Σε μία από τις πιο ωραίες σκηνές του «Αστακού» του Γιώργου Λάνθιμου οι μοναχικοί που έχουν καταφύγει στο δάσος για να γλιτώσουν (αλλά κι εκεί είναι τα ίδια σκατά γιατί οι κανόνες είναι το ίδιο σκληροί και απάνθρωποι) χορεύουν ακούγοντας ο καθένας τη δικιά του μουσική. Στα ακουστικά του για να μην ενοχλεί τους άλλους αλλά και για να μην υπάρχει περίπτωση να φλερτάρει. Και μοναχικοί και μόνοι. Η ατάκα που ακούγεται όταν ανακοινώνει στον David η αρχηγός των μοναχικών, ότι πρέπει να χορεύει υποχρεωτικά μια στο τόσο με τα ακουστικά, είναι εντελώς σαρκαστική: «Ο καθένας πρέπει να χορεύει μόνος του για αυτό και ακούει ηλεκτρονική μουσική».
Ο μοναχικός χορός με τα ακουστικά σε ένα βουβό πάρτι δεν είναι καινούργια υπόθεση. Τα silent disco, silent raves, quiet clubbing, quiet events, όπως και αν ονομάζονταν ήταν κάτι που έγινε μόδα στα '00s, αλλά για πρώτη φορά εμφανίστηκε ως ιδέα σε μια φινλανδική ταινία επιστημονικής φαντασίας του 1969, το Ruusujen Aika ("A Time of Roses"). Σε μια σκηνή οι πρωταγωνιστές βάζουν ακουστικά και χορεύουν σε ένα πάρτι. Μετά, κάπου στις αρχές της δεκαετίας του '90, κάποιοι ακτιβιστές σκέφτηκαν να βάλουν ακουστικά σε υπαίθρια πάρτι για να εμποδίσουν την ηχο-μόλυνση και να μην ενοχλήσουν τα φυτά και τα ζώα της περιοχής. Και κάπως έτσι ξεκίνησαν.
Μην πας πολύ μακριά όμως, silent disco είναι και όλοι αυτοί που ακούν απομονωμένοι μουσική στο μετρό ή στο δρόμο. Ακόμα και στο γραφείο δίπλα σου. Το silent disco είναι η μουσική της μοναξιάς και της απομόνωσης.
Το 1997 ένας παραγωγός ηλεκτρονικής μουσικής από το Παρίσι, ο Erik Minkkinen, έκανε μια συναυλία από το δωμάτιό του με live streaming μέσω ίντερνετ με ακροατές τρεις Γιαπωνέζους – οι οποίοι τον άκουγαν από το σπίτι τους με ακουστικά. Η πρώτη συναυλία που έγινε με μεγάλο κοινό να φοράει ακουστικά ήταν των Flaming Lips το 1999. Το συγκρότημα μετέδιδε τη συναυλία μέσα από έναν πομπό των FM και το κοινό μπορούσε να την ακούσει από τα ραδιόφωνα-ακουστικά, αλλά υπήρχαν και ηχεία στο χώρο, οπότε δεν ήταν ένα silent event. Έκαναν και μια ακόμα ίδια συναυλία και μετά από μια σειρά προβλημάτων (άδειες μπαταρίες, λάθος συχνότητες, κακός ήχος με παράσιτα) εγκατέλειψαν την ιδέα. Οι Rocketgoldstar έκαναν μια παρόμοια συναυλία με ακουστικά στο Cardiff το 2000.
Μέχρι το 2005 δεν είχες πολλές επιλογές, μπορούσες να ακούσεις μόνο ό,τι έπαιζε ο DJ βουβά σε ένα πάρτι, από ένα κανάλι. Τότε, όμως, η τεχνολογία επέτρεψε να προσθέσουν κα δεύτερο και μετά και τρίτο κανάλι, οπότε μπορούσες να επιλέξεις από τη μουσική τριών DJ που έπαιζαν ταυτόχρονα. Και τα ασύρματα ακουστικά έγιναν μόδα στα πάρτι και τα φεστιβάλ. To 2005 τα ακουστικά εμφανίστηκαν στο Glastonbury και από εκεί άρχισαν να εξαπλώνονται σε πάρτι και event παντού. Και στις συναυλίες. Το 2010 στο Shit Festival στην Ελβετία το κοινό φορούσε ασύρματα ακουστικά και ακολούθησαν και άλλα πολλά φεστιβάλ στην Ευρώπη και την Αμερική. Το 2012 ο Kid Koala έκανε περιοδεία σε όλο τον κόσμο που την ονόμασε "Space Cadet Headphone Concert tour" και ήταν αποκλειστικά «βουβή», με τον κόσμο να την ακούει μόνο μέσα από ακουστικά. Τα ακουστικά φορέθηκαν μέχρι και στο Royal Opera House.
Οι άνθρωποι που χόρευαν σε πάρτι βουβοί (και αστείοι, αν τους έβλεπε κάποιος που δεν συμμετείχε στο event) έγιναν μετά το πρώτο μισό των '90s μια εικόνα αρκετά συνηθισμένη, τα event απέκτησαν και όνομα «silent disco» και μάλιστα το 2011 το λεξικό της Οξφόρδης συμπεριέλαβε τον όρο στην ιντερνετική έκδοσή του. Και όσο το ενδιαφέρον για τα silent disco event μεγάλωνε, τόσο περισσότερα πάρτι γίνονταν με ασύρματα ακουστικά. Βγήκαν και ένα σωρό home kits με ακουστικά, για να κουβαλάς όπου κι να πας τα δικά σου.
Τα κινητά βουβά πάρτι μεταφέρθηκαν παντού, από παραλίες μέχρι δάση και βουνά, με εκατοντάδες ανθρώπους να χορεύουν μόνοι και αδιάφοροι για τους γύρω τους ακούγοντας μουσική που είχαν σε mp3, ο καθένας τη δική του, με playlist που είχε φτιάξει σύμφωνα με τα γούστα του. Το clubbing είχε αρχίσει να πεθαίνει –και, παρόλο που δεν ευθύνονται τα silent disco για αυτό, έβαλαν και αυτά ένα λιθαράκι για να τα αποτελειώσουν. Τα silent disco party μεταδίδονταν από στόμα σε στόμα και μέσα από email και τα social media (κυρίως το facebook). Το πρώτο μεγάλο πάρτι που διοργανώθηκε ήταν στο σταθμό της Liverpool Street του Λονδίνου το 2003 από τον Ben Cummings και τους επόμενους μήνες το Λονδίνο γέμισε με πάρτι στους σταθμούς του underground. Σε ένα πάρτι στον σταθμό της Victoria το 2007 μαζεύτηκαν 4.000 άτομα και μετά από δύο ώρες το διέλυσε η αστυνομία.
Η μανία με τα silent event μεταφέρθηκε στο θέατρο και στο σινεμά σε ταράτσες, σε ξεναγήσεις σε μουσεία και σε αξιοθέατα πόλεων και σε performances εικαστικών, ενώ πρόσφατα ο Ai WeiWei έκανε κάτι ανάλογο με ηλεκτρονικές κάμερες-μάσκες στο Royal Academy of Arts του Λονδίνου στο «Digital (Dis)connections», μια διαδραστική performance σε silent disco.
Στην Αθήνα τον Απρίλιο του 2011 έγινε το πρώτο silent disco event στο Βios, στην απονομή των βραβείων ΕΒΓΕ. Στο SSSh (Silent Sound Show) οι θαμώνες μπορούσαν να επιλέξουν τη μουσική που τους άρεσε από δύο DJ που έπαιζαν ταυτόχρονα.
Μην πας πολύ μακριά όμως, silent disco είναι και όλοι αυτοί που ακούν απομονωμένοι μουσική στο μετρό ή στο δρόμο. Ακόμα και στο γραφείο δίπλα σου. Το silent disco είναι η μουσική της μοναξιάς και της απομόνωσης.
Και δεν είναι μόνο τα ακουστικά αυτά που σε απομονώνουν.
σχόλια