Πάολο Βεντετσιάνο: Ένα πολύτιμο χρυσό τρίπτυχο του 14ου αιώνα επανενώνεται

Ένα πολύτιμο χρυσό τρίπτυχο του Πάολο Βεντετσιάνο του 14ου αιώνα, επανενώνεται μετά από αιώνες Facebook Twitter
0

Στα μέσα του 14ου αιώνα, λίγο πριν από την επιδημία της μαύρης πανώλης ή του μαύρου θανάτου που έπληξε την Ευρώπη, την Ασία και τη βόρεια Αφρική, που μέτρησαν 100 έως 200 εκατομμύρια νεκρούς και ήταν από τις πλέον καταστροφικές στην παγκόσμια ιστορία, ο Πάολο Βενετσιάνο, που λογίζεται ως ο πρώτος μεγάλος ζωγράφος της Βενετίας και ιδρυτής της βενετσιάνικης σχολής, εκτέλεσε πολλές παραγγελίες και δημιούργησε μια σειρά από έργα τέχνης, διακοσμημένα με χρυσό, με μνημειακά τρίπτυχα-βωμούς και μικρούς λατρευτικούς πίνακες, που του ανατέθηκαν από πλούσιους προστάτες που ήθελαν να προσευχηθούν και να σωθούν από τα γήινα δεινά.

Μέσα στα χρόνια κομμάτια αυτών των λατρευτικών εικόνων διασκορπίστηκαν σε πολλές συλλογές και ειδικά ένα τρίπτυχο που επανενώθηκε μετά από δεκαετίες και δείχνει την τεχνοτροπία αλλά και το προσωπικό ύφος του Βενετσιάνο, αποτελεί το επίκεντρο της έκθεσης στο μουσείο Γκετί του Λος Άντζελες, «Τέχνη και αφοσίωση στη Βενετία του 14ου αιώνα», που θα διαρκέσει μέχρι τις 3 Οκτωβρίου.

Η έκθεση προβάλλει αριστουργήματα ρίχνοντας φως σε έναν ζωγράφο αρκετά παραγνωρισμένο εκτός Ιταλίας και αποδεικνύει πόσο η χρήση χρώματος στα έργα του επηρέασε τους μετέπειτα Ενετούς δασκάλους.

Ο Πάολο Βενετσιάνο ζωγράφιζε με επιρροή από τις βυζαντινές εικόνες και τον ρυθμό που συνδέθηκε με τις εξελίξεις της ζωγραφικής τέχνης στην ιταλική χερσόνησο, αλλά και τη μεταμόρφωση της πόλης του, της Βενετίας, σε κοσμοπολίτικο πολιτιστικό τοπίο.

Μέσα στο περιβάλλον μιας εντελώς διαφορετικής οπτικής κουλτούρας του Λος Άντζελες, η έκθεση αυτή μοιάζει με εξαίρεση.

Τα κομμάτια του επανενωμένου τρίπτυχου ήταν στο μουσείο Γκετί, στην Εθνική Πινακοθήκης Τέχνης (NGA) στην Ουάσιγκτον και στο Μουσείο Τέχνης Worcester στη Μασαχουσέτη. Για την επανασυρμολόγηση του έργου, κάτι που έγινε για πρώτη φορά και προϋπέθετε μια απαιτητική εργασία, χρησιμοποιήθηκε ειδικά κατασκευασμένος μεταλλικός οπλισμός, ενώ ένα άλλο άθικτο τρίπτυχο με δάνειο από την Galleria Nazionale di Parma στην Ιταλία περιγράφει σκηνές από τη ζωή του Ιησού και άλλων βιβλικών μορφών.

χρυσό τρίπτυχο του Πάολο Βεντετσιάνο Facebook Twitter
Ο Ευαγγελισμός (λεπτομέρεια), περ. 1340-45, Paolo Veneziano. The J. Paul Getty Museum

Τα χρώματα του Βενετσιάνο, χρυσό, κοραλί και βενετσιάνικο μπλε, επηρέασαν πολλούς μεταγενέστερους καλλιτέχνες, από τον Τζεντίλε ντε Φαμπιάνο μέχρι τον Ντιέγκο Βελάσκεθ. Ο Πάολο Βενετσιάνο ζωγράφιζε με επιρροή από τις βυζαντινές εικόνες και τον ρυθμό που συνδέθηκε με τις εξελίξεις της ζωγραφικής τέχνης στην ιταλική χερσόνησο, αλλά και τη μεταμόρφωση της πόλης του, της Βενετίας, σε κοσμοπολίτικο πολιτιστικό τοπίο.

Ο Πάολο Βενετσιάνο, επίσημος ζωγράφος της Ενετικής Δημοκρατίας, υπήρξε ενεργός ζωγράφος από το 1333 έως και το 1358, με πολλά χρονολογημένα και υπογεγραμμένα έργα αυτή την περίοδο. Διακρίθηκε για τα περίτεχνα altarpieces, βωμούς και πολυμορφικά τέμπλα,  και ήταν ο πρώτος που ζωγράφισε το θέμα της στέψης της Παναγίας. Γεννήθηκε σε μια οικογένεια καλλιτεχνών και διαχειρίστηκε ένα μεγάλο εργαστήριο στο οποίο συνεργάστηκε με τους γιους του, Μάρκο, Λούκα και Τζιοβάνι.

χρυσό τρίπτυχο του Πάολο Βεντετσιάνο Facebook Twitter
Ο Ευαγγελισμός (λεπτομέρεια), περ. 1340-45, Paolo Veneziano. The J. Paul Getty Museum

Οι γιοι του ζωγράφισαν το περίφημο Pala d' Oro, ένα antependium (είδος μετόπης) που βρίσκεται πίσω από την Αγία Τράπεζα της Βασιλικής του Αγίου Μάρκου στη Βενετία. Δυστυχώς πολλά κομμάτια αυτού του έργου έχουν χαθεί.

Οι βυζαντινές, ιταλικές και βορειοευρωπαϊκές επιρροές στην τέχνη του συνέχισαν να εμπνέουν αργότερα Βενετούς δασκάλους, όπως τον Τζιοβάνι Μπελίνι και τον Τζάκοπο Τιντορέτο.

Αν και ο Βενετσιάνο είχε μεγάλο αντίκτυπο στην πορεία της ιστορίας της ευρωπαϊκής τέχνης, το έργο του σπάνια συζητείται εκτός της Ιταλίας, αλλά δείχνει ότι με τα έργα του η ζωγραφική έφτασε σε νέα ύψη, μέσω της βαθιάς εμπλοκής του με την πλούσια πολιτιστική κληρονομιά της πατρίδας του.

χρυσό τρίπτυχο του Πάολο Βεντετσιάνο Facebook Twitter
Η Σταύρωση, 1340-45, Paolo Veneziano. National Gallery of Art, Washington, DC, Samuel H. Kress Collection, 1939.1.143
χρυσό τρίπτυχο του Πάολο Βεντετσιάνο Facebook Twitter
Μαρία Μαγδαληνή (λεπτομέρεια), περ. 1340-45, Paolo Veneziano. Worcester Art Museum, Massachusetts, Museum purchase, 1927.19
χρυσό τρίπτυχο του Πάολο Βεντετσιάνο Facebook Twitter
Τρίπτυχο (λεπτομέρεια), 1340, Paolo Veneziano. Galleria Nazionale, Parma. Su concessione del Ministero della Cultura - Complesso Monumentale della Pilotta-Galleria Nazionale
χρυσό τρίπτυχο του Πάολο Βεντετσιάνο Facebook Twitter
Τρίπτυχο, περ.1340, Paolo Veneziano. Galleria Nazionale, Parma. Su concessione del Ministero della Cultura - Complesso Monumentale della Pilotta-Galleria Nazionale
χρυσό τρίπτυχο του Πάολο Βεντετσιάνο Facebook Twitter
Η Στέψη της Παρθένου (λεπτομέρεια), 1358, Paolo Veneziano and Giovanni Veneziano. The Frick Collection, New York, Purchase 1930
χρυσό τρίπτυχο του Πάολο Βεντετσιάνο Facebook Twitter
Η γέννηση και το πρώτο θαύμα του Αγίου Νικολάου (λεπτομέρεια), 1340, Paolo Veneziano. Gallerie degli Uffizi, Florence. Su concessione del Ministero della cultura
Εικαστικά
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Θόδωρος, γλύπτης: Αντί αναδρομικής» στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης

Εικαστικά / Ο γλύπτης Θόδωρος παίρνει επιτέλους την αναδρομική έκθεση που του αξίζει

Ήταν ένας από τους βασικούς υποστηρικτές της δημιουργίας ενός μουσείου σύγχρονης τέχνης στην Ελλάδα. Σήμερα, στον δεύτερο όροφο του ΕΜΣΤ, το ανατρεπτικό του έργο, που ξεπερνά κατά πολύ τα όρια της παραδοσιακής γλυπτικής, παρουσιάζεται μέσα από έντεκα ενότητες.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Κάσπαρ Ντάβιντ Φρίντριχ: Ο «μάγος του ρομαντισμού» κατακτά την Αμερική

Εικαστικά / Κάσπαρ Ντάβιντ Φρίντριχ: Ο «μάγος του ρομαντισμού» κατακτά την Αμερική

Η πρώτη μεγάλη αναδρομική έκθεση στην Αμερική αφιερωμένη στο έργο του Γερμανού ζωγράφου που στους πολλούς είναι γνωστός για τον πίνακα «Περιπλανώμενος πάνω από τη θάλασσα της ομίχλης».
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Η Αφρική ανάμεσά μας*

Εικαστικά / «Χρησιμοποιούμε τα αντικείμενα για να ακουστούν ιστορίες ανθρώπων»

Στο Μουσείο Μπενάκη, η έκθεση «Η Αφρική ανάμεσά μας» αποτελεί έναν ζωντανό διάλογο ανάμεσα σε αντικείμενα, φωνές και μνήμες της ελληνο-αφρικανικής κοινότητας στην Ελλάδα, φωτίζοντας ταυτότητες, κληρονομιές και διασταυρώσεις πολιτισμών.
M. HULOT
Στη Νέα Υόρκη με τον Γκόντφρεϊ Ρέτζιο

Εικαστικά / Το θρυλικό «Koyaanisqatsi» αναβιώνει στη Νέα Υόρκη μέσω της τεχνητής νοημοσύνης

Το ψηφιακό έργο του Τζον Φιτζέραλντ «The Vivid Unknown», μια από τις φετινές συμμετοχές του Ιδρύματος Ωνάση στο φεστιβάλ «Under the Radar», συνομιλεί εκ νέου με την εμβληματική ταινία του Γκόντφρεϊ Ρέτζιο.
ΒΑΡΒΑΡΑ ΔΟΥΚΑ
Ο υφασμάτινος κόσμος προσευχών της Ελένης Κρίκκη

Εικαστικά / Ο υφασμάτινος κόσμος προσευχών της Ελένης Κρίκκη

Στο εικαστικό της έργο τα τόπια γίνονται τοπία, οι κλωστές υφαίνουν τη μνήμη και η γεωγραφία ανάγεται σε κάτι βαθιά προσωπικό που αφορά τη συναισθηματική σχέση και οικειότητα της καλλιτέχνιδας με τον κόσμο του υφάσματος.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Χρήστος Μποκόρος, εικαστικός

Οι Αθηναίοι / Χρήστος Μποκόρος: «Η τέχνη δεν είναι θέαμα, πρέπει να σε αφορά και να σε πονάει»

Όταν βρέθηκε στη Σχολή Καλών Τεχνών, ένιωσε ότι ναυάγησαν όλα του τα όνειρα και οι επιθυμίες. Αν και έχει ζωγραφίσει χιλιάδες κεράκια, ακόμα αισθάνεται αρχάριος, γιατί το καθένα είναι διαφορετικό, όπως και οι άνθρωποι. Για εκείνον, η τέχνη είναι ένα μνημείο, και κάθε φορά με τα έργα του ακουμπά εκεί που πονάει, για να παίρνει δύναμη.
M. HULOT
CHECK Έκθεση Ephemeral Party

Εικαστικά / Ephemeral Party: Μια έκθεση εικαστικών σε ένα πάρκινγκ στη Βασιλίσσης Σοφίας

Οι χώροι στάθμευσης αποτελούν μόνιμο θέμα συζήτησης για τους Αθηναίους. Και τώρα, ένας τέτοιος χώρος θα συζητηθεί έντονα για εντελώς άλλους λόγους από τους γνωστούς και συνηθισμένους.
ΖΩΗ ΠΑΡΑΣΙΔΗ
Ανεκτίμητα έργα ισλαμικής τέχνης απ’ τα σημαντικότερα μουσεία του κόσμου 

Αποστολή στην Τζέντα / Ταξίδι στην Μπιενάλε Ισλαμικών Τεχνών

Η LIFO ταξίδεψε στη Σαουδική Αραβία και επισκέφθηκε τη δεύτερη Μπιενάλε Ισλαμικών Τεχνών, μια έκθεση που γεφυρώνει το χθες με το σήμερα και αναδεικνύει την καλλιτεχνική έκφραση της ισλαμικής κληρονομιάς.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
ψυχοπαίδης

Εικαστικά / Ο Γιάννης Ψυχοπαίδης έφτιαξε μια πόλη από αναγεννημένα ερείπια στην γκαλερί Ζουμπουλάκη

Από ένα μακρινό ή πρόσφατο παρελθόν ξεβρασμένα στο σήμερα, τα σπασμένα αυτά κομμάτια μάς κάνουν να ανακαλούμε με τη φαντασία μας την προϊστορία τους, μια αλλοτινή ζωή που κάποτε υπήρξε.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Το νέο μουσείο του Έντβαρντ Μουνκ στο Όσλο μαγνητίζει

Πέθανε Σαν Σήμερα / Έντβαρντ Μουνκ: Αυτό το μουσείο στο Όσλο φιλοξενεί τη μεγαλύτερη συλλογή έργων του

Ένα κάπως αμφιλεγόμενο αλλά σίγουρα εντυπωσιακό κτίριο-ορόσημο, δημιούργημα των Estudio Herreros, φιλοξενεί τη μεγαλύτερη συλλογή έργων ενός από τους σπουδαιότερους και πλέον επιδραστικούς καλλιτέχνες των μοντέρνων καιρών.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
«Los Caprichos»: Ο σκωπτικός Γκόγια στην Εθνική Πινακοθήκη

Εικαστικά / «Los Caprichos»: Ο σκωπτικός Γκόγια στην Εθνική Πινακοθήκη

80 χαρακτικά που σατιρίζουν τη διαφθορά, τη θρησκευτική υποκρισία, την απληστία, την αμάθεια και τη δεισιδαιμονία. Έργα που μπορεί να αποτέλεσαν μια οικονομική καταστροφή για τον μεγάλο Ισπανό ζωγράφο, αλλά θεωρούνται πρόδρομοι της μοντέρνας τέχνης.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Αξίζει να τους προσέξετε: Νέα ονόματα στη σύγχρονη τέχνη

Εικαστικά / Αξίζει να τους προσέξετε: Νέα ονόματα στη σύγχρονη τέχνη που δείχνουν τη δουλειά τους τώρα

Οι αθηναϊκές γκαλερί και οι ανεξάρτητοι χώροι μοιάζουν αυτή την περίοδο να βρίσκονται σε μια διαρκή περίοδο δοκιμών, θέλοντας να προτείνουν και νεότερους καλλιτέχνες.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Σημαντικές εικαστικές εκθέσεις - Χειμώνας 2025

Εικαστικά / 10 νέες εικαστικές εκθέσεις για το επόμενο τρίμηνο

Καθώς το επόμενο διάστημα αποτελεί μεταβατική περίοδο εν αναμονή σημαντικών εκθέσεων που θα δούμε την άνοιξη και το καλοκαίρι του 2025, κάνουμε μια σύντομη επισκόπηση των επόμενων εβδομάδων, στις οποίες κυριαρχεί η ελληνική εικαστική σκηνή, με σημαντικούς ζωγράφους και γλύπτες, ενώ επιστρέφει στην Εθνική Πινακοθήκη η περίφημη σειρά χαρακτικών του Γκόγια.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
«Τα χρήματα είναι δευτερεύον πράγμα»: Ο Τζεφ Κουνς στα 70

Εικαστικά / «Τα χρήματα είναι δευτερεύον πράγμα»: Ο πολυεκατομμυριούχος Τζεφ Κουνς στα 70

Λίγο πριν τα 70ά του γενέθλια, ο διάσημος και αμφιλεγόμενος εικαστικός συμμετέχει σ’ έναν «διάλογο» με το ίνδαλμά του, τον Πάμπλο Πικάσο. Υπάρχουν όμως κοινά στοιχεία ανάμεσά τους;
THE LIFO TEAM