Ο Ερωτόκριτος του Βιτσέντζου Κορνάρου, μiα έμμετρη μυθιστορία σε κρητική διάλεκτο του 17ου αιώνα, είναι ένα έργο απ' το οποίο όλοι περνούν ξώφαλτσα στο μάθημα των Νέων Ελληνικών, αλλά ελάχιστοι γνωρίζουν πραγματικά το στόρι του. «Ξέρουμε τον Ερωτόκριτο, αλλά ουσιαστικά δεν τον ξέρουμε» λέει ο Δημοσθένης Παπαμάρκος. «Ό, τι εικόνα έχουμε προέρχεται από τη λαϊκή τέχνη, τον Θεόφιλο, κάτι που σε έναν πιτσιρικά φαντάζει μίζερο. Δεν ξέρεις την πλοκή, τον πλούτο των περιστατικών, ξέρεις μόνο για τον έρωτα του Ερωτόκριτου και της Αρετούσας. Είναι ένα κλασικό ιπποτικό μυθιστόρημα με ανατροπές και εντάσεις, γρήγορες σκηνές, μονομαχίες, "αγωνία" για το τι θα γίνει στο τέλος, σαν να βλέπεις μια ταινία δράσης. Διαδραματίζεται στην Αθήνα, ενώ οι πιο πολλοί έχουν την εντύπωση ότι διαδραματίζεται στην Κρήτη, και μέσα από το βασικό μοτίβο του ανεκπλήρωτου έρωτα δύο νέων θίγονται θέματα διαχρονικά, όπως η φιλία, η γενναιότητα, η τιμή». Η μετατροπή του σε graphic novel ήταν μεγάλη πρόκληση, έτσι, με τον Δημοσθένη και τον Γιάννη Ράγκο στο κείμενο και τον Γιώργο Γούση στο σκίτσο, το έργο του Κορνάρου πήρε μορφή κόμικ με μια εντελώς σύγχρονη «σκηνοθεσία». «Με ενδιέφερε ο Ερωτόκριτος και δούλεψα με μεράκι» λέει ο Γιώργος. «Συνειδητοποίησα ότι το έργο έχει εικόνες και δράση, αλλά δεν έχει περιγραφή, δεν τη σκηνογραφεί, έχει κοστούμια αλλά, κι αυτά δεν τα περιγράφει. Επίσης, είναι άχρονο, μόνο ο τόπος, η Αθήνα, ορίζεται, οπότε είχα την άνεση να κάνω ό,τι ήθελα. Και κάναμε ένα ελληνικό fantasy».
«Προσέξαμε ώστε τα στοιχεία που εφευρίσκουμε να τα αντλούμε πάντοτε από κάτι ιστορικό και μετά να το μετασχηματίζουμε για τις ανάγκες του κόμικ» προσθέτει ο Δημοσθένης. «Αυτό μας οδήγησε στο να χορογραφήσουμε τις μάχες βάσει αναγεννησιακών εγχειριδίων οπλομαχητικής, κάτι που για έναν νέο αναγνώστη θα είναι φρέσκο, δεν θα είναι η ψεύτικη μάχη που έχεις συνηθίσει να βλέπεις σε ένα κόμικ». «Τα πλάνα είναι ποπ, είναι σύγχρονα, είναι παραμυθένια, νομίζω ότι κερδίζουν τις εντυπώσεις» λέει ο Γιώργος. «Όλες οι μορφές είναι στηριγμένες στις γραμμές των μορφών από τα αρχαία ελληνικά αγγεία. Αυτή η επιλογή έκανε το έργο ακόμα πιο μοντέρνο, γιατί διαπιστώσαμε ότι αυτό το φέρνει πιο κοντά στο manga» συνεχίζει ο Δημοσθένης. «Η φιγούρα του νεαρού Ερωτόκριτου στο εξώφυλλο είναι βασισμένη στον Κανόνα του Πολυκλείτου, τον "δορυφόρο", τα χέρια των δύο ερωτευμένων συμπλέκονται πάνω στο σπαθί για να δείξουμε ότι η γυναίκα είναι ισότιμη με τον άντρα. Δεν είναι καθόλου αυτό που περιμένεις να δεις. Δεν είναι νέα ανάγνωση, έτσι ήταν πάντα, απλώς δεν το έβλεπε κανείς».
Η Αρετούσα είναι φεμινίστρια της εποχής και έρχεται σε απόλυτη σύγκρουση με τον πατέρα της και για ταξικούς λόγους, γιατί εκείνος δεν την αφήνει να παντρευτεί τον Ερωτόκριτο, επειδή είναι κατώτερης τάξης
«Οι χαρακτήρες είναι δύο νέοι άνθρωποι που συμπεριφέρονται σαν δύο σύγχρονοι νέοι ως προς την κινησιολογία, το στήσιμο του σώματος. Δεν μιλούν την αργκό των πιτσιρικάδων, ο λόγος στα μπαλονάκια είναι ένας στρωτός, νεοελληνικός, πεζός λόγος, απαλλαγμένος από νεολογισμούς, βασισμένος πιστά στον Κορνάρο. Με έναν τρόπο, το ότι μείναμε πιστοί στο κείμενο μας βοήθησε πολύ στη διαδικασία τού να χτίσουμε τον κόσμο του κόμικ – είναι μια σύνθεση που αντλεί από στοιχεία της ελληνικής τέχνης όλων των περιόδων, με τον ίδιο τρόπο που η γλώσσα του Κορνάρου αντλεί από όλη την ελληνική γλωσσική παράδοση. Η αυλή του βασιλιά επιλέξαμε να είναι βυζαντινότροπη, ενώ οι στρατιώτες του είναι αναγεννησιακοί, η Αθήνα είναι μία μείξη από αρχαία Αθήνα, μεσαιωνική, βυζαντινή, βενετσιάνικη. Η αχρονία βοήθησε και στο σχέδιο, όπου κάναμε μια μείξη από πολλές χρονικές περιόδους και πολλούς πολιτισμούς.
Η γλώσσα υποδείκνυε πού να κινηθείς. Η Αρετούσα είναι φεμινίστρια της εποχής και έρχεται σε απόλυτη σύγκρουση με τον πατέρα της και για ταξικούς λόγους, γιατί εκείνος δεν την αφήνει να παντρευτεί τον Ερωτόκριτο, επειδή είναι κατώτερης τάξης».
Το στόρι; Ο Ερωτόκριτος, γιος ενός συμβούλου του βασιλιά από μια τάξη κατώτερη, αγαπάει την Αρετούσα, κόρη του βασιλιά. Αυτός, μεταμφιεσμένος, κάνει καντάδα στην Αρετούσα. Μαγεύονται όλοι, ακόμα και ο βασιλιάς, που στέλνει φρουρά να συλλάβει τον μυστικό τροβαδούρο και σε μια συμπλοκή σκοτώνονται δύο φρουροί. Εκεί ξεκινάει η ιστορία. Το πρώτο κεφάλαιο τελειώνει εκεί όπου οι δύο νέοι συνειδητοποιούν ότι ο ένας αγαπάει τον άλλο.
Στο δεύτερο κεφάλαιο, ο βασιλιάς διοργανώνει μια κονταρομαχία για τη θλιμμένη Αρετούσα με γόητες της εποχής. Σε αυτήν παίρνει μέρος ο Ερωτόκριτος και κερδίζει. Είναι η πρώτη φορά που οι δύο νέοι έρχονται σε επαφή και βλέπει ο ένας τον άλλο.
Στο τρίτο κεφάλαιο αρχίζουν να συναντιούνται κρυφά με τη βοήθεια της νταντάς. Η Αρετούσα λέει στον Ερωτόκριτο: «Έλα να με ζητήσεις». Στέλνει τον πατέρα του στον βασιλιά κι αυτός τον διώχνει κακήν κακώς, για τη μεγάλη προσβολή που του έκανε. Του χαρίζει τη ζωή, αλλά εξορίζει τον γιο του. Ο βασιλιάς θέτει το ζήτημα σε επίπεδο πολιτικό, του λέει πως με αυτό που κάνει αμφισβητεί την εξουσία, ακυρώνει το status του.
Στο τέταρτο κεφάλαιο ο βασιλιάς ανακοινώνει στην κόρη του ότι θα την παντρέψει με τον Ρηγόπουλο του Βυζαντίου, αυτή αρνείται, της κόβει τα μαλλιά και τη φυλακίζει μαζί με την νταντά. Ο καιρός περνάει, ο Ερωτόκριτος είναι εξορία και στο μεταξύ ξεσπάει ο πόλεμος των Βλάχων με τους Αθηναίους. Στον πόλεμο ο Ερωτόκριτος επιστρέφει με αλλαγμένη μορφή (από τα μάγια μιας μάγισσας) ως Σαρακηνός πολεμιστής, παίρνει μέρος σε διάφορες μάχες, ενώ ξεχωρίζει και σώζει τον βασιλιά σε μια κρίσιμη μάχη. Εδώ, ως Σαρακηνός, επικοινωνεί και με την αρθούρια παράδοση της Δύσης. Στον κύκλο του βασιλιά Αρθούρου υπάρχει και ένας μαύρος ιππότης, τον οποίο αργότερα βλέπεις και στον Σαίξπηρ, στον Οθέλλο. Είναι πολύ ωραίο που και ο Κορνάρος γράφει ένα έργο που είναι ενταγμένο πλήρως στην παράδοση της Αναγέννησης.
Όταν φτάνουν σε ισοπαλία στη μάχη, προτείνουν μονομαχία που θα κρίνει τον νικητή και ο Ερωτόκριτος-Σαρακηνός αντιπροσωπεύει το βασίλειο της Αθήνας. Ο Ερωτόκριτος κερδίζει, αλλά είναι σχεδόν ημιθανής. Τον γυρίζουν στο παλάτι, στο δωμάτιο της Αρετούσας, τον γιατρεύουν και κάποια στιγμή ο βασιλιάς τον πλησιάζει και του λέει «σου δίνω το βασίλειό μου». Εκείνος του απαντά ότι δεν θέλει το βασίλειο, θέλει την κόρη του για γυναίκα του και προσπαθεί να την πείσει να τον παντρευτεί. Στο τέλος, ενώ της λέει ότι ο Ερωτόκριτος είναι νεκρός και αυτή σπαράζει, πίνει το φίλτρο, αλλάζει μορφή και ξαναγίνεται ο Ερωτόκριτος. Παντρεύονται και τελειώνει το κόμικ λίγο πριν μπουν στο δωμάτιο την πρώτη νύχτα του γάμου...
Info:
Γιώργος Γούσης, Δημοσθένης Παπαμάρκος, Γιάννης Ράγκος, Ερωτόκριτος του Βιτσέντζου Κορνάρου, εκδόσεις Polaris
*Η σειρά προβάλλεται αποκλειστικά από τα κανάλια Novacinema
