Ένα μεγάλο πακέτο σερβιέτες –το γνωστό giga pack των 38 τεμαχίων με το -45% προσφορά της οικονομικής συσκευασίας (sic)- στοιχίζει 4,68 ευρώ και φορολογείται με 24%. Ένα κουτάκι ταμπόν των 16 τεμαχίων μπορεί να κοστίζει από 2 ευρώ και να φτάνει τα 4, 5, μπορεί και τα 6 ευρώ. Αν ψωνίσεις από σούπερ-μάρκετ οι διακυμάνσεις είναι άπειρες, ο φόρος ένας. Αν η περίοδος σε βρει σε επαρχία ή νησί, με το φαρμακείο ή το συνοικιακό μίνι μάρκετ μόνο στη διάθεση σου, μπορείς να πληρώσεις το πακέτο όσο αποφασίζει ο μαγαζάτορας. Στην Πορταριά, πριν από λίγα χρόνια, ρωτώντας την κυρία που με εξυπηρέτησε, προς τι η απογείωση στην τιμή μου εξήγησε με κοφτό, περισπούδαστο ύφος ότι πρόκειται για είδος πολυτελείας.
Σε όλη την Αθήνα (και την επαρχία), αν γυρίσεις μπαρ και εστιατόρια θα βρεις μηχανήματα αυτόματης πώλησης προφυλακτικών και οδοντόβουρτσας μιας χρήσης, αλλά όχι μηχανήματα διάθεσης αυτού του βασικού, βασικότατου είδους πρώτης ανάγκης. Η ερωτική συνεύρεση και η ευχάριστη αναπνοή είναι, λογικά, οι προτεραιότητές μας, όχι όμως και η αντιμετώπιση αυτού που μπορεί να σε βρει καταμεσής του δρόμου, ανοχύρωτη και αφύλαχτη. Ακόμη και στις δυτικές πολιτισμένες κοινωνίες –καλή ώρα σαν τη δική μας- αν σου συμβεί κάτι τέτοιο, η πρώτη ερώτηση που σου γίνεται διακριτικά ή μη από γυναίκες, υπονοεί ότι είσαι και λίγο τσαπατσούλα ή έστω ξεχασιάρα με τις ημερομηνίες: «Περίμενες; Πώς και δεν είχες μαζί σου;».
Σε όλη την Αθήνα (και την επαρχία), αν γυρίσεις μπαρ και εστιατόρια θα βρεις μηχανήματα αυτόματης πώλησης προφυλακτικών και οδοντόβουρτσας μιας χρήσης, αλλά όχι μηχανήματα διάθεσης αυτού του βασικού, βασικότατου είδους πρώτης ανάγκης.
Ο πόνος χαμηλά στην κοιλιά, οι ημικρανίες που μπορούν να σε τρελάνουν, η αγωνία ότι δεν έχει μείνει τίποτα όρθιο πάνω σου, στην καλύτερη περίπτωση αντιμετωπίζονται με οίκτο, συμπαράσταση κι αλληλεγγύη από τις γυναίκες και με ένα γενικότερο «πφφφ» και μία γκριμάτσα ελαφράς αηδίας από το μεγαλύτερο μέρος του ανδρικού πληθυσμού, που δεν τρελαίνεται για τις λεπτομέρειες, τρελαίνεται όμως για τα πειράγματα που αφορούν την αλλαγή στη συμπεριφορά σου (το γνωστό προ-εμμηνορυσιακό σύνδρομο με όλους τους μύθους και τις αλήθειες που το συνοδεύουν). Φυσικά και δεν ωφελεί να εξηγήσεις ότι από τη βάρβαρη διακοπή αυτού που τους προκαλεί αηδία –και όρεξη για αστειάκια- ήρθαν στον κόσμο και ότι αυτό που συμβαίνει στο σώμα σου εκείνη τη στιγμή ούτε το θες ούτε το επιλέγεις: είναι φύση σου και ευθύνη σου, δυσανασχετείς, αλλά το αποδέχεσαι.
Όπως αποδέχεσαι το ότι φουσκώνεις και ξεφουσκώνεις, μπορείς και δεν μπορείς (να ακολουθήσεις την καθημερινότητά σου), ανησυχείς γιατί πάνω κάτω όλες οι κοινωνίες –δυτικές και μη- έτσι μεγαλώνουν τα κορίτσια, με την αγωνία του να μη γίνουν ρεζίλι. Ολόκληρο instagram δεν αντέχει τις γυναίκες με περίοδο, ωστόσο κανένα πρόβλημα δεν έχει με τις χορηγούμενες διαφημίσεις που αφορούν προϊόντα για τις «δύσκολες μέρες». Χάος και ευφημισμός. Κι ανάμεσα σ' αυτές τις αντιφάσεις, από το ένα στο άλλο άκρο ή της σιωπής ή του ξεφωνητού, πηδάνε όλες οι γυναίκες και πάνω στις ακρότητες γίνονται και παρανοήσεις.
Όπως αυτή που έχει προκύψει με την πρώτη «αληθινή» διαφήμιση για την περίοδο και τις σερβιέτες. Μια διαφήμιση τύπου «πες μου κάτι που δεν ξέρω» που για κάποιο λόγο έχει ενθουσιάσει πολύ κόσμο, αλλά κάνει τεράστιο αρχηγό τον διαφημιστή και το brand και όχι τη γυναίκα.
«Πες το ανοιχτά», σου λέει, η διαφήμιση, αλλά ο φόρος ακατέβατος. «Μη ντρέπεσαι», σου λέει ξανά και δείχνει χαμογελαστά κορίτσια στο Μετρό και το λεωφορείο, αλλά ξέρεις ότι πρόκειται για χαρά εντός διαφημιστικού περιβάλλοντος. Αν σου συμβεί βράδυ στο τρένο η μηχανική κίνηση αυτοπροστασίας θα είναι να βάλεις το μπουφάν γύρω από τη μέση σου για να φτάσεις στο σπίτι του με όση ασφάλεια μπορείς να δημιουργήσεις για τον εαυτό σου και φυσικά όση αντοχή σου έχει απομείνει. «Η περίοδος είναι κάτι το φυσιολογικό και ως τέτοιο πρέπει να το αντιμετωπίζουμε», λέει και αυτό ισχύει - μέχρι να φτάσει κανείς στο ταμείο: στην Ελλάδα, στη Γαλλία, στην Αυστραλία, στην Αμερική, στον Καναδά το ταμπού είναι η τιμή και η κατηγοριοποίηση της σερβιέτας ως «είδος πολυτελείας».
Στην Ινδία ο «φόρος αίματος» φυσικά και αφορά μόνο τις γυναίκες. Το πραγματικό ταμπού είναι στο κόστος, στην ταξινόμηση και στην πραγματική συναίσθηση του τι πραγματικά συμβαίνει στο γυναικείο σώμα εκείνες τις ημέρες και όχι στην αισθητική. Αυτό κινεί τις φεμινίστριες, οι οποίες ειρήσθω εν παρόδω, πριν από δύο χρόνια στη Γαλλία έστειλαν μεν λερωμένες κιλότες στους συναρμόδιους υπουργούς (ποιος ξεχνά το "Culotte Gate"!), αλλά βαμμένες με μπογιά...
Γιατί ο πανηγυρισμός, λοιπόν; Ποιο ταμπού υποτίθεται ότι έσπασε;
Ο διαφημιστής κάνει τη δουλειά του και καλά κάνει και «τσιμπάνε» τα κινήματα. Η διαφήμιση επιφανειακά μόνο σπάει το ταμπού, αλλά δεν λύνει το πρόβλημα. Το ζητούμενο εδώ δεν είναι να δείξεις αυτό που πραγματικά υπάρχει πάνω στη σερβιέτα. Ή τι υπάρχει πάνω σε μια πάνα, ας πούμε. Το ζητούμενο είναι να ξεριζώσεις τον στρεβλό τρόπο σκέψης που βγάζει χρήματα από το γυναικείο κορμί, να δουλέψεις λιγάκι το κομμάτι που επιμένει να αντιμετωπίζει ένα προϊόν πρώτης ανάγκης, ως τεχνολογία κατασκευασμένη αποκλειστικά για το γυναικείο σώμα και γι' αυτό ακριβή και γι' αυτό πηγή προβλημάτων για εκατομμύρια γυναίκες σε όλον τον κόσμο. Κι αυτό δεν σηκώνει ούτε ντροπές, ούτε πανηγυρισμούς, παρά μόνο δουλειά, τόσο με τα γυναικεία, όσο και με τα αντρικά μυαλά, τόσο στη βάση της κοινωνίας, όσο και στα κέντρα λήψης αποφάσεων.
(Για περαιτέρω πληροφορίες επί του θέματος υπάρχει το εξαιρετικό "The Modern Period: Menstruation in Twentieth Century America" της Lara Freindenfelds, ιστορικού στο Τμήμα Γυναικείων Σπουδών του Wellesley College στη Βοστόνη)
Και, ναι, σηκώνει και αστεία το θέμα, αλλά απλώς κάντε εικόνα έναν κόσμο όπου δεν υπάρχει κανένα ταμπού στο να δείξουμε τι υπάρχει πάνω σε ένα χαρτί υγείας, αλλά η πρόσβαση σ' αυτό, στο καζανάκι (ναι, το καζανάκι) και το τρεχούμενο νερό θεωρείται πολυτέλεια και τα ξαναλέμε.
σχόλια