Για τον σεισμό της Κεφαλονιάς το '53: Το μόνο βιβλίο που διάβασα στην πανδημία

Για τον σεισμό της Κεφαλονιάς το '53: Το μόνο βιβλίο που διάβασα στην πανδημία Facebook Twitter
Άγγλοι στρατιώτες μεταφέρουν τραυματισμένους στο σεισμό της Κεφαλονιάς το 1953
0



ΔΕΝ ΕΧΩ
καταφέρει ν' ανοίξω βιβλίο όλη αυτή την περίοδο που ζούμε υπό τη σκιά της πανδημίας και των επακόλουθών της, που κάθε μέρα γίνονται πιο πολλά και πιο σύνθετα. Μόνο άρθρα, άρθρα, άρθρα. Που όλα –ακόμα και τα μη ιατρικά/επιστημονικά ή, μάλλον, κυρίως αυτά– είναι φιλτραρισμένα μέσα από τις αναθυμιάσεις αυτής της περίεργης και γεμάτης αβεβαιότητα συνθήκης που μας έτυχε.


Έχουμε γίνει όλοι λίγο-πολύ εξπέρ στην πληροφορία, στα διαγράμματα, στα στοιχεία, στις «καμπύλες», στα μέτρα, στις προβολές για το κοντινό αλλά και για το απώτερο μέλλον, στις ορολογίες και στους νεολογισμούς που έχει γεννήσει η περιφορά του ιού. Όπως ο όρος που συνάντησα τελευταία και αναφέρεται στο σύνδρομο στέρησης της ανθρώπινης επαφής για μεγάλο χρονικό διάστημα: «skin hunger», ήτοι «πείνα του δέρματος» ή «πείνα για δέρμα», που μοιάζει όμως λίγο σαν έξη προς τον κανιβαλισμό.

Για τον σεισμό της Κεφαλονιάς το '53: Το μόνο βιβλίο που διάβασα στην πανδημία Facebook Twitter
Το πεζογράφημα που είχε γράψει η Καίη Τσιτσέλη με τίτλο «Ο θάνατος μιας πόλης» (εκδόσεις Άγρα) περιγράφει τα επακόλουθα του μεγάλου και πολύνεκρου σεισμού που ρήμαξε την Κεφαλονιά τον Αύγουστο του 1953.

Αυτό το μικρό βιβλίο μοιάζει περίεργα οικείο και σύγχρονο στον τρόπο –θερμό και αποστασιοποιημένο συγχρόνως– και στο ύφος με το οποίο απεικονίζει την επίδραση της «επόμενης μέρας» στους χαρακτήρες του με τα ωραία επτανησιακά ονόματα.


Μοναδική εξαίρεση σε αυτή την περίοδο «κοινωνικής απόστασης» από το σώμα των βιβλίων, ένα βιβλιαράκι που βρήκα καταχωνιασμένο ανάμεσα σε άλλα, μεγαλύτερα, και είχα ξεχάσει ότι το είχα αγοράσει κάποτε. Πρόκειται για το πεζογράφημα που είχε γράψει η Καίη Τσιτσέλη (μία από αυτές τις σπάνιες, υπέροχες περιπτώσεις, που δεν είχαν στριμωχτεί στον φιλολογικό/ιδεολογικό κανόνα) με τίτλο Ο θάνατος μιας πόλης (εκδόσεις Άγρα) για τα επακόλουθα του μεγάλου και πολύνεκρου σεισμού που ρήμαξε την Κεφαλονιά τον Αύγουστο του 1953.


Πολλά αφηγήματα του παρελθόντος μοιάζουν προφητικά και απόκοσμα καίρια (υπάρχει όνομα γι' αυτό το σύνδρομο;), καθώς αναζητούμε μπούσουλες και αναφορές και αναλογίες για την κατάστασή μας. Αυτό το μικρό βιβλίο, όμως, που είχε κυκλοφορήσει αρχικά σε αγγλική έκδοση το 1954, μοιάζει περίεργα οικείο και σύγχρονο στον τρόπο –θερμό και αποστασιοποιημένο συγχρόνως– και στο ύφος με το οποίο απεικονίζει την επίδραση της «επόμενης μέρας» στους χαρακτήρες του με τα ωραία επτανησιακά ονόματα:


«Ο Μαρίνος Λοβέρδος βρίσκεται στην παράγκα του. Γράφει στους φίλους του που ζούσαν άλλοτε στο Αργοστόλι. Αραιά και πού, το βλέμμα του καρφώνεται στη γιγάντια αγριαγκινάρα που φύτρωσε στο πάτωμα».


«Ο παπα-Ρουσέλλος ξαναθυμήθηκε το παλιό του πάρεργο: επιδιορθώνει ρολόγια. Είναι αδύνατο να καταπιαστεί με οποιαδήποτε εξωτερική δουλειά. Κάθεται στην παράγκα του, σε ένα πράσινο μεταλλικό τραπέζι κήπου· μπροστά του βρίσκονται τρία ανοιγμένα ρολόγια. Εξετάζει σχολαστικά τα μικρά γρανάζια, αλλά δεν ρίχνει ούτε μια ματιά στην πλάκα του ρολογιού για να διαπιστώσει αν πηγαίνει μπροστά ή πίσω».

Το μικρό βιβλίο καταλήγει ως εξής (δεν πρόκειται για «spoiler», αφού μιλάμε για ιστορικά γεγονότα):

«Ο χρόνος έχει σταματήσει. Δεν είναι πλέον σήμερα το πρωί, είναι οποιοδήποτε πρωί. Η εικόνα είναι ακίνητη όπως προηγουμένως· σταθερή και καθαρή. Στο πρώτο πλάνο, η θάλασσα. Στη μέση, σωροί από σκουριασμένα ερείπια. Δεξιά κι αριστερά, οι καταυλισμοί. Και στο βάθος της φωτογραφίας, το τοπίο που αποκαλύφθηκε. Υπάρχει μια μονοτονία· και μια ακινησία. Μια εικόνα ασάλευτου χειμώνα· μια εικόνα αναμονής. Εντούτοις, είναι η φωτογραφία μιας πόλης. Γι' αυτό, δεν θα την τοποθετήσω ακόμα σε κορνίζα».


Ακολούθως, πέτυχα στο Ίντερνετ και μια συνέντευξη που είχε δώσει κάποτε η συγγραφέας στον Στάθη Τσαγκαρουσιάνο και, μεταξύ άλλων, του έλεγε κάποια –επίσης διαχρονικά και αιωνίως καίρια– πράγματα για την απομόνωση, για την επικοινωνία και για τη ζωή (με ή χωρίς φυσικές ή βιολογικές καταστροφές):


«Εξακολουθεί κανείς να παραμένει μόνος. Υπάρχουν πράγματα που δεν μοιράζονται, που ο άλλος δεν θα τα νιώσει ποτέ. Πού και πού ψιλοσυναντιόμαστε με ανθρώπους που ζούμε μαζί τους για χρόνια, ο καθένας όμως έχει το δικό του σενάριο. Είναι πολύ δύσκολη η επικοινωνία. Κάποιος λέει ότι πρέπει διαρκώς να μεταφράζουμε ο ένας τον άλλον, ενώ συχνά είμαστε κακοί μεταφραστές. Μας εμποδίζει αυτός ο απαίσιος όγκος του εγώ. Το κραυγαλέο εγώ που φωνάζει, πεινάει, ζητάει και δεν αφήνει τίποτε άλλο να υπάρξει έξω απ' αυτό».

To άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO

Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

ΕΠΕΞ Λευτέρης Αναγνώστου, ένας μεταφραστής

Λοξή Ματιά / Λευτέρης Αναγνώστου (1941-2024): Ένας ορατός και συγχρόνως αόρατος πνευματικός μεσολαβητής

Ο Λευτέρης Αναγνώστου, που έτυχε να πεθάνει την ίδια μέρα με τον Θανάση Βαλτινό, ήταν μεταφραστής δύσκολων και σημαντικών κειμένων από τη γερμανική και αυστριακή παράδοση.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Κυκλοφόρησε η πιο διεξοδική μελέτη της δεκαετίας 1910-1920, μια τρίτομη επανεκτίμηση της «μεγαλοϊδεατικής» πολιτικής του Βενιζέλου

Βιβλίο / Κυκλοφόρησε η πιο διεξοδική μελέτη της δεκαετίας 1910-1920, μια τρίτομη επανεκτίμηση της «μεγαλοϊδεατικής» πολιτικής του Βενιζέλου

Ο Ιωάννης Στεφανίδης, καθηγητής Διπλωματικής Ιστορίας στη Νομική του ΑΠΘ και επιμελητής του τρίτομου έργου του ιστορικού Νίκου Πετσάλη-Διομήδη, εξηγεί γιατί πρόκειται για ένα κορυφαίο σύγγραμμα για την εποχή που καθόρισε την πορεία του έθνους.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Μανώλης Ανδριωτάκης: «Δεν φοβάμαι τις μηχανές, τους ανθρώπους φοβάμαι»

Βιβλίο / Μανώλης Ανδριωτάκης: «Δεν φοβάμαι τις μηχανές, τους ανθρώπους φοβάμαι»

Με αφορμή το τελευταίο του μυθιστόρημα «Ο θάνατος του συγγραφέα» ο δημοσιογράφος μιλά για την τεχνητή νοημοσύνη, την εικονική πραγματικότητα και την υπαρξιακή διάσταση της τεχνολογίας.
ΕΙΡΗΝΗ ΓΙΑΝΝΑΚΗ
Η συγγραφέας που έδωσε στον Στάινμπεκ το υλικό για «Τα σταφύλια της οργής» καταδικάζοντας το δικό της βιβλίο στην αφάνεια

Βιβλίο / Η συγγραφέας που έδωσε στον Στάινμπεκ το υλικό για «Τα σταφύλια της οργής» καταδικάζοντας το δικό της βιβλίο στην αφάνεια

Η Σανόρα Μπαρμπ είχε περάσει πολύ καιρό στους καταυλισμούς των προσφύγων από την Οκλαχόμα που είχαν πληγεί από την Μεγάλη Ύφεση και την ξηρασία, προκειμένου να γράψει το μυθιστόρημά της. Έκανε όμως το λάθος να δείξει την έρευνά της στον διάσημο συγγραφέα, ο οποίος την πρόλαβε.
THE LIFO TEAM
Μαρξ - Βάγκνερ - Νίτσε: Oι σπουδαιότερες μορφές του 19ου αιώνα

Βιβλίο / Μαρξ - Βάγκνερ - Νίτσε: Oι παρεξηγημένοι του 19ου αιώνα

Το βιβλίο του Γερμανού θεωρητικού και πανεπιστημιακού Χέρφριντ Μίνκλερ αναλαμβάνει να επαναπροσδιορίσει το έργο τους, που άλλαξε τα δεδομένα του αστικού κόσμου από τον 19ο αιώνα μέχρι σήμερα.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Το κρητικό φαγητό είναι πολιτισμικός πλούτος, κληρονομημένη γνώση, καταστάλαγμα εμπειριών, και πηγή έμπνευσης

Βιβλίο / Mια ζωή αφιερωμένη στην καταγραφή της κρητικής παράδοσης και κουζίνας

Ο Νίκος Ψιλάκης ερευνά και μελετά την κρητική παράδοση εδώ και τέσσερις δεκαετίες. Τα βιβλία του είναι μνημειώδεις εκδόσεις για το φαγητό, τις λαϊκές τελετουργίες και τα μοναστήρια της Κρήτης που διασώζουν και προωθούν τον ελληνικό πολιτισμό.
M. HULOT
«Δυστυχώς ήταν νυμφομανής»: Ανασκευάζοντας τα στερεότυπα για τις γυναίκες της αρχαίας Ρώμης

Βιβλίο / «Δυστυχώς ήταν νυμφομανής»: Ανασκευάζοντας τα στερεότυπα για τις γυναίκες της αρχαίας Ρώμης

Ένα νέο βιβλίο επιχειρεί να καταρρίψει τους μισογυνιστικούς μύθους για τις αυτοκρατορικές γυναίκες της Ρώμης, οι οποίες απεικονίζονται μονίμως ως στρίγγλες, ραδιούργες σκύλες ή λάγνες λύκαινες.
THE LIFO TEAM
Γιώργος Συμπάρδης: «Ήθελα οι ήρωές μου να εξαφανίζονται, όπως οι άνθρωποι στη ζωή μας»

Βιβλίο / Γιώργος Συμπάρδης: «Ήθελα οι ήρωές μου να εξαφανίζονται, όπως οι άνθρωποι στη ζωή μας»

Σε όλα τα έργα του πρωταγωνιστούν οι γυναίκες και μια υπόγεια Αθήνα, ενώ ο ίδιος δεν κρίνει τους ήρωές του παρά το αφήνει σε εμάς: Μια κουβέντα με τον χαμηλόφωνο συγγραφέα του «Άχρηστου Δημήτρη» και της «Πλατείας Κλαυθμώνος».
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ρίτα Κολαΐτη: «Με θυμώνει που δεν βλέπεις σχεδόν κανέναν να διαβάζει ένα βιβλίο στο μετρό»   

Βιβλίο / Ρίτα Κολαΐτη: «Με θυμώνει που σχεδόν κανείς δεν διαβάζει βιβλίο στο μετρό»   

Η πολυβραβευμένη μεταφράστρια μιλά για την προσωπική της διαδρομή στον χώρο της λογοτεχνίας, για το στοίχημα της καλής μετάφρασης και εξηγεί τι σημαίνει να δουλεύεις πάνω σε κορυφαία έργα του Φλομπέρ, του Καμί, του Μαρκήσιου ντε Σαντ και της Ανί Ερνό. 
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Ρουφιανεύοντας τον εαυτό μου»: Τα απομνημονεύματα του Αλ Πατσίνο

Βιβλίο / «Ρουφιανεύοντας τον εαυτό μου»: Τα απομνημονεύματα του Αλ Πατσίνο

Ο 84χρονος ηθοποιός κοιτάζει προς τα πίσω και βλέπει τα δύσκολα παιδικά χρόνια, την καταθλιπτική μητέρα του, τον Τσέχoφ, τις σχέσεις που δεν έφτασαν ποτέ στον γάμο, τις έντονες αναταράξεις μιας πολυκύμαντης διαδρομής.
THE LIFO TEAM
Πέτρος Τατσόπουλος: «Η οργή σε κάποιες περιπτώσεις επιβάλλεται γιατί είναι απελευθερωτική»

Πέτρος Τατσόπουλος / «Δεν τα έχω με τους πιστούς αλλά με τους απατεώνες ρασοφόρους»

Μια χειμαρρώδης συνέντευξη με τον γνωστό συγγραφέα, δημοσιογράφο, παρουσιαστή και πρώην βουλευτή Πέτρο Τατσόπουλο, με αφορμή το τελευταίο του βιβλίο «Το παιδί του διαβόλου - Μια αληθινή ιστορία», όπου εστιάζει στη μεγάλη δύναμη της Εκκλησίας στην Ελλάδα, στη διαπλοκή της με την πολιτεία και στις σκοταδιστικές απόψεις που κατά κανόνα πρεσβεύει καθώς και στην ιδιαίτερα επικερδή «μπίζνα» που έχει στηθεί γύρω από ιερά λείψανα, ιερά κειμήλια, «άγιους» γέροντες και «θαύματα» για κάθε χρήση.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
«Μαργκερίτ Ντιράς: Ζωή σαν μυθιστόρημα»

Το Πίσω Ράφι / To βιβλίο για τη Μαργκερίτ Ντιράς που προκάλεσε σάλο στη Γαλλία

Η προσωπικότητα που αναδύθηκε για τη συγγραφέα του «Εραστή» μέσα από το βιβλίο της δημοσιογράφου Λορ Αντλέρ είναι αμφιλεγόμενη, καθώς η πολιτική και προσωπική διαδρομή της εμφανίζουν αρκετά σκοτεινά σημεία.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ