Ο δημιουργός του Τεν Τεν στο Γκραν Παλέ

Ο δημιουργός του Τεν Τεν στο Γκραν Παλέ Facebook Twitter
0
Ο δημιουργός του Τεν Τεν στο Γκραν Παλέ Facebook Twitter
Η έκθεση ανατρέχει στη δημιουργική προσέγγιση του σκιτσογράφου, που τροφοδοτείται από τον κινηματογράφο, τη ζωγραφική, τη φωτογραφία, τα μυθιστορήματα περιπέτειας και το πάθος του για το σχέδιο.

Ακόμα κι αν το όνομα Ζορζ Ρεμί δεν σας λέει τίποτα, ούτε και το ψευδώνυμο Ερζέ, το οποίο ο σκιτσογράφος δημιούργησε αναγραμματίζοντας τα αρχικά του, δεν υπάρχει περίπτωση να μην έχετε ακούσει τον Τεντέν και να μη γνωρίζετε τη χαρακτηριστική του φάτσα με το ξανθό τσουλούφι. Στον δημιουργό του, τον σπουδαίο Βέλγο σκιτσογράφο που συχνά αναφέρεται ως «ο πατέρας του ευρωπαϊκού κόμικ», είναι αφιερωμένη η μεγάλη έκθεση «Hergé» που ξεκινάει στις 28 Σεπτεμβρίου στο Γκραν Παλέ (Grand Palais) στο Παρίσι και θα διαρκέσει ως τις 17 Ιανουαρίου 2017.


Η αναδρομική έκθεση οργανώνεται σε συνεργασία με το Μουσείο Ερζέ (Musée Hergé) που βρίσκεται στη Louvain-la-Neuve, κοντά στις Βρυξέλλες, όπου εκτίθενται όλα τα έργα του Ερζέ. Η έκθεση ανατρέχει στη δημιουργική προσέγγιση του σκιτσογράφου, που τροφοδοτείται από τον κινηματογράφο, τη ζωγραφική, τη φωτογραφία, τα μυθιστορήματα περιπέτειας και το πάθος του για το σχέδιο, και καταδεικνύει πώς τα παγκοσμίως αναγνωρισμένα σχέδια του Ερζέ ταιριάζουν απόλυτα με την εποχή του.

Οι 24 περιπέτειες του Τεντέν –με τελευταία την ανολοκλήρωτη Αλφ-Αρτ, που κυκλοφόρησε μετά τον θάνατό του– έχουν μεταφραστεί σε 77 γλώσσες (σε πάνω από 100 γλώσσες και διαλέκτους, σύμφωνα με άλλες πηγές) και εξακολουθούν να πουλάνε περισσότερα από ένα εκατομμύριο αντίτυπα τον χρόνο.


Ο σκιτσογράφος άντλησε έμπνευση από σύγχρονούς του καλλιτέχνες, όπως ο Ζουάν Μιρό, ο Άντι Γουόρχολ, ο Λούτσιο Φοντάνα και ο Ρόι Λιχτενστάιν, έργα των οποίων περιλαμβάνονται στη συλλογή που δημιούργησε ο Ερζέ με τη βοήθεια δύο φίλων του, του Μαρσέλ Σταλ, σημαντικού συλλέκτη έργων τέχνης ο οποίος διατηρούσε γκαλερί κοντά στο στούντιο του Ερζέ, και του κριτικού τέχνης Πιερ Στεξ. Ένα τμήμα αυτής της συλλογής θα παρουσιαστεί στο Γκραν Παλέ, μαζί με πίνακες του ίδιου του Ερζέ, ο οποίος στις αρχές της δεκαετίας του 1960, ύστερα από πολλές κρίσεις κατάθλιψης και εν μέσω υπαρξιακών αναζητήσεων, παρακολούθησε μαθήματα ζωγραφικής κοντά στον Βέλγο δημιουργό, εκπρόσωπο της αφηρημένης τέχνης, Λουί Βαν Λιντ.

Ο δημιουργός του Τεν Τεν στο Γκραν Παλέ Facebook Twitter
Οι περιπέτειες του Τεν Τεν: Το σπασμένο αυτί, 1956.Collection Studios Hergé © Hergé/Moulinsart 2016


Ο Ερζέ εμπνεύστηκε από τη τεχνική του Μιρό, του Πάουλ Κλέε καθώς και του δασκάλου του, αλλά οι πίνακές του δεν τον ικανοποίησαν, με αποτέλεσμα να εγκαταλείψει τη ζωγραφική και να εξαφανίσει τα έργα του σε μια σοφίτα. Τελικά, πίνακές του παρουσιάστηκαν πρώτη φορά στο κοινό στο Μουσείο Ερζέ το καλοκαίρι που μας πέρασε και τώρα πρόκειται να εκτεθούν στο Παρίσι, μαζί με πρωτότυπα σκίτσα και την αλληλογραφία του καλλιτέχνη.

Τα πρώτα ταξίδια του Τεν Τεν

Ο Ερζέ γεννιέται στις 22 Μαΐου 1907 στο Έτερμπεεκ του Βελγίου. Λίγα χρόνια αφότου τελειώνει το σχολείο, το 1929, ο αβάς Ναρμπέρ Βαλέζ, διευθυντής της καθολικής εφημερίδας Le Vingtième Siècle (Εικοστός Αιώνας), του ζητά να σχεδιάσει για το εβδομαδιαίο νεανικό ένθετο «Μικρός Εικοστός» έναν ήρωα για παιδιά· έναν ήρωα που θα γυρίζει τον κόσμο και θα επισκεφθεί την ΕΣΣΔ για να γνωρίσει και να καταγγείλει τα αρνητικά του κομμουνισμού. Έτσι, ο Ερζέ δημιουργεί το κόμικ με πρωταγωνιστή τον Τεντέν, το πρόσωπο του οποίου το εμπνέεται από τον μικρότερο αδερφό του. Δημοσιεύεται σε στριπ η πρώτη περιπέτεια, Ο Τεντέν στη χώρα των Σοβιέτ και ακολουθούν, το 1931, ο Τεντέν στο Κονγκό και ο Τεντέν στην Αμερική.

Ο δημιουργός του Τεν Τεν στο Γκραν Παλέ Facebook Twitter
O Ερζέ στο σπίτι του το 1937. © DR

Μομφές για τον ανταγωνιστή του προέδρου

Μελανή σελίδα στην καριέρα του Ερζέ υπήρξε η περίοδος του Β' Παγκόσμιου Πολέμου, κατά τη διάρκεια του οποίου ο σκιτσογράφος συνεργάστηκε με την εφημερίδα Le Soir, που πήρε το μέρος των ναζί. Επίσης, είχε κατηγορηθεί για αντισημιτισμό, ο ίδιος όμως πάντα αρνούνταν τη μομφή, παρόλο που είχε υιοθετήσει τον πολιτικό αντισημιτισμό της βελγικής και της γαλλικής Δεξιάς πριν από τον πόλεμο και κατά τη διάρκειά του.

Μετά τον πόλεμο κατά κάποιον τρόπο απαλλάχτηκε από τις κατηγορίες –χάρη στον Τεντέν, σύμφωνα με πολλούς– και εξακολούθησε να είναι ιδιαίτερα δημοφιλής. Χαρακτηριστική είναι η φράση του Γάλλου προέδρου Σαρλ Ντε Γκολ: «Ο μοναδικός διεθνής ανταγωνιστής μου είναι ο Τεντέν».

Αν και κατά καιρούς του κόλλησαν τη «ρετσινιά» του ρατσιστή, ο Ερζέ με το έργο του δείχνει να συμπαθεί καταπιεσμένους λαούς, όπως τους Κινέζους στον Μπλε Λωτό, τους μαύρους μουσουλμάνους της Αφρικής που μεταφέρονται ως σκλάβοι στη Λίμνη με τους Καρχαρίες και τους Τσιγγάνους στα Κοσμήματα της Κασταφιόρε.

Ο δημιουργός του Τεν Τεν στο Γκραν Παλέ Facebook Twitter
Οι περιπέτειες του Τεν Τεν και του Μιλού: Ο Μπλε Λωτός. Εικονογράφηση του 1934. Collection Studios Hergé © Hergé/Moulinsart 2016

Δεξιοτέχνης της καθαρής γραμμής

Ο Ερζέ ήταν ένας από τους πρώτους γαλλόφωνους κομίστες που σχεδίασε σύμφωνα με το αμερικανικό στιλ, με «μπαλονάκια» για τους διαλόγους. Συνέχισε να δημιουργεί τις περιπέτειες του Τεντέν μέχρι τον θάνατό του και με το σχέδιό του καθιέρωσε το ύφος της λεγόμενης «καθαρής γραμμής», με τη φωτεινή κι εκφραστική πινελιά, το οποίο επηρέασε αρκετούς δημιουργούς.

Όπως λέει ο Ένκι Μπιλάλ: «Ο Ερζέ αποτελεί βασικό πυλώνα των κόμικς. Τελειοποίησε ένα σύστημα αφήγησης που δημιουργεί το όνειρο. Στα άλμπουμ του τα συννεφάκια με τα λόγια των ηρώων, η κίνηση του σχεδίου, η λογική της ανάγνωσης, ο ελλειπτικός λόγος, τα πάντα είναι εξαιρετικά δουλεμένα. Όλα τα συστατικά μιας ιστορίας απόλυτα ελεγχόμενης είναι εκεί».

Οι 24 περιπέτειες του Τεντέν –με τελευταία την ανολοκλήρωτη Αλφ-Αρτ, που κυκλοφόρησε μετά τον θάνατό του– έχουν μεταφραστεί σε 77 γλώσσες (σε πάνω από 100 γλώσσες και διαλέκτους, σύμφωνα με άλλες πηγές) και εξακολουθούν να πουλάνε περισσότερα από ένα εκατομμύριο αντίτυπα τον χρόνο.

«Ο Ερζέ ήταν εξαιρετικός σκιτσογράφος, με μεγάλο ταλέντο και δεξιοτέχνης της αφήγησης και της αρχιτεκτονικής της. Είμαστε όλοι παιδιά, εγγόνια ή δισέγγονα του Ερζέ», γράφει ο συγγραφέας και σεναριογράφος Μπενουά Πέτερς στη βιογραφία του Ερζέ που έχει τον εύγλωττο τίτλο Ερζέ, ο γιος του Τεν Τεν.

Ο δημιουργός του Τεν Τεν στο Γκραν Παλέ Facebook Twitter
Οι περιπέτειες του Τεν Τεν και η Αλφ Αρτ, 1978-1982.Collection Studios Hergé© Hergé/Moulinsart 2016
Ο δημιουργός του Τεν Τεν στο Γκραν Παλέ Facebook Twitter
Εικονογράφηση στο εξώφυλλο του Petit Vigtieme, 1938.Collection Studios Hergé© Hergé/Moulinsart 2016
Ο δημιουργός του Τεν Τεν στο Γκραν Παλέ Facebook Twitter
Οι περιπέτειες του Τεν Τεν: Το μαύρο νησί (ασπρόμαυρη έκδοση), 1943. Collection Studios Hergé © Hergé/Moulinsart 2016
Ο δημιουργός του Τεν Τεν στο Γκραν Παλέ Facebook Twitter
Οι περιπέτειες του Τεν Τεν: Τα σπασμένα αυτιά, 1956.Collection Studios Hergé © Hergé/Moulinsart 2016
Ο δημιουργός του Τεν Τεν στο Γκραν Παλέ Facebook Twitter
Οι περιπέτειες του Τεν Τεν: Το καβούρι με τις χρυσές δαγκάνες, 1942. Collection Studios Hergé© Hergé/Moulinsart 20161938
Ο δημιουργός του Τεν Τεν στο Γκραν Παλέ Facebook Twitter
Οι περιπέτειες του Τεν Τεν: Ο ναός του ήλιου, 1946. Collection Studios Hergé © Hergé/Moulinsart 2016
Ο δημιουργός του Τεν Τεν στο Γκραν Παλέ Facebook Twitter
Οι περιπέτειες του Τεν Τεν: Αποστολή στη Σελήνη. Εξώφυλλο που δημοσιεύθηκε στις 30 Μαρτίου του 1950. Collection Studios Hergé © Hergé/Moulinsart 2016.
Ο δημιουργός του Τεν Τεν στο Γκραν Παλέ Facebook Twitter
Μακέτα του διαστημόπλοιου που χρησιμοποιήθηκε για τη δημιουργία των κόμικ στη Σελήνη. Collection Studios Hergé © Hergé/Moulinsart 2016
Ο δημιουργός του Τεν Τεν στο Γκραν Παλέ Facebook Twitter
Οι περιπέτειες του Τεν Τεν: Εξερευνητές στη Σελήνη, 1954. Collection Studios Hergé© Hergé/Moulinsart 2016
Ο δημιουργός του Τεν Τεν στο Γκραν Παλέ Facebook Twitter
Οι περιπέτειες του Τεν Τεν: Ο Τεν Τεν στο Κονγκό, 1943. Collection Studios Hergé © Hergé/Moulinsart 2016
Ο δημιουργός του Τεν Τεν στο Γκραν Παλέ Facebook Twitter
Οι περιπέτειες του Τεν Τεν: Ο ρεπόρτερ της Petit Vingtième στο κράτος των Σοβιετικών, 1930. Collection Studios Hergé© Hergé/Moulinsart 2016
Ο δημιουργός του Τεν Τεν στο Γκραν Παλέ Facebook Twitter
H αφίσα της έκθεσης
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Leigh Bowery: ακόρεστη όρεξη για έρωτα και υψηλή τέχνη από την καλτ φιγούρα που σημάδεψε μια εποχή

Nothing Days / Leigh Bowery: Ακόρεστη όρεξη για έρωτα και υψηλή τέχνη από την καλτ φιγούρα που σημάδεψε μια εποχή

Ο εκκεντρικός καλλιτέχνης που ο Boy George είχε χαρακτηρίσει ως «μοντέρνα τέχνη με πόδια» έζησε μια περιπετειώδη ζωή με εκατοντάδες συνευρέσεις στις τουαλέτες του Λονδίνου, δημιουργώντας ταυτόχρονα τέχνη με τα μοναδικά καλτ κοστούμια του που σημάδεψαν μια γενιά σχεδιαστών και εξακολουθούν να εμπνέουν.
M. HULOT
Project Mycelium: Η διάβρωση, η αναγέννηση και τα μανιτάρια που φυτρώνουν σε μια φανταστική τουαλέτα της Κάλλας

Εικαστικά / Μια πρωτοποριακή συνάντηση τέχνης, επιστήμης, ιστορίας και οικολογίας

Στο Project Mycelium, τρία εντυπωσιακά κοστούμια, που θα μπορούσαν να φοράνε η Μαρία Κάλλας, η βασίλισσα Αμαλία και ο Ιωάννης Καποδίστριας, καταβροχθίζονται από ζωντανούς μύκητες.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Οι αόρατες δυνάμεις στο έργο της Καλλιόπης Παυλίδη

Εικαστικά / Οι αόρατες δυνάμεις στο έργο της Καλλιόπης Παυλίδη

Η 27χρονη εικαστικός μιλά για τη διαδρομή της από την Αθήνα στο Λος Άντζελες, για το πώς το ερωτικό πάθος μεταμόρφωσε την τέχνη της, καθώς και για τη μυστικιστική διάσταση στα έργα της. Για τη γνωριμία της με τη Lana Del Rey απέφυγε να μιλήσει.
ΙΩΝΑΣ ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ
«Η εμμονή του βλέμματος»: Μας αφορά η τέχνη του Τέτση σήμερα;

The Review / Μας αφορά η τέχνη του Τέτση σήμερα;

Ποιο είναι το αποκαλούμενο «εθνικό αφήγημα» που υπηρετεί η Εθνική Πινακοθήκη; Ο Χρήστος Παρίδης συζητά με τον δημοσιογράφο και επιμελητή εκθέσεων Δημήτρη Τρίκα για τη νέα επετειακή έκθεση στη μνήμη του Παναγιώτη Τέτση, η οποία μόλις εγκαινιάστηκε στην Εθνική Πινακοθήκη.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Το εξαίσιο ελληνικό φως του Περικλή Βυζάντιου / Περικλής Βυζάντιος: από το Παρίσι της Μπελ Επόκ στο φως της Ύδρας 

Εικαστικά / Το εξαίσιο ελληνικό φως του Περικλή Βυζάντιου

Μια ανασκόπηση της ζωής και του έργου του ζωγράφου, που ήταν γνωστός για τα ελληνικά τοπία και την Ύδρα, με αφορμή την αναδρομική έκθεση του Περικλή και του Ντίκου Βυζάντιου στο Ίδρυμα Θεοχαράκη.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
 Μαρία Ελένα Βιέρα ντα Σίλβα: Η Συλλογή Guggenheim επανασυστήνει στο κοινό μια σημαντική ζωγράφο

Εικαστικά / Μαρία Ελένα Βιέρα ντα Σίλβα: Η Συλλογή Guggenheim επανασυστήνει στο κοινό μια σημαντική ζωγράφο

Με αφορμή την αναδρομική έκθεση στη Συλλογή Peggy Guggenheim στη Βενετία, έφτασε η στιγμή να ανακαλύψουμε τη ζωγράφο που θεωρείται εθνικός θησαυρός για την Πορτογαλία.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ματίς και Μαργκερίτ: Βλέποντας τον ζωγράφο μέσα από τα μάτια της κόρης του

Εικαστικά / Ματίς και Μαργκερίτ: Βλέποντας τον ζωγράφο μέσα από τα μάτια της κόρης του

Μια νέα έκθεση στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης στο Παρίσι με πορτρέτα της κόρης του Ανρί Ματίς, Μαργκερίτ, προσφέρει μια νέα οπτική στο έργο του μεγάλου Γάλλου καλλιτέχνη.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μια άνοιξη γεμάτη τέχνη: 15 σημαντικές εκθέσεις που ξεκινούν τον Απρίλιο

Εικαστικά / Μια άνοιξη γεμάτη τέχνη: 15 σημαντικές εκθέσεις που αξίζει να δείτε

Αφρικανική τέχνη, κριτική στην αποικιοκρατία, έργα για τα δικαιώματα των ζώων και εμπνευσμένα από διαστημικά ταξίδια, νέοι καλλιτέχνες και αναδρομικές εκθέσεις σε μουσεία και γκαλερί της Αθήνας.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Τέσσερις σημαντικοί διεθνείς καλλιτέχνες αποτελούν τον προπομπό της μεγάλης έκθεσης που έρχεται τον Μάιο στο ΕΜΣΤ

Εικαστικά / ΕΜΣΤ: Τέσσερις διεθνείς καλλιτέχνες και μία θεματική έκθεση για τα ζώα που δεν έχει ξαναγίνει ποτέ

Δύο ατομικές εκθέσεις και δύο μεγάλης κλίμακας in situ εγκαταστάσεις φωτίζουν τη σχέση μας με τα ζώα και τις οικολογικές συνέπειες της αποικιοκρατίας ενώ αποτελούν προπομπό μιας μεγάλης έκθεσης που έρχεται τον Μάιο στο ΕΜΣΤ.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
«Μιλώντας για τα ζώα σε υποταγή μιλώ για όλα τα υποταγμένα σώματα»

Εικαστικά / «Μιλώντας για τα ζώα σε υποταγή μιλώ για όλα τα υποταγμένα σώματα»

Στην υποβλητική της έκθεση στο ΕΜΣΤ, η εικαστικός Τζάνις Ράφα αναδημιουργεί ένα φανταστικό περιβάλλον άδειων στάβλων για να μιλήσει για τη σχέση του ανθρώπινου και του ζωικού κόσμου, ενώ μας προκαλεί να σκεφτούμε τις έννοιες της φροντίδας και της αγάπης, αλλά και την ανάγκη μας για κυριαρχία.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Λάκης Παπαστάθης: Ένας ανήσυχος καλλιτέχνης, ένας υπέροχος άνθρωπος

Εικαστικά / Λάκης Παπαστάθης: Ένας ανήσυχος καλλιτέχνης, ένας υπέροχος άνθρωπος

Το Μουσείο Μπενάκη τιμά με μια σημαντική έκθεση τη μνήμη του σκηνοθέτη, διανοούμενου, ιστοριοδίφη και ερευνητή του λαϊκού μας πολιτισμού, συνδημιουργού του θρυλικού «Παρασκηνίου». Ο επιμελητής της έκθεσης, Γιώργος Σκεύας, μας μιλά γι’ αυτήν.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Η μεγάλη έκθεση του Steve McQueen για τα κινήματα που διαμόρφωσαν τη Μεγάλη Βρετανία

Εικαστικά / Η Μεγάλη Βρετανία που αντιστάθηκε υπάρχει ακόμα στις φωτογραφίες αυτής της έκθεσης

Από τις σουφραζέτες των αρχών του 20ού αιώνα μέχρι τις διαμαρτυρίες για τον πόλεμο στο Ιράκ, η έκθεση σε επιμέλεια του Steve McQueen συγκεντρώνει τις πιο δυνατές εικόνες μιας χώρας που βγήκε πολύ συχνά και πολύ δυνατά στους δρόμους.  
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Πώς η τεχνολογία αποκαθιστά το σημαντικότερο έργο της κλασικής ζωγραφικής 23 αιώνες μετά;

Αρχαιολογία & Ιστορία / Πώς η τεχνολογία αποκαθιστά το σημαντικότερο έργο της κλασικής ζωγραφικής 23 αιώνες μετά;

Η αρχαιομετρία, η τεχνητή νοημοσύνη και η καλλιτεχνική δημιουργία συνεργάστηκαν σε μια καινοτόμο μελέτη αποκατάστασης της τοιχογραφίας με το κυνήγι από τον τάφο του Φιλίππου στις Αιγές, ανοίγοντας νέους ορίζοντες στην αναβίωση της αρχαίας τέχνης.
M. HULOT