Η Γιόκο Όνο είναι μια γυναίκα που ο μισός πλανήτης αγαπά να μισεί. Τα φώτα είναι στραμμένα επάνω της περισσότερο από πέντε δεκαετίες. Αγνοώντας σχεδόν την καλλιτεχνική της υπόσταση, τα μέσα ανακάλυπταν κάθε τόσο ένα τέλειο θήραμα. Οι κατηγορίες που της έχουν αποδοθεί είναι άπειρες. Για την διάλυση των Μπιτλς, για την επιρροή που ασκούσε στον Τζον Λέννον. Για τις ισχνές μουσικές της επιδόσεις. Η Γιόκο Όνο, γνωρίζει πολύ καλά τον Τύπο. Η 81χρονη σήμερα Γιόκο Όνο δε φαίνεται να έχει χάσει ίχνος από τη ζωντάνια και τη δημιουργικότητά της
«Δεν έχω φτάσει ακόμα στο σημείο που να νιώσω ότι θέλω να παραιτηθώ. Προς το παρόν αψηφώ το ότι έγινα 80 κι ότι για την κοινωνία είμαι πια συνταξιούχος. Το να είσαι 80 ετών δεν είναι ένα τρομακτικό πράγμα. Τώρα πια η ζωή είναι πολύ πιο ελεύθερη. Εχω περισσότερη ενέργεια, περπατώ πολύ, δουλεύω διαρκώς. Οι 80άρηδες δεν ζουν για τον ύπνο και το φαγητό. Χρειαζόμαστε την υπερηφάνεια και την αξιοπρέπεια στη ζωή μας. Κι αυτά μας τα προσφέρει η εργασία. Η τέχνη είναι η αναπνοή μου. Εάν δεν το κάνω, αρχίζω να πνίγομαι».
Κάθε φορά που έρχεται στη δημοσιότητα το όνομά της, οι δημοσιογράφοι δε σταματούν να τη ρωτούν για τον Τζον Λένον. Μιλά για όλα τα χρόνια και τους τόνους μελάνι που έχουν χυθεί για να την βρίσουν και να την προσβάλουν, με μεγάλη ηρεμία πια.
Πέρσι το φθινόπωρο οι φωτογραφίες της έκαναν για άλλη μια φορά το γύρο του κόσμου, ενώ την έδειχναν να παίζει με τους φωτογράφους και τους δημοσιογράφους στο Μπιλμπάο, στο Μουσείο Guggenheim, πριν από τα εγκαίνια της μεγάλης αναδρομικής της έκθεσης. Η έκθεση παρουσίαζε περισσότερα από διακόσια έργα της, εγκαταστάσεις, αντικείμενα , ταινίες , σχέδια, φωτογραφίες, βίντεο και κείμενα σε μια αναδρομική με τίτλο Half-A-Wind Show. Η έκθεση της ήταν μια πλήρης θεώρηση των παραγωγών μιας πρωτοπόρου της εννοιολογικής και της performance art.
Πριν από λίγες μέρες το ΜΟΜΑ ανακοίνωσε την πρώτη ατομική έκθεσή του αφιερωμένη αποκλειστικά στο έργο της Γιόκο Όνο. Τίτλος: “Yoko Ono: One Woman show, 1960-1971». Θα διαρκέσει από τις 17 Μαΐου έως τις 7 Σεπτεμβρίου 2015. Η έκθεση θα επικεντρωθεί σε αυτό που αποκαλεί «αποφασιστική δεκαετία» με έργα της Όνο από το 1960 έως το 1971, όταν η Όνο έκανε το ανεπίσημο ντεμπούτο της στο ΜΟΜΑ απελευθερώνοντας μύγες στον πάνω χώρο του Μουσείου, καλώντας το κοινό να τις παρακολουθήσει καθώς κινούνταν έξω από το κτίριο και μέσα στην πόλη. Θα παρουσιαστούν 125 από τα πρώιμα έργα της Όνο. Σε χαρτί, εγκαταστάσεις, περφόρμανς, ηχογραφήσεις και ταινίες, τα οποία θα παρουσιαστούν με σπάνιο αρχειακό υλικό.
Κατά τα πρώτα 11 χρόνια της μεγάλης καριέρας της, η Όνο μετακινείτο από τη Νέα Υόρκη, το Τόκιο και το Λονδίνο, παίζοντας ένα πρωτοποριακό ρόλο στη διεθνή ανάπτυξη της εννοιολογικής τέχνης, με τα πειραματικά της φιλμς, και την τέχνη της performance. Τα πρώτα της έργα έγιναν με βάση τις οδηγίες που κοινοποιούσε στους θεατές σε προφορική ή γραπτή μορφή. Για παράδειγμα κάποτε κάλεσε τους θεατές να καταπατήσουν ένα κομμάτι καμβά που ήταν τοποθετημένος στο πάτωμα.
Αν και εύκολα παραβλέπεται, το έργο αμφισβήτησε ριζικά τη διαίρεση ανάμεσα στην τέχνη και την καθημερινή ζωή, ζητώντας από τους θεατές να συμμετάσχουν στην ολοκλήρωσή του. Κατά καιρούς το έργο της υπήρξε ποιητικό, χιουμοριστικό, απειλητικό, και ιδεαλιστικό.
Στην έκθεση θα υπάρχουν φιλμς από τις παραστάσεις της Cut Piece (1964) και Film Νο 4 (1966/1967). Στο Cut Piece, η Όνο αντιμετώπισε τα θέματα φύλου, τάξης και την πολιτιστικής ταυτότητας, ζητώντας από τους θεατές να κόψουν κομμάτια από τα ρούχα της καθώς καθόταν ήσυχα στη σκηνή. Στο τέλος της δεκαετίας, συνεργασίες της Όνο με τον Λένον οδήγησαν σε έργα όπως τα bed-in (1969) και WAR IS OVER!.
Κάθε φορά που έρχεται στη δημοσιότητα το όνομά της, οι δημοσιογράφοι δε σταματούν να τη ρωτούν για τον Τζον Λένον. Μιλά για όλα τα χρόνια και τους τόνους μελάνι που έχουν χυθεί για να την βρίσουν και να την προσβάλουν, με μεγάλη ηρεμία πια.
"Ολο αυτό το βιτριόλι το είχα ως επί το πλείστον μπλοκάρει από την ζωή μου. Ο Τζον κι εγώ ήμασταν δύο μουσικοί και, ταυτόχρονα, καλλιτέχνες και κινηματογραφιστές και ακτιβιστές. Είχαμε τόσα πολλά να συζητήσουμε. Υπήρξαμε πολύ απασχολημένοι με τις ζωές μας. Οι άνθρωποι που έλεγαν άσχημα πράγματα για μας ήταν πολύ μακριά μας. Είχα μια απίστευτη ζωή, το παραδέχομαι. Δεν εννοώ ότι ήταν παραμυθένια αλλά ήταν μια απίστευτη και πολυάσχολη ζωή".
Και βέβαια δεν αποφεύγει την ερώτηση που της κάνει όλος ο πλανήτης: Πώς αντέχει να ζει στο ίδιο σπίτι, στο διαμέρισμα (στο κτίριο Dakota της Νέας Υόρκης) έξω από το οποίο έπεσε νεκρός ο Λένον από τις σφαίρες του Μαρκ Τσάπμαν; «Οι άνθρωποι με ρωτούν συνεχώς γιατί εξακολουθώ να ζω στον τόπο της τραγωδίας. Κι εγώ απαντώ πάντα το ίδιο: Ήταν το σπίτι μας. Και το σπίτι σου δεν το αφήνεις ποτέ. Με ενοχλεί κάποιες φορές που δεν έχω την ιδιωτικότητα που αναζητά, που δεν μπορώ να πάω στο θέατρο γιατί υπάρχουν συνεχώς άνθρωποι που μου μιλάνε. Αλλά αν θέλω να βγω το κάνω τις περισσότερες φορές πολύ νωρίς το πρωί, που δεν με ανησυχεί κανείς".
«Σήμερα» λέει συχνά, «δε με ενοχλεί καθόλου όταν με ρωτούν για τον Τζον. Είναι μια χαρά. Μου λείπει διαρκώς. Κι έτσι όταν οι άνθρωποι μιλούν γι 'αυτόν και με ρωτούν πράγματα, ακούγεται σαν να είναι ακόμα γύρω μου. Και αυτό με κάνει να νιώθω ευτυχισμένη"...
σχόλια