Πράσινο φως πήρε η πρόταση για την κήρυξη - οριοθέτηση του αρχαιολογικού χώρου στον Πειραιά από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο (ΚΑΣ), αλλά μειωμένη περίπου κατά το μισό από την αρχική πρόταση της αρμόδιας Εφορείας Αρχαιοτήτων.
Μετά από διαφωνίες και διαβουλεύσεις ως αρχαιολογικός χώρος κηρύχθηκε η μισή έκταση από τα συνολικά 11.500 τ.μ. που είχαν αρχικά προταθεί από την αρμόδια εφορεία αρχαιοτήτων.
Αρχαιολογικός είναι σύμφωνα με την απόφαση ο χώρος μέσα στο αρχαίο τείχος ενώ εξαιρέθηκε η σημαντική για την επένδυση θαλάσσια περιοχή στο εμπορικό λιμάνι.
Οι εκπρόσωποι του ΟΛΠ ζήτησαν να εξαιρεθεί και η χερσαία ζώνη του λιμανιού, αυτό όμως δεν έγινε δεκτό από το ΚΑΣ το οποίο ζήτησε επίσης να κλείσουν τα ναυπηγεία στην Κυνόσουρα.
Σύμφωνα με την απόφαση, κηρύσσεται ως αρχαιολογικός χώρος η εντός των τειχών αρχαία πόλη του Πειραιά που οριοθετείται, κυρίως, από την αρχαία οχύρωση και την ακτογραμμή.
Πιο συγκεκριμένα, ο αρχαιολογικός χώρος ορίζεται βόρεια και δυτικά από το χερσαίο τμήμα του Κονώνειου τείχους και τον σταθμό του ΗΣΑΠ, καθώς και από ζώνη 20 μ. εξωτερικά από το τείχος στα σημεία όπου αυτό δεν είναι ορατό, στα ανατολικά από την περιοχή όπου εκτιμάται ότι βρισκόταν το Κονώνειο τείχος, ενώ στα νότια το όριο είναι η θαλάσσια ακτή, από τη Ναυτική Διοίκηση Αιγαίου ως το Μικρολίμανο.
Εξαιρούνται η θαλάσσια περιοχή του κεντρικού λιμένα και οι σύγχρονες επιχώσεις, ενώ εντός κήρυξης παραμένουν οι δυο πλαζ (Βοτσαλάκια και Φρεαττύδα), καθώς και η Ηετιώνεια Πύλη. Επίσης, σε επόμενη συνεδρίαση του ΚΑΣ θα συζητηθεί ειδική κήρυξη για τα Μακρά Τείχη.
Ουσιαστικά, ως αρχαιολογικός χώρος κηρύσσονται το 1ο, 2ο και μικρό τμήμα του 3ου δημοτικού διαμερίσματος του Πειραιά, ενώ όσον αφορά στα υπόλοιπα δημοτικά διαμερίσματα (υπόλοιπο 3ου, 4ο και 5ο) θα συνεχιστεί ο έλεγχος των εκσκαφών και όπου χρειαστεί θα υπάρξουν μικρότερες ή σημειακές κηρύξεις.
Η έκταση του αρχαιολογικού χώρου που υιοθετήθηκε από τα μέλη του ΚΑΣ είναι περίπου η μισή από εκείνη που είχε προτείνει η αρμόδια Εφορεία Αρχαιοτήτων Πειραιώς και Νήσων και η οποία ήταν περίπου 11,5 τ. χλμ.
Το ΚΑΣ συζήτησε επίσης το Αρχικό Αναπτυξιακό Πρόγραμμα και Μελέτη Διαχείρισης (Master Plan), στάδιο α' και στάδιο β', του Οργανισμού Λιμένος Πειραιώς (ΟΛΠ) ΑΕ.
Σημειώνεται ότι, πριν τη σημερινή εξέλιξη, στον Πειραιά υπήρχαν μόνο παλαιές κηρύξεις μεμονωμένων μνημείων (Ηετιώνεια Πύλη, τμήματα του Κονώνειου Τείχους, Αστικές Πύλες), που δεν περιλάμβαναν το σύνολο των αρχαιοτήτων.
Συνεπώς, όπως ειπώθηκε και στη συνεδρίαση του ΚΑΣ, η κήρυξη του αρχαιολογικού χώρου του Πειραιά ήταν κάτι αναμενόμενο, πολύ περισσότερο τώρα που το master plan του ΟΛΠ συνιστά χωρική ρύθμιση, η θεσμική κατοχύρωση της έγκρισής του προϋποθέτει, σύμφωνα με τον νόμο, την οριοθέτηση περιοχών που περιέχουν αρχαιότητες ή ενδείξεις για αρχαιότητες.
Σημειώνεται ότι εντός του νέου αρχαιολογικού χώρου του Πειραιά περιλαμβάνονται σημαντικότατες αρχαιότητες, όπως οι οχυρώσεις της θεμιστόκλειας και κονώνειας περιόδου, τμήματα των Μακρών Τειχών, ο τάφος του Θεμιστοκλή, το ελληνιστικό Θέατρο της Ζέας, ιερά όπως της Κυβέλης και της Αρτέμιδος, κατάλοιπα των αρχαίων νεωσοίκων στα δυο λιμάνια της Ζέας και της Μουνιχίας (σημερινό Μικρολίμανο), οικιστικά κατάλοιπα από την κλασική ως την πρώιμη βυζαντινή περίοδο, δεξαμενές και λατομεία.
Οι ανασκαφές στον Πειραιά ξεκίνησαν τον 19ο αιώνα για να συνεχιστούν τον 20ο και τον 21ο στο πλαίσιο ιδιωτικών και δημόσιων έργων, όπως η κατασκευή του τραμ και του μετρό.
Η αντίδραση του Μώραλη για τη συνεδρίαση
Την δυσαρέσκεια του και την απορία του εξέφρασε ο δήμαρχος Πειραιά Γιάννης Μώραλης για την απόφαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου (ΚΑΣ) να μην κάνει αποδεκτό το αίτημα του Δημοτικού Συμβουλίου Πειραιά, για αναβολή της συζήτησης του θέματος της ημερήσιας διάταξης: «Έγκριση ή μη κήρυξης - οριοθέτησης ως αρχαιολογικού χώρου του Δήμου Πειραιά και της περιοχής "Καστράκι" στη Δ.Ε.Δραπετσώνας του Δήμου Κερατσινίου-Δραπετσώνας, Περιφέρειας Αττικής».
Με δήλωσή του το απόγευμα της Τρίτης, διευκρίνισε ότι την δυσαρέσκειά την εκφράζει, καθώς «η αντιμετώπιση αυτή δεν συνάδει με το πνεύμα που πρέπει να επικρατεί στις ημέρες μας, που δεν είναι άλλο από πνεύμα συνεργασίας, διαβούλευσης και συναινέσεων, ειδικά σε σοβαρά θέματα όπως αυτό». Και την απορία, για το πώς «το ΚΑΣ αποδέχθηκε το αίτημα του ΟΛΠ για αναβολή της συνεδρίασης την 5η Μαρτίου 2019, σύμφωνα με το σχετικό δελτίο τύπου του υπουργείου Πολιτισμού, ενώ αγνοεί και απορρίπτει το αίτημα όχι της Δημοτικής Αρχής αλλά ολόκληρης της πόλης του Πειραιά».
Εκφράζει επίσης την ελπίδα, «παρά την λανθασμένη απόφαση για μη αναβολή της συζήτησης, η τελική απόφαση του ΚΑΣ να είναι τέτοια, που να μην δημιουργήσει στην πόλη του Πειραιά και στο σύνολο αυτής αναχώματα, στην επιθυμητή από όλους ανάπτυξη και πρόοδο» και προσθέτει: «Όλοι γνωρίζουμε στον Πειραιά και που υπάρχουν σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα και που αυτά χρήζουν προστασίας, αλλά επιτέλους κάποια στιγμή και ανάδειξης. Ας ελπίσουμε ότι η τελική απόφαση τουλάχιστον θα περιοριστεί εκεί και δεν θα γίνει αποδεκτή η εισήγηση για την κήρυξη ως αρχαιολογικού χώρου του συνόλου του δήμου μας. Σε κάθε περίπτωση η δημοτική αρχή είναι παρούσα, όπως μέχρι σήμερα, χωρίς δεσμεύσεις, αγκυλώσεις και εξαρτήσεις με μόνο γνώμονα την πρόοδο της πόλης και των κατοίκων της και με βάση την τελική απόφαση θα εξετάσουμε τα επόμενα βήματά μας».
Δηλώσεις για το θέμα έκανε και ο υποψήφιος δήμαρχος Πειραιά Νίκος Βλαχάκος, ο οποίος ανέφερε ότι «το ΚΑΣ οφείλει να σεβαστεί την απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Πειραιά, των φορέων της πόλης και των Πειραιωτών και να μην προχωρήσει στην κήρυξη του Πειραιά ως ενιαίου αρχαιολογικού χώρου, χωρίς να υπάρξει ο απαιτούμενος χρόνος διαβούλευσης» και κάλεσε το ΚΑΣ να αποσύρει από την συνεδρίασή του, αυτό το σοβαρό θέμα.
«Με σεβασμό στην ιστορία του Πειραιά αλλά και με σεβασμό στην καθημερινότητα της ζωής των Πειραιωτών, αποφάσεις οι οποίες θα δυσκολέψουν ακόμη περισσότερο τη ζωή των κατοίκων και θα προσθέσουν μεγαλύτερα προβλήματα και δυσλειτουργίες στην πόλη, δεν θα τις δεχθούμε.Τέτοιες αποφάσεις που οδηγούν σε μαρασμό τον Πειραιά μας βρίσκουν αντίθετους» επισήμανε και ζήτησε να δοθούν στη δημοσιότητα οι σχετικές μελέτες και επίσημα στοιχεία, εάν βέβαια υπάρχουν, τα οποία να αποδεικνύουν ότι όλος ο Πειραιάς και οι πέντε δημοτικές του κοινότητες, είναι «αρχαιολογικός χώρος»!
Από την πλευρά του ο πρόεδρος του ΕΒΕΠ Βασίλης Κορκίδης εξέφρασε την αντίθεσή του σε «μια τέτοια βιαστική απόφαση που αν τελικά παρθεί και ισχύσει θα αποτελέσει πισωγύρισμα για την ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής του Πειραιά».
Όπως είπε αυτό θα είναι και το τρίτο και ίσως μεγαλύτερο εμπόδιο που ορθώνεται στις επενδύσεις της πόλης, μετά από εκείνο της απόφασης του Σ.τ.Ε. για τον λιμένα και της Επιτροπής Σχεδιασμού και Ανάπτυξης Λιμένων (ΕΣΑΛ), που απέρριψε μία σειρά επενδύσεων της Cosco. "Δεν μπορεί η επιτροπή του ΚΑΣ να αποφασίζει και να εισηγείται ερήμην της πόλης, όχι μόνο του δήμου και της αντιπεριφέρειας, αλλά και των παραγωγικών τάξεων και των κατοίκων, για ένα τόσο σοβαρό θέμα που θα επηρεάσει, κατά γενική ομολογία, καταλυτικά τη λειτουργία της πόλης και την υλοποίηση μεγαλεπήβολων έργων, που έχουν ήδη δρομολογηθεί" πρόσθεσε.
σχόλια