Ο Jimmy Mesene ήταν ένας από τους πιο μεγάλους σταρ της Αγγλίας τις δεκαετίες του ’30 και του ’40. Ένας μουσικός που ήταν διασημότητα στην εποχή του και οι εμφανίσεις του με τον πρώτο ποπ σταρ που είχε ποτέ η Αγγλία, τον Al Bowlly, ήταν θρυλικές. Έκανε αμέτρητες επιτυχίες, έπαιξε με σπουδαίες μπάντες πριν και κατά τη διάρκεια του πολέμου και στη συνέχεια έκανε μια καριέρα στην Αμερική που θα μπορούσε να τον κάνει μύθο. Έγραψε ένα σωρό τραγούδια που τραγούδησαν μεγάλα ονόματα της εποχής, έγραψε τραγούδια για μιούζικαλ του Χόλιγουντ και έκανε παρέα με θρύλους όπως τον Perry Como και τον Frank Sinatra. Παρόλα αυτά, ποτέ δεν απέκτησε άδεια παραμονής στην Αμερική και δεν υπέγραψε ούτε μία από τις επιτυχίες που έγραφε για τους πασίγνωστους τραγουδιστές, δεν είχε το δικαίωμα να διεκδικήσει τα δικαιώματά του και σήμερα δεν γνωρίζει κανείς πόσα και ποια κομμάτια έγραψε εκείνη την περίοδο. Την εποχή του Μακάρθι τον έδιωξαν από την Αμερική και πήγε στον Καναδά. Σταμάτησε να ασχολείται με τη μουσική και για χρόνια ολόκληρα χάνονται τα ίχνη του, μέχρι το 1969 που τον εντόπισε ξανά η οικογένειά του και επικοινώνησε μαζί του. Λίγο πριν καταφέρουν να τον συναντήσουν, πέθανε ξεχασμένος, με οικονομικές δυσκολίες και προβλήματα που προκάλεσε στην υγεία του το αλκοόλ. Ήταν 61 χρονών.
Nat Gonella's Georgians, Jimmy Mesene - Bye Bye Blues (1936)
Σήμερα τα μόνα τραγούδια του που μπορεί να βρει κανείς είναι τα 25 που υπάρχουν στη συλλογή που κυκλοφόρησε το 2010 σε CD (και είναι εξαντλημένη), ενώ ο μόνος που έχει ασχοληθεί μαζί του σοβαρά είναι ένας θαυμαστής του, ο David Taylor, που έφτιαξε ένα site και άρχισε να συγκεντρώνει υλικό από τη ζωή και το έργο του με μαρτυρίες όσων τον γνώρισαν. Για έναν άνθρωπο, όμως, που έκανε επιτυχίες το 1930 και το 1940 οι πληροφορίες 85 χρόνια μετά είναι από δύσκολο έως αδύνατο να είναι αξιόπιστες. Ποτέ δεν έγραψε κανείς τη βιογραφία του, και πουθενά αλλού δεν μπορείς να βρεις πληροφορίες για τη ζωή του.
Πριν από λίγο καιρό έβαλα ένα ποστ με κάποια στοιχεία που βρήκα στο συγκεκριμένο site για τη βιογραφία του και δυο τραγούδια του και κάποιος μου άφησε μήνυμα ότι είχε πραγματικές πληροφορίες για τη ζωή του Τζίμη Μεσσήνη. Του είχε κάνει εντύπωση που είχε γίνει αναφορά στον Τζίμη σε ελληνικό site και ζήταγε να επικοινωνήσουμε μαζί του. Ήταν ένας συγγενής του που ήθελε να μοιραστεί όσα ήξερε για τον Τζίμη. Η έκπληξή μου ήταν διπλή, γιατί εκτός από συγγενής του θρυλικού Μεσσήνη είναι και ένας άνθρωπος που έζησε είκοσι χρόνια στην Αμερική δουλεύοντας ως διδάκτωρ ερευνητής στο πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϊ και όσα μοιράστηκε μαζί μας είναι μέρος της ιστορίας της οικογένειάς του. Όλες οι φωτογραφίες είνα από το προσωπικό του αρχείο.
Το στόρι του Τζίμη που μας διηγήθηκε ο κύριος Διονύσης Γρίβας είναι τόσο συναρπαστικό που γίνεται άνετα ταινία.
—Κύριε Δρίβα, τι συγγένεια είχατε με τον Τζίμη Μεσσήνη;
Ο Τζίμης ο Μεσσήνης ήταν αδερφός της μητέρας μου. Ήταν θείος μου.
—Τον γνωρίσατε;
Όχι, του μίλησα μόνο μία φορά, το 1969, όταν ζούσε στο Μόντρεαλ του Καναδά. Δεν μπορώ να θυμηθώ αν μιλήσαμε ελληνικά ή αγγλικά, αλλά ήταν μια συζήτηση αρκετά φορτισμένη συναισθηματικά, γιατί ήταν άρρωστος και θυμάμαι ότι μου έλεγε πόσο δύσκολες ήταν οι μέρες που περνούσε. Κατάλαβα ότι είχε οικονομικά προβλήματα εκείνη την περίοδο της ζωής του. Ήταν πολλά χρόνια που δεν είχε σχέσεις με κανέναν από την οικογένειά του.
Είχε όμως ένα ιδίωμα ο Τζίμης, ότι έπινε πολύ. Από μικρό παιδί. Κι ενώ ήταν αναγνωρισμένος για τις ικανότητές του και έπαιζε στις πιο μεγάλες ορχήστρες, είχε το πρόβλημα του ποτού που τον περιόριζε
—Πείτε μου για την οικογένεια Μεσσήνη, πόσα αδέρφια ήταν η μητέρα σας;
Ο Τζίμης είχε αδερφή τη μητέρα μου τη Χάιδω και μια άλλη αδερφή, την Πηνελόπη (Πόπη), η οποία παντρεύτηκε έναν διάσημο τενόρο, τον Θανάση τον Φερεντίνο. Σε μια φωτογραφία -από τις λίγες που έχουν σωθεί- ο Τζίμης παρίσταται στο γάμο της αδερφής του με τον Θανάση. Η σύμπτωση είναι ότι και των δύο οι πατεράδες ήταν ναυτικοί από την Ιθάκη. Και οι δύο πήγαν στην Αγγλία ως ναυτικοί, παντρεύτηκαν Αγγλίδες και ο μεν πατέρας του Φερεντίνου γύρισε στην Ελλάδα, ο δε παππούς μου έμεινε στην Αγγλία.
—Πότε έφυγε ο παππούς σας;
Ο παππούς, ο Γιάννης Μεσσήνης, έφυγε στα τέλη του 19ου αιώνα, μικρό παιδί, δουλεύοντας στα καρβουνάδικα, τα ατμοκίνητα πλοία, όπως τα περισσότερα παιδιά του νησιού εκείνη την περίοδο. Έχω ακούσει ότι ήταν μηχανικός, αλλά δεν ξέρω περισσότερα για αυτό. Στα τέλη του 1890, μετά από αρκετά ταξίδια, αποφάσισε να μείνει στο Κάρντιφ όπου υπήρχαν ήδη κάποιοι άλλοι Ιθακήσιοι και άρχισε να ασχολείται με θέματα εξυπηρέτησης των πλοίων, είχε ένα κατάστημα που πουλούσε καπνό και αλκοόλ, τα οποία αγόραζαν οι ναυτικοί για να τα έχουν στη διάρκεια του ταξιδιού. Το Κάρντιφ τότε ήταν πολύ μεγάλο και σημαντικό λιμάνι γιατί εκεί κοντά υπήρχαν μεταλλεία άνθρακα τον οποίο χρησιμοποιούσαν τα πλοία για να κινηθούν και επίσης ήταν στρατηγικό σημείο γιατί από εκεί περνούσες κατευθείαν στον Ατλαντικό για να πας Αμερική. Το 1906 γνώρισε μια Αγγλίδα με ελληνικό όνομα, την Δωροθέα (ή Ντόλη) και παντρεύτηκαν. Μετά από λίγο μετακόμισαν σε έναν άλλο χώρο, πιο μεγάλο, στην οδό Μπιούτ, εκεί που ήταν όλα τα ανάλογα μαγαζιά. Έφτιαξαν ένα μεγάλο κατάστημα παροχής όλων των ειδών που είχε ανάγκη ο ναυτικός στο πλοίο, κουβέρτες, ρούχα κλπ, ενώ στον πάνω όροφο είχε αυτό που έλεγαν οι ναυτικοί τότε «σπιτάλιτι». Μια πανσιόν δηλαδή, όπου πήγαιναν οι ναυτικοί και περίμεναν το πλοίο για να μπαρκάρουν, είτε περίμεναν να τους βρει δουλειά σε πλοίο ο παππούς με τις διασυνδέσεις που είχε. Πάντα οι ναυτικοί που φιλοξενούσαν ήταν Έλληνες. Κι επειδή συνήθως ήταν άφραγκοι, όταν αυτοί μπαρκάριζαν ο παππούς έπαιρνε προμήθεια τον πρώτο μισθό ή τους δύο πρώτους μισθούς, ανάλογα με τη συμφωνία. Εξυπηρετούσε όλον τον Ιθακησιακό χώρο γιατί εκείνη την περίοδο η Ιθάκη είχε πολύ μεγάλη παρουσία στη ναυτιλία. Το 1910, τα 3 από τα 12 εφοπλιστικά γραφεία του Λονδίνου ήταν από Ιθακήσιους. Μετά άρχισαν να κάνουν τα παιδιά τους. Το 1908 γεννήθηκε ο Τζίμης στο Κάρντιφ, γράφτηκε σαν Δημήτρης Μεσσήνης και ξεκίνησε το σχολείο εκεί.
—Μιλούσαν ελληνικά;
Στο σπίτι μιλούσαν και τις δύο γλώσσες. Η γιαγιά μου μιλούσε ελληνικά, ήταν και ανάγκη να μιλάει με τους Έλληνες ναυτικούς που νοίκιαζαν στο σπίτι της, άλλωστε η ζωή του παππού ήταν γύρω από τους Έλληνες. Όταν ήταν μωρό ο Τζίμης οι δουλειές του παππού πήγαν πολύ καλά, αγόρασε και βαπόρι και έτσι μετακόμισαν οικογενειακώς σε ένα μεγάλο, φανταστικό σπίτι. Ο Τζίμης μεγάλωσε στα πλούτη. Το 1919 ο παππούς και η γιαγιά αποφάσισαν να έρθουν να ζήσουν στην Ιθάκη. Δεν ξέρω για ποιο λόγο, αλλά ήρθαν και έμειναν στο νησί δυο χρόνια. Στο νησί, η γιαγιά ξανα-έμεινε έγκυος και τη μάνα μου τη γέννησε στην Ιθάκη. Μόλις σαράντισε, ξαναγύρισαν στην Αγγλία. Ο Τζίμης έμεινε πίσω στο νησί, στη γιαγιά του, για να τελειώσει το τότε σχολαρχείο, αλλά την είχε ήδη την λόξα της μουσικής. Κόλλησε στα μπουλούκια που έπαιζαν σε πανηγύρια, γάμους, βαφτίσια και σε γιορτές. Θυμάμαι μου έλεγαν οι παλιοί ότι ήταν πολύ αστείο, γιατί έβλεπες ένα παιδάκι 11-12 χρονών να κάνει κουμάντο σε όλη την ορχήστρα. Δεν ξέρω αν είχε μουσικές γνώσεις πριν πάνε στο νησί, η γιαγιά πάντως, η μάνα του, έπαιζε πιάνο και τραγουδούσε. Κι εκεί που έγινε η μασκότ του νησιού, έρχεται ο παππούς και τον μαζεύει και τον πάει πίσω στην Αγγλία. Εκείνη την εποχή ήταν το great depression και οι δουλειές του παππού δεν πήγαιναν καλά. Τότε κάνει ένα ταξίδι ο Τζίμης στον Καναδά που δεν είναι γνωστές λεπτομέρειες, αλλά από εκεί καταβαίνει στη Νέα Υόρκη όπου ήταν μια θεία του, αδερφή του πατέρα του. Ήταν τρελός με τη μουσική και δεν κρατιόταν, την είχε μέσα του από παιδάκι, μάλλον για αυτό είχε πάει στη Νέα Υόρκη. Τέλος πάντων, οι δουλειές του παππού πήγαιναν από το κακό στο χειρότερο, χάνει το βαπόρι και αυτοκτονεί. Άφησε πίσω του μεγάλα σπίτια, μεγάλα έξοδα, -είχε γεννηθεί και άλλη μία κόρη στο μεταξύ. Ο Τζίμης δεν ήθελε να ασχοληθεί με τη ναυτιλία, αλλά αναγκάστηκε να το κάνει γιατί έπρεπε να συντηρηθεί η οικογένεια. Από την άλλη δεν είχε καμία ουσιαστική σχέση με αυτό, άλλο τον ενδιέφερε, η μουσική. Στα 18 έβγαλε τον πρώτο του δίσκο ως συνθέτης και από εκεί η ζωή του έγινε ένας συνεχής αγώνας για το τι θα κάνει με την καριέρα του, οπότε τα βρόντηξε και πήγε στο Λονδίνο και έκανε μια τεράστια καριέρα.
—Τότε χάλασε τις σχέσεις με την οικογένεια;
Όχι ακόμη. Είχε όμως ένα ιδίωμα ο Τζίμης, ότι έπινε πολύ. Από μικρό παιδί. Κι ενώ ήταν αναγνωρισμένος για τις ικανότητές του και έπαιζε στις πιο μεγάλες ορχήστρες, είχε το πρόβλημα του ποτού που τον περιόριζε. Είχε πολλές δυνατότητες: το σφύριγμα που ήταν πολύ αρεστό τότε, τραγουδούσε, έπαιζε κιθάρα και έγραφε και μουσική, για μια μπάντα ήταν αυτό ακριβώς που ήθελαν, έλα όμως είχε το ποτό. Και επίσης συναισθηματικά ήταν σπασμένος, γιατί οι ανάγκες της οικογένειας τον απασχολούσαν πολύ, την αγαπούσε την οικογένειά του. Στο μεταξύ η γιαγιά μου ξαναπαντρεύτηκε και η μάνα μου ήρθε στην Ιθάκη για να δει τι περιουσιακά στοιχεία είχαν μείνει από τον πατέρα της. Ο Τζίμης έγραφε μουσική και ήταν στο απόγειό του. Είχε κάνει και οικογένεια, παντρεύτηκε την Emily Isobel Gilbert και έκαναν κι έναν γιο, τον James -ο οποίος ζει σήμερα στην Αυστραλία και είναι 80 χρονών. Στον γάμο του κουμπάρος ήταν ο Al Bowlly -που ήταν και ο νονός του γιού του.
Al Bowlly & Jimmy Mesene - Ferryboat Serenade
—Με τον Al Bowlly πώς γνωρίστηκαν;
Με τον Al Bowlly ήταν φίλοι. O Al Bowlly ήταν επίσης μισός Έλληνας.
—Ορίστε;!
Α, είναι κι αυτή πολύ ωραία ιστορία. Ο πατέρας του Al Bowlly λεγόταν Παύλου και είχε ξεκινήσει από το λιμάνι του Πειραιά για την Αυστραλία, για να μεταναστεύσει. Στο πλοίο γνώρισε μια Λιβανέζα, ερωτεύτηκαν και ενώ ήξεραν ότι οι δικοί της αποκλείεται να δέχονταν αυτόν τον γάμο, αντί να πάνε στην Αυστραλία, πήγαν στη Νότια Αφρική. Ο Al Bowlly μεγάλωσε εκεί και έπαιξε στη Νότια Αφρική, στην Ινδία, και μετά πήγε στο Commonwealth (στην Κοινοπολιτεία) και από εκεί στην Αγγλία όπου έγινε σταρ και κατέληξε στην Αμερική. Αυτά τα άκουγα από ιστορίες που διηγούνταν στην οικογένειά μου. Νομίζω ότι όταν Bowlly πήγε στην Αμερική κι έκανε μεγάλες διασυνδέσεις τους είχε πει για το ταλέντο του θείου, έτσι ο θείος έγραψε μουσική για τα μεγάλα ονόματα των Ηνωμένων Πολιτειών. Επειδή και οι δύο είχαν ρίζα ελληνική και τραγουδούσαν μαζί, τους έλεγαν The Greeks. Και έκαναν ένα ντουέτο που βοήθησε και τους δύο κατά κάποιον τρόπο. Όταν γύρισε ο Al Bowlly από την Αμερική, η φωνή του είχε χάσει τη δύναμή της μετά από μια επέμβαση που είχε κάνει στις φωνητικές χορδές και ο Τζίμης πλέον είχε αποκτήσει τη φήμη του αναξιόπιστου, λόγω του ποτού. Άκουγα στο σπίτι ιστορίες ότι όταν έπινε μπέρδευε τα λόγια κι όταν ανέβαινε στη σκηνή έλεγε ασυναρτησίες. Και μια φορά που ήταν να παίξουν μπροστά στο βασιλιά της Ολλανδίας του είχαν απαγορέψει να πιεί. Στο διάλειμμα, όταν πήγε στα παρασκήνια του είπαν «Ok, το βγάλαμε το μισό το πρόγραμμα, άντε πιες και δυο ουίσκι», αυτός όμως πήγε και βρήκε το μπουκάλι και έγινε τύφλα και όταν βγήκαν στη σκηνή έπεσε ξερός μπροστά στο βασιλιά! Αναγκάστηκαν να πουν ότι το έπαθε από το μεγάλο άγχος… Με τον Al Bowlly έκαναν διάφορα πράγματα μαζί και παρουσίασαν και το ελληνικό τους στοιχείο: έχουν και ένα τραγούδι -το Nicky the Greek- που τραγουδάει μάλιστα ο θείος ελληνικά. Το ελληνικό στοιχείο ήταν σημαντικό και για τους δύο. Κατά τη διάρκεια του πολέμου και οι Τζίμης και ο Al Bowlly είχαν κάνει διάφορες ελληνικές παρουσιάσεις στο BBC. Μετά τον πόλεμο ο Τζίμης έκανε ένα μεγάλο κονσέρτο στο Λονδίνο για τους Έλληνες. Είχε μέσα του πολύ το ελληνικό στοιχείο και ζούσε με τους Έλληνες ακόμα και στο Λονδίνο.
Al Bowlly & Jimmy Mesene - Nicky The Greek (Has Gone) (1941)
—Τις μεγάλες επιτυχίες τους μαζί τις έκαναν μέσα στον πόλεμο.
Στη διάρκεια το πολέμου οι Άγγλοι ήθελαν τα κέντρα να δουλεύουν και ο κόσμος να ζει κανονικά, για να μην πέσει το ηθικό των ανθρώπων. Ήταν επιτακτικό για τους μουσικούς να τραγουδάνε, και είχαν τεράστια επιτυχία. Γύρισαν σε πάρα πολλά κλαμπ και έπαιζαν κάθε βράδυ. Μια γυναίκα πολύ μεγάλη σε ηλικία που επισκέφτηκα στο Λονδίνο θυμόταν τι πάταγο έκαναν αυτοί οι δύο γιατί το είχαν μέσα τους το να ξεσηκώνουν τον κόσμο. Είχαν κι ένα τραγούδι -το When that man is dead and gone- που ήταν κατά του Χίτλερ. Ο θείος ήταν σπουδαίος περφόρμερ. Θα σου πω μια ιστορία πριν τον πόλεμο, το 1934-35. Μου έλεγε η μάνα μου ότι ταξίδευαν τότε ολόκληρα πλοία με πλήρωμα από την Ιθάκη. Νομίζω ότι όταν ήταν στη Γλασκόβη ο θείος και τραγουδούσε άκουσε ότι ήρθε το πλοίο με αυτό το πλήρωμα κι έστειλε να καλέσει όλους τους ναυτικούς στο κέντρο. Και ήρθαν. Βγήκε ο Τζίμης, είπε τα δικά του και μετά άρχισε να τραγουδάει τις μαντινάδες απ’ το νησί, ενθουσιάστηκαν οι ναυτικοί και άρχισε ένα γλέντι τρικούβερτο, σηκώθηκαν να χορεύουν, ενθουσιάστηκαν και οι Άγγλοι και έγινε τέτοιος χαμός που το έγραψαν οι εφημερίδες. Γέμισε την επόμενη μέρα το μαγαζί και περίμεναν να δουν πάλι τα ίδια, αλλά έλα που είχαν φύγει οι ναυτικοί…
Al Bowlly & Jimmy Mesene - When That Man Is Dead and Gone (1941)
— Στην Αμερική γιατί έφυγε;
Με την πρώτη του γυναίκα χώρισε γιατί τα έφτιαξε με μια άλλη, την Hilda. Έτσι ήρθε σε περισσότερη προστριβή με την οικογένεια γιατί η γιαγιά μου και οι αδελφές του αγαπούσαν τη μητέρα του παιδιού του. Έγινε ένας μεγάλος καυγάς κι αυτός πήρε την Ιρλανδέζα και έφυγαν για την Αμερική. Από τις δουλειές του παππού είχε κληρονομήσει και κάποια προβλήματα και η μάνα μου έλεγε ότι έφυγε από την Αγγλία γιατί χρωστούσε φόρους, αλλά τους πραγματικούς λόγους που έφυγε δεν τους γνωρίζω. Ξέρω όμως ότι συνεχώς άλλαζε ονόματα. Ένα πράγμα που μου έκανε εντύπωση ήταν ότι είχε υπογράψει και ως Νίκι Παπαδόπουλος και με τον Al Bowlly τους έλεγαν The Greeks. Γι’ αυτό και δεν ξέρουμε πόση μουσική έγραψε. Η οικογένεια έλεγε πάντα ότι πολλοί άνθρωποι έβγαλαν λεφτά από τη μουσική που έγραψε ο Τζίμης, γιατί ήταν πραγματικά ταλαντούχος. Είχε ένα ταπεραμέντο εντελώς ελεύθερο ο άνθρωπος αυτός. Το 1947 που τους ανακοίνωσε ότι φεύγει για να πάει στην Αμερική ήταν 39 χρονών. Και τα είχε κάνει όλα. Στην Αμερική ήταν προσκεκλημένος του Perry Como και έγραψε μουσική για πολλά έργα που έγιναν επιτυχίες του Χόλιγουντ. Έκανε παρέα με τον Σινάτρα και είχε γράψει πολλά κομμάτια που δεν τα υπόγραφε γιατί ήταν παράνομος -δεν πήρε ποτέ άδεια παραμονής στην Αμερική. Επειδή πάλι έπινε και ο χαρακτήρας του δεν ήταν ανάλογος του ταλέντου του, κατέληξε στη Νέα Υόρκη. Γύρω στο 1950 τραγουδούσε στα κλαμπ της. Την εποχή του Μακάρθι τον έπιασαν επειδή δεν είχε χαρτιά και τον έβαλαν στο Elis Island. Εκεί περίμενε να γίνει η διαδικασία έκδοσης της πράσινης κάρτας ή να τον έδιωχναν από τις ΗΠΑ. Οι χολιγουντιανές παρέες δεν τον βοήθησαν γιατί τους συνέφερε να φύγει και να ξεχαστεί, για να μην διεκδικήσει τα δικαιώματα και έτσι τον μάζεψαν για να τον στείλουν πίσω. Τότε όμως υπήρχε μια νομοθεσία η οποία έλεγε ότι εάν μπορείς να αποδείξεις τη σημασία σου στον κλάδο σου, σε κρατούσαν. Υπήρχε ένα σόου στο ράδιο που το έλεγαν Sell your song, να πουλήσεις το τραγούδι σου δηλαδή, και παρουσίαζες το τραγούδι σε ένα πάνελ που αποτελούσαν γνωστοί τραγουδιστές. Και αν σε κάποιον άρεσε πολύ, το αγόραζε. Πείθει ο θείος τους υπεύθυνους του Elis Island να τον αφήσουν να πάει στην εκπομπή του CBS, παρουσίασε το έργο του και αγόρασε ο Φρανκ Σινάτρα το τραγούδι του. Ήταν σίγουρος ότι όλα είχαν τελειώσει και ότι θα έπαιρνε την κάρτα. Όμως δεν του την έδωσαν, και αναγκάστηκε και πήγε στο Μόντρεαλ. Εκεί χάνονται τα ίχνη του. Το μόνο που έχω βρει ότι έκανε στο Μόντρεαλ ήταν ότι πήγαινε στα λιμάνια και έψαχνε να βρει καπετάνιους Θιακούς. Δεν ζητούσε χρήματα, αλλά δεν ήταν σε καλή κατάσταση. Ήταν πολύ περίεργο που έκοψε κάθε επικοινωνία με την οικογένειά του, κανείς δεν μπορούσε να καταλάβει γιατί το έκανε, με το γιο του δεν ξαναμίλησε ποτέ. Ίσως αισθανόταν αποτυχημένος μετά από τέτοια πορεία που είχε προηγηθεί… Το 1969 έμαθε η μάνα μου ότι ζούσε στο Μόντρεαλ και έβαλε την αδερφή μου και βρήκε το τηλέφωνό του και τον πήραμε. Μιλήσαμε, και όταν ήταν έτοιμη η αδερφή μου να πάει να τον συναντήσει, ήταν αργά πλέον. Πέθανε το 1969, στις 28 Αυγούστου. Αυτή είναι λίγο-πολύ η ιστορία του που ξέρω εγώ. Ήταν ένας άνθρωπος που έκανε πραγματικά αυτό που ήθελε να κάνει.
— Έχουν σωθεί λίγα κομμάτια του, σε σχέση με όσα ηχογράφησε. Και ξεχάστηκε.
Δεν είναι καθόλου γνωστός στην Ελλάδα, στην Αγγλία τον έχουν αναγνωρίσει. Έχω μια συλλογή που κυκλοφόρησε πριν από μερικά χρόνια με 25 τραγούδια του, που λέγεται Sweetest Sweetheart of All, είναι ο τίτλος για το τραγούδι που είχε γράψει για τη μάνα του. Θυμάμαι τη γιαγιά μου και τη μάνα μου να προσπαθούν να θυμηθούν τους στίχους και να τους γράφουν σε ένα χαρτί, το οποίο έχει σωθεί. Και τη μάνα μου να μας τραγουδάει κομμάτια συνέχεια, που αργότερα κατάλαβα ότι ήταν τραγούδια του.
— Ελληνικά ηχογράφησε;
Από όσο ξέρω όχι, μόνο το Nicki the Greek όπου τραγουδάει μια στροφή ελληνικά και λέει στο ρεφρέν «Γεια σου Νικάκη». Τραγουδούσε ελληνικά, αλλά όλη του η ζωή απευθυνόταν στους αγγλόφωνους, οπότε μάλλον δεν ηχογράφησε τίποτα ελληνικό. Θα σου πω κι άλλη μια ιστορία που έλεγε η γιαγιά μου: Τη βραδιά που σκοτώθηκε ο Al Bowlly τον Απρίλιο του 1941 είχαν παίξει μαζί και τελειώνοντας τους έδωσε δωμάτιο ο ιδιοκτήτης του κλαμπ να μείνουν εκεί, αλλά ο Bowlly δεν ήθελε να μείνει. Πήγε στο σπίτι του στην άλλη πλευρά του Λονδίνου και την ώρα που κοιμόταν έπεσε μια βόμβα και σκοτώθηκε. Τον πλάκωσε η πόρτα του σπιτιού του. Την επόμενη μέρα θείος μου ήταν διαλυμένος από τον πόνο, αλλά τον πίεσε κάποιος φορέας του κράτους να παίξει γιατί έπρεπε να διασκεδάσει τον κόσμο λόγω συνθηκών. Η γιαγιά μου έλεγε πόσο «γέλα παλιάτσε, γέλα» ήταν η κατάσταση για τον θείο. Τον κατέστρεψε ο θάνατος του Bowlly. Εκείνη η γριά κυρία μου είπε ότι μπορεί να είχαν και σχέση οι δυο τους, ήταν τόσο δεμένοι.
Και για πάρει μια ιδέα για ποιον πρόκειται όποιος δεν του λέει τίποτα το όνομα του Al Bowlly, είναι αυτός που ακούγεται στην περίφημη σκηνή της Λάμψης του Κιούμπρικ:
Midnight, The Stars and You - Al Bowlly & Ray Noble
και είχε επιτυχίες σαν κι αυτή:
The Very Thought of You -Al Bowlly
Jimmy Messene & Al Bowlly - Make Love With A Guitar/When I Dream Of Home (1940)
