Τα ποιήματα, ένα ποτάμι, ο ποιητής

Τα ποιήματα, ένα ποτάμι, ο ποιητής Facebook Twitter
Εικονογράφηση: Ατελιέ/ LIFO
1

1.

Δούλος ιερός του έρωτα. Ο Γιώργος Ιωάννου (20 Νοεμβρίου 1927-16 Φεβρουαρίου 1985), εκτός από τα τόσο λεπτοδουλεμένα αισθαντικά πεζογραφήματά του, μας δώρισε και ποιήματα. Τριάντα χρόνια από το φευγιό του, τα θυμόμαστε μέσα από έναν καλαίσθητο λιτό τόμο, Ποιήματα 1954-1985, των εκδόσεων Σφεντάμι, που τις βρίσκουμε στη διεύθυνση Χρ. Μπράβου 11, 51200, Δεσκάτη, και στο [email protected]. Η Δεσκάτη είναι η νοτιότερη πόλη της Μακεδονίας και μόνο εύγε έχω να πω για το θάρρος και το μεράκι των ανθρώπων που ίδρυσαν τις εκδόσεις Σφεντάμι. Ακούω τη φωνή του Ιωάννου: «Κλεισμένος είμαι,/ καρτεράω το μήνυμα / Κι άλλα σινιάλα που έκανες / το χέρι που απάνω μου ξεχάστηκε,/ θερμό ιδιαίτερα της χειραψίας σου το σφίξιμο,/ και το φιλί αποχαιρετισμού δεν έμοιαζε.// Ευτυχισμένος πέφτω στο κρεβάτι μου,/ δε νιώθω πια την επανάσταση της σάρκας μου./ Εσύ με νοιάζεις και θα έρθεις κάποτε./ Μπορώ να περιμένω χρόνους άπειρους,/ να περπατώ και να μη βλέπω γύρω μου./ Έστω για να με φτύσεις, έλα κάποτε».


2.

Η Κλεφτουριά του Κάτω Κόσμου. Το είχαμε για σύνθημα, λέγαμε Κλεφτουριά, και διαβάζαμε τον Γιώργο Μαρκόπουλο (Μεσσήνη, 1951), και μετά γνωριστήκαμε, φίλοι διαβάτες μια ζωή στα σοκάκια και στα στέκια, στα κουρεία και στα καπηλειά. Έγραψε κι ένα ποίημα για τον Αρδίζογλου, μεγαλείο, κι ένα για τον άλλο βετεράνο του βίου που ξέρει από μεταίχμια, τον Νίκο Φατούρο. Από τον τόμο Ποιήματα 1968-2010 (εκδ. Κέδρος): «Μέσα στα ερείπια / Στον Νίκο Φατούρο / Μέσα στα ερείπια η ιστορία πορεύεται / σαν θραύσμα σαν κλέφτης σαν ψεύτης που πίστεψε σε πόρνη./ Ο ποιητής Μαγιακόβσκυ πήρε μια μέρα το πιστόλι / και έσπασε το βάζο στο τραπέζι του καθρέφτη / και το τζάμι της κουζίνας./ Ο κόσμος συνέχιζε το "χρέος" του / κι αυτός που τόσο γκάριζε σαν ξεκομμένος γάιδαρος / κατάφερε να πάρει τα παπούτσια του από το κόμμα / το παλτό απ' το καθαριστήριο και πιστοποιητικό ταφής./ Και η Μαρία, που ήταν ποίημα,/ έδωσε μια στα αστεία και έσπασε τον κώλο της στον τοίχο / και μπήκε στο επάγγελμα με δέκα./ Αν και προκάλεσε κοινωνικές αντιδράσεις / αργότερα παντρεύτηκε χρηματιστή./ Πόλη μεγάλη με μαύρες καμινάδες / πόλη φτωχή και πλούσια πόλη με μετανάστες στοιβαγμένους / στου λιμανιού τις αποθήκες και στα καπνεργοστάσια./ Να η ζωή σου και η θλιμμένη περηφάνια σου./ Να η μαλαματένια σου γυφτιά στους πέντε δρόμους πεταμένη».


3.

Τα δυσεύρετα χρώματα του τέλους. Σαν ζωγράφος και μουσικός μαζί γράφει ποίηση ο Μανόλης Πρατικάκης (Μύρτος Ιεράπετρας, 1943). Και σαν παρατηρητής των καθημερινών στιγμών. Φίλοι καλοί περνάνε από το νοερό του ατελιέ, γίνονται μοντέλα. Μεγάλος φίλος ο Νίκος Καρούζος. Στέκι αλησμόνητο το Φλάουερ, στην πλατεία Μαβίλη, φάγαμε δυο-τρία διαμερίσματα εκεί, σε ουίσκια και σε βότκες. Γράφει ο Πρατικάκης (στην Εκλογή από το έργο του, εκδ. Καλέντης): «Φλάουερ / Συχνά βρισκόμαστε στο Φλάουερ. Ένα βράδυ μας είπε:/ είδα όνειρο. Ένα δέντρο κοφτερό φύτρωνε στο στήθος./ Τα κλαδιά μού ξέσκιζαν το νου. Οι ρίζες έβγαιναν / από τις φτέρνες, τρύπαγαν την άσφαλτο. Το δέντρο-θηρίο / γκρέμισε το σπίτι κι ήρθε ως εδώ αυτή η πλούσια σκιά. / (Σας μιλώ από πέρα, φευγάτος. Και αυτό είναι η ποίηση.)/ Ήταν εκεί ο Αλφόνσος κι η Εύα, η Αλκοόλη: γνωριμίες παλιές / μέσα του με πίσσα και με άνθρακα./ Η Σούτσου προς τη Δορυλαίου ένας μισοφώτιστος γκρεμός./ Στο βάθος ήτανε το αμπρί: το σπίτι του. Κι αυτός / με αμπέχονο μια λεγεώνα αποδεκατισμένη να συλλέγει / ψιθύρους αγνοούμενους».


4.

Ο χρόνος του απρόσμενου καιρού. Λιτός ο Λίνος, και λυτός. Πάντα ζυγιάζει τις λέξεις, πάντα ελέγχει τις ανάσες, πάντα δουλεύει δεινά τους ρυθμούς. Κι αυτός σαν μουσικός. Στον εξαιρετικά καλαίσθητο τόμο Η θέση του χρόνου (εκδ. Το Ροδακιό), ο Λίνος Ιωαννίδης (Λευκωσία, 1972) συγκεντρώνει τα έως τώρα δώρα του, τις συλλογές που τύπωσε από το 1993 έως σήμερα. Τον γνώρισα από το «Θέμεθλο», ένα τόσο ώριμο ποίημα που με ξεγέλασε ως προς την ηλικία του ποιητή. Όχι, δεν ήταν καμιά εικοσαριά χρόνια μεγαλύτερός μου ο Λίνος, αλλά δώδεκα μικρότερος. Το ποίημα το είχαν μελοποιήσει τα Διάφανα Κρίνα. Ακούστε το: «Διάβαινα την έρημη τη νυχτωμένη πόλη / τους σιδερένιους δίαυλους / των σκουπιδιών τους ύπνους./ Μες στις στοές / αγόγγυχτες χορδές φωνές ριγούσαν / μες στις χολέτρες ψίθυροι / κούρνιαζαν και σιγούσαν./ Ίλιγγος των υπόκοσμων,/ παλμός και προσωδίες,/ αρρωστημένο δύστυχο φτερούγισμα του σκότους./ Αισθάνθηκα τους παγερούς υπόγειους σωλήνες / στα σπλάχνα μου να τρίζουνε φριχτά / και να δονούνται.// Μ' έναν αχνό ανασασμό κι έναν λιτό μανδύα / στης τρέλας μου τη μοναξιά/ στου πόνου μου την ψύχρα / στα πλανεμένα μου μυαλά / και στης ψυχής τη νύστα,/ βυθίστηκα στ' ατάραχα νερά των υδρατμών μου».

Τα βιβλία της εικόνας:

1.Γιώργος Ιωάννου, Ποιήματα 1954-1985, Εκδόσεις Σφεντάμι, Σελίδες: 120

2.Γιώργος Μαρκόπουλος, Ποιήματα, 1968-2010, Εκδόσεις Κέδρος,Σελίδες: 200

3.Μανόλης Πρατικάκης, Εκλογή από το έργο του, Εκδόσεις Καλέντης, Σελίδες: 251

radiobookspotting.blogspot.gr/

1

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ηλίας Μαγκλίνης: «Η ανάκριση»

Το Πίσω Ράφι / «Γιατί δεν μου μιλάς ποτέ για τον εφιάλτη σου, μπαμπά;»

Η «Ανάκριση» του Ηλία Μαγκλίνη, ένα από τα πιο ενδιαφέροντα πεζά των τελευταίων χρόνων, φέρνει σε αντιπαράθεση έναν πατέρα που βασανίστηκε στη Χούντα με την κόρη του που «βασανίζεται» ως περφόρμερ στα χνάρια της Μαρίνα Αμπράμοβιτς.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Πέντε κλασικά έργα που πρέπει κανείς να διαβάσει

Βιβλίο / 5 κλασικά βιβλία που κυκλοφόρησαν ξανά σε νέες μεταφράσεις

Η κλασική λογοτεχνία παραμένει εξαιρετικά επίκαιρη, κι αυτό το αντιλαμβάνεται κανείς ανατρέχοντας στους τίτλους της πρόσφατης βιβλιοπαραγωγής και σε έργα των Τζόις, Κουτσί, Κάφκα, Αντρέγεφ και Τσβάιχ.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Τάσος Θεοφίλου: «Η φυλακή είναι το LinkedΙn των παρανόμων» ή «Το πορνό και το Κανάλι της Βουλής είναι από τα πιο δημοφιλή θεάματα στη φυλακή»

Βιβλίο / Τάσος Θεοφίλου: «Όταν μυρίζω μακαρόνια με κιμά θυμάμαι τη φυλακή»

Με αφορμή το βιβλίο-ντοκουμέντο «Η φυλακή», ο Τάσος Θεοφίλου μιλά για την εμπειρία του εγκλεισμού, για τον αθέατο μικρόκοσμο των σωφρονιστικών ιδρυμάτων –μακριά απ’ τις εικόνες που αναπαράγουν σειρές και ταινίες– και για το πώς η φυλακή λειτουργεί σαν το LinkedIn των παρανόμων.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Michel Gaubert: Ο dj που βάζει μουσικές στα σημαντικότερα catwalks

Βιβλίο / Michel Gaubert: Ο dj που βάζει μουσικές στα σημαντικότερα catwalks

Chanel, Dior και πολλοί ακόμα οίκοι υψηλής ραπτικής «ντύνουν» τα shows τους με τη μουσική του. Στο «Remixed», την αυτοβιογραφία-παλίμψηστο των επιρροών και των εμμονών του, ο ενορχηστρωτής της σύγχρονης catwalk κουλτούρας μας ξεναγεί σε έναν κόσμο όπου μουσική και εικόνα γίνονται ένα.
ΣΤΕΛΛΑ ΛΙΖΑΡΔΗ
Ρωμανός ο Μελωδός: Ο ουρανόθρεφτος ποιητής του Θείου Δράματος

Βιβλίο / Ρωμανός ο Μελωδός: Ο ουρανόθρεφτος ποιητής του Θείου Δράματος

Λίγοι είναι οι ποιητικά γραμμένοι εκκλησιαστικοί στίχοι που δεν φέρουν τη σφραγίδα αυτού του ξεχωριστού υμνωδού και εκφραστή της βυζαντινής ποιητικής παράδοσης που τίμησαν οι σύγχρονοί μας ποιητές, από τον Οδυσσέα Ελύτη μέχρι τον Νίκο Καρούζο.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Τα 5 πιο σημαντικά βιβλία του Μάριο Βάργκας Λιόσα

Βιβλίο / Τα 5 πιο σημαντικά βιβλία του Μάριο Βάργκας Λιόσα

Η τελευταία μεγάλη μορφή της λατινοαμερικάνικης λογοτεχνίας που πίστευε πως «η λογοτεχνία μπορεί να αλλάξει την πραγματικότητα» έφυγε την Κυριακή σε ηλικία 89 ετών. Ξεχωρίσαμε πέντε από τα πιο αξιόλογα μυθιστορήματά του.
ΕΙΡΗΝΗ ΓΙΑΝΝΑΚΗ
bernhard schlink

Πίσω ράφι / «Φανταζόσουν ότι θα έβγαινες στη σύνταξη ως τρομοκράτης;»

Το μυθιστόρημα «Το Σαββατοκύριακο» του Μπέρνχαρντ Σλινκ εξετάζει τις ηθικές και ιδεολογικές συνέπειες της πολιτικής βίας και της τρομοκρατίας, αναδεικνύοντας τις αμφιλεγόμενες αντιπαραθέσεις γύρω από το παρελθόν και το παρόν.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Φοίβος Οικονομίδης

Βιβλίο / Φοίβος Οικονομίδης: «Είμαστε έτοιμοι ανά πάσα στιγμή να σπάσουμε σε χίλια κομμάτια»

Με αφορμή το νέο του βιβλίο «Γιακαράντες», ο Φοίβος Οικονομίδης, ένας από τους πιο χαρακτηριστικούς συγγραφείς της νεότερης γενιάς, μιλά για τη διάσπαση προσοχής, την αυτοβελτίωση, τα κοινωνικά δίκτυα, το βύθισμα στα ναρκωτικά και τα άγχη της γενιάς του.
ΙΩΝΑΣ ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ
Σερζ Τισερόν «Οικογενειακά μυστικά»

Το Πίσω Ράφι / «Το να κρατάμε ένα μυστικό είναι ό,τι πιο πολύτιμο και επικίνδυνο έχουμε»

Μελετώντας τις σκοτεινές γωνιές των οικογενειακών μυστικών, ο ψυχίατρος και ψυχαναλυτής Σερζ Τισερόν αποκαλύπτει τη δύναμη και τον κίνδυνο που κρύβουν καθώς μεταφέρονται από τη μια γενιά στην άλλη.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Το ηθικό ζήτημα με τις μεταθανάτιες εκδόσεις με αφορμή το ημερολόγιο της Τζόαν Ντίντιον

Βιβλίο / Μεταθανάτιες εκδόσεις και ηθικά διλήμματα: Η Τζόαν Ντίντιον στο επίκεντρο

Σύντομα θα κυκλοφορήσει ένα βιβλίο με τις προσφάτως ανακαλυφθείσες «ψυχιατρικές» σημειώσεις της αείμνηστης συγγραφέως, προκαλώντας ερωτήματα σχετικά με τη δεοντολογία της μεταθανάτιας δημοσίευσης έργων ενός συγγραφέα χωρίς την επίσημη έγκρισή του.
THE LIFO TEAM
Στα «Μαθήματα Ζωγραφικής» του Τσαρούχη αποκαλύπτεται όλος ο ελληνικός κόσμος

Ηχητικά Άρθρα / Γιάννης Τσαρούχης: «Η ζωγραφική μου θρέφεται από τη μοναξιά και τη σιωπή»

Στα εκπληκτικά «Μαθήματα Ζωγραφικής» του Γιάννη Τσαρούχη αποκαλύπτεται όλος ο ελληνικός κόσμος, από τις μινωικές τοιχογραφίες έως τα λαϊκά δημιουργήματα του Θεόφιλου.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
George Le Nonce: «Εκτός από τα φέικ νιουζ, υπάρχει η φέικ λογοτεχνία και η φέικ ποίηση»

Ποίηση / George Le Nonce: «Εκτός από τα fake news, υπάρχει η fake λογοτεχνία και ποίηση»

Με αφορμή την έκδοση του τέταρτου ποιητικού του βιβλίου, με τίτλο «Μαντείο», ο Εξαρχειώτης ποιητής μιλά για την πορεία του, την ποίηση –queer και μη–, και για την εποχή του Web 2.0, αποφεύγοντας την boomer-ίστικη νοοτροπία.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Χατζιδάκις, Ιωάννου, Χιόνης, Βακαλόπουλος, Κοντός: 5 βιβλία τους κυκλοφορούν ξανά

Βιβλίο / Χατζιδάκις, Ιωάννου, Χιόνης, Βακαλόπουλος, Κοντός: 5 βιβλία τους κυκλοφορούν ξανά

Μια σειρά από επανεκδόσεις αλλά και νέες εκδόσεις, που αφορούν ποιητές και λογοτέχνες που έχουν φύγει από τη ζωή μάς θυμίζουν γιατί επιστρέφουμε σε αυτούς, διαπιστώνοντας ότι παραμένουν, εν πολλοίς, αναντικατάστατοι.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ

σχόλια

1 σχόλια
Στη ζωοφόρο της ποίησης του Λίνου Ιωαννίδη, τα γλυπτά φορούν ήλιους, νύχτες, αγρύπνιες και δειλινά σαν φωτοστέφανα αργυρά, που σε κάθε ρωγμή της όρασής μας ξαπλώνουν ραγδαία από το στίχο ως το κορμί, τη θέληση του ποιητή σε ψύχρα, σε νερό και σε χειμώνα. Σε πολιτείες γκρίζες που φέρνουν στη μνήμη την αποφορά των ολοκληρωτισμών, που θυμίζουν έντονα ουτοπίες πλατωνικές, απλωμένη πάνω τους η μεμβράνη παγερής υδατογραφίας που διαπερνά ψυχή και καρδιά. Ο τιθασευμένος λυρισμός του που κυριαρχεί, υπηρετεί, αν όχι στον υπερθετικό, ωστόσο με μεγάλη συνέπεια συγκεκριμένους σκοπούς και χαρίζει λιγότερες στιγμές στην αυθόρμητη φωνή που υπάρχει μέσα του και που θα μας τραβούσε στο άπειρο εσωτερικό του σύμπαν, διάχυτο και ευδιάκριτο παντού: «Έκλεισα τα μάτια. Θυμήθηκα τα γαλάζια πουλιά στα βουνά και τα πράσινα χιόνια της νύχτας»Για τον Λίνο η σύλληψη του χρόνου διακρίνεται στην άρρηκτη συνέχεια ζωής και πεπραγμένων. Μια παντοτινά ανολοκλήρωτη ολότητα που γεφυρώνει τη σκέψη με την ελευθερία της. Συνθήκη πνευματικής ευρυχωρίας όπου καταλύεται κάθε δέσμευση με το εφήμερο και την όποια καταναγκαστική σύμβαση-δημιούργημα στιγμιαίας επιτακτικότητας, άκυρης όμως για τη βαθιά υπαρξιακή αναγκαιότητα της ταυτότητας.....Σε μεγαλύτερη ή σε μικρότερη πυκνότητα, ο χρόνος για τον Λίνο Ιωαννίδη δείχνει να είναι στερεός και καταλύεται από τον Λόγο. Αυτό το γνώρισμα της ποιητικής λειτουργίας που κυριαρχεί παντού, όπως το υγρό στοιχείο στη Θέση Του Χρόνου, μας καλεί να συνυπάρξουμε όπως συνυπάρχουν τα πρόσωπά του, αδιαφορώντας για τις εποχές, τις αποστάσεις και τη χρονική στιγμή, απόντες και παρόντες, ως μια περιφερόμενη ομάδα ανωνύμων: Χωρίς να μιλώ, χωρίς να σημειώνω στο χαρτί τίποτα/ θα ξαναβγώ στην πόλη. Μέσα σε νέα βιβλία ίσως /αντικρίσω εικόνες γνωστών και οικείων προσώπων.