Τo 1968, στην Ελλάδα, μπορεί να ήταν η χρονιά πολλών καλλιτεχνών, αλλά ήταν και της Patty Pravo (ή Πάτι… Μπράβο, όπως τη λένε και την γράφουν πολλοί ακόμη και σήμερα). Η «Bambola» ακουγόταν παντού, αφού είχε κυκλοφορήσει τόσο στο 45άρι «La bambola/ Se c'è l'amore» [RCA Victor], όσο και στο LP «La Bambola» [RCA Victor], τυπωμένα αμφότερα από τον «Ελληνικό Οίκο Φωνογραφικών Εκδόσεων» του Γεωργίου Ορφανίδη.
Επίσης (η «Bambola») είχε μεταφραστεί στη γλώσσα μας από τον Νότη Κύτταρη κι είχε τραγουδηθεί από την Μαίρη Αλεξοπούλου στο split 45άρι «Η μπάμπολα (La bambola)/ Νίκος Αντωνίου: Φεύγεις όνειρό μου (La farfalla impazzita)» [Pan-Vox].
Αποτέλεσμα της επιτυχίας της Patty Pravo στην Ελλάδα των late 60s-early 70s δεν ήταν μόνο τα «εξώφυλλα» στα περιοδικά της εποχής, αλλά και η εμφάνιση της, «ζωντανά» πια, στο Παλαί ντε Σπορ της Θεσσαλονίκης τον Σεπτέμβριο του 1972.
Ήταν η πρώτη καθοριστική επαφή του ελληνικού κοινού με την ιταλίδα τραγουδίστρια, η οποία την επομένη χρονιά (1969) έρχεται να αποδώσει κι αυτή με τη σειρά της ένα ελληνικό τραγούδι. Ήταν το «Sola in capo al mondo» του Βαγγέλη Παπαθανασίου, με τους ιταλικούς στίχους του Luciano Beretta, που περιλαμβανόταν στο LP της «Concerto per Patty» [RCA/ARC]. Φυσικά, επρόκειτο για το «End of the world» από το ρεπερτόριο των Aphrodite’s Child.
Η «Bambola» δεν ήταν, εννοείται, το μοναδικό 45άρι της Pravo, που τυπώθηκε στην Ελλάδα, αφού η επιτυχία του συγκεκριμένου τραγουδιού οδήγησε την ελληνική RCA σε μια σειρά εκδόσεων, στις οποίες ανήκουν τα singles «Gli occhi dell'amore/ Sentimento» (1968), «Tripoli 1969/ Lasciatemi amare chi voglio» (1969), «La spada nel cuore/ Roma è una prigione» (1970), «Tutt'al più/ Torna insieme a lei» (1971) και δεν ξέρω ποια άλλα ακόμη...
Αποτέλεσμα αυτής της πληθώρας δεν ήταν μόνο τα «εξώφυλλα» στα περιοδικά της εποχής («Πρώτο», 1969), αλλά και η εμφάνιση της Ιταλίδας, «ζωντανά» πια στην Ελλάδα, στο Παλαί ντε Σπορ της Θεσσαλονίκης το Σάββατο 16/9 και την Κυριακή 17/9/1972, στα προφεστιβαλικά ρεσιτάλ τού τότε Φεστιβάλ Τραγουδιού, σε δύο live που είχαν αφήσει ανάμεικτες εντυπώσεις. Όπως διαβάζουμε στα «Επίκαιρα» (τεύχος 218, 6-12/10/1972) στη στήλη «Από το μπλοκάκι της Μελίντας»:
«Η αρχή του παραμυθιού ήταν το βράδυ της Κυριακής, 17 του μηνός, όταν παρακολούθησα το προφεστιβαλικό ρεσιτάλ της διάσημης Ιταλίδας τραγουδίστριας Πάττυ Πράβο, στο Παλαί ντε Σπορ. Οι εφημερίδες της Κυριακής μιλούσαν για την αποτυχία της το προηγούμενο βράδυ, λόγω της βλάβης των μηχανημάτων. ‘Απεδοκιμάσθη η Πράβο…’ έγραφαν, και απ’ ό,τι κατάλαβα αργότερα οι Θεσσαλονικείς το συνηθίζουν πολύ αυτό… Αυτό που άκουσα τελικά και είδα δεν είχε καμιά σχέση με τις περιγραφές των εφημερίδων.
Το Παλαί ντε Σπορ σείσθηκε –και δικαίως– με την εμφάνιση της Πάττυ Πράβο. Όμορφο, λεπτοκαμωμένο, αλλά εντυπωσιακό κορίτσι τραγούδησε θαυμάσια, δικαιώνοντας 100% τη φήμη της, που μετά την Μίνα την φέρνει δεύτερη σε δημοτικότητα στην Ιταλία. Η δυνατή, αβίαστη κι εκφραστική φωνή της, μαζί με την ερμηνεία της που συμπληρωνόταν από τις εκφραστικές ρυθμικές κινήσεις του κορμιού, των χεριών και των δακτύλων ακόμη, ξεσήκωσε τον κόσμο σε ένα αυθόρμητο δυνατό χειροκρότημα και πολλά Μπράβο.
Αργά το βράδυ τη συνάντησα να τρώη με την παρέα της στου Κρικέλα. Το ίδιο όμορφη, πολύ πιο κεφάτη, αλλά και πολύ… αθυρόστομη. Έτσι κι ‘έπιανες’ το ένα δέκατο του ιταλικού χειμάρρου από το στόμα της, θα κοκκίνιζες σαν παπαρούνα.
Της μίλησα και έμαθα ότι, αφού θα περνούσε μια ακόμη μέρα στην Αθήνα για μια τηλεοπτική εκπομπή, θα έφευγε απ’ ευθείας για την Αμερική, όπου άρχιζε μια μεγάλη τουρνέ. Έτσι η Πάττυ Πράβο θα είναι φέτος και η μεγάλη απούσα του ιταλικού Καντσονίσσιμα που ήδη άρχισε και που πέρυσι είχε κατακτήσει με το ‘Νο τι μπαστάβο πιού’. Αυτά περί Πάττυ Πράβο».
Το 1976 η Patty Pravo κυκλοφορεί το άλμπουμ «Tanto» [RCA], στο οποίο παίζει πλήκτρα και ενορχηστρώνει ο Βαγγέλης Παπαθανασίου. Πώς γνωρίστηκαν οι δύο καλλιτέχνες δεν είναι σίγουρο – ούτε κι έχει ιδιαίτερη σημασία. Πιθανώς να γνωρίζονταν από τα ιταλικά late sixties, ή πάλι να βρέθηκαν σε κάποιο στούντιο ή γραφείο της RCA (ως καλλιτέχνες της ίδιας εταιρείας), μπορεί, ακόμη, να είχε μεσολαβήσει και ο Νίκος Παπαθανασίου (αδελφός του Βαγγέλη – πέθανε τον προηγούμενο Αύγουστο), που δούλευε εκείνα τα χρόνια ως παραγωγός για την ιταλική RCA.
Την ίδια χρονιά (1976) η ιταλίδα τραγουδίστρια ολοκληρώνει και το «Patty Pravo» LP, το οποίο αποτελεί την πιο... φιλελληνική της πρόταση, αφού περιέχει τρία τραγούδια των Socrates κι ένα του Βαγγέλη Παπαθανασίου.
Σημασία έχει πως στο «Tanto» ο ήχος είναι… Vangelis, παρά τις επιμέρους βοήθειες. Στα ντραμς π.χ. συναντάμε τον Francesco Nizza, ο οποίος θα εμφανιζόταν αργότερα και στο LP της Βάνας Βερούτη “Ask Yourself” [Alcyon, 1981], στην κιθάρα συναντάμε τον Paul Jeffery (συνεργάτης του Tony Pinelli στο τρίτο LP του από το ’71, εκείνο με τη μηχανή στο εξώφυλλο, στο οποίο συμμετέχει και η Βερούτη – υπήρχαν ελληνοϊταλικοί σύνδεσμοι), στο φλάουτο ακούμε τον Rodolfo Bianchi, που είχε συμμετάσχει στο φοβερό «Celestial Ocean» (1973) των Brainticket και στο «L’Eliogabalo» (1977) του Emilio Locurcio, ενώ στο πιάνο εμφανίζεται ο γνωστός Βρετανός Maurice Pert…
Την ίδια χρονιά (1976), και μάλλον μετά το «Tanto», η ιταλίδα τραγουδίστρια ολοκληρώνει και το «Patty Pravo» [Ricordi], το οποίο αποτελεί την πιο… φιλελληνική της πρόταση, αφού τέσσερα(!) από τα κομμάτια εκείνου του δίσκου είναι ελληνικά, την ίδιαν ώρα που σ’ ένα πέμπτο, το «Grand Hotel» –είχε κυκλοφορήσει και σε 45άρι: «Grand Hotel/ Innamorata io» [Ricordi]– παίζει πιάνο και moog ο Γιώργος Πεντζίκης.
Τα τέσσερα ελληνικά τραγούδια είναι τα: «La mela in tasca», «Jmanja», «Piramidi di vetro» και «Sconosciuti cieli». Τα τρία πρώτα καταχωρίζονται στα ονόματα των Γιάννη Σπάθα-Αντώνη Τουρκογιώργη και προέρχονται από το «Phos» (1976) των Socrates με ιταλικούς στίχους του Luigi Albertelli (πρόκειται για το πασίγνωστο «Starvation» και τα «A day in heaven» και «Queen of the universe»), ενώ το τέταρτο είναι το «So long ago, so clear» των Βαγγέλη Παπαθανασίου/ Jon Anderson από το LP «Heaven and Hell» του 1975 (επίσης με ιταλικούς στίχους του Albertelli).
Να προσθέσω μόνο πως το «La mela in tasca» αποτελεί αμετακίνητο τραγούδι στο set της Patty Pravo ακόμη και σήμερα (όπως διαπιστώνει κανείς από το YouTube, βλέποντας τα live της στο Μιλάνο, τη Ρώμη και αλλαχού). Λογικό. Πρόκειται, εξάλλου, για το ωραιότερο τραγούδι που έγραψαν στην καριέρα τους οι Socrates.
Γενικά, θα έλεγα πως στο συγκεκριμένο «μαύρο» LP η Patty Pravo έχει στην ομάδα της πολύ καλούς μουσικούς, αφού, πέραν των Γιώργου Πεντζίκη και Paul Jeffery, συμμετέχουν ανάμεσα σε άλλους ο άσσος κιθαρίστας Alberto Radius και ο μπασίστας Paolo Donnarumma (παίζει και στο αγαπημένο «Come è profondo il mare» του Lucio Dalla από το 1977). Το αποτέλεσμα είναι ένα άλμπουμ, που θα μπορούσε με άνεση να τοποθετηθεί στην ιταλική πινακοθήκη του prog rock, στα μέσα των seventies.
Σχεδόν 40 χρόνια αργότερα η Patty Pravo θα συνδεθεί και πάλι με τη χώρα μας, μέσω της ταινίας «Xenia» (2014) του Πάνου Χ. Κούτρα. Έτσι πολλοί θα την θυμηθούν, συντάσσοντας και τα… σχετικά κείμενα. Μόνο που κανείς δεν θα επιχειρήσει να δώσει λεπτομέρειες της ελληνικής παρουσίας της (στα seventies κυρίως) –απεναντίας κάποιοι θα αρχίσουν να λένε για την… Ευρωπαία Nico κ.λπ., λες και η Nico ήταν… Κινέζα, αφήνω δε το γεγονός πως οι δύο τραγουδίστριες δεν έχουν ουδεμία σχέση σε κανένα επίπεδο– και όλα τούτα παρά το γεγονός πως η ίδια η Pravo δεν παρέλειπε να δηλώνει στις συνεντεύξεις της την ιδιαίτερη σχέση της με την Ελλάδα.
Η Patty Pravo λοιπόν, κατά το σενάριο της «Χenia», ήταν η αγαπημένη τραγουδίστρια της (πεθαμένης) μητέρας των ελληνοαλβανών αδελφών της ταινίας… άρα τα παιδιά, οι πρωταγωνιστές, μεγάλωσαν με τους ήχους της Ιταλίδας, η οποία βρίσκεται μέσα στο φιλμ όχι μόνο με τα τραγούδια της, αλλά και ως φυσική παρουσία!
Η δε σκηνή με την «Bambola», τον Ντάνι, τον Οδυσσέα και τον Άγγελο Παπαδημητρίου είναι καταπληκτική, καθώς συνδυάζει το σήμερα με το χθες με γλύκα και συγκίνηση…
σχόλια