4 νέοι δίσκοι και μία σκέψη

Τι καλό κυκλοφορεί;

Jim White vs. The Packway Handle Band
Take it Like a Man
Λένε ότι για να αποκτήσει κάποιος σφαιρική εικόνα των Ηνωμένων Πολιτειών θα πρέπει να ταξιδέψει στην Βible Βelt, στις πολιτείες του Νότου που αποτελούν το προπύργιο του κοινωνικού και θρησκευτικού συντηρητισμού. Ή, τουλάχιστον –θα μου επιτρέψετε να συμπληρώσω–, να δει το ντοκιμαντέρ Searching for the wrong-eyed Jesus, το οποίο βασίζεται στο άλμπουμ του Jim White, «The mysterious tale of how I shouted wrong-eyed Jesus». Ο εκκεντρικός τραγουδοποιός Michael Davis Pratt, γνωστός με το ψευδώνυμο Jim White –πρώην δάσκαλος του σερφ, πρώην φωτομοντέλο–, έπεισε τη Luaka Bop για το ταλέντο του, το οποίο φύτρωσε και άνθισε με τα γκόσπελ και τους εκκλησιαστικούς ψαλμούς στην Πενσακόλα της Φλόριντα. Το τελευταίο του άλμπουμ είναι προϊόν της συνεργασίας του με το bluegrass κουιντέτο των Packway Handle Band από την Αθήνα της Τζόρτζια και εισχωρεί στις πιο βαθιές ρίζες της αμερικανικής μουσικής. Αν υπάρχει ένα είδος μουσικής το οποίο εκπροσωπεί το χωνευτήρι που ενοποίησε τους μετανάστες στον Νέο Κόσμο, αυτό είναι η bluegrass – η ιρλανδέζικη, σκωτσέζικη, αγγλική και ουαλική μουσική παράδοση συνάντησαν τη μαύρη τζαζ κι έγιναν ένας ενιαίος ήχος, απολαυστικός και χορευτικός. Το σουρεαλιστικό χιούμορ του White («Smack dab in a big tornado») ρέει δίπλα στη σοβαρή προσέγγιση των Packway Handle Band («Blood on the fiddle, blood on the bow»), οι μελαγχολικοί κι απόκοσμοι στίχοι γίνονται χορευτικά τρίλεπτα τραγούδια («Sorrow's Shine»). Μουσική που σε αφήνει μ' ένα χαμόγελο στα χείλη και μια φαγούρα στα πόδια.

Bill Wells and Aidan Moffat
The Most Important Place in the World
Ο Malcolm Middleton ήταν ο εγκέφαλος της μουσικής των Arab Strap, αλλά πολλοί από τους θαυμαστές τους θυμούνται τη φωνή του Aidan Moffat όταν τους σκέφτονται. Η ιδιάζουσα σκωτσέζικη προφορά ακούγεται πάντοτε πολύ γοητευτική στ' αυτιά μας (ή ίσως μόνο στα δικά μου). Σχεδόν μια δεκαετία έχει περάσει από τη διάλυση της μπάντας που κατείχε σημαίνουσα θέση στη σκηνή της Γλασκώβης και μετά από αρκετούς πειραματισμούς ο Aidan Moffat φαίνεται ότι βρήκε τον ιδανικό συνεργάτη του. Και ο Bill Wells είναι Σκωτσέζος – μπασίστας, κιθαρίστας, πιανίστας και συνθέτης, ιδρυτής του πειραματικού τζαζ κουιντέτου με το όνομά του, Bill Wells Octet. Ο συνδυασμός αυτών των δύο τόσο διαφορετικών καλλιτεχνών γεννάει ένα γοητευτικό μουσικό αποτέλεσμα – ό,τι κινδυνεύει να γίνει άκρως πειραματικό, το προσγειώνουν η εκφραστική απαγγελία του Moffat και οι electronic/dance αποσκευές του. Το πιάνο του Wells συνοδεύει λακωνικά τον Moffat: άλλοτε χρειάζεται το τικ-τακ ενός ρολογιού για να ολοκληρωθεί το κομμάτι («On the Motorway») κι άλλοτε απαιτείται η συνδρομή μιας τρομπέτας κι ενός κουαρτέτου εγχόρδων («Any οther mirror»). Η θεματολογία είναι το σεξ σε όλες τις παραλλαγές του, το ποτό, ο Θεός και η αμαρτία – τι άλλο θα περίμενε κανείς από τον Moffat; Ωστόσο, εδώ δεν έχουμε να κάνουμε με κοινότοπες ανησυχίες αλλά με ποίηση πρώτης ποιότητας, κάτι που ήταν σαφές από την εποχή των Arab Strap (οι οποίοι όριζαν την αποστολή τους ως wordy experience). Μια εξήγηση γιατί τα αντίθετα έλκονται: για να φτιάχνουν ποιητικούς, slowcore δίσκους.

Kovacs
Shades of Black
Και καθώς η αναζήτηση της διαδόχου της Amy Winehouse συνεχίζεται, μια Ολλανδέζα μπαίνει στην κούρσα της διαδοχής. Η 24χρονη Sharon Kovacs με τη βαθιά soulful φωνή έχει μελετήσει πολύ την ερμηνεία της Amy, αλλά δεν έχει εφάμιλλο υλικό. Και ενώ η Amy έκλινε προς την blue-eyed soul και την τζαζ, η Kovacs τείνει σ' έναν πιο ποπ ήχο που την κάνει ιδανική για τα mainstream ραδιόφωνα – κι εδώ ελλοχεύει ο κίνδυνος για την ίδια. Τα βιολιά πνίγουν την ερμηνεία της και η τσιγγάνικη ατμόσφαιρα που δημιουργούν κοντράρεται με το αίτημα που είναι μια neo-soul της βρετανικής σχολής. Από τον αδύναμο δίσκο ξεχωρίζει το «50 shades of black» που ανοίγει το άλμπουμ, το «The devil you know» και το «He talks that shit» – το οποίο αναδεικνύεται χάρη στην έξυπνη ενορχήστρωσή του.

Ryley Walker

Primrose Green
Θα καταλήξω να πιστέψω στην ύπαρξη μιας σοφής συμπαντικής ισορροπίας (ανεξάρτητης από θεούς και δαίμονες): όταν ο πλανήτης Γη χάνει τον Bert Jansch, εμφανίζεται ο Ryley Walker για να μας παρηγορήσει (το 2011 πέθανε ο πρώτος, την ίδια χρονιά κυκλοφόρησε το ep του ο δεύτερος). Ναι, αλλά τότε γιατί ο Walker μιμείται συχνά τον Tim Buckley; Ο ίδιος δηλώνει ότι θέλει να ερμηνεύει τα τραγούδια του με τον τρόπο που έπαιζε σαξόφωνο ο John Coltrane. Μεγάλη φιλοδοξία, πράγματι, αλλά ο Walker φαίνεται ότι δικαιούται τον τίτλο του νεότερου εκπροσώπου της folk-jazz που μορφοποίησε ο Van Morrison με το «Astral Weeks», αλλά και η Joni Mitchell στη «Hejira». Το «Primrose Green» δεν είναι μια προσπάθεια folk αναβίωσης αλλά ένα άλμπουμ που θυμίζει παλίμψηστο καλά βιωμένων επιρροών. Η βρετανική σχολή (Nick Drake, Pentagle + Bert Jansch) συναντάει τους Αμερικανούς ομολόγους της που ήταν λιγότερο αιθέριοι και πιο πολιτικοποιημένοι (Phil Ochs, Tim Buckley). Στα παρασκήνια, ο Van Morrison χαμογελάει σαρδόνια, με ικανοποίηση όμως. Ο γραπτός λόγος έχει εγγενείς αδυναμίες στην περιγραφή της μουσικής και δεν είναι δίκαιο να αναλύεις τις επιρροές ενός νέου μουσικού κάνοντας name-dropping, αλλά δεν γίνεται να αποδώσεις με άλλον τρόπο την πολυπλοκότητα του εγχειρήματος του Ryley Walker. Οι τζαζ μουσικοί που τον συνοδεύουν κάνουν αισθητή την παρουσία τους, χωρίς να πνίγουν την ακουστική κιθάρα του. Οι folkies επιστρέφουν με σοβαρές προθέσεις και τσαγανό.

Ένας κόσμος χωρίς δισκάδικα

Δυστοπία. Να προσθέσω τη δυστοπία που τρέμω εγώ: έναν κόσμο χωρίς δισκάδικα. Μια μελλοντική εποχή χωρίς εκείνα τα αντικείμενα που μου χαρίζουν την απόλαυση της μουσικής. Πώς θα είναι τα Σάββατα χωρίς μια στάση στο δισκάδικο της γειτονιάς για ενημέρωση; Πώς θα κατεβαίνει ο καφές χωρίς τη σακούλα με τα πολύτιμα αποκτήματα να περιμένει παρκαρισμένη δίπλα στην καρέκλα, στην ηλιόλουστη πλατεία; Η βόλτα στα δισκάδικα έχει σκοπό τη μουσική ενημέρωση – αλλά δεν είναι μόνο αυτό, φυσικά. Είναι φλερτ και ανταλλαγή βλεμμάτων πάνω από τα βινύλια, είναι ο καβγάς με το αρχέτυπο του πωλητή που μισούμε επειδή μοιάζει υπερβολικά με τον Jack Black στο High Fidelity. Είναι η γάτα του μαγαζιού που θα χαϊδέψω, η συζήτηση για τις καινούργιες ταινίες, η ανταλλαγή πληροφοριών για τον τεχνίτη που διορθώνει στερεοφωνικά.

Επειδή ο άνθρωπος δεν είναι φυτό εσωτερικού χώρου και αναζητάει τη λιακάδα των δίσκων (και των βιβλίων, φυσικά) για να ανθίσει. Το πανηγύρι του Record Store Day μπορεί να μπει στην καθημερινότητά μας. Κι όπως έγραψε πρόσφατα ο Νικ Χόρνμπι με αφορμή την 20ή επέτειο του High Fidelity (Billboard, 6/3/2015): «Οι καλές τέχνες είναι ο πιο περίπλοκος και ο πιο ακριβής τρόπος κοινωνικής δικτύωσης που επινοήθηκε ποτέ, αλλά αν θέλετε να λειτουργήσει σωστά, θα πρέπει να βγαίνετε από το σπίτι σας μερικές φορές και να δείχνετε στους άλλους ποιοι είστε και τι σας αρέσει. Θα πρέπει να πηγαίνετε σε συναυλίες και γκαλερί και βιβλιοπωλεία...». Και στα δισκάδικα, θα προσθέσω. Happy Record Store Day!

Το soundtrack του High Fidelity κυκλοφορεί από την EMI.