Ανέκαθεν οι άνθρωποι απέδιδαν στα ζώα σοφία. Η θρησκεία και η λογοτεχνία, η προφορική και η γραπτή μας παράδοση μας καλούν να διδασκόμαστε από τα ζώα και να παραδειγματιζόμαστε από αυτά. Θα ήταν λοιπόν καλή ιδέα να αφουγκραστούμε τι έχουν να μας πουν στην «Παγκόσμια Ημέρα των Ζώων», στις 4 Οκτωβρίου.
Η σύγχρονη στάση των ανθρώπων προς τα ζώα χαρακτηρίζεται από δύο κυρίως τάσεις: η κτηνοτροφία και η αλιεία βιομηχανοποιούνται. Η άγρια φύση δαμάζεται.
Η εκβιομηχάνιση της κτηνοτροφίας αποσκοπεί στον χορτασμό της ανθρωπότητας. Πράγματι, χρειαζόμαστε τροφή. Εδώ και μισό αιώνα ο παγκόσμιος πληθυσμός αυξάνει με ρυθμό... έξι χιλιάδες φορές ταχύτερο από ότι όλες τις εκατοντάδες χιλιετίες, από τότε που εμφανίστηκε ο άνθρωπος επί της Γης! Αλλά η κτηνοτροφία αποδεικνύεται ακατάλληλη για αυτό το έργο. Οι μισές καλλιεργήσιμες γαίες μας είναι βοσκοτόπια και παράγουν ζωοτροφές. Αποδίδουν όμως μόλις το... 20% των παραγόμενων θερμίδων. Τέσσερις φορές λιγότερο από ότι η καλλιέργεια λαχανικών, φρούτων και άλλων φυτικών προϊόντων. Κοντολογίς: χωρίς την κτηνοτροφία θα είχαμε 60% περισσότερα τρόφιμα. Επιπλέον το «ζωικό κεφάλαιο» σπαταλάει πολύτιμους πόρους: για να παράγουμε ένα κιλό κρέας δαπανούμε υπερεκατονταπλάσια ποσότητα νερού από ότι για ένα κιλό σιτάρι.
Φέτος, ξοδέψαμε το ετήσιό μας «περιβαλλοντικό εισόδημα» ήδη στις αρχές Αυγούστου. Προκειμένου να διατηρήσουμε τον μη βιώσιμο τρόπο ζωής μας, έχουμε αποδοθεί σε μια κατά μέτωπο επίθεση στη Γη.
Η κτηνοτροφία προκαλεί υποβάθμιση των εδαφών, ρύπανση του νερού, αποψίλωση των δασών και συμβάλλει στην Κλιματική Αλλαγή όσο τα ορυκτά καύσιμα. Αφήνω κατά μέρος τα προβλήματα στην υγεία (σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας το κόκκινο κρέας -και οπωσδήποτε τα αλλαντικά- είναι καρκινογόνο) ή τα ηθικά ζητήματα που εγείρει π.χ. η βιομηχανοποιημένη, μαζική σφαγή ζωντανών πλασμάτων, που κάνει τις πρακτικές των ναζί στα στρατόπεδα θανάτου να μοιάζουν... αλτρουιστικές. Για την αλιεία, αναφέρω απλώς πως με τους σημερινούς ρυθμούς τα ιχθυαποθέματα θα «καταρρεύσουν πλήρως» έως το 2048. Στην πραγματικότητα, το κρέας και τα άλλα κτηνοτροφικά προϊόντα θα έπρεπε να είχαν ήδη απαγορευτική τιμή. Δεν την έχουν, διότι τα πανίσχυρα κτηνοτροφικά συμφέροντα επιβάλλουν στα κράτη (δηλαδή στους φορολογούμενους) να τα επιδοτούν... χιλιάδες φορές περισσότερο από ότι τη γεωργία (στις ΗΠΑ 2.500 φορές πιο πολύ).
Τα δισεκατομμύρια οικόσιτα ζώα μας φωνάζουν πως δεν είναι φτιαγμένα για να μας ταΐζουν.
Από το 1971 καταναλώνουμε περισσότερους πόρους από όσο μπορεί να μας αποδώσει ο πλανήτης. Φέτος, ξοδέψαμε το ετήσιό μας «περιβαλλοντικό εισόδημα» ήδη στις αρχές Αυγούστου. Προκειμένου να διατηρήσουμε τον μη βιώσιμο τρόπο ζωής μας, έχουμε αποδοθεί σε μια κατά μέτωπο επίθεση στη Γη. Μπορούμε πια να επηρεάζουμε καθοριστικά τη βιοποικιλότητα, το κλίμα κ.λπ. Οι επιστήμονες αποκαλούν «ανθρωπόκαινο» τη νέα αυτή γεωολογική περίοδο. Πρώτη συνέπειά της είναι η εξελισσόμενη «έκτη μεγάλη εξαφάνιση» των ειδών. Η πέμπτη είχε συμβεί εδώ και... 66 εκατομμύρια χρόνια. Χάρη στον άνθρωπο, η βιοποικιλότητα μειώνεται με ρυθμούς από 100-1.000 φορές ταχύτερους από όσο θα συνέβαινε φυσιολογικά. Το ευρασιατικό άγριο άλογο (Equus ferus ferus), o λευκοκόρακας (Corvus corax), η γιγάντια σαύρα Gallotia simonyi simonyi και το λιμναίο ψάρι Gasterosteus crenobiontus δεν μπορούν πια να μας πουν τίποτα. Τα εξαφανίσαμε μέσα στον περασμένο αιώνα. Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, την ίδια μοίρα κινδυνεύουν να έχουν άμεσα άλλα δυόμισι χιλιάδες είδη ζώων.
Τα μη εξημερωμένα ζώα μας φωνάζουν να πάψουμε να τα ακολουθούμε τρέχοντας και φωνάζοντας, στην ξέφρενη πορεία όλων μας προς τον γκρεμό.
Η αλλαγή δεν είναι ποτέ εύκολη. Αλλά υπάρχουν περιστάσεις που είναι απαραίτητη. Η αλήθεια είναι πως εδώ και μερικά χρόνια η φιλοζωία έπαψε να είναι μια καλοκάγαθη -και κάποτε γραφική- «ευαισθησία». Μετατράπηκε σε κεντρικό πολιτικό ζήτημα. Μόνο αν τη θέσουμε ακρογωνιαίο λίθο στην πολιτική, την οικονομία και την ηθική μας έχουμε ελπίδες να έρθουμε στα συγκαλά μας και να αποδείξουμε πως μπορούμε πράγματι να είμαστε φύλακες της πλάσης, και όχι τραγικοί αυτόχειρες και δολοφόνοι της.
____________
*Ο Νίκος Ράπτης είναι εκπαιδευτικός. Συμμετέχει στην ομάδα για την πολιτική εκπροσώπηση των ζώων, των ανθρώπων και των αγέννητων γενιών EuroAnimal7Gr
σχόλια