Οι προσωπογραφίες του Cézanne στο Musée d'Orsay Facebook Twitter
Αυτοπροσωπογραφία σε ροζ φόντο, λάδι σε καμβά, 1875

Οι προσωπογραφίες του Cézanne στο Musée d'Orsay

0

Στην παρθενική του εμφάνιση ως συνεργάτης του Musée d'Orsay, του μουσείου που στεγάζεται στο υπέροχο αρχιτεκτόνημα που ανεγέρθηκε ως σιδηροδρομικός σταθμός για την παγκόσμια έκθεση του 1900, ο ιστορικός τέχνης και επιμελητής εκθέσεων John Elderfield επιμελήθηκε μία μοναδική έκθεση αφιερωμένη αποκλειστικά στις προσωπογραφίες που φιλοτέχνησε ένας από τους επιδραστικότερους ζωγράφους του 19ου αιώνα, ο Paul Cézanne.

Η έκθεση Portraits de Cézanne, η οποία μετά το Παρίσι θα ταξιδέψει και στο Λονδίνο και την Ουάσινγκτον, παρουσιάζει συνολικά 60 ζωγραφικούς πίνακες, τέσσερα σχέδια και δύο τετράδια προσχεδίων που καλύπτουν όλες τις δημιουργικές περιόδους του καλλιτέχνη. Σκοπός των διοργανωτών είναι να επιτρέψουν στον επισκέπτη να εξερευνήσει τα ιδιαίτερα θεματικά και εικονογραφικά χαρακτηριστικά των προσωπογραφιών του μέσα από την παράθεση των συμπληρωματικών έργων που δημιούργησε καθώς και των πολλαπλών αποδόσεων του ιδίου θέματος. Το στήσιμο της έκθεσης στοχεύει στο να αναδείξει την χρονολογική εξέλιξη των πορτρέτων και το πώς αντιλαμβανόταν ο Cézanne την σχέση μορφής και ταυτότητας, καθιστώντας αντιληπτές τις αλλαγές που προκύπτουν τόσο στο ύφος όσο και την τεχνική του. Μια άλλη πρόθεση της ομάδας που επιμελήθηκε την έκθεση είναι να εξετασθεί το κατά πόσον συγκεκριμένα μοντέλα όπως για παράδειγμα η συμβία του, της οποίας το πορτραίτο φιλοτέχνησε τουλάχιστον 29 φορές, επέδρασαν δραστικά στα χαρακτηριστικά και την εξέλιξη της τεχνοτροπίας του.

Μελετώντας τα έργα αυτά καθίσταται σαφές ότι αποκρυσταλλώνουν οικείες στιγμές της ζωής του καλλιτέχνη και οριακά αποτελούν προσωπικές εξομολογήσεις, ιδίως αν αναλογιστεί κανείς την πλειάδα έργων με την σύζυγο του ή τους ταπεινούς αγρότες της Προβηγκίας.

Οι προσωπογραφίες του Cézanne στο Musée d'Orsay Facebook Twitter
Αγόρι με κόκκινο γιλέκο, λάδι με καμβά, 1888-1890

Ο λίαν παραγωγικός μεταϊμπρεισιονιστής ζωγράφος -υπολογίζεται πως συνολικά φιλοτέχνησε περίπου χίλιους πίνακες- εμβαπτίστηκε στον ιμπρεσιονισμό για να αναδυθεί με μία πρωτοποριακή θεώρηση για την αποτύπωση του κόσμου και μία ολόδική του τεχνική που έμελλε να καθορίσει τους ζωγράφους του επόμενου αιώνα. Η χρήση του χρώματος από τον Cézanne έμοιαζε να υπακούει περισσότερο στους κανόνες της γλυπτικής, κι η αλλαγή χρωματισμού των μορφών και των αντικειμένων συντελεί στην αλλαγή της ίδιας της δομής τους. Η προσθήκη καθαρών γεωμετρικών στοιχείων και η αναλυτική προσέγγιση της φύσης επηρέασαν τόσο την τέχνη των Κυβιστών και των Φωβιστών καθώς και τις μέλλουσες γενιές αβανγκάρντ καλλιτεχνών, ώστε να δικαιολογείται το ότι ο Matisse και ο Picasso τον αποκαλούσαν "πατέρα όλων μας".

Όπως τα παιδάκια παίζουν κλείνοντας διαδοχικά πότε το ένα μάτι και πότε το άλλο μόλις καταλάβουν ότι ο κάθε οφθαλμός κοιτάζει τα αντικείμενα από διαφορετική οπτική γωνία, έτσι κι ο Cézanne -επηρεασμένος από την ανάγνωση της θεωρίας της χωρικής αντίληψης και την μανία της στερεοσκοπίας που ήταν του συρμού την εποχή εκείνη- αποδίδοντας μεγάλη σημασία στο ζήτημα της οπτικής και του βάθους πεδίου ζωγράφιζε το θέμα του δημιουργώντας ελάχιστα διαφοροποιημένες εικόνες. Αυτή η μικρή μετατόπιση δημιουργεί σε εκείνον που κοιτάζει το έργο μία αισθητική εμπειρία βάθους που διαφέρει πολύ από το αποτέλεσμα της κλασικής προοπτικής απόδοσης στην ζωγραφική και δημιουργεί μία έντονη εντύπωση είτε πρόκειται για απεικόνιση μιας νεκρής φύσης, ενός τοπίου ή μιας προσωπογραφίας. 

Οι προσωπογραφίες του Cézanne στο Musée d'Orsay Facebook Twitter
Η κυρία Cézanne στα γαλάζια, λάδι σε καμβά, 1888-1890

Οι προσωπογραφίες που συμπεριλαμβάνονται στην έκθεση ιχνηλατούν την ενδιαφέρουσα εξέλιξη ενός καλλιτέχνη που χαρακτηρίζεται από μια πρωτοτυπία και ανεξαρτησία πνεύματος που εκδηλώνονται ήδη από τα πρώτα έργα του. Κατά την 45ετή σταδιοδρομία του ο Cézanne δημιούργησε περίπου 200 πορτραίτα που αναπαριστούσαν κυρίως μέλη της οικογένειας του, στενούς φίλους όπως ο συγγραφέας Emile Zola κι ο έμπορος έργων τέχνης Ambroise Vollard, χωρικούς από την Προβηγκία, 29 προσωπογραφίες της συζύγου του Hortense Fiquet και 26 αυτοπροσωπογραφίες του. Μελετώντας τα έργα αυτά καθίσταται σαφές ότι αποκρυσταλλώνουν οικείες στιγμές της ζωής του καλλιτέχνη και οριακά αποτελούν προσωπικές εξομολογήσεις, ιδίως αν αναλογιστεί κανείς την πλειάδα έργων με την σύζυγο του ή τους ταπεινούς αγρότες της Προβηγκίας που απαθανάτισε σε συνθέσεις που αποτίουν φόρο τιμής στην αγαπημένη πατρίδα του ζωγράφου.

Το πορτραίτο του Achille Emperaire 

Οι προσωπογραφίες του Cézanne στο Musée d'Orsay Facebook Twitter
Ο Achille Emperaire, λάδι σε καμβά, 1867-1868

Ο Achille Emperaire καταγόταν επίσης από την Αιξ και υπήρξε στενός φίλος του Cézanne επί μία δεκαετία τουλάχιστον. Η φτώχια κι η κακοτυχία του φιλάσθενου ζωγράφου στάθηκαν εμπόδιο στο να αναγνωριστεί ευρύτερα το έργο του, ωστόσο ο φίλος του πάντα αναφερόταν σε εκείνον με τα καλύτερα λόγια. Το πορτραίτο του που φιλοτέχνησε ο Cézanne παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον εξαιτίας την αντίθεσης μεταξύ των σχεδίων με κάρβουνο και του τελικού πίνακα. Στα προσχέδια, σύμφωνα με περιγραφές συγχρόνων τους, βλέπει κανείς "ένα εντυπωσιακό κεφάλι ιππότη, σαν σε πίνακα του Van Dyck", και δίνει την εντύπωση "ενός φλογερού πνεύματος με ατσάλινα νεύρα και μία χαλύβδινη υπερηφάνεια μέσα σε ένα δύσμορφο σώμα, ένα αμάλγαμα Δον Κιχώτη και Προμηθέα."

Ο πίνακας όμως του Cézanne προκρίνει τον καχεκτικό χαρακτήρα του δύσμοιρου Emperaire σε μία διφορούμενη εικόνα: η μεγαλειώδης ανφάς πόζα του καθήμενου σαν σε θρόνο ταπεινού μοντέλου χρησιμεύει για να αρθρωθεί ένα λογοπαίγνιο μεταξύ της λέξης Empereur (αυτοκράτορας) και του ονόματος Emperaire.

Το γεγονός πως ο σπουδαίος αυτός πίνακας είχε απορριφθεί από το Σαλόνι του 1870 επικυρώνει το γεγονός πως ο καλλιτέχνης επέλεξε συνειδητά να γυρίσει την πλάτη του στους πατροπαράδοτους κανόνες της τέχνης της προσωπογραφίας, κλείνοντας τους ειρωνικά το μάτι. 

Οι προσωπογραφίες του Cézanne στο Musée d'Orsay Facebook Twitter
Ο Louis-Auguste Cézanne, πατέρας του καλλιτέχνη, διαβάζοντας το L'Evénement, λάδι σε καμβά, 1866
Οι προσωπογραφίες του Cézanne στο Musée d'Orsay Facebook Twitter
Ο άνδρας με τον βαμβακερό σκούφο (Ο Θείος Dominique), λάδι σε καμβά, περ. 1866
Οι προσωπογραφίες του Cézanne στο Musée d'Orsay Facebook Twitter
Η κυρία Cézanne στην κίτρινη πολυθρόνα, λάδι σε καμβά, 1888-1890
Οι προσωπογραφίες του Cézanne στο Musée d'Orsay Facebook Twitter
Ο κηπουρός Vallier, λάδι σε καμβά, περ. 1906
Οι προσωπογραφίες του Cézanne στο Musée d'Orsay Facebook Twitter
Προσωπογραφία του Ambroise Vollard, λάδι σε καμβά, 1899
 

 

Ιnfo

Η έκθεση Portraits de Cézanne (Προσωπογραφίες του Cézanne) παρουσιάζεται στο Musée d'Orsay στο Παρίσι έως τις 24 Σεπτεμβρίου και στη συνέχεια θα μεταφερθεί στην National Portrait Gallery του Λονδίνου από τις 26 Οκτωβρίου έως τις 11 Φεβρουαρίου 2018 και ο τελικός σταθμός της θα είναι στην National Gallery of Art στην Ουάσινγκτον από τις 25 Μαρτίου και θα διαρκέσει ως την 1η Ιουλίου 2018.

 

Εικαστικά
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ισπανία: Έκθεση αφιερωμένη στο έργο του Ίρβινγκ Πεν στο Ίδρυμα MOP στη Λα Κορούνια

Φωτογραφία / Ισπανία: Έκθεση αφιερωμένη στο έργο του Ίρβινγκ Πεν στο Ίδρυμα MOP στη Λα Κορούνια

Πορτρέτα διάσημων και σκηνές δρόμου περιλαμβάνονται στην έκθεση «Irving Penn: Centennial» που διοργανώνεται από το Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης της Νέας Υόρκης και παρουσιάζεται στην Ισπανία
LIFO NEWSROOM
Tependris vs Tependris

Εικαστικά / Tependris vs Tependris

Μια αναδρομική έκθεση με πίνακες και γλυπτά, εικονογραφήσεις και ηχογραφήσεις, έργα του Κωνσταντίνου Κακανιά από το 1996 μέχρι σήμερα, με θεματικές που εκτείνονται από τα βαθιά παιδικά τραύματα μέχρι το χιούμορ που χαρακτηρίζει τον πολυδιάστατο καλλιτέχνη.
ΝΙΚΟΣ ΤΣΕΠΕΤΗΣ
Μέσα στη μεγαλειώδη έκθεση των πορτρέτων του Φράνσις Μπέικον

Εικαστικά / Μέσα στη μεγαλειώδη έκθεση των πορτρέτων του Φράνσις Μπέικον

Η National Portrait Gallery του Λονδίνου φιλοξενεί μια από τις κορυφαίες εικαστικές εκθέσεις της χρονιάς παγκοσμίως, μια ρετροσπεκτίβα στο έργο του Βρετανού καλλιτέχνη που άλλαξε την προσωπογραφία, δημιουργώντας μια ανεπανάληπτη ζωγραφική της φιγούρας με σπαραγμό, απελπισία και ευαισθησία.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
ΕΠΕΞ Ο Τζάκσον Πόλοκ και η επιρροή που είχαν στο έργο του ο Πικάσο και οι μεξικανικές τοιχογραφίες

Πολιτισμός / Ο Πικάσο και οι μεξικανικές τοιχογραφίες στα πρώιμα έργα του Τζάκσον Πόλοκ

Μια μοναδική έκθεση στο Παρίσι παρουσιάζει πίνακές του από τα χρόνια που τον επηρέαζαν οι σουρεαλιστές και ο Καρλ Γιουνγκ, πριν ακόμα γίνει γνωστός για τα αφηρημένα έργα του με την τεχνική «dripping», το 1947.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
ΕΠΕΞ Μια έκθεση για τον Λουκά Σαμαρά με κύβους, τραπεζοειδή και παραισθητικές πύλες

Εικαστικά / Μια έκθεση για τον Λουκά Σαμαρά με κύβους, τραπεζοειδή και παραισθητικές πύλες

Η μοναδική οπτική του Λουκά Σαμαρά παρουσιάζεται στο μουσείο Dia Beacon της Νέας Υόρκης, στην πρώτη μεταθανάτια έκθεσή του και τελευταία στην οποία συνεργάστηκε ο ίδιος ο καλλιτέχνης.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Το πέρασμα του Χατζηκυριάκου-Γκίκα από τη Δύση στην Ανατολή μέσα από μια μνημειώδη έκθεση

Εικαστικά / Το πέρασμα του Χατζηκυριάκου-Γκίκα από τη Δύση στην Ανατολή μέσα από μια μνημειώδη έκθεση

Tο Μουσείο Μπενάκη, με αφορμή την επέτειο 30 χρόνων από τον θάνατό του σπουδαίου Έλληνα καλλιτέχνη, διοργανώνει μια έκθεση αφιερωμένη στο ταξίδι του από τη Δύση στην Ανατολή το 1958. Ένα ταξίδι κυριολεκτικό και μεταφορικό.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Μια νέα γκαλερί τέχνης άνοιξε στην οδό Χαλκοκονδύλη στην Ομόνοια

Εικαστικά / Μια νέα γκαλερί τέχνης άνοιξε στην οδό Χαλκοκονδύλη στην Ομόνοια

Η Χριστίνα Ανδρουλιδάκη μετέφερε τη γκαλερί CAN από το Κολωνάκι στην Ομόνοια και μιλά για τη γοητεία του κέντρου και για την αρμονική συνύπαρξη με τις προκλήσεις της σύγχρονης τέχνης.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Στην Tate Modern και Tate Britain, στα έργα της δωρεάς Δ. Δασκαλόπουλου

Εικαστικά / «Η τέχνη έχει νόημα μόνο όταν βρίσκεται σε συνδιαλλαγή»: Η Tate υποδέχεται τα έργα της δωρεάς Δασκαλόπουλου

Έργα των Louise Bourgeois, Βλάση Κανιάρη, Martin Kippenberger, Damien Hirst και πολλών ακόμα μεγάλων ονομάτων της σύγχρονης τέχνης περιλαμβάνονται στη δωρεά του Δημήτρη Δασκαλόπουλου και φιλοξενούνται πλέον σε νέες εκθέσεις στην Tate Modern και στην Tate Britain.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τι δουλειά έχει ένα ρομπότ στην οδό Κριεζώτου;

Εικαστικά / Τι δουλειά έχει ένα ρομπότ στην οδό Κριεζώτου;

Η γκαλερί Ζουμπουλάκη εγκαινιάζει τη φθινοπωρινή της βιτρίνα με ένα ρομπότ εντυπωσιακών διαστάσεων, φιλοδοξώντας να ανοίξει μια νέα συζήτηση για το αποτύπωμα της τεχνητής νοημοσύνης σε πεδία δημιουργίας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Anna Boghiguian: Μια ακάματη ταξιδεύτρια επιστρέφει με νέα έκθεση στην Ελλάδα

Εικαστικά / Το εκπληκτικό ταξίδι της Anna Boghiguian καταλήγει στην Αθήνα ― μια συνέντευξη

Με αφορμή τη νέα της έκθεση στον Πειραιά, η σπουδαία καλλιτέχνις, που παρουσιάζει παράλληλα μια εκπληκτική εγκατάσταση στην Tate Modern, μας μίλησε για τις εμπειρίες μιας ζωής και για όσα τη συνδέουν με τον Καβάφη.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ