Πόλα Ρέγκο
Η Πόλα Ρέγκο, μία από τις πιο δυνατές φωνές της Πορτογαλίας, πολίτης της Μεγάλης Βρετανίας, dame της Βρετανικής Αυτοκρατορίας, μεγάλωσε με τα παραμύθια της γιαγιάς της και τον φόβο του καθολικισμού.
Πήγε στο Κεντ, όταν ήταν 16 ετών, για σπουδές στο Grove School, στο Sevenoaks. Παρακολούθησε το Slade School από το 1952 έως το 1956. Η καριέρα της ξεκίνησε ουσιαστικά στις αρχές του 1962, όταν άρχισε να εκθέτει με το London Group, μια οργάνωση καλλιτεχνών στην οποία συμμετείχαν ο Ντέιβιντ Χόκνεϊ και ο Φρανκ Άουερμπαχ.
Ένα από τα πιο διάσημα έργα της είναι η εκδοχή της Χιονάτης, αφού έχει φάει το δηλητηριασμένο μήλο, να εμφανίζεται σε μεγαλύτερη ηλικία υποφέροντας, σαν να προσπαθεί να προσκολληθεί στη ζωή και τη θηλυκότητά της, που γλιστράει από τα χέρια της.
Η δουλειά της σχολιάζει τι περνάει μια γυναίκα κατά τη διάρκεια των διαδικασιών της ζωής και της γήρανσης με την πάροδο των ετών, καθώς και το ότι η ηλικία της «σωματικής και ψυχολογικής παραβίασης» παίζει στη ζωή της. Έφτιαξε αυτό το έργο όταν ήταν 60 ετών.
Η Ρέγκο έχει περάσει μεγάλο μέρος της καριέρας της εστιάζοντας στα δικαιώματα των γυναικών γενικά και στο δικαίωμα στην άμβλωση. Το τελευταίο ήταν κεντρικό σε μεγάλο μέρος της τέχνης της. Έχει πει ότι το κίνημα κατά της άμβλωσης «ποινικοποιεί τις γυναίκες» και επηρεάζει δυσανάλογα τις φτωχές γυναίκες.
Δημιούργησε μια σειρά τέχνης που τεκμηριώνει τις παράνομες αμβλώσεις ως απάντηση στο δημοψήφισμα της Πορτογαλίας το 1998 για την άμβλωση. Τα έργα της υπάρχουν σε μουσεία και γκαλερί σε ολόκληρο τον κόσμο. Είναι 86 ετών και ζει στη Μεγάλη Βρετανία.
Ράχελ Ρόις
Παρά το γεγονός ότι η Ράχελ Ρόις απέκτησε δέκα παιδιά και είχε τεράστιες οικογενειακές ευθύνες, δημιούργησε περί τους 250 πίνακες κατά τη διάρκεια της πολύχρονης σταδιοδρομίας της, με αποτέλεσμα Ολλανδοί συγγραφείς να την αποκαλούν «θαύμα της Ολλανδίας» και «ηρωίδα της λεπτής τέχνης».
Άρχισε να ζωγραφίζει δίπλα στον ανατόμο πατέρα της φυτά και έντομα και από τα 15 της μαθήτευε δίπλα στον σούπερ-σταρ της εποχής του, τον ζωγράφο νεκρών φύσεων Βίλεμ φαν Ελστ.
Μπορούσε να υπογράφει τα δικά της έργα από τότε που συμπλήρωσε τα 18 της χρόνια. Το 1693 παντρεύτηκε τον προσωπογράφο Γιούριεν Πόολ και μαζί πήγαν στη Χάγη, όπου αμφότεροι έγιναν μέλη της περίφημης Συντεχνίας του Αγίου Λουκά. Ήταν και η πρώτη γυναίκα μέλος της Αδελφότητας Ζωγράφων της Χάγης.
Η παραγωγή της ήταν μεγάλη και σε διεθνές επίπεδο και ολοκλήρωσε τον τελευταίο της πίνακα το 1747, σε ηλικία 83 ετών. Ολοκλήρωνε σχεδόν πέντε πίνακες τον χρόνο, κάτι που είναι άθλος σε απεικονίσεις με τόσο επίπονη λεπτομέρεια. Εκτός του Γιαν φαν Χόισουμ, κανένας ζωγράφος ανθέων δεν έφτασε τη δεξιοτεχνία της Ράχελ Ρόις.
Όταν πέθανε, το 1750, έντεκα ποιητές τής απέτισαν φόρο τιμής, συνθέτοντας ποιήματα γι’ αυτήν. Στη διάρκεια της ζωής της πουλούσε πιο ακριβά από τον Ρέμπραντ. Σήμερα, οι τιμές των έργων της πωλούνται ‒σπανίως, καθώς οι συλλέκτες κρατούν τα έργα της σε ιδιωτικές συλλογές‒ για εκατομμύρια.
Κάρα Γουόκερ
Μία από τις πιο δυνατές γυναικείες φωνές της σύγχρονης τέχνης, η Κάρα Γουόκερ έχει ζήσει στο πετσί της τον φυλετικό διαχωρισμό από τα σχολικά της χρόνια, όταν οι συμμαθητές της την αποκαλούσαν «μαϊμού».
Η μετακόμιση της οικογένειάς της ‒οικογένειας ακαδημαϊκών‒ από το Στόκτον της Καλιφόρνια στη συντηρητική και ρατσιστική Τζόρτζια, στην οποία δρούσε η Κου-Κλουξ-Κλαν, όταν η ίδια ήταν 13 ετών, ήταν η πιο τραυματική εμπειρία της νεαρής έφηβης. Στο σχολείο ήταν απομονωμένη λόγω χρώματος, αισθανόταν ανεπιθύμητη και ακόμα και σήμερα η ουσία της τέχνης της εδράζεται σε αυτή την περίοδο της ζωής της, στη νοοτροπία των Πολιτειών στον Νότο των ΗΠΑ, στα αγεφύρωτα ταξικά χάσματα, στον κοινωνικό και εκπαιδευτικό αποκλεισμό των φτωχών και των μαύρων, στον ρατσισμό και στην ιστορία της δουλείας.
Τα έργα της αφηγούνται ιστορίες δουλείας, σεξισμού και καταπίεσης με έναν τρόπο ανεπανάληπτο. Μόνο η Κάρα Γουόκερ έχει κατορθώσει να βάλει τον ρομαντισμό, τη σεξουαλική επιθυμία, τα βασανιστήρια και τους εφιάλτες να στροβιλίζονται στο ίδιο καρουζέλ. Ένθερμη υποστηρίκτρια των γυναικείων δικαιωμάτων και της ισότητας, ήταν η πρώτη που πήρε θέση κατά του Τραμπ, πριν καν εκλεγεί Πρόεδρος των ΗΠΑ, μιλώντας για τον φόβο που θα σκέπαζε την ελπίδα. Οι φόβοι της επιβεβαιώθηκαν.
Θερμή υποστηρίκτρια του Μπάιντεν και της Καμάλα Χάρις, μιλά ασταμάτητα για τη βία κατά των Αφροαμερικανών. Όταν πέθανε η Τόνι Μόρισον, το περιοδικό «New Yorker» της ανέθεσε το εξώφυλλο του τεύχους, συνδέοντας τις δύο γυναίκες και τους αγώνες τους υπέρ των δικαιωμάτων και της ισότητας.
Τρέισι Έμιν
Ήταν το «τρομερό παιδί» της πιο σημαντικής φουρνιάς που έβγαλε η βρετανική σκηνή το τελευταίο μισό του εικοστού αιώνα. Η Τρέισι Έμιν, η εικαστικός που έκανε τη ζωή της τέχνη και εξέθεσε με αποκαλυπτικό και προβοκατόρικο τρόπο εραστές, μεθύσια, προσωπικές εμπειρίες και μύχιες σκέψεις, στα 58 της είναι μια θαρραλέα εικαστικός που ανοίγει κάθε φορά μπροστά στα μάτια μας ένα συναρπαστικό νέο κεφάλαιο.
Αυτό που πρέπει να θυμόμαστε πάντα μέσα στην τρέλα και στην αδιάκοπη κίνηση των καλλιτεχνών να υπηρετήσουν τη βιομηχανία της τέχνης είναι πως η Τρέισι Έμιν είναι μια συγκινητικά σοβαρή περίπτωση, με ένα σπουδαίο μητρώο συναισθημάτων, το οποίο δεν φοβάται να μας δείξει απλόχερα και συγκινητικά. Σήμερα έχει μόνο μία εμμονή, την τέχνη της.
Εν μέσω καραντίνας, στο σπίτι της, η Έμιν βρίσκει την περίοδο του εγκλεισμού ανακουφιστική. Σχολιάζοντας τον κόσμο της σύγχρονης τέχνης, μιλά για τη φρενίτιδα και την υποχρέωση να ταξιδεύει ανά τον κόσμο σε εκθέσεις και φουάρ, για το πόσο λίγο χρόνο αφιερώνει ένας καλλιτέχνης με μια ατζέντα γεμάτη υποχρεώσεις στην αληθινή τέχνη. «Καλύτερα να μείνεις στο σπίτι, διαβάζοντας ένα βιβλίο για τον Βελάσκεθ, παρά να πας στην επόμενη έκθεση τέχνης» λέει.
Λαβίνια Φοντάνα
Η πρώτη Ιταλίδα επαγγελματίας ζωγράφος
Η πρώτη γυναίκα επαγγελματίας ζωγράφος της Ιταλίας, η Λαβίνια Φοντάνα, κόρη ζωγράφου από την Μπολόνια, μητέρα έντεκα παιδιών, γεννήθηκε το 1552 και ήταν και η πρώτη γυναίκα καλλιτέχνις που χρησιμοποίησε γυμνά μοντέλα.
Η Φοντάνα έγινε γνωστή ζωγραφίζοντας ευγενείς της γενέτειράς της. Το φύλο της, που πιθανώς την εμπόδισε από μια καλύτερη καριέρα σε μια κοινωνία λιγότερη εξελιγμένη ως προς την αποδοχή των γυναικών καλλιτεχνών, τη βοήθησε να δημιουργεί πιο εύκολες και θερμές σχέσεις με γυναίκες πελάτες της.
Αφού παντρεύτηκε τον Πάολο Ζάπι, συνέχισε να ζωγραφίζει για να στηρίξει οικονομικά την οικογένειά της, ενώ ο άντρας της ήταν ο βοηθός της και φρόντιζε για το νοικοκυριό. Με την οικογένειά της μετακόμισε στη Ρώμη ως προστατευόμενη του πάπα Κλήμεντα. Έζησε μέσα στην καλλιτεχνική αποδοχή και την οικονομική ευημερία, έχοντας πολλές παραγγελίες από μαικήνες και θαυμαστές του έργου της.
Η Φοντάνα κατάφερε να ισορροπήσει τη γυναίκα με την επαγγελματία καλλιτέχνιδα, κάτι που θα απασχολούσε τις γυναίκες ζωγράφους του δέκατου ένατου αιώνα. Το έργο της είναι το μεγαλύτερο που έχει αποδοθεί σε γυναίκα καλλιτέχνη πριν από το 1700.
Κλάρα Πέιτερς
Χρειάστηκε να περάσουν αιώνες για να έρθουν στο φως το όνομα και η δουλειά μιας γυναίκας ζωγράφου, της Κλάρα Πέιτερς, από τις ελάχιστες που γνωρίζουμε να δραστηριοποιούνται κατά τoν «χρυσό αιώνα» της ολλανδικής ζωγραφικής ‒ μάλλον ήταν σχεδόν ακατόρθωτο να γίνεις ζωγράφος την εποχή του Ρούμπενς και του Ρέμπραντ. Προφανώς δεν ήταν εύκολο ούτως ή άλλως να είσαι ζωγράφος σε έναν ανδροκρατούμενο, πατριαρχικό καλλιτεχνικό κόσμο.
Σήμερα η Κλάρα Πέιτερς θεωρείται η πρώτη σημαντική ζωγράφος της ολλανδικής χρυσής εποχής και η πιο διάσημη Φλαμανδή ζωγράφος του δέκατου έβδομου αιώνα. Η Πέιτερς ζωγράφιζε κυρίως θέματα, συμπεριλαμβανομένων των τροφίμων, και ήταν η σημαντικότερη από τους καλλιτέχνες που διαμόρφωσαν τις παραδόσεις των ολλανδικών ontbijtjes ‒ απλά φαγητά και απλά δοχεία, σκηνές πρωινού, ενώ στα έργα της υπάρχει και η προσεκτική απεικόνιση διαφόρων ειδών τυριού.
Είναι σημαντικό ότι, ως γυναίκα, δεν μπόρεσε να συμπεριληφθεί σε κανένα αρχείο. Οι περισσότεροι καλλιτέχνες, καθώς και οι μαθητευόμενοι, συμπεριλήφθηκαν στα αρχεία του τοπικού Τάγματος του Αγίου Λουκά.
Ωστόσο, το δικό της όνομα δεν βρίσκεται σε κανένα από τα αρχεία της συντεχνίας στην Αμβέρσα, ούτε σε εκείνες του Άμστερνταμ, του Χάρλεμ, του Ντελφτ και της Χάγης. Οι μελετητές εικάζουν ότι μπορεί να ήταν κόρη ζωγράφου, έτσι το όνομά της δεν αρχειοθετήθηκε ποτέ.