosecco, που εργάζεται στα μεγαλύτερα και γνωστότερα οινοποιεία της περιοχής.
THE LIFO TEAM
Βιωσιμότητα και συλλογικές φαντασιώσεις 

Γεύση / Μπορεί η υψηλή γαστρονομία να είναι πράγματι βιώσιμη;

Βραβευμένα εστιατόρια, που αποτελούν το όνειρο πολλών foodies, καυχιούνται για τις βιώσιμες πρακτικές τους, την ίδια στιγμή που κάποιες «λεπτομέρειες» για τη λειτουργία τους τείνουν να αποσιωπούνται από τη βιομηχανία της εστίασης.
ΒΑΣΙΛΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΗΣ
Instant noodles: Tο πιο viral φαγητό στον κόσμο τώρα

Γεύση / Instant noodles: Tο πιο viral φαγητό στον κόσμο τώρα

Η συναρπαστική ιστορία του πιο εύκολου φαγητού ξεκινά από την αρχαία Κίνα και τη δυναστεία Τσινγκ. Σύμφωνα με έναν τριάστερο σεφ, υπάρχει τρόπος να κάνουμε τα συσκευασμένα noodles γκουρμέ. Δοκιμάσαμε όσα βρήκαμε στην Αθήνα και προτείνουμε τα καλύτερα.
ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ
Ο Dr. George Soleas εξηγεί πώς έγινε ο κορυφαίος αγοραστής κρασιών στον κόσμο

Το κρασί με απλά λόγια / Πώς έγινα ο κορυφαίος αγοραστής κρασιών στον κόσμο

O Dr. George Soleas, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του LCBO, του μεγαλύτερου εισαγωγέα κρασιών και οινοπνευματωδών ποτών στον κόσμο, αφηγείται στην Υρώ Κολιακουδάκη (Dip WSET) και τον Παναγιώτη Ορφανίδη την κινηματογραφική ζωή του.
THE LIFO TEAM
Νίκος Ψιλάκης: Mια ζωή αφιερωμένη στην καταγραφή της κρητικής παράδοσης και κουζίνας

Βιβλίο / Νίκος Ψιλάκης: Mια ζωή αφιερωμένη στην καταγραφή της κρητικής παράδοσης και κουζίνας

Ο Νίκος Ψιλάκης ερευνά και μελετά την κρητική παράδοση εδώ και τέσσερις δεκαετίες. Τα βιβλία του είναι μνημειώδεις εκδόσεις για το φαγητό, τις λαϊκές τελετουργίες και τα μοναστήρια της Κρήτης που διασώζουν και προωθούν τον ελληνικό πολιτισμό.
M. HULOT
Proveleggios

Γεύση / Ο Αλέξανδρος Καρακάτσανης έχασε πολλά σε μια νύχτα, αλλά επιστρέφει δυναμικά στο Proveleggios

Ο νεαρός και ταλαντούχος σεφ που είδε το πρώτο του μαγαζί στην Αθήνα να καίγεται ολοσχερώς δεν το έβαλε κάτω στιγμή. Πρόσφατα ανέλαβε να αλλάξει την κουζίνα του δημοφιλούς εστιατορίου και θέλει να αφηγηθεί τις αναμνήσεις όλης της ομάδας που τον υποδέχτηκε μέσα από τα πιάτα του.
ΖΩΗ ΠΑΡΑΣΙΔΗ

σχόλια

5 σχόλια
Ψιλοάσχετο...Θυμάμαι στο σχολείο, Α λυκείου, σε ένα διαγώνισμα στα Μαθηματικά κατεύθυνσης γράψαμε όλοι χάλια, όλοι όμως, και μας είπε ο καθηγητής χαρακτηριστικά "Φάγατε παπάρα" ή κάπως έτσι. Είχε γίνει μεγάλος σάλος από τους γονείς στο Σύλλογο Γονέων και Κηδεμόνων. Εγώ ακόμη αναρωτιέμαι αν αναφερόταν στην παπάρα του ψωμιού με λάδι ή σε τίποτα άλλο... :)
Να προσθέσω, αγαπητή μας Ελένη, στο υπέροχο παπάρας εγκώμιο που πολύ γενναιόδωρα προσέφερες στις αισθήσεις -κυρίως όμως στις αναμνήσεις μας, κι άλλη μια εκδοχή, που εκτός από εμένα ίσως και σε άλλους κάτι να θυμίζει, την παπάρα με τσουρέκι σπιτικό της μαμάς (που μοσχομύριζε μαχλέπι και μαστίχα) σε φρέσκο ζεστό γαλατάκι με λίγο κακάο, για πολυτέλεια, μετά από τη νηστεία του Πάσχα!
Μπράβο Ελένη για το καταπληκτικό σου εγκώμιο στην παπάρα.Τα είπες όλα τόσο πετυχημένα που ειλικρινά ζηλεύω που υπάρχουν άνθρωποι σαν εσένα , που αναδεικνύουν πράγματα φαινομενικά ασήμαντα αλλά τελικά τόσο σπουδαία.