Αυτή η αφίσα του 1894 είναι μάλλον η πιο εμβληματική όλων των εποχών

Αυτή η αφίσα του 1894 είναι μάλλον η πιο εμβληματική όλων των εποχών Facebook Twitter
2

Τα Χριστούγεννα του 1894, η Σάρα Μπερνάρ, η πιο διάσημη εκείνη την εποχή «θεατρίνα» στο Παρίσι ζήτησε από τον εκδοτικό οίκο Lemercier μια αφίσα για το έργο της «Γκισμόντα» που θα ανέβαινε ξανά σε λίγες μέρες στη γαλλική πρωτεύουσα. Οι περισσότεροι από τους εικονογράφους έλειπαν σε διακοπές κι έτσι το έργο ανατέθηκε στον Τσέχο εμιγκρές Αλφόνς Μούχα. Την πρωτοχρονιά η πρωτοποριακή αισθητικά αφίσα με τα απαλά παστέλ χρώματα έκανε την εμφάνισή της στους δρόμους της πόλης κατοχυρώνοντας την εμβληματική διάσταση της Μπερνάρ και κάνοντας τον δημιουργό της περιζήτητο.

Οι Παριζιάνοι ήταν συνηθισμένοι να βλέπουν στο δρόμο και στα καταστήματα αφίσες που διαφήμιζαν παραστάσεις, η αίσθηση όμως που προκάλεσε η «Γκισμόντα» του Μούχα ήταν πρωτοφανής. Πολλοί εκλιπαρούσαν (ή δωροδοκούσαν) τους αφισοκολλητές για ένα αντίτυπο, άλλοι απλά την ξεκολλούσαν από τους τοίχους και έφευγαν τρέχοντας.

Η αφίσα που έκανε διάσημο τον Μούχα σηματοδότησε την αρχή μιας μανίας με τις αφίσες που παρέσυρε την Ευρώπη στο δεύτερο μισό της τελευταίας δεκαετίας του 19ου αιώνα μαζί με τη μόδα να «ντύνονται» στα πάρτι οι γυναίκες την αγαπημένη τους αφίσα ενώ οι υπόλοιποι καλεσμένοι έπρεπε να μαντέψουν από πού ακριβώς προήλθε η έμπνευση.

Οι Παριζιάνοι ήταν συνηθισμένοι να βλέπουν στο δρόμο και στα καταστήματα αφίσες που διαφήμιζαν παραστάσεις, η αίσθηση όμως που προκάλεσε η «Γκισμόντα» του Μούχα ήταν πρωτοφανής. Πολλοί εκλιπαρούσαν (ή δωροδοκούσαν) τους αφισοκολλητές για ένα αντίτυπο, άλλοι απλά την ξεκολλούσαν από τους τοίχους και έφευγαν τρέχοντας.

Η έκθεση που είναι αφιερωμένη στο έργο του Μούχα και φέρει τον τίτλο "Alphonse Mucha: Art Nouveau / Nouvelle Femme" είναι μια από τις εναρκτήριες εκθέσεις του νέου μουσείου ιστορίας της αφίσας που άνοιξε πριν λίγες μέρες στο Μανχάταν με την ονομασία Poster House. Είναι το πρώτο του είδους στις Ηνωμένες Πολιτείες, ενώ στην Ευρώπη υπάρχουν εδώ και πολλές δεκαετίες διάφορα αντίστοιχα ιδρύματα.

Σύμφωνα με την Wikipedia, o Άλφονς Μούχα γεννήθηκε το 1860 στην πόλη Ίβαντσιτσε στη νότια Μοραβία (σημερινή Τσεχία). Δούλεψε στη Μοραβία ως ζωγράφος, κυρίως ζωγραφίζοντας θεατρικά σκηνικά. Το 1879 μετακόμισε στη Βιέννη για να δουλέψει για μια μεγάλη εταιρεία θεατρικού σχεδίου ενώ ανεπίσημα διεύρυνε και την καλλιτεχνική του εκπαίδευση. Όταν μια φωτιά κατέστρεψε το 1881 την επιχείρηση του εργοδότη του, επέστρεψε στη Μοραβία και δούλεψε ως ανεξάρτητος ζωγράφος διακοσμήσεων και πορτρέτων. Το 1887 μετακόμισε μόνιμα στο Παρίσι και συνέχισε τις σπουδές του στις Ακαδημίες Ζυλιέν και Κολαρόσσι, ενώ συγχρόνως έκανε εικονογραφήσεις σε περιοδικά και διαφημίσεις.

Αυτή η αφίσα του 1894 είναι μάλλον η πιο εμβληματική όλων των εποχών Facebook Twitter
Αυτο-πορτραίτο του Αλφόνς Μούχα σε παρισινό ατελιέ το 1882 με παραδοσιακή πουκαμίσα της Μοραβίας. Πέντε χρόνια αργότερα θανμετακόμιζε μόνιμα στην γαλλική πρωτεύουσα.

Το 1901, ο Μούχα εξέδωσε το "Documents Decoratifs", έναν οδηγό για φερέλπιδες νέους σχεδιαστές και εικαστικούς που ήθελαν να μιμηθούν την περίφημη ήδη τεχνοτροπία του (le style Mucha), ο οποίος σύντομα έγινε η βίβλος της Art Nouveau bible και ένα από τα βασικά εγχειρίδια σε σχολές και εργαστήρια τέχνης.

Ο Μούχα δημιούργησε 119 αφίσες στη διάρκεια της καριέρας του, το σύνολο σχεδόν των οποίων βρίσκεται συγκεντρωμένο στην έκθεση του Poster House. Συχνά επισκέπτεται κανείς ένα μουσείο προσδοκώντας μια αίσθηση αυθεντικότητας – την συγκίνηση του να βρίσκεται σε απόσταση αναπνοής από ένα κλασικό έργο που χειροτέχνησε πριν από πολλά χρόνια κάποιος σπουδαίος καλλιτέχνης. Μια διάσημη αφίσα όμως προκαλεί μια διαφορετικού τύπου αίσθηση, κάτι σαν μια θολή συμπίεση περασμένων καιρών και τόπων. Δεν υπάρχει το «αυθεντικό», μόνο αντίτυπα.

Η δύναμη της αφίσας του Μούχα προέρχεται από το γεγονός ότι κάποτε υπήρξε πανταχού παρούσα, μεταδίδοντας υπνωτικά στους Παριζιάνους μια μανιακή σχεδόν επιθυμία. Ο ίδιος ο Τσέχος καλλιτέχνης θα έλεγε προς το τέλος της ζωής του σχετικά με τις αφίσες που τον έκαναν διάσημο: «Ήμουν ευτυχής που έκανα τέχνη για τους πολλούς και όχι για τα κλειστά σαλόνια. Δεν κόστιζε πολύ, ήταν προσιτή σε όλους και έβρισκε το δρόμο τόσο για τα πλούσια όσο και για τα φτωχικά σπίτια».

Με στοιχεία από το New Yorker

Εικαστικά
2

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Leigh Bowery: ακόρεστη όρεξη για έρωτα και υψηλή τέχνη από την καλτ φιγούρα που σημάδεψε μια εποχή

Nothing Days / Leigh Bowery: Ακόρεστη όρεξη για έρωτα και υψηλή τέχνη από την καλτ φιγούρα που σημάδεψε μια εποχή

Ο εκκεντρικός καλλιτέχνης που ο Boy George είχε χαρακτηρίσει ως «μοντέρνα τέχνη με πόδια» έζησε μια περιπετειώδη ζωή με εκατοντάδες συνευρέσεις στις τουαλέτες του Λονδίνου, δημιουργώντας ταυτόχρονα τέχνη με τα μοναδικά καλτ κοστούμια του που σημάδεψαν μια γενιά σχεδιαστών και εξακολουθούν να εμπνέουν.
M. HULOT
Project Mycelium: Η διάβρωση, η αναγέννηση και τα μανιτάρια που φυτρώνουν σε μια φανταστική τουαλέτα της Κάλλας

Εικαστικά / Μια πρωτοποριακή συνάντηση τέχνης, επιστήμης, ιστορίας και οικολογίας

Στο Project Mycelium, τρία εντυπωσιακά κοστούμια, που θα μπορούσαν να φοράνε η Μαρία Κάλλας, η βασίλισσα Αμαλία και ο Ιωάννης Καποδίστριας, καταβροχθίζονται από ζωντανούς μύκητες.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Οι αόρατες δυνάμεις στο έργο της Καλλιόπης Παυλίδη

Εικαστικά / Οι αόρατες δυνάμεις στο έργο της Καλλιόπης Παυλίδη

Η 27χρονη εικαστικός μιλά για τη διαδρομή της από την Αθήνα στο Λος Άντζελες, για το πώς το ερωτικό πάθος μεταμόρφωσε την τέχνη της, καθώς και για τη μυστικιστική διάσταση στα έργα της. Για τη γνωριμία της με τη Lana Del Rey απέφυγε να μιλήσει.
ΙΩΝΑΣ ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ
«Η εμμονή του βλέμματος»: Μας αφορά η τέχνη του Τέτση σήμερα;

The Review / Μας αφορά η τέχνη του Τέτση σήμερα;

Ποιο είναι το αποκαλούμενο «εθνικό αφήγημα» που υπηρετεί η Εθνική Πινακοθήκη; Ο Χρήστος Παρίδης συζητά με τον δημοσιογράφο και επιμελητή εκθέσεων Δημήτρη Τρίκα για τη νέα επετειακή έκθεση στη μνήμη του Παναγιώτη Τέτση, η οποία μόλις εγκαινιάστηκε στην Εθνική Πινακοθήκη.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Το εξαίσιο ελληνικό φως του Περικλή Βυζάντιου / Περικλής Βυζάντιος: από το Παρίσι της Μπελ Επόκ στο φως της Ύδρας 

Εικαστικά / Το εξαίσιο ελληνικό φως του Περικλή Βυζάντιου

Μια ανασκόπηση της ζωής και του έργου του ζωγράφου, που ήταν γνωστός για τα ελληνικά τοπία και την Ύδρα, με αφορμή την αναδρομική έκθεση του Περικλή και του Ντίκου Βυζάντιου στο Ίδρυμα Θεοχαράκη.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
 Μαρία Ελένα Βιέρα ντα Σίλβα: Η Συλλογή Guggenheim επανασυστήνει στο κοινό μια σημαντική ζωγράφο

Εικαστικά / Μαρία Ελένα Βιέρα ντα Σίλβα: Η Συλλογή Guggenheim επανασυστήνει στο κοινό μια σημαντική ζωγράφο

Με αφορμή την αναδρομική έκθεση στη Συλλογή Peggy Guggenheim στη Βενετία, έφτασε η στιγμή να ανακαλύψουμε τη ζωγράφο που θεωρείται εθνικός θησαυρός για την Πορτογαλία.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ματίς και Μαργκερίτ: Βλέποντας τον ζωγράφο μέσα από τα μάτια της κόρης του

Εικαστικά / Ματίς και Μαργκερίτ: Βλέποντας τον ζωγράφο μέσα από τα μάτια της κόρης του

Μια νέα έκθεση στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης στο Παρίσι με πορτρέτα της κόρης του Ανρί Ματίς, Μαργκερίτ, προσφέρει μια νέα οπτική στο έργο του μεγάλου Γάλλου καλλιτέχνη.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μια άνοιξη γεμάτη τέχνη: 15 σημαντικές εκθέσεις που ξεκινούν τον Απρίλιο

Εικαστικά / Μια άνοιξη γεμάτη τέχνη: 15 σημαντικές εκθέσεις που αξίζει να δείτε

Αφρικανική τέχνη, κριτική στην αποικιοκρατία, έργα για τα δικαιώματα των ζώων και εμπνευσμένα από διαστημικά ταξίδια, νέοι καλλιτέχνες και αναδρομικές εκθέσεις σε μουσεία και γκαλερί της Αθήνας.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Τέσσερις σημαντικοί διεθνείς καλλιτέχνες αποτελούν τον προπομπό της μεγάλης έκθεσης που έρχεται τον Μάιο στο ΕΜΣΤ

Εικαστικά / ΕΜΣΤ: Τέσσερις διεθνείς καλλιτέχνες και μία θεματική έκθεση για τα ζώα που δεν έχει ξαναγίνει ποτέ

Δύο ατομικές εκθέσεις και δύο μεγάλης κλίμακας in situ εγκαταστάσεις φωτίζουν τη σχέση μας με τα ζώα και τις οικολογικές συνέπειες της αποικιοκρατίας ενώ αποτελούν προπομπό μιας μεγάλης έκθεσης που έρχεται τον Μάιο στο ΕΜΣΤ.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
«Μιλώντας για τα ζώα σε υποταγή μιλώ για όλα τα υποταγμένα σώματα»

Εικαστικά / «Μιλώντας για τα ζώα σε υποταγή μιλώ για όλα τα υποταγμένα σώματα»

Στην υποβλητική της έκθεση στο ΕΜΣΤ, η εικαστικός Τζάνις Ράφα αναδημιουργεί ένα φανταστικό περιβάλλον άδειων στάβλων για να μιλήσει για τη σχέση του ανθρώπινου και του ζωικού κόσμου, ενώ μας προκαλεί να σκεφτούμε τις έννοιες της φροντίδας και της αγάπης, αλλά και την ανάγκη μας για κυριαρχία.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Λάκης Παπαστάθης: Ένας ανήσυχος καλλιτέχνης, ένας υπέροχος άνθρωπος

Εικαστικά / Λάκης Παπαστάθης: Ένας ανήσυχος καλλιτέχνης, ένας υπέροχος άνθρωπος

Το Μουσείο Μπενάκη τιμά με μια σημαντική έκθεση τη μνήμη του σκηνοθέτη, διανοούμενου, ιστοριοδίφη και ερευνητή του λαϊκού μας πολιτισμού, συνδημιουργού του θρυλικού «Παρασκηνίου». Ο επιμελητής της έκθεσης, Γιώργος Σκεύας, μας μιλά γι’ αυτήν.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Η μεγάλη έκθεση του Steve McQueen για τα κινήματα που διαμόρφωσαν τη Μεγάλη Βρετανία

Εικαστικά / Η Μεγάλη Βρετανία που αντιστάθηκε υπάρχει ακόμα στις φωτογραφίες αυτής της έκθεσης

Από τις σουφραζέτες των αρχών του 20ού αιώνα μέχρι τις διαμαρτυρίες για τον πόλεμο στο Ιράκ, η έκθεση σε επιμέλεια του Steve McQueen συγκεντρώνει τις πιο δυνατές εικόνες μιας χώρας που βγήκε πολύ συχνά και πολύ δυνατά στους δρόμους.  
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Πώς η τεχνολογία αποκαθιστά το σημαντικότερο έργο της κλασικής ζωγραφικής 23 αιώνες μετά;

Αρχαιολογία & Ιστορία / Πώς η τεχνολογία αποκαθιστά το σημαντικότερο έργο της κλασικής ζωγραφικής 23 αιώνες μετά;

Η αρχαιομετρία, η τεχνητή νοημοσύνη και η καλλιτεχνική δημιουργία συνεργάστηκαν σε μια καινοτόμο μελέτη αποκατάστασης της τοιχογραφίας με το κυνήγι από τον τάφο του Φιλίππου στις Αιγές, ανοίγοντας νέους ορίζοντες στην αναβίωση της αρχαίας τέχνης.
M. HULOT

σχόλια

2 σχόλια
Εκπληκτικός ζωγράφος και δυστυχώς μάλλον άγνωστος στην Ελλάδα. Μερικά δε από τα έργα του, αφίσες και πίνακες, ήταν εξαιρετικά τολμηρά για την εποχή τους, καθώς ζωγράφιζε εξαιρετικά αισθησιακές γυμνόστηθες ή ημίγυμνες κοπέλες.