Χέρια παντοτινά ενωμένα

Χέρια παντοτινά ενωμένα Facebook Twitter
7

Η στήλη Ευρήματα συμπλήρωσε αυτές τις μέρες

έναν χρόνο φιλοξενίας στο lifo.gr

Η ανάρτηση αφιερώνεται στον Άρη, το Στάθη και το Μιχάλη

μικρό αντίδωρο για την εμπιστοσύνη και την ενθάρρυνσή τους.

Οι αρχαίοι Ρωμαίοι δεν χρησιμοποιούσαν δακτυλίδια αρραβώνων ή βέρες με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που το κάνουμε σήμερα. Ωστόσο, γνωρίζουμε ότι σε κάποιες περιπτώσεις, πριν την τελετή του γάμου, ο αρραβωνιαστικός (sponsus) προσέφερε στην μέλλουσα σύζυγό του (sponsa) ένα δακτυλίδι, το annulus pronubus. Ο Πλίνιος (Φυσική Ιστορία, xiii.12) αναφέρει ότι αυτό το δακτυλίδι ήταν ένας απλός κρίκος από σίδηρο, χωρίς λίθους. Γνωρίζοντας βέβαια την αγάπη των πλούσιων Ρωμαίων για το χρυσό και τους ημιπολύτιμους λίθους είναι δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι δεν θα υπήρχαν εξαιρέσεις.

Ωστόσο στην αρχαιολογική έρευνα είναι δύσκολο να αναγνωρίσει κανείς πότε και με ποια πρόθεση χαρίστηκε ένα κόσμημα –και αυτό ισχύει βέβαια και για αυτά τα δακτυλίδια αρραβώνων.

Υπάρχει όμως μια μικρή ομάδα δακτυλιδιών που βάσιμα ταυτίζονται ως annuli pronubi. Σε αυτά απεικονίζεται η στιγμή της ένωσης των δύο δεξιών χεριών του συζύγου και της συζύγου, μια στιγμή στην τελετή του ρωμαϊκού γάμου που ονομάζεται dextrarum iunctio. Αυτά λοιπόν ήταν δακτυλίδια αρραβώνων που δίνονταν πράγματι με την υπόσχεση του γάμου.

Σήμερα παρουσιάζω κάποια από τα σπάνια αυτά δακτυλίδια. Όπως θα παρατηρήσετε δύο από αυτά έχουν επιγραφή με την ελληνική λέξη «Ομόνοια». Άλλωστε η χειρονομία της ένωσης των χεριών σε διάφορες περιστάσεις δηλώνει ήδη από την ελληνική αρχαιότητα την τρυφερότητα.

Για τον τρόπο που φοριούνται τα δακτυλίδια αξίζει να αναφερθεί μια λεπτομέρεια την οποία σώζει ο Αύλος Γέλλιος, στις Αττικές Νύχτες (Χ.10) τον 4ο αι. μ.Χ. , όπου αναφέρει ότι οι αρχαίοι Έλληνες και αργότερα οι Ρωμαίοι συνήθιζαν να φορούν τα δακτυλίδια τους στο προτελευταίο δάκτυλο κι αυτό διότι (σύμφωνα με την Αιγυπτιακή Ιστορία του Απίωνα) ανατομικές σπουδές απέδειξαν ότι το δάκτυλο αυτό συνδέεται απευθείας μέσω ενός πολύ λεπτού νεύρου με την καρδιά.

Χρυσός και σαρδόνυχας, 3ος αι. μ.Χ. (Μουσείο των Καλών Τεχνών της Βοστώνης)

 

Χρυσός και σαρδόνυχας, 3ος αι. μ.Χ. (Βρετανικό Μουσείο)

 

Στα αριστερά χρυσό δακτυλίδι που απεικονίζει τη στιγμή της τελετής του γάμου όπου οι σύζυγοι ενώνουν τα χέρια τους, στα δεξιά χρυσό δακτυλίδι με ενωμένα τα χέρια των συζύγων, 2ος-3ος αι. μ.Χ. (Βρετανικό Μουσείο)

Χρυσό δακτυλίδι με εγχάρακτη παράσταση: διακρίνονται τα ενωμένα χέρια των συζύγων, μια παπαρούνα και δύο αστέρια (Βρετανικό Μουσείο)

Ασημένιο δακτυλίδι με χρυσή σφενδόνη, 4ος αι. μ.Χ. (Βρετανικό Μουσείο)

Αρχαιολογία & Ιστορία
7

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Τι έτρεχε με τους λαγούς στην αρχαία Αθήνα;

Ιστορία μιας πόλης / Τι έτρεχε με τους λαγούς στην αρχαία Αθήνα;

Στην αρχαία Αθήνα, ο λαγός δεν ήταν μόνο θήραμα, αλλά και σύμβολο ερωτικής επιθυμίας και γονιμότητας, ενώ χρησιμοποιούνταν επίσης ως προσφορά στους θεούς. Ο Ξενοφών έγραψε για το κυνήγι του, ενώ εμφανίζεται συχνά στην τέχνη - στα αγγεία, στις παραστάσεις συμποσίων, ακόμη και σε ταφικά μνημεία. Η Αγιάτη Μπενάρδου συνομιλεί με την Κάτια Μαργαρίτη ρίχνοντας φως στο παρελθόν ενός ζώου που είχε πολύ μεγαλύτερη σημασία απ’ ό,τι ίσως φανταζόμαστε.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Μιμάρ Σινάν: Ο αρχιτέκτονας που έχτισε τα πιο σημαντικά κτίρια της οθωμανικής αυτοκρατορίας

Γεννήθηκε σαν σήμερα  / Μιμάρ Σινάν: Ο αρχιτέκτονας που έχτισε τα πιο σημαντικά κτίρια της οθωμανικής αυτοκρατορίας

Στις 15 Απριλίου 1489 γεννήθηκε ο αρχιτέκτονας που έφτιαξε από τριακόσια τριάντα έργα. Ανάμεσα σε αυτά, το Τέμενος του Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπούς (1550 -1557) και το Κουρσούμ Τζαμί ή Τζαμί του Οσμάν Σαχ στα Τρίκαλα, το μοναδικό του έργο που σώζεται στην Ελλάδα.
ΚΟΡΙΝΑ ΦΑΡΜΑΚΟΡΗ
«Η ερωμένη της»: Το πιο τολμηρό αθηναϊκό ρομάντζο του Μεσοπολέμου

Ιστορία μιας πόλης / «Η ερωμένη της»: Το πιο τολμηρό αθηναϊκό ρομάντζο του Μεσοπολέμου

Πόσο μπορεί να συμβάλει ένα βιβλίο στη σεξουαλική χειραφέτηση των Ελληνίδων; Η Αγιάτη Μπενάρδου μιλά με την Παναγιώτα Βογιατζή για την Ντόρα Ρωζέττη και τη γυναικεία ομοφυλοφιλία στην Αθήνα των αρχών του 20ού αώνα.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Close up: Η ψηφιακά αποκατεστημένη τοιχογραφία στον τάφο του Φιλίππου στις Αιγές

Αρχαιολογία & Ιστορία / Close up: Η ψηφιακά αποκατεστημένη τοιχογραφία στον τάφο του Φιλίππου στις Αιγές

Το σημαντικότερο σωζόμενο έργο της κλασικής ξαναζωντανεύει 23 αιώνες μετά με τη βοήθεια της αρχαιομετρίας, της τεχνητή νοημοσύνη και της καλλιτεχνικής δημιουργίας σε μια καινοτόμο μελέτη αποκατάστασή του που ανοίγει νέους ορίζοντες στην αναβίωση της αρχαίας τέχνης.
THE LIFO TEAM
Πώς η τεχνολογία αποκαθιστά το σημαντικότερο έργο της κλασικής ζωγραφικής 23 αιώνες μετά;

Αρχαιολογία & Ιστορία / Πώς η τεχνολογία αποκαθιστά το σημαντικότερο έργο της κλασικής ζωγραφικής 23 αιώνες μετά;

Η αρχαιομετρία, η τεχνητή νοημοσύνη και η καλλιτεχνική δημιουργία συνεργάστηκαν σε μια καινοτόμο μελέτη αποκατάστασης της τοιχογραφίας με το κυνήγι από τον τάφο του Φιλίππου στις Αιγές, ανοίγοντας νέους ορίζοντες στην αναβίωση της αρχαίας τέχνης.
M. HULOT
Δωσίλογοι: Ποιοι και γιατί συνεργάστηκαν με τους κατακτητές;

Ιστορία μιας πόλης / Δωσίλογοι: Ποιοι και γιατί συνεργάστηκαν με τους κατακτητές;

Πώς επιχειρήθηκε η αναθεώρηση της εικόνας των δωσιλόγων τις δεκαετίες που ακολούθησαν μετά την Κατοχή και τα Δεκεμβριανά, και ποια ήταν η επίδραση αυτής της αναθεώρησης στη δημόσια ιστορική μνήμη; Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον Μενέλαο Χαραλαμπίδη για ένα θέμα ταμπού που ακόμα απασχολεί τους ιστορικούς αλλά και την κοινωνία.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Από τι πέθαναν δεκάδες χιλιάδες Αθηναίοι το 430 π.Χ.;

Ιστορία μιας πόλης / Από τι πέθαναν δεκάδες χιλιάδες Αθηναίοι το 430 π.Χ.;

Ο Θουκυδίδης ισχυρίζεται ότι ήταν μια ασθένεια εισαγόμενη, η οποία ξεκίνησε από την Αιθιοπία και προτού φθάσει στην Αθήνα, εξαπλώθηκε στην Αίγυπτο και την Περσική αυτοκρατορία. H Αγιάτη Μπενάρδου μιλά με τον Στέφανο Παρασκευαΐδη για τον λοιμό των Αθηνών με την πρωτοφανή θνησιμότητα, καθώς υπολογίζεται ότι χάθηκε το 1/3 του πληθυσμού της πόλης.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Επίσκεψη στον αρχέγονο κόσμο της Σαμοθράκης με σύμμαχο την τεχνολογία

Αρχαιολογία & Ιστορία / Σαμοθράκη: Βλέπουμε την ιστορία του νησιού ξανά με σύμμαχο την τεχνολογία

Η Σαμοθράκη του Νίκης, του Ομήρου, των Καβείρων, των φιλοσόφων, των χαρτογράφων της Αναγέννησης, των αρχαιολόγων, των αρχιτεκτόνων και των φωτογράφων του 20ού αιώνα αλλά και των σύγχρονων μοντελιστών σε μια εμπεριστατωμένη έκθεση της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
ΑΣΚΤ: Η σχολή που «γέννησε» τους μεγαλύτερους Έλληνες καλλιτέχνες

Ιστορία μιας πόλης / ΑΣΚΤ: Εδώ γεννήθηκαν οι μεγαλύτεροι Έλληνες καλλιτέχνες

H Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών υπήρξε θεμέλιος λίθος για την ελληνική τέχνη, με σημαντικούς δασκάλους όπως ο Παρθένης και ο Μόραλης να συμβάλλουν στην ανάπτυξή της. Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με την ιστορικό τέχνης Χριστίνα Δημακοπούλου για την καθοριστική τους επιρροή.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Πώς βρέθηκαν οι πρόσφυγες από τη Μ. Ασία στη Νέα Μάκρη;

Ιστορία μιας πόλης / Νέα Μάκρη: Ο προσφυγικός συνοικισμός που εξελίχθηκε σε λουτρόπολη

Από τις ιωνικές κωμοπόλεις Μάκρη και Λιβίσι, στα παράλια της Λυκίας στη νοτιοδυτική Μικρά Ασία, οι πρόσφυγες από αυτές τις περιοχές εγκαταστάθηκαν στη βορειοανατολική Αττική, ιδρύοντας τη Νέα Μάκρη, το 1924. Η Ευαγγελία Αχλάδη μιλά στην Αγιάτη Μπενάρδου για τη νεότερη και τη σύγχρονη ιστορία της περιοχής.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Στο φθισιατρείο «Σωτηρία» το 1927: Μια κάθοδος στην αληθινή κόλαση των μελλοθάνατων

Αρχαιολογία & Ιστορία / Φθισιατρείο «Σωτηρία», 1927: Μια κάθοδος στην αληθινή κόλαση των μελλοθανάτων

Έπειτα από επιστολές και καταγγελίες, τον Ιούλιο του 1927, ένας ρεπόρτερ της εφημερίδας «Εσπερινή» επισκέπτεται το φθισιατρείο για να καταγράψει τις συνθήκες ζωής των ασθενών. Η ομάδα των dirty ’30s & late ’20s «αναπαλαιώνει» και διασώζει τη μαρτυρία του για λογαριασμό της LiFO.
DIRTY ‘30S & LATE ‘20S
Γιατί ήταν γαλάζιοι οι πίθηκοι στις τοιχογραφίες της Σαντορίνης;

Ιστορία μιας πόλης / Γιατί ήταν γαλάζιοι οι πίθηκοι στις τοιχογραφίες της Σαντορίνης;

Ποια τα νοήματα πίσω από τις ζωγραφισμένες μορφές και τα ζωντανά χρώματα των θηραϊκών τοιχογραφιών; Πώς συνδέονται με τον μινωικό πολιτισμό και τι μας αποκαλύπτουν για τον αρχαίο κόσμο; Η Αγιάτη Μπενάρδου συνομιλεί με τον Ανδρέα Βλαχόπουλο.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Τάσος Σακελλαρόπουλος: «Ο στρατός και ο θρόνος ήταν οι ρίζες του κακού της Δικτατορίας»

Άκου την επιστήμη / Τάσος Σακελλαρόπουλος: «Ο στρατός και ο θρόνος ήταν οι ρίζες του κακού της Δικτατορίας»

Η εποχή μας και τα «φαντάσματα» του Μεσοπολέμου. Ο ιστορικός και υπεύθυνος των Ιστορικών Αρχείων του Μουσείου Μπενάκη, Τάσος Σακελλαρόπουλος μιλά στον Γιάννη Πανταζόπουλο.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ

σχόλια

7 σχόλια
Ένωση χεριών και ψυχών (αναστεναγμός)...Χρόνια πολλά για τη στήλη σου, Βασιλική. Οι αναρτήσεις σου είναι πάντα τόσο αποκαλυπτικές κι ενδιαφέρουσες, γεμάτες καλαισθησία και λεπτότητα!:) :)
Πώς να βρεις λόγια που να δείχνουν όλο τον σεβασμό και κατα επέκταση την αγάπη που αισθάνεσαι για την κυρία Πλιάτσικα!!!!Και σαν άνθρωπο, και σαν επιστήμονα και σαν υπεύθυνη αυτής της στήλης!!!!!!!!!!!!!Ευχές από καρδιάς και ευχαριστίες!!!