«Pan American Unity»: Η ιστορία και η μεταφορά της εμβληματικής τοιχογραφίας του Ντιέγκο Ριβέρα

«Pan American Unity»: Η ιστορία και η μεταφορά της μεγάλης εμβληματικής τοιχογραφίας του Ντιέγκο Ριβέρα Facebook Twitter
Diego Rivera, The Marriage of the Artistic Expression of the North and of the South on This Continent, επίσης γνωστό ως Pan American Unity, 1940. courtesy City College of San Francisco, © Banco de México Diego Rivera and Frida Kahlo Museums Trust, Mexico City / Artists Rights Society (ARS), New York. Φωτο: Cultural Heritage Imaging
0

Τον δρόμο προς το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης του Σαν Φρανσίσκο (SFMOMA), το πρώτο μουσείο στη δυτική ακτή αφιερωμένο αποκλειστικά στην τέχνη του 20ού αιώνα, πήρε το εμβληματικό έργο Pan American Unity, μια τοιχογραφία ζωγραφισμένη από τον Μεξικανό καλλιτέχνη και τοιχογράφο Ντιέγκο Ριβέρα που δημιουργήθηκε για το «Art in Action» στη Διεθνή Έκθεση Golden Gate του Treasure Island, στο Σαν Φρανσίσκο του 1940.

Η επιχείρηση της μεταφοράς της τοιχογραφίας, που ζυγίζει τριάντα τόνους και έχει 22 μέτρα μήκος και 6 μέτρα ύψος, έγινε με χειρουργική ακρίβεια και το έργο ολοκληρώθηκε μετά από μια τετραετή επιχείρηση πολλών εκατομμυρίων δολαρίων στην οποία πήραν μέρος μηχανικοί, αρχιτέκτονες, ιστορικοί τέχνης, ειδικοί τεχνίτες και μεταφορείς έργων τέχνης, ενώ τα φορτηγά που μετέφεραν την τοιχογραφία είχαν ειδικά αμορτισέρ και κινούνταν με λιγότερα από δέκα χιλιόμετρα την ώρα.

Η τοιχογραφία «Pan American Unity», της οποίας ο πλήρης τίτλος είναι «The Marriage of the Artistic Expression of the North and of the South on This Continent» (Ο γάμος της καλλιτεχνικής έκφρασης του Βορρά και του Νότου σε αυτή την ήπειρο) θα είναι το μεγαλύτερο έργο τέχνης που θα εκτεθεί το 2022 στη μεγάλη αναδρομική έκθεση, αφιερωμένη στο έργο του Ριβέρα.

Ο Ντιέγκο Ριβέρα έφτασε για πρώτη φορά στο Σαν Φρανσίσκο το 1930, έναν χρόνο μετά τον γάμο του με τη Φρίντα Κάλο. Είχε αναλάβει να ζωγραφίσει τοιχογραφίες στο Luncheon Club του Χρηματιστηρίου του Σαν Φρανσίσκο και στη Σχολή Καλών Τεχνών της Καλιφόρνιας [τώρα το Ινστιτούτο Τέχνης του Σαν Φρανσίσκο]. 

Δυο χρόνια αργότερα, το 1932, μετακόμισαν στο Ντιτρόιτ, στην καρδιά της Μεγάλης Ύφεσης, για να κάνει τις περίφημες τοιχογραφίες που απεικονίζουν σε 27 πάνελ τη βιομηχανία Ford Motor Company, που θεωρούνται από τα πιο επιτυχημένα έργα του. Κατά τη διάρκεια της παραμονής τους στο Σαν Φρανσίσκο, Ριβέρα και Κάλο έδειξαν τη δουλειά τους στην Έκτη Ετήσια Έκθεση της Εταιρείας Καλλιτεχνών του Σαν Φρανσίσκο.

Απεικονίζοντας την τέχνη και την τεχνολογία ως εργαλεία για τη διαμόρφωση της κοινωνίας, το έργο έχει μια δεύτερη ευκαιρία να εκτεθεί στο ευρύ κοινό σε όλη του τη λαμπρότητα, αφού θα είναι ορατό μέρα και νύχτα.

Δέκα χρόνια αργότερα, ο Ριβέρα, μετά από πρόσκληση του αρχιτέκτονα Timothy Pfluger, έφτασε ξανά στην πόλη για να πάρει μέρος στο πρόγραμμα «Art in Action», στη Διεθνή Έκθεση Golden Gate. Δουλεύοντας σε ένα ικρίωμα μέσα σε ένα υπόστεγο αεροπλάνων, μπροστά σε ένα κοινό που παρακολουθούσε ζωντανά, ο Ριβέρα απέδωσε με λεπτομέρειες τις καλλιτεχνικές εκφράσεις του Νότου και του Βορρά σε μια μοναδική σύνθεση ενότητας της ηπείρου. Ανέτρεξε στο παρελθόν και σχολίασε το παρόν εν μέσω μιας παγκόσμιας σύγκρουσης, με τον Δεύτερο παγκόσμιο Πόλεμο να σκιάζει τον πλανήτη, δίνοντας έμφαση στην πολιτιστική αλληλεγγύη και ανταλλαγή.

Η τοιχογραφία ολοκληρώθηκε με τη βοήθεια ντόπιων καλλιτεχνών και των γυναικών βοηθών του που απεικόνισε και στο έργο του. Απεικονίζοντας την τέχνη και την τεχνολογία ως εργαλεία για τη διαμόρφωση της κοινωνίας, το έργο έχει μια δεύτερη ευκαιρία να εκτεθεί στο ευρύ κοινό σε όλη του τη λαμπρότητα, αφού θα είναι ορατό μέρα και νύχτα. Με φόντο το Bay Area, χωρίζεται σε πέντε μεγάλα πάνελ. Ξεκινά από την τέχνη των αρχαίων βασιλείων των Αζτέκων και καταλήγει μέχρι τις εφευρέσεις και την ποπ κουλτούρα της Αμερικής.

Στο έργο αναγνωρίζονται η γυναίκα του, Φρίντα Κάλο, η σταρ του Χόλιγουντ Πολέτ Γκοντάρ, ο Στάλιν, ο Χίτλερ και ο Μουσολίνι ως δικτάτορες της Ευρώπης, η ολυμπιονίκης καταδύτρια Χέλεν Κτλένκοβιτς, ο Έντισον και ο Τσάρλι Τσάπλιν, ο Χένρι Φορντ, το Αλκατράζ και μέρη του Σαν Φρανσίσκο, Μεξικανοί τεχνίτες και  Αμερικανοί βιομήχανοι, ο Λίνκολν και ο Τζέφερσον, χειροτέχνες και αρχιτέκτονες, φίδια των Αζτέκων και ιερά σύμβολα  και δεκάδες άλλες προσωπικότητες που συνέβαλαν στην ανάπτυξη της ηπείρου.

«Pan American Unity»: Η ιστορία και η μεταφορά της μεγάλης εμβληματικής τοιχογραφίας του Ντιέγκο Ριβέρα Facebook Twitter
Ο Ντιέγκο Ριβέρα και ένας βοηθός του δουλεύουν το «Pan American Unity» στο Treasure Island, 1940. Φωτο: Credit San Francisco History Center, San Francisco Public Library

Όταν η τοιχογραφία κατασκευάστηκε το σχέδιο ήταν να εγκατασταθεί στη βιβλιοθήκη Pflueger που δεν έχει ακόμη χτιστεί. Η κατασκευή αναβλήθηκε στη διάρκεια του πολέμου και τελικά δεν έγινε ποτέ.

Μετά την έκθεσή της η τοιχογραφία αποθηκεύτηκε στο Treasure Island. Για χρόνια, ήταν κρυμμένη σε ένα υπόστεγο στο κολέγιο. Ενώ ήταν αποθηκευμένη, το μουσείο de Young αρνήθηκε να πάρει την τοιχογραφία το 1941, καθώς ήταν πολύ μεγάλη (δέκα κομμάτια) για να μετακινηθεί συμβατικά. Τελικά το 1961 μεταφέρθηκε στο κτίριο του θεάτρου της πανεπιστημιούπολης στο City College of San Francisco, όπου παρέμεινε για περισσότερο από μισό αιώνα. Η τοιχογραφία θα επιστρέψει το 2023 στο CCSF για εγκατάσταση σε ένα νέο κέντρο παραστατικών τεχνών.

Το έργο έμεινε κρυμμένο από τον κόσμο της τέχνης και το κοινό στο λόμπι του θεάτρου με ελάχιστους επισκέπτες καθημερινά. Όμως υπήρχε ένας άνθρωπος που φρόντιζε και ενδιαφέρθηκε για την τύχη του και το κρατούσε πάντα στην επικαιρότητα και δεν είναι άλλος από τον μελετητή του Ριβέρα και πρώην καθηγητή Will Maynez, που είπε ότι «Ο Ντιέγκο χτίζει μια μεταφορική γέφυρα μεταξύ του πολιτισμού του Μεξικού και της τεχνολογικής κουλτούρας των Ηνωμένων Πολιτειών» και ως Μεξικανοαμερικανός έχει περάσει τουλάχιστον 25 χρόνια ζωής ερευνώντας την τοιχογραφία. Θεωρεί, δε, τη μετακίνηση της τοιχογραφίας από τα πιο φιλόδοξα έργα που έχει ποτέ πραγματοποιήσει το μουσείο.

 Facebook Twitter
Ο Ριβέρα φωτογραφίζεται με προσχέδιο της τοιχογραφίας του. Φωτο: Credit San Francisco History Center, San Francisco Public Library

Ο Ντιέγκο Ριβέρα με το έργο του συνέβαλε στη δημιουργία αυτού που αποκλήθηκε «Μεξικάνικη Αναγέννηση της Νωπογραφίας».

Ο Ριβέρα γεννήθηκε στις 8 Δεκεμβρίου του 1886 στην πόλη Guanajuato και ο κόσμος της τέχνης επιχειρεί σήμερα, δείχνοντας το πλούσιο και σημαντικό έργο του, να τον αποκαταστήσει σε ένα ευρύ κοινό που τον γνωρίζει μόνο ως τον άπιστο και πληθωρικό καλλιτέχνη, σύζυγο της Φρίντα Κάλο.

Από τα δέκα του χρόνια άρχισε να ασχολείται με τη ζωγραφική και στα τέλη του 1906, έχοντας ολοκληρώσει τις σπουδές του στη San Carlos, έφυγε για την Ευρώπη. Σπουδάζει ως υπότροφος του μεξικανικού κράτους στην Ισπανία, όπου έμεινε για δυο χρόνια στη Μαδρίτη, ενώ αργότερα με την μετακίνησή του στη Γαλλία, στο Παρίσι, μελετά τα ρεύματα της εποχής του, επηρεάζεται από τον κυβισμό, τον Σεζάν και τις νωπογραφίες της Αναγέννησης που μελέτησε αργότερα σε ένα ταξίδι του στην Ιταλία. Φίλος του Μοντιλιάνι και του Χουάν Γκρις, παρουσιάζει τα πρώτα χρόνια έργα επηρεασμένα από τον κυβισμό. Μεταπηδά στον μετα-ιμπρεσιονισμό και αρχίζει να εκθέτει τα έργα του προσελκύοντας την προσοχή του κόσμου της τέχνης.

Ο Ριβέρα επέστρεψε στο Μεξικό το 1921 μετά την εκλογή ως προέδρου του μεταρρυθμιστή και λάτρη των τεχνών Αλβάρο Ομπρεγκόν. Μαζί με τους ομοτέχνούς του, Χοσέ Ορόσκο, Νταβίντ Σικέιρος και Ρουφίνο Ταμάιο, φιλοτέχνησε μια σειρά από τοιχογραφίες με λαϊκά θέματα για λογαριασμό του υπουργείου Παιδείας, δημιουργώντας αυτό που αποκλήθηκε Μεξικάνικη Αναγέννηση της Νωπογραφίας.

Το προσωπικό του ύφος χαρακτηρίζεται από τα τολμηρά και ζωηρά χρώματα και τις μεγάλες επίπεδες φιγούρες με επιρροές από τη λαϊκή τέχνη του Μεξικού και την τέχνη των Αζτέκων. Η κοινωνία και η ιστορία, η καθημερινή ζωή και ο μόχθος είναι από τα βασικά μοτίβα που επαναλαμβάνει στα έργα του.

«Pan American Unity»: Η ιστορία και η μεταφορά της μεγάλης εμβληματικής τοιχογραφίας του Ντιέγκο Ριβέρα Facebook Twitter
Η Φρίντα Κάλο με τον Ριβέρα. Η σχέση τους ήταν εκρηκτική και θυελλώδης.

Φιλοτροτσκιστής, ο Ριβέρα υπήρξε μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος του Μεξικού, επισκέφθηκε μάλιστα και τη Μόσχα το 1927 προκειμένου να λάβει μέρος στις εορταστικές εκδηλώσεις για τα δεκάχρονα της Οκτωβριανής Επανάστασης, όπου του ανατέθηκε να φιλοτεχνήσει μια τοιχογραφία στη λέσχη του Κόκκινου Στρατού. Ωστόσο, το 1928 τα σχέδια ακυρώθηκαν και ο Ριβέρα, «θύμα» της διαμάχης Στάλιν - Τρότσκι, διεγράφη από το Κομουνιστικό Κόμμα του Μεξικού.

Το 1928 γνωρίζει την Φρίντα Κάλο ενώ είναι παντρεμένος με τη δεύτερη γυναίκα του, Γουαδελούπε Μαρίν, που πόζαρε σε πολλά έργα του εκείνη την εποχή. Με τη Φρίντα παντρεύονται δυο χρόνια αργότερα, παρά τις αντιδράσεις της οικογένειας της Κάλο που υποδέχθηκε τον γάμο με τη ρήση «ο γάμος ενός ελέφαντα και μιας περιστέρας».

Η σχέση τους ήταν εκρηκτική και θυελλώδης με πολλές απιστίες, χωρισμούς και επανασυνδέσεις. Ενώ χώρισαν το 1939, ξαναπαντρεύτηκαν έναν χρόνο αργότερα, ζώντας σε χωριστές οικίες, οι οποίες συνδέονταν με ένα διάδρομο.

Το πάθος του για τις γυναίκες δεν τον άφησε μέχρι το τέλος της ζωής του. Απέκτησε τουλάχιστον δύο εξώγαμα τέκνα, ένα αγόρι με τη ζωγράφο Ανζελίν Μπελόφ και ένα κορίτσι με την επίσης ζωγράφο Μαρία Βορομπίεφ - Στρεμπέλσκα.

Παρά τις απιστίες του ο θάνατος της Φρίντα Κάλο, το 1954, τον συνέτριψε. «Η ημέρα που πέθανε η Φρίντα ήταν η πιο τραγική της ζωής μου. Δυστυχώς, κατάλαβα πολύ αργά, ότι το καλύτερο κομμάτι της ζωής μου, ήταν η αγάπη μου για εκείνη» έγραψε στην αυτοβιογραφία του.

Ο Ντιέγκο Ριβέρα πέθανε τρία χρόνια αργότερα, το 1957, σε ηλικία 71 ετών. Πριν πεθάνει έκανε άλλο έναν γάμο με την εκδότρια Έμα Ουρτάδο.

«Pan American Unity»: Η ιστορία και η μεταφορά της μεγάλης εμβληματικής τοιχογραφίας του Ντιέγκο Ριβέρα Facebook Twitter
Το πρώτο πλαίσιο της τοιχογραφίας απεικονίζει το παρελθόν των ιθαγενών του Μεξικού, της καλλιτεχνικής ιδιοφυΐας τους σε συνδυασμό με τη θρησκευτική ένταση, όλα ενταγμένα σε ένα δραματικό φυσικό υπόβαθρο.
«Pan American Unity»: Η ιστορία και η μεταφορά της μεγάλης εμβληματικής τοιχογραφίας του Ντιέγκο Ριβέρα Facebook Twitter
Στην επάνω ενότητα του δεύτερου πάνελ, ένας σύγχρονος Μεξικανός τεχνίτης χαράζει το γλυπτό του Quetzalcóatl, του θεού - φιδιού που αντιπροσωπεύει τη συνέχεια του αρχαίου πολιτισμού του Μεξικού. Στο κάτω τμήμα, ο Ρίβερα απεικονίζει τον εαυτό του να ζωγραφίζει τα «πορτρέτα των μεγάλων απελευθερωτών - Ουάσινγκτον, Τζέφερσον, Χιντάλγκο, Μόρελος, Μπολιβάρ, ​​Λίνκολν και Τζον Μπράουν»
«Pan American Unity»: Η ιστορία και η μεταφορά της μεγάλης εμβληματικής τοιχογραφίας του Ντιέγκο Ριβέρα Facebook Twitter
Στο τρίτο πλαίσιο κεντρικές φιγούρες είναι η θεά των Ατζέκων Coatlicue και μια γιγάντια μηχανή της Ford Motor Company. Κάτω αριστερά διακρίνεται η φιγούρα της Φρίντα Κάλο.
«Pan American Unity»: Η ιστορία και η μεταφορά της μεγάλης εμβληματικής τοιχογραφίας του Ντιέγκο Ριβέρα Facebook Twitter
Η Helen Crlenklovich ισορροπεί τη δεξιά πλευρά του τέταρτου πάνελ, καθώς καταδύεται στο Treasure Island. Σύμφωνα με τον Ριβέρα: «Η δημιουργική δύναμη των Ηνωμένων Πολιτειών και η χειραφέτηση των γυναικών συμβολίστηκαν από μια γυναίκα καλλιτέχνη, μια γυναίκα αρχιτέκτονα και μια γλύπτρια». Στο κάτω μέρος αυτού του πίνακα υπάρχουν δύο σκηνές από τις ταινίες «Ο Μεγάλος Δικτάτορας» (με τον Ρίβερα να προσθέτει μια κωμικοτραγική ομάδα των Χίτλερ, Μουσολίνι και Στάλιν) του Τσάρλι Τσάπλιν και «Εξομολογήσεις ενός Ναζί κατασκόπων» του Έντουαρντ Γ. Ρόμπινσον.
«Pan American Unity»: Η ιστορία και η μεταφορά της μεγάλης εμβληματικής τοιχογραφίας του Ντιέγκο Ριβέρα Facebook Twitter
Στο πέμπτο πάνελ ο Ριβέρα γιορτάζει την τεχνολογική ιδιοφυΐα του Βορρά.
«Pan American Unity»: Η ιστορία και η μεταφορά της μεγάλης εμβληματικής τοιχογραφίας του Ντιέγκο Ριβέρα Facebook Twitter
Εικαστικά
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Project Mycelium: Η διάβρωση, η αναγέννηση και τα μανιτάρια που φυτρώνουν σε μια φανταστική τουαλέτα της Κάλλας

Εικαστικά / Μια πρωτοποριακή συνάντηση τέχνης, επιστήμης, ιστορίας και οικολογίας

Στο Project Mycelium, τρία εντυπωσιακά κοστούμια, που θα μπορούσαν να φοράνε η Μαρία Κάλλας, η βασίλισσα Αμαλία και ο Ιωάννης Καποδίστριας, καταβροχθίζονται από ζωντανούς μύκητες.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Οι αόρατες δυνάμεις στο έργο της Καλλιόπης Παυλίδη

Εικαστικά / Οι αόρατες δυνάμεις στο έργο της Καλλιόπης Παυλίδη

Η 27χρονη εικαστικός μιλά για τη διαδρομή της από την Αθήνα στο Λος Άντζελες, για το πώς το ερωτικό πάθος μεταμόρφωσε την τέχνη της, καθώς και για τη μυστικιστική διάσταση στα έργα της. Για τη γνωριμία της με τη Lana Del Rey απέφυγε να μιλήσει.
ΙΩΝΑΣ ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ
«Η εμμονή του βλέμματος»: Μας αφορά η τέχνη του Τέτση σήμερα;

The Review / Μας αφορά η τέχνη του Τέτση σήμερα;

Ποιο είναι το αποκαλούμενο «εθνικό αφήγημα» που υπηρετεί η Εθνική Πινακοθήκη; Ο Χρήστος Παρίδης συζητά με τον δημοσιογράφο και επιμελητή εκθέσεων Δημήτρη Τρίκα για τη νέα επετειακή έκθεση στη μνήμη του Παναγιώτη Τέτση, η οποία μόλις εγκαινιάστηκε στην Εθνική Πινακοθήκη.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Το εξαίσιο ελληνικό φως του Περικλή Βυζάντιου / Περικλής Βυζάντιος: από το Παρίσι της Μπελ Επόκ στο φως της Ύδρας 

Εικαστικά / Το εξαίσιο ελληνικό φως του Περικλή Βυζάντιου

Μια ανασκόπηση της ζωής και του έργου του ζωγράφου, που ήταν γνωστός για τα ελληνικά τοπία και την Ύδρα, με αφορμή την αναδρομική έκθεση του Περικλή και του Ντίκου Βυζάντιου στο Ίδρυμα Θεοχαράκη.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
 Μαρία Ελένα Βιέρα ντα Σίλβα: Η Συλλογή Guggenheim επανασυστήνει στο κοινό μια σημαντική ζωγράφο

Εικαστικά / Μαρία Ελένα Βιέρα ντα Σίλβα: Η Συλλογή Guggenheim επανασυστήνει στο κοινό μια σημαντική ζωγράφο

Με αφορμή την αναδρομική έκθεση στη Συλλογή Peggy Guggenheim στη Βενετία, έφτασε η στιγμή να ανακαλύψουμε τη ζωγράφο που θεωρείται εθνικός θησαυρός για την Πορτογαλία.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ματίς και Μαργκερίτ: Βλέποντας τον ζωγράφο μέσα από τα μάτια της κόρης του

Εικαστικά / Ματίς και Μαργκερίτ: Βλέποντας τον ζωγράφο μέσα από τα μάτια της κόρης του

Μια νέα έκθεση στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης στο Παρίσι με πορτρέτα της κόρης του Ανρί Ματίς, Μαργκερίτ, προσφέρει μια νέα οπτική στο έργο του μεγάλου Γάλλου καλλιτέχνη.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μια άνοιξη γεμάτη τέχνη: 15 σημαντικές εκθέσεις που ξεκινούν τον Απρίλιο

Εικαστικά / Μια άνοιξη γεμάτη τέχνη: 15 σημαντικές εκθέσεις που ξεκινούν τον Απρίλιο

Αφρικανική τέχνη, κριτική στην αποικιοκρατία, έργα για τα δικαιώματα των ζώων και εμπνευσμένα από διαστημικά ταξίδια, νέοι καλλιτέχνες και αναδρομικές εκθέσεις σε μουσεία και γκαλερί της Αθήνας.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Τέσσερις σημαντικοί διεθνείς καλλιτέχνες αποτελούν τον προπομπό της μεγάλης έκθεσης που έρχεται τον Μάιο στο ΕΜΣΤ

Εικαστικά / ΕΜΣΤ: Τέσσερις διεθνείς καλλιτέχνες και μία θεματική έκθεση για τα ζώα που δεν έχει ξαναγίνει ποτέ

Δύο ατομικές εκθέσεις και δύο μεγάλης κλίμακας in situ εγκαταστάσεις φωτίζουν τη σχέση μας με τα ζώα και τις οικολογικές συνέπειες της αποικιοκρατίας ενώ αποτελούν προπομπό μιας μεγάλης έκθεσης που έρχεται τον Μάιο στο ΕΜΣΤ.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
«Μιλώντας για τα ζώα σε υποταγή μιλώ για όλα τα υποταγμένα σώματα»

Εικαστικά / «Μιλώντας για τα ζώα σε υποταγή μιλώ για όλα τα υποταγμένα σώματα»

Στην υποβλητική της έκθεση στο ΕΜΣΤ, η εικαστικός Τζάνις Ράφα αναδημιουργεί ένα φανταστικό περιβάλλον άδειων στάβλων για να μιλήσει για τη σχέση του ανθρώπινου και του ζωικού κόσμου, ενώ μας προκαλεί να σκεφτούμε τις έννοιες της φροντίδας και της αγάπης, αλλά και την ανάγκη μας για κυριαρχία.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Λάκης Παπαστάθης: Ένας ανήσυχος καλλιτέχνης, ένας υπέροχος άνθρωπος

Εικαστικά / Λάκης Παπαστάθης: Ένας ανήσυχος καλλιτέχνης, ένας υπέροχος άνθρωπος

Το Μουσείο Μπενάκη τιμά με μια σημαντική έκθεση τη μνήμη του σκηνοθέτη, διανοούμενου, ιστοριοδίφη και ερευνητή του λαϊκού μας πολιτισμού, συνδημιουργού του θρυλικού «Παρασκηνίου». Ο επιμελητής της έκθεσης, Γιώργος Σκεύας, μας μιλά γι’ αυτήν.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Η μεγάλη έκθεση του Steve McQueen για τα κινήματα που διαμόρφωσαν τη Μεγάλη Βρετανία

Εικαστικά / Η Μεγάλη Βρετανία που αντιστάθηκε υπάρχει ακόμα στις φωτογραφίες αυτής της έκθεσης

Από τις σουφραζέτες των αρχών του 20ού αιώνα μέχρι τις διαμαρτυρίες για τον πόλεμο στο Ιράκ, η έκθεση σε επιμέλεια του Steve McQueen συγκεντρώνει τις πιο δυνατές εικόνες μιας χώρας που βγήκε πολύ συχνά και πολύ δυνατά στους δρόμους.  
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Πώς η τεχνολογία αποκαθιστά το σημαντικότερο έργο της κλασικής ζωγραφικής 23 αιώνες μετά;

Αρχαιολογία & Ιστορία / Πώς η τεχνολογία αποκαθιστά το σημαντικότερο έργο της κλασικής ζωγραφικής 23 αιώνες μετά;

Η αρχαιομετρία, η τεχνητή νοημοσύνη και η καλλιτεχνική δημιουργία συνεργάστηκαν σε μια καινοτόμο μελέτη αποκατάστασης της τοιχογραφίας με το κυνήγι από τον τάφο του Φιλίππου στις Αιγές, ανοίγοντας νέους ορίζοντες στην αναβίωση της αρχαίας τέχνης.
M. HULOT