Την είπαν «ιέρεια του σκότους», «δαιμονική σοπράνο», «διαβολογυναίκα», «μαινάδα», «μάγισσα», βασίλισσα του gothic – η ίδια ωστόσο νιώθει περισσότερο μια σύγχρονη τραγωδός: «Δεν είμαι "Γκοθ", είμαι Ελληνίδα κι αυτό δεν είναι ένα απλό γεωγραφικό γεγονός, αλλά καταρχήν πνευματικό... Οι Έλληνες μιλάνε πάντα δυνατά και ουρλιάζουν συνεχώς, είναι μέρος της κουλτούρας που ακολούθησε την αρχαία τραγωδία. Γι'αυτό και λατρεύω αυτό το ψυχωτικό είδος τέχνης!», λέει η ίδια. Στα 66 της χρόνια σήμερα η Αδαμαντία Καλογεροπούλου (όπως είναι το ελληνικό της όνομα) με την αρχοντική κοψιά, την αύρα υποχθόνιας Αμαζόνας και την 5.5 οκτάβων έκτασης φωνή που συγκλονίζει το είναι σου όλο αν την ακούσεις στη διαπασών, έχει πίσω της όχι μόνο μια λαμπρή παρότι ελάχιστα mainstream καριέρα αλλά και μια αξιόλογη ακτιβιστική δράση εφόσον βρέθηκε στην πρώτη γραμμή του αγώνα κατά του AIDS ήδη από τα «πέτρινα χρόνια» της δεκαετίας του '80, οπότε έχασε εξαιτίας του Συνδρόμου τον αδελφό της - η κατά του HIV στίγματος επική τριλογία The Masque of the Red Death (Mute records 1988) θεωρείται, μάλιστα, το πλέον εμβληματικό της έργο. Κοινωνικά και δικαιωματικά ευαίσθητη, στηλιτεύει με κάθε ευκαιρία τον ρατσισμό, τον μισογυνισμό, την ομοφοβία, την καταστολή και τον αυταρχισμό της εξουσίας. Έχει «ντύσει» μουσικά γνωστές ταινίες και διασκευάσει πολλούς ποιητές με έφεση στους λεγόμενους «καταραμένους», ενώ συχνά χρησιμοποιεί εμπνευσμένες από τη Βίβλο αλληγορίες – είτε ακούς σε πρωτόλειες δημιουργίες της όπως το Deliver me from my Enemies (The Divine Punishment, 1986) είτε πιο πρόσφατες όπως το O Death και άλλα «τραγούδια του θανάτου» από τον τελευταίο της άλμπουμ All the Way (2017), η δισκογραφία της Galás είναι ένα ιδανικό «αντισάουντρακ» για την Εβδομάδα των Παθών, μια αλλότρια «ακολουθία» επίσης σπαρακτική και κατανυκτική αλλά ταυτόχρονα απελευθερωτικά εικονοκλαστική. Δεν έπαψε ποτέ να πειραματίζεται με διάφορα είδη μουσικής, από την τζαζ και τα μπλουζ μέχρι τo χέβι μέταλ, την ηλεκτρονική και την όπερα. Αλησμόνητη έμεινε η πρώτη της επί ελληνικού εδάφους εμφάνιση στον Λυκαβηττό για όλους όσοι ευτυχήσαμε να τη δούμε (Plague Mass, Αύγουστος 1991).
«Ο Θεός είναι πολύ άσπλαχνη σκύλα αφού δεν με έκανε λεσβία... έχω τόσο βαθιά απογοητευθεί από τους άντρες!»
• Γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Σαν Ντιέγκο (Καλιφόρνια) από πατέρα μουσικό με σμυρνέικες, αιγυπτιώτικες κι αρμένικες ρίζες και μητέρα με μανιάτικη καταγωγή. Από το 1989 «εδρεύει» στη Νέα Υόρκη, ενώ τα τελευταία χρόνια δραστηριοποιείται κυρίως στην Ευρώπη. Έχει επισκεφθεί αρκετές φορές την Ελλάδα είτε για συναυλίες είτε ως επισκέπτρια – αγαπημένος της προορισμός, η Μάνη.
• Είναι ερμηνεύτρια, σοπράνο, περφόρμερ, συνθέτρια, ζωγράφος, παίζει πιάνο, κίμπορντς και εκκλησιαστικό όργανο.
• Ο Έντγκαρ Άλαν Πόε, ο Σαρλ Μποντλέρ και γενικότερα οι «καταραμένοι» ποιητές, η Μαρία Κάλας, η τζαζ, τα μπλουζ, τα γκόσπελ, τα ρεμπέτικα, τα μανιάτικα μοιρολόγια είναι οι κατ' εξοχήν επιρροές της. Στο τελευταίο της live άλμπουμ At Saint Tomas the Apostle Harlem μνημονεύει τον Ιταλό νομπελίστα Τσέζαρε Παβέζε και διασκευάζει το «Άνοιξε Πέτρα» (στίχοι Λευτέρης Παπαδόπουλος, μουσική Μίμης Πλέσσας) που υπήρξε μεγάλη επιτυχία της Μαρινέλλας.
• Η υπαρξιακή ανησυχία, η απελπισία, ο θάνατος, η ψυχική ασθένεια, το AIDS, οι κοινωνικές αδικίες, τα ταμπού, οι απαγορεύσεις, ο δεσποτισμός είναι η κύρια θεματολογία της.
• Συνεργάστηκε με καλλιτέχνες όπως οι John Zorn, Barry Adamson, John Paul Jones (Led Zeppelin), Ianis Xenakis, Recoil, Erasure, Tuxedo Moon, Bobby Bradford, Jim French, Henry Kaiser, Vinko Globokar κ.ά. Σε όπερα του τελευταίου βασισμένη σε ντοκιμαντέρ της Διεθνούς Αμνηστίας για στην ιστορία μιας Τουρκάλας πολιτικής κρατούμενης έκανε την παρθενική της εμφάνιση στο Φεστιβάλ της Αβινιόν (1979).
• Έχει κυκλοφορήσει εννέα προσωπικά μουσικά στούντιο άλμπουμ με πρώτο το The Litanies of Satan (1982) και τελευταίο το φετινό All the Way συν οκτώ «ζωντανά», με πρώτο το Plague Mass (ηχογραφημένο στον καθεδρικό του Αγίου Ιωάννη του Θείου στη Νέα Υόρκη το 1991) και πιο πρόσφατο το At Saint Tomas the Apostle Harlem (2017), ηχογραφημένο στην ομώνυμη εκκλησία που σήμερα βρίσκεται εκτός λειτουργίας. Συμμετείχε σε πολλές μουσικές συλλογές, κυκλοφόρησε επιπλέον δύο βίντεο δουλειές (The Litanies of Satan, 1986 & Judgment Day, 1993) κι ένα βραβευμένο βιβλίο με στίχους και κείμενά της (The Shit of God, High Risk Books 1996).
• Έκανε μεταξύ άλλων φωνητικά στα θρίλερ The Serpent and the Rainbow του Γουέις Κρέιβεν (1988), Δράκουλας του Κόπολα (1992), Ο Αρχηγός της Κόλασης του Κλάιβ Μπάρκερ (1995) καθώς και στην ποιητική δυστοπία του Ντέρεκ Τζάρμαν The Last of England (1988). Κομμάτια της κοσμούν το σάουντρακ της ταινίας Γεννημένοι Δολοφόνοι του Όλιβερ Στόουν (1994), ενώ αποσπάσματα από το άλμπουμ The Divine Punishment «στοιχειώνουν» το δραματικό ντοκιμαντέρ της Ζωής Μαυρουδή Ερείπια: Οροθετικές Γυναίκες – το χρονικό μιας διαπόμπευσης (2013).
• Αγαπημένοι της Έλληνες συνθέτες οι Ξαρχάκος, Χατζιδάκις, Θεοδωράκης και από Έλληνες ποιητές, η Τζένη Μαστοράκη και η Κική Δημουλά. Έχει επίσης ερμηνεύσει το «Υπάρχω» του Καζαντζίδη και το «Άνοιξε γιατί δεν αντέχω» της Σωτηρίας Μπέλλου.
Diamanda Galas - Υπάρχω
• Υπέρμαχος των lgbt δικαιωμάτων, «στρατεύθηκε» στον αγώνα κατά του AIDS από πολύ νωρίς, τον έκανε μάλιστα προσωπική της υπόθεση όταν εξαιτίας του Συνδρόμου έχασε to '86 τον αδελφό της, τον ταλαντούχο συγγραφέα και δραματουργό Philip-Dimitri Galas, απώλεια που τη συγκλόνισε βαθιά. Δεν αρκέστηκε στις μαχητικές δηλώσεις και τα αλληλέγγυα κονσέρτα, αλλά συμμετείχε επιπλέον σε δυναμικές κινητοποιήσεις όπως εκείνη που έκανε η Act Up μέσα στον καθεδρικό του Αγίου Πατρικίου στη Νέα Υόρκη την 1η Δεκεμβρίου του '89 εναντίον του τότε καθολικού αρχιεπισκόπου της πόλης, ο οποίος αντιτασσόταν στην εισαγωγή μαθήματος σεξουαλικής αγωγής και τη δωρεάν διανομή προφυλακτικών στα δημόσια σχολεία. Μπούκαρε η αστυνομία συλλαμβάνοντας 53 διαδηλωτές, ανάμεσά τους την Diamanda, που μάλιστα δεν δίστασε να χτυπήσει τατουάζ στο χέρι της το σλόγκαν "We are all HIV+".
• Έχει επίσης τραγουδήσει για τα θύματα της ελληνικής χούντας (Songs of the Blood of those Murdered, 1981) καθώς και για τους διωγμούς των ελληνικών, αρμενικών και ασσυριακών κοινοτήτων της Μικράς Ασίας από τους Τούρκους στις αρχές του 20ού αιώνα (Defixiones, Will and Testament: Orders from the Dead, 2004). Απόγονος και η ίδια προσφύγων από την πλευρά του πατέρα της, έχει κιόλας επικρίνει σε συνεντεύξεις της την άθλια αντιμετώπιση που επιφύλαξαν πολλοί Ελλαδίτες το '22 στους ξεριζωμένους Μικρασιάτες. Το 2010 έγραψε τη μουσική για το πειραματικό φιλμ του Ιταλού κινηματογραφιστή Νταβίντε Πέπε Schrei 27, «πορτρέτο» ενός ανθρώπινου σώματος που υφίσταται βασανιστήρια στην απομόνωση ενώ η τελευταία της μουσική περφόρμανς Das Fieberspital, εμπνευσμένη από το ομώνυμο ποίημα του Γερμανού εξπρεσιονιστή Georg Heym, αναφέρεται στο στίγμα των πασχόντων από κίτρινο πυρετό στην Αφρική.
• Παρά τις συχνές αλληγορικές αναφορές της στη Βίβλο δεν είναι θρήσκα, ούτε βέβαια σατανίστρια, όπως φημολογούνταν παλιότερα! Η όλη σκοτεινή της «αύρα» την έκανε αντικείμενο λατρείας για deathάδες, πανκιά, μεταλλάδες, όλα τα καλά παιδιά του Ερέβους!
• Η προσωπική της ιστοσελίδα Diamandagalas.com φιλοξενεί αρκετές πληροφορίες για την ίδια και τη δουλειά της, ανάμεσά τους συνεντεύξεις, στίχους και κείμενά της, καθώς επίσης έργα τέχνης τόσο της Diamanda (το '11 εξέθεσε πίνακές της στο MOMA της Νέας Υόρκης) όσο και καλλιτεχνών που εμπνεύστηκαν από εκείνη.
• Μέσα από τα δικά της λόγια (απάνθισμα): «Ο Θεός είναι πολύ άσπλαχνη σκύλα αφού δεν με έκανε λεσβία... έχω τόσο βαθιά απογοητευθεί από τους άντρες!». «Η ληστεία που γίνεται στον λεγόμενο Τρίτο Κόσμο δεν αφορά μόνο χρήμα ή ανθρώπινη σάρκα. Αφορά επίσης την ψυχική δολοφονία ολόκληρων πολιτισμών που γρήγορα θα πεθάνουν αφού δεν θα έχουν πια δικά τους τραγούδια να τραγουδήσουν». «Αν ορισμένοι νομίζουν ότι φορώ ένα βρωμερό, αισχρό παλτό, ας μάθουν ότι ξέρω να το φοράω καλά». «Μου φαίνεται ανόητο να περιορίζουν κάποιοι τα μουσικά τους ακούσματα. Θα έλεγα ότι οι άνθρωποι αυτοί δεν ξέρουν να χρησιμοποιούν τα αφτιά τους». «Δεν με ενδιαφέρουν τα νομικά δικαιώματα του βιαστή, δεν με νοιάζει αν είναι μαύρος ή λευκός, πλούσιος ή φτωχός, αν η μάνα του τον κρεμούσε μωρό από τα αρχίδια, θέλω απλώς να τον σκοτώσω! Νομίζω ότι κάθε γυναίκα που έχει βιαστεί θα συμφωνούσε μαζί μου». «Η φωνή μου είναι ένα δώρο που μου δόθηκε για να εμπνέω τους φίλους μου και να βασανίζω τους εχθρούς μου». «Ναι, υπάρχουν φορές που μισώ πραγματικά τη γαμημένη μου δουλειά κι όλες τις υποχρεώσεις που προκύπτουν από αυτή, τι μπορώ όμως να κάνω;». «Ξυπνώ ένα πρωί και αντικρίζοντας τη μορφή του Σατανά τον ρωτάω "τι ώρα είναι;". "Πόση ώρα νομίζεις ότι χρειάζεσαι;", μου απάντησε».
Diamanda Galas - The Litanies of Satan - Live
σχόλια