Η απίθανη ιστορία της μεγαλύτερης έκθεσης έργων του Ιερώνυμου Μπος

Η απίθανη ιστορία της μεγαλύτερης έκθεσης έργων του Ιερώνυμου Μπος Facebook Twitter
0

Πριν από οκτώ χρόνια, ο διευθυντής ενός μικρού μουσείου στην Ολλανδία επιχειρούσε κάτι ακατόρθωτο: Ήθελε να δανειστεί κάθε σωζόμενο έργο στον κόσμο του Ιερώνυμου Μπος, ώστε να γιορτάσουν έτσι, την 500η επέτειο  της γέννησής του,  στη γενέτειρά του . Εδώ να σημειώσουμε ότι το μουσείο αυτό δεν είχε ούτε έναν πίνακα να δώσει ως αντάλλαγμα ή υπό μορφήν δανείου. Το μουσείο λέγεται Noordbrabants και βρίσκεται στο 's-Hertogenbosch της Ολλανδίας.

Ούτε στην πιο άγρια φαντασία δε μπορούσε κανείς να θεωρήσει το σχέδιο αυτό εφικτό. Τα περιζήτητα πολύτιμα έργα του Μπος, φιλοξενούνται σε μερικά από τα μεγαλύτερα μουσεία του κόσμου, στο Πράδο, στο Λούβρο, στο Μετροπόλιταν. Τα πάνελς που έχουν σωθεί είναι 25. Ο Charles de Mooij κατάφερε να εξασφαλίσει 20 πίνακες και τρίπτυχα και αυτή θα είναι η μεγαλύτερη αναδρομική έκθεση του έργου του Ιερώνυμου Μπος που έχει γίνει ποτέ. Ποτέ άλλοτε και κανείς δεν κατόρθωσε να τα συγκεντρώσει σε μια ενιαία έκθεση. Ακόμα και ο ίδιος έμεινε εμβρόντητος όταν παρουσίασε το σχέδιο της επανένωσης των έργων του Μπος στην Ουάσιγκτον και εκείνοι δέχτηκαν, πρώτοι από όλους να τους δανείσουν το Death and the Miser.

Η απίθανη ιστορία της μεγαλύτερης έκθεσης έργων του Ιερώνυμου Μπος Facebook Twitter
Ιερώνυμου Μπος, Ο κήπος των Γήϊνων Απολαύσεων, π. 1480-1505, 220 x 390 cm (Prado, Madrid)
 

Είναι ένας απαράμιλλος φόρος τιμής σε έναν καλλιτέχνη που γεννήθηκε ως Jheronimus van Aken στο 's-Hertogenbosch, και εκεί ζωγράφισε τα αριστουργήματά του. Είναι η έκθεση με την οποία κορυφώνονται οι εορταστικές εκδηλώσεις προς τιμήν του πιο διάσημου τέκνου της. Η προετοιμασία της είναι μια περιπέτεια γνώσης και επιμονής. Πολλά από τα έργα αυτά δε θα μπορούσαν να ταξιδέψουν αν το ίδρυμα Γκετί δεν αναλάμβανε τις πολυδάπανες και χρονοβόρες εργασίες συντήρησης προκειμένου να καθαριστούν και να σταθεροποιηθούν τα δρύινα πάνελς των έργων. 

Ο De Mooij είναι σήμερα το πρότυπο για το πώς άλλα μικρά μουσεία μπορούν να οργανώσουν μεγάλες εκθέσεις και με ένα τρόπο να κατορθώσουν να επιβιώσουν. Έπεισε την πόλη να χρηματοδοτήσει ένα σημαντικό διεθνές ερευνητικό πρόγραμμα για τη ζωή και το έργο του διάσημου τέκνου της. Έπεισε το ίδρυμα Γκετί να συμπλεύσει με το σχέδιό του.  Η Accademia της Βενετίας, το Μητροπολιτικό στη Νέα Υόρκη και η Εθνική Πινακοθήκη στην Ουάσιγκτον, το Λούβρο στο Παρίσι, το Πράδο στη Μαδρίτη έμαθαν πολλά για τα έργα μέσα από αυτό το πρότζεκτ της συντήρησης.  Ο De Mooij, έπεισε την πόλη να μπεί στο παιχνίδι και στον πυρετό της έκθεσης. Τρισδιάστατες αναπαραστάσεις θα εκρήγνυνται μέσα από τα πεζοδρόμια ή θα κρέμονται από φανοστάτες οι μορφές των αγγέλων, των δαιμόνων, οι κολασμένων ψυχές, οι γοργόνες και τα ιπτάμενα ψάρια, οι μεθυσμένοι ιερείς, και οι λάγνες γυναίκες του Μπος θα περικυκλώσουν την πόλη. Περισσότερες εικόνες θα προβάλλονται κάτω από τις γέφυρες και στις σήραγγες του ποταμού και τα κανάλια, σε μια περιπέτεια, σαν κυνήγι θησαυρού που ονομάζεται “The Boat Trip of Heaven and Hell”. Το μουσείο αποφάσισε να είναι ανοιχτό επτά ημέρες την εβδομάδα, από τις 9πμ μέχρι τις 7μ.μ., για όλη τη διάρκεια της έκθεσης. Ισπανικά και τα ιταλικά έχουν προστεθεί στον κατάλογο των γλωσσών στα φυλλάδια της έκθεσης.

 

Η απίθανη ιστορία της μεγαλύτερης έκθεσης έργων του Ιερώνυμου Μπος Facebook Twitter
To μουσείο Noordbrabants

Ο Bosch ήταν διάσημος στη διάρκεια της ζωής του, φαινομενικά ένας απολύτως σεβαστός Ρωμαιοκαθολικός πολίτης της μικρής, ευημερούσας πόλης όπου γεννήθηκε το 1450 και πέθανε το 1516. Ήταν παντρεμένος, και πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στην μια μεριά της πλατείας όπου βρισκόταν το σπίτι του, την οποία διέσχιζε καθημερινά για να πάει στο στούντιό του, περίπου εκατό μέτρα μακριά. Γεννήθηκε σε μια οικογένεια όπου ο παππούς του, ο πατέρας του, οι θείοι, ανίψια και ήταν όλοι ζωγράφοι. Παρόλο που τον περιέγραψαν ως τον «ζωγράφο του διαβόλου» αγαπήθηκε για αιώνες από όλους του καλλιτέχνες του κόσμου. Και μέχρι σήμερα παραμένει μεγάλο μυστήριο, το πώς αυτές οι εικόνες κατέκλυζαν την φαντασία και το μυαλό του.

Μερικά από τα έργα του Μπος βρίσκονται σε πολύ κακή κατάσταση. Η παραμικρή μετακίνησή τους είναι εξαιρετικά επικίνδυνη. Ο De Mooij ήξερε από την αρχή ότι πολύ δύσκολα το Prado θα έστελνε το πιο διάσημο έργο του καλλιτέχνη, το The Garden of Earthly Delights. Αντ΄ αυτού το Prado έστειλε το The Haywain, έργο που θα αφήσει την Ισπανία για πρώτη φορά σε 450 χρόνια. Ανάμεσα στα έργα που θα εκτεθούν είναι τα: Haywain και The Temptation of St. Anthony από το Πράδο της Μαδρίτης, the Ship of Fools από το Λούβρο, the Death and the Miser από την National Gallery of Art, στην Ουάσιγκτον, The Hermit Saints από την Gallerie dell' Accademia στη Βενετία.

 

Η απίθανη ιστορία της μεγαλύτερης έκθεσης έργων του Ιερώνυμου Μπος Facebook Twitter
Λεπτομέρεια από τον Κήπο των Γήϊνων Απολαύσεων, π. 1480-1505, 220 x 390 cm (Prado, Madrid)

Η επαναστατική και εξαιρετικά ευφάνταστη οπτική γλώσσα του Μπος περιγράφει τυπικά  τέρατα, διαβολικά στοιχεία, αγγέλους και αγίους σε καμβάδες γεμάτους ψευδαισθήσεις και παραισθήσεις, αντιπροσωπεύοντας με αμίμητο τρόπο τα μεγάλα ζητήματα της εποχής του: τον πειρασμό και την αμαρτία και την τελική κρίση. Χαρακτηρίστηκε ως «επινοητής τεράτων και χιμαιρικών οπτασιών.» Τα έργα του δημιουργήθηκαν γύρω στο 1500, στην μετάβαση από τον μεσαίωνα προς την Αναγέννηση και αντικατοπτρίζουν μυστηριωδώς τη σχέση μεταξύ του ατόμου του περιβάλλοντος και του δημιουργού τους. Είναι ο πιο σημαντικός καλλιτέχνης της εποχής του.

Το μικρό μουσείο Het Noordbrabants έχει κάθε λόγο να γιορτάζει. Η προπώληση των εισιτηρίων της έκθεσης που θα ανοίξει τον Φεβρουάριο, ξεκινά τον Δεκέμβριο.  Η προετοιμασία της έκθεσης άρχισε το 2007. Πρόκειται για ένα γεγονός με παγκόσμια σημασία. Παράλληλα, μια ομάδα διεθνών εμπειρογνωμόνων, έχουν περάσει τα τελευταία έξι χρόνια τεκμηριώνοντας συστηματικά και εντατικά σχεδόν το σύνολο του έργου του Bosch σε όλο τον κόσμο, κάτι που δεν έχει γίνει ποτέ πριν. Το πρόγραμμα των εκδηλώσεων στην πόλη περιλαμβάνει ένα μεγάλο φάσμα εκδηλώσεων. Ο δήμος και το μουσείο με το δυσπρόφερτο όνομα θα μπει στο παγκόσμιο λεξικό της τέχνης. Το 2007 ήταν το τρελό στοίχημα ενός και μόνου ανθρώπου του Charles de Mooij. Σήμερα έχουν κάθε λόγο να γράφουν παντού:Welcome home, Hieronymus!

Η απίθανη ιστορία της μεγαλύτερης έκθεσης έργων του Ιερώνυμου Μπος Facebook Twitter
Λεπτομέρεια από τον Κήπο των Γήϊνων Απολαύσεων, π. 1480-1505, 220 x 390 cm (Prado, Madrid)

 

Η απίθανη ιστορία της μεγαλύτερης έκθεσης έργων του Ιερώνυμου Μπος Facebook Twitter
Λεπτομέρεια από τον Κήπο των Γήϊνων Απολαύσεων, π. 1480-1505, 220 x 390 cm (Prado, Madrid)

Η απίθανη ιστορία της μεγαλύτερης έκθεσης έργων του Ιερώνυμου Μπος Facebook Twitter
Λεπτομέρεια από τον Κήπο των Γήϊνων Απολαύσεων, π. 1480-1505, 220 x 390 cm (Prado, Madrid)
Η απίθανη ιστορία της μεγαλύτερης έκθεσης έργων του Ιερώνυμου Μπος Facebook Twitter
Η Κάθοδος του Ιησού στον Άδη
Η απίθανη ιστορία της μεγαλύτερης έκθεσης έργων του Ιερώνυμου Μπος Facebook Twitter
Ο Άγιος Χριστόφορος (λεπτομέρεια)
Η απίθανη ιστορία της μεγαλύτερης έκθεσης έργων του Ιερώνυμου Μπος Facebook Twitter
Λεπτομέρεια από τον Κήπο των Γήϊνων Απολαύσεων, π. 1480-1505, 220 x 390 cm (Prado, Madrid)
Η απίθανη ιστορία της μεγαλύτερης έκθεσης έργων του Ιερώνυμου Μπος Facebook Twitter
Ο άσωτος υιός
Η απίθανη ιστορία της μεγαλύτερης έκθεσης έργων του Ιερώνυμου Μπος Facebook Twitter
Η Δευτέρα Παρουσία
Η απίθανη ιστορία της μεγαλύτερης έκθεσης έργων του Ιερώνυμου Μπος Facebook Twitter
Λεπτομέρεια από τον Κήπο των Γήϊνων Απολαύσεων, π. 1480-1505, 220 x 390 cm (Prado, Madrid)
Η απίθανη ιστορία της μεγαλύτερης έκθεσης έργων του Ιερώνυμου Μπος Facebook Twitter
Η προσκύνηση των μάγων (λεπτομέρεια)
Η απίθανη ιστορία της μεγαλύτερης έκθεσης έργων του Ιερώνυμου Μπος Facebook Twitter
Η Δευτέρα Παρουσία (λεπτομέρεια)
Η απίθανη ιστορία της μεγαλύτερης έκθεσης έργων του Ιερώνυμου Μπος Facebook Twitter
Ο πειρασμός του Αγίου Αντωνίου (λεπτομέρεια)
Η απίθανη ιστορία της μεγαλύτερης έκθεσης έργων του Ιερώνυμου Μπος Facebook Twitter
Ο Άγιος Χριστόφορος
0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Μια άνοιξη γεμάτη τέχνη: 15 σημαντικές εκθέσεις που ξεκινούν τον Απρίλιο

Εικαστικά / Μια άνοιξη γεμάτη τέχνη: 15 σημαντικές εκθέσεις που ξεκινούν τον Απρίλιο

Αφρικανική τέχνη, κριτική στην αποικιοκρατία, έργα για τα δικαιώματα των ζώων και εμπνευσμένα από διαστημικά ταξίδια, νέοι καλλιτέχνες και αναδρομικές εκθέσεις σε μουσεία και γκαλερί της Αθήνας.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Τέσσερις σημαντικοί διεθνείς καλλιτέχνες αποτελούν τον προπομπό της μεγάλης έκθεσης που έρχεται τον Μάιο στο ΕΜΣΤ

Εικαστικά / ΕΜΣΤ: Τέσσερις διεθνείς καλλιτέχνες και μία θεματική έκθεση για τα ζώα που δεν έχει ξαναγίνει ποτέ

Δύο ατομικές εκθέσεις και δύο μεγάλης κλίμακας in situ εγκαταστάσεις φωτίζουν τη σχέση μας με τα ζώα και τις οικολογικές συνέπειες της αποικιοκρατίας ενώ αποτελούν προπομπό μιας μεγάλης έκθεσης που έρχεται τον Μάιο στο ΕΜΣΤ.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
«Μιλώντας για τα ζώα σε υποταγή μιλώ για όλα τα υποταγμένα σώματα»

Εικαστικά / «Μιλώντας για τα ζώα σε υποταγή μιλώ για όλα τα υποταγμένα σώματα»

Στην υποβλητική της έκθεση στο ΕΜΣΤ, η εικαστικός Τζάνις Ράφα αναδημιουργεί ένα φανταστικό περιβάλλον άδειων στάβλων για να μιλήσει για τη σχέση του ανθρώπινου και του ζωικού κόσμου, ενώ μας προκαλεί να σκεφτούμε τις έννοιες της φροντίδας και της αγάπης, αλλά και την ανάγκη για κυριαρχία.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Λάκης Παπαστάθης: Ένας ανήσυχος καλλιτέχνης, ένας υπέροχος άνθρωπος

Εικαστικά / Λάκης Παπαστάθης: Ένας ανήσυχος καλλιτέχνης, ένας υπέροχος άνθρωπος

Το Μουσείο Μπενάκη τιμά με μια σημαντική έκθεση τη μνήμη του σκηνοθέτη, διανοούμενου, ιστοριοδίφη και ερευνητή του λαϊκού μας πολιτισμού, συνδημιουργού του θρυλικού «Παρασκηνίου». Ο επιμελητής της έκθεσης, Γιώργος Σκεύας, μας μιλά γι’ αυτήν.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Η μεγάλη έκθεση του Steve McQueen για τα κινήματα που διαμόρφωσαν τη Μεγάλη Βρετανία

Εικαστικά / Η Μεγάλη Βρετανία που αντιστάθηκε υπάρχει ακόμα στις φωτογραφίες αυτής της έκθεσης

Από τις σουφραζέτες των αρχών του 20ού αιώνα μέχρι τις διαμαρτυρίες για τον πόλεμο στο Ιράκ, η έκθεση σε επιμέλεια του Steve McQueen συγκεντρώνει τις πιο δυνατές εικόνες μιας χώρας που βγήκε πολύ συχνά και πολύ δυνατά στους δρόμους.  
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Πώς η τεχνολογία αποκαθιστά το σημαντικότερο έργο της κλασικής ζωγραφικής 23 αιώνες μετά;

Αρχαιολογία & Ιστορία / Πώς η τεχνολογία αποκαθιστά το σημαντικότερο έργο της κλασικής ζωγραφικής 23 αιώνες μετά;

Η αρχαιομετρία, η τεχνητή νοημοσύνη και η καλλιτεχνική δημιουργία συνεργάστηκαν σε μια καινοτόμο μελέτη αποκατάστασης της τοιχογραφίας με το κυνήγι από τον τάφο του Φιλίππου στις Αιγές, ανοίγοντας νέους ορίζοντες στην αναβίωση της αρχαίας τέχνης.
M. HULOT
MARTIN GAYFORD: «Καμιά φορά οι κριτικοί κάνουμε εντελώς λάθος» Ή MARTIN GAYFORD: «Καμιά φορά οι κριτικοί κάνουμε λάθος»

Εικαστικά / Martin Gayford: «Καμιά φορά οι κριτικοί κάνουμε εντελώς λάθος»

Ένας από τους πιο επιδραστικούς κριτικούς τέχνης της Βρετανίας μιλά στη LiFO για τις τάσεις που διαμορφώνουν τη σύγχρονη τέχνη, τις φιλικές του σχέσεις με θρυλικούς καλλιτέχνες όπως ο Freud και ο Hockney, αλλά και για το αν η κριτική μπορεί όντως να επηρεάσει τα πράγματα.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Η πρώτη μεγάλη έκθεση της οραματίστριας καλλιτέχνιδας Ithell Colquhoun

Εικαστικά / Τα σουρεαλιστικά αριστουργήματα της Ithell Colquhoun σε μια μεγάλη έκθεση

Το πολύχρωμο και αποκρυφιστικό σύμπαν της ξετυλίγεται στην πρώτη μεγάλη έκθεση για την οραματίστρια καλλιτέχνιδα, που εξερευνά τη θέση των γυναικών και τη σημασία του φύλου.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ο Βαγγέλης Μπαλής δημιουργεί κεραμικούς σάτυρους που του μοιάζουν

Εικαστικά / Ο Βαγγέλης Μπαλής δημιουργεί κεραμικούς σάτυρους που του μοιάζουν

Ένας νέος καλλιτέχνης δημιουργεί μοναδικά αντικείμενα ανάλογα με τη διάθεσή του, ονειρεύεται έναν χώρο όπου θα δημιουργεί απερίσπαστος και δεν τον νοιάζει καθόλου να βιοποριστεί από την τέχνη.
ΣΤΕΦΑΝΙΑ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
Μια νέα έκθεση με χαρακτικά της ώριμης περιόδου της Βάσως Κατράκη

Εικαστικά / Βάσω Κατράκη: Η τέχνη της συγκινεί ακόμα

Έργα της σημαντικής Ελληνίδας χαράκτριας που παραπέμπουν στη βία της δικτατορίας, αλλά και άφυλες μορφές της όψιμης περιόδου της με αναφορά στην ελληνική αρχαιότητα, που υπερβαίνουν το ατομικό και γίνονται μέρος της συλλογικής μνήμης.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Τι απέγινε η πρωτοπορία στην τέχνη;

Εικαστικά / Τι απέγινε η πρωτοπορία στην τέχνη;

Ο κόσμος της σύγχρονης τέχνης έχει καταντήσει να μοιάζει με τσίρκο. Αλλά ο πραγματικός κακός της ιστορίας δεν είναι οι καλλιτέχνες, αλλά η σύγχρονη αγορά της τέχνης, η αξία της οποίας ξεπερνά πλέον τα 60 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως
THE LIFO TEAM
Ο Άνσελμ Κίφερ αποτίνει φόρο τιμής στον Βαν Γκογκ

Εικαστικά / Ο Άνσελμ Κίφερ αποτίνει φόρο τιμής στον Βαν Γκογκ

Μια νέα έκθεση στο Άμστερνταμ με πρόσφατα έργα του Κίφερ αναδεικνύει τη σύνδεσή του με τον Βαν Γκογκ και προκαλεί ήδη πολλές συζητήσεις. Ο σπουδαίος Γερμανός καλλιτέχνης εμπνέεται σταθερά, εδώ και 60 χρόνια, από τον Ολλανδό ζωγράφο. 
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Helmut Lang: What remains behind

Εικαστικά / Helmut Lang: Από το θρυλικό rubber dress στα πρωτόγονα γλυπτά του

Ο καλλιτέχνης και πρώην σχεδιαστής μόδας διατηρεί την προσήλωσή του στα υλικά και παρουσιάζει γλυπτά που θίγουν τη διαρκή εμμονή του με το θέμα της μνήμης, σε ένα σπίτι-σύμβολο του μοντερνισμού στο Λος Άντζελες.
ΣΤΕΛΛΑ ΛΙΖΑΡΔΗ
62 λεπτά με τον Ανέστη Ιωάννου

Εικαστικά / Από τη Νεφελοκοκκυγία στο skate και το τζιν: Το Εικαστικό Σύμπαν του Ανέστη Ιωάννου

Ο νεαρός εικαστικός αναζητά μια νέα μορφή ελευθερίας και απογείωσης, συνδέοντας τη δυναμική της street culture με την ουτοπία των Ορνίθων και των τσαρουχικών ονείρων, αναζητώντας μια έξοδο από το αστικό τραύμα σε έναν κόσμο γεμάτο δυνατότητες και φαντασία.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ο καινοτόμος κεραμίστας–γλύπτης Brian Rochefort παρουσιάζει στην Αθήνα νέα του έργα

Εικαστικά / Brian Rochefort: Ο ριζοσπάστης της κεραμικής παρουσιάζει τα νέα του έργα στην Αθήνα

Είναι διάσημος για τη δημιουργία μεγάλων, ζωηρών κεραμικών γλυπτών με μοναδικές υφές και αφηρημένα μοτίβα, ενώ οι συνθέσεις του ισορροπούν μεταξύ αταξίας και αρμονίας.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Τα ιστορικά έργα του Κώστα Πανιάρα από βινύλ σε μια νέα έκθεση

Εικαστικά / Τα ιστορικά έργα του Κώστα Πανιάρα από βινύλ σε μια νέα έκθεση

Το βινύλιο υποκαθιστά το χρώμα σε μια σειρά έργων που παρουσιάστηκαν με μεγάλη επιτυχία τη δεκαετία του ’80 στο Παρίσι και στη Νέα Υόρκη από τον Αλέξανδρο Ιόλα. Σαράντα χρόνια μετά, η γκαλερί The Breeder τα επανασυστήνει στο κοινό.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ