Νοσταλγούμε εν τέλει αυτό που είναι δίπλα μας, νοσταλγούμε την ίδια μας τη φάτνη

Νοσταλγούμε εν τέλει αυτό που είναι δίπλα μας, νοσταλγούμε την ίδια μας τη φάτνη Facebook Twitter
0
Νοσταλγούμε εν τέλει αυτό που είναι δίπλα μας, νοσταλγούμε την ίδια μας τη φάτνη Facebook Twitter

1. Θα ξαναπήγαινε. Θα ξαναπάει. Ξαναπήγε. Έτσι άρχιζε ένα βιβλίο που είχα γράψει με θέμα τον νόστο αυτού του τοπίου και αυτής της διάθεσης που δεν εγκατέλειψες και δεν εγκαταλείπεις ποτέ. Ένα βιβλίο που επέμενε στο να λες πάντα au revoir και ποτέ αντίο. Ένα βιβλίο που, χωρίς να το λέει, και χωρίς να το ξέρει,
ήταν το μετανεανικό μου προσκύνημα στη διαστρική ιδιοφυΐα που ακούει στο όνομα Νίκος Γαβριήλ Πεντζίκης. Ό,τι κι αν κάνουμε, όπου κι αν πηγαίνουμε, νοσταλγούμε εν τέλει αυτό που είναι δίπλα μας, νοσταλγούμε την ίδια μας τη φάτνη. Ξαναπηγαίνουμε στα μέρη που δεν αφήσαμε ποτέ. Χωνόμαστε/χανόμαστε/χυνόμαστε, ξανά και ξανά, στους λυτρωτικούς λαβυρίνθους που μας άνδρωσαν: Εξάρχεια/Κυψέλη/Μαρούσι. Γυρίζω στον Πεντζίκη σημαίνει δεν έφυγα ποτέ από τον
Πεντζίκη. Γυρίζω στον Πεντζίκη σημαίνει κοιτάζω, ξανά και ξανά, με τις ώρες, με τα δευτερόλεπτα, με τα λεπτά, χάνοντας τον χρόνο, εκείνο το έργο με τον τίτλο «Κολπίσκος στη Χαλκιδική» (λάδι σε κοντραπλακέ, 38,4x43,2 εκ.) που βρίσκουμε στη σελίδα 65 του πολύτιμου τόμου Φυσικός Εκκλησιασμός 1934-1993 (εκδ. ΜΙΕΤ). Στον ίδιο τόμο, στη σελίδα 26, φιλοξενείται το «Ποίημα 2», από το 1944, εφτά δεκαετίες πριν: «Οδύνη θλίψη πόνος λύπη και στεναγμός / όταν συλλογιέμαι τα καθ' εαυτόν / όταν μεμονωμένα εξετάζω τον απέναντι / όλα τα πάντα διαψεύδονται / όταν περιορίζω την εξέταση στην κίνηση / δίχως να ξεχωρίζω τον σκοπό που υπηρετεί / σκοπός της
σαρκός σαρκικός άσαρκος / αισθητός με τη σάρκα που τη σκοτώνει / αγαπώ και το αγαπώμενο δεν είναι δικό μου / αγαπώ και στο αγαπώμενο δεν ανήκω / συμβατικά και κατά συνθήκη πλησιαζόμαστε / δεν λέω πως ψέματα μας πληροφορούν οι αισθήσεις / παραδομένος είμαι σαν φελλός στον Ωκεανό των αισθητών / απ' τον Βοριά ίσαμε τη μεσημβρία / από τους πάγους ίσαμε τους τροπικούς».



2. Γαλουχούν Γενιές.
Διάβασα τους Δαιμονισμένους πριν από τριάντα χρόνια. Στη μετάφραση του Άρη Αλεξάνδρου. Τους ξαναδιάβασα το 2008, στη μετάφραση της Ελένης Μπακοπούλου (εκδ. Ίνδικτος). Τώρα, ξαναπιάνω τον Αλεξάνδρου και τον τόμο των εκδόσεων Γκοβόστη. Δεκέμβριος δίχως Ντοστογιέφσκι δεν νοείται. Παθιασμένη κουβέντα ως το ξημέρωμα δίχως Σάτοφ και Σταβρόγκιν, όπως δίχως Νάφτα και Σετεμπρίνι, ή δίχως Μαρξ και Μπακούνιν, δύσκολο να πετύχεις πια. Γαλούχησαν γενιές αυτά τα διαβάσματα, οι Δαιμονισμένοι, το Μαγικό Βουνό. Γαλούχησαν γενιές ο Γκοβόστης και ο Δίφρος. Ακόμα γαλουχούν. Βάθος και βένθος, έλεγε ο μακαρίτης φίλος Ηλίας Λάγιος. Ας ακούσουμε τον Σάτοφ, ας σκεφτούμε τα λεγόμενά του: «Ο Θεός είναι η συνθετική προσωπικότητα όλου του λαού – απ' την αρχή ως το τέλος της ιστορίας του. Ποτέ ως τα τώρα δεν συνέβη όλοι ή πολλοί μαζί λαοί να 'χουν έναν κοινό Θεό~ πάντοτε ο κάθε λαός είχε τον ιδιαίτερο θεό του. Όταν οι θεοί αρχίζουν να γίνονται κοινοί, έχουμε κιόλας το πρώτο σημάδι της καταστροφής των λαών. Όταν οι θεοί γίνονται κοινοί, πεθαίνουν και οι θεοί και η πίστη των λαών σ' αυτούς, μαζί με τους ίδιους τους λαούς».


3. Πετάχτηκα στον ύπνο μου γαλήνια. Δεν είναι αντίφαση. Ναι, πετάχτηκα. Κι όμως, χωρίς την παραμικρή ταραχή. Γαλήνια. Σηκώθηκα, βάδισα στα σκοτεινά, κατέβηκα στο γκαράζ, στην υπόγεια βιβλιοθήκη, βρήκα το βιβλίο που μ' επισκέφτηκε στο ενύπνιό μου, κι άρχισα πάλι να το διαβάζω. Για ελάχιστα βιβλία έχω σηκωθεί μες στ' άγρια χαράματα για να τα βρω και να ξεδιψάσω από το ύδωρ (ή άλλοτε το ουίσκι) των σελίδων τους. Τέτοιο είναι ο Άγιος Σιλουανός ο Αθωνίτης του αρχιμανδρίτου Σωφρονίου (Σαχάρωφ). Σημαίνουσα μορφή, ο Σωφρόνιος έζησε/θήτευσε/προσευχήθηκε δίπλα στον Άγιο Σιλουανό και μας δώρισε τις διδαχές του, την αγιασμένη του σοφία. «Η μνήμη του θανάτου», διαβάζω, χαράματα η ώρα τρεις, «αρχίζει με τη συναίσθηση της συντομίας της επίγειας υπάρξεώς μας~ άλλοτε εξασθενίζοντας κι άλλοτε δυναμώνοντας, γίνεται κατά καιρούς βαθύ "αίσθημα" της φθαρτότητας και της παροδικότητας καθετί επίγειου πράγματος, μεταβάλλοντας έτσι τη στάση του ανθρώπου απέναντι σε κάθε πράγμα μέσα στον κόσμο. Ό,τι δεν μένει αιώνιο χάνει την αξία του στη συνείδηση του ανθρώπου και δημιουργείται το αίσθημα πως όλα τα γήινα αποκτήματα είναι μάταια. Η προσοχή του νου φεύγει από τον εξωτερικό κόσμο που τον περιβάλλει και συγκεντρώνεται προς τα μέσα, όπου η ψυχή αντιμετωπίζει κατά πρόσωπο την ακατάληπτη άβυσσο του σκότους». Πέρα από τη φιλοσοφική υπέρβαση, εκεί όπου πρόκειται για την πραγματική πραγματικότητα, φτάνουμε στη ζωή που δεν έχει ανάγκη από διαλεκτικές αποδείξεις, στη ζωή που «δεν έχει πώμα», στη γνώση που είναι απροσδιόριστη, αναπόδεικτη, ανεκδήλωτη και πιο δυνατή, και εσωτερικά πιο πειστική από κάθε «άψογη αφηρημένη διαλεκτική».

radiobookspotting.blogspot.gr/

0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Βιογραφίες: Aπό τον Γκαρσία Μάρκες στην Άγκελα Μέρκελ

Βιβλίο / Πώς οι βιογραφίες, ένα όχι και τόσο δημοφιλές είδος στη χώρα μας, κατάφεραν να κερδίσουν έδαφος

Η απόλυτη επικράτηση των βιογραφιών στη φετινή εκδοτική σοδειά φαίνεται από την πληθώρα των τίτλων και το εύρος των αφηγήσεων που κινούνται μεταξύ του autofiction και των βιωματικών «ιστορημάτων».
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
ΕΠΕΞ Λευτέρης Αναγνώστου, ένας μεταφραστής

Λοξή Ματιά / Λευτέρης Αναγνώστου (1941-2024): Ένας ορατός και συγχρόνως αόρατος πνευματικός μεσολαβητής

Ο Λευτέρης Αναγνώστου, που έτυχε να πεθάνει την ίδια μέρα με τον Θανάση Βαλτινό, ήταν μεταφραστής δύσκολων και σημαντικών κειμένων από τη γερμανική και αυστριακή παράδοση.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Κυκλοφόρησε η πιο διεξοδική μελέτη της δεκαετίας 1910-1920, μια τρίτομη επανεκτίμηση της «μεγαλοϊδεατικής» πολιτικής του Βενιζέλου

Βιβλίο / Κυκλοφόρησε η πιο διεξοδική μελέτη της δεκαετίας 1910-1920, μια τρίτομη επανεκτίμηση της «μεγαλοϊδεατικής» πολιτικής του Βενιζέλου

Ο Ιωάννης Στεφανίδης, καθηγητής Διπλωματικής Ιστορίας στη Νομική του ΑΠΘ και επιμελητής του τρίτομου έργου του ιστορικού Νίκου Πετσάλη-Διομήδη, εξηγεί γιατί πρόκειται για ένα κορυφαίο σύγγραμμα για την εποχή που καθόρισε την πορεία του έθνους.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Μανώλης Ανδριωτάκης: «Δεν φοβάμαι τις μηχανές, τους ανθρώπους φοβάμαι»

Βιβλίο / Μανώλης Ανδριωτάκης: «Δεν φοβάμαι τις μηχανές, τους ανθρώπους φοβάμαι»

Με αφορμή το τελευταίο του μυθιστόρημα «Ο θάνατος του συγγραφέα» ο δημοσιογράφος μιλά για την τεχνητή νοημοσύνη, την εικονική πραγματικότητα και την υπαρξιακή διάσταση της τεχνολογίας.
ΕΙΡΗΝΗ ΓΙΑΝΝΑΚΗ
Άλαν Χόλινγκερστ: «Η γραμμή της ομορφιάς»

Το πίσω ράφι / Η γραμμή της ομορφιάς: Η κορυφαία «γκέι λογοτεχνία» του Άλαν Χόλινγκχερστ

Ο Χόλινγκχερστ τοποθέτησε το βραβευμένο με Booker μυθιστόρημά του στα θατσερικά '80s και κατάφερε μια ολοζώντανη και μαεστρική ανασύσταση μιας αδίστακτης δεκαετίας.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Η συγγραφέας που έδωσε στον Στάινμπεκ το υλικό για «Τα σταφύλια της οργής» καταδικάζοντας το δικό της βιβλίο στην αφάνεια

Βιβλίο / Η συγγραφέας που έδωσε στον Στάινμπεκ το υλικό για «Τα σταφύλια της οργής» καταδικάζοντας το δικό της βιβλίο στην αφάνεια

Η Σανόρα Μπαρμπ είχε περάσει πολύ καιρό στους καταυλισμούς των προσφύγων από την Οκλαχόμα που είχαν πληγεί από την Μεγάλη Ύφεση και την ξηρασία, προκειμένου να γράψει το μυθιστόρημά της. Έκανε όμως το λάθος να δείξει την έρευνά της στον διάσημο συγγραφέα, ο οποίος την πρόλαβε.
THE LIFO TEAM
Μαρξ - Βάγκνερ - Νίτσε: Oι σπουδαιότερες μορφές του 19ου αιώνα

Βιβλίο / Μαρξ - Βάγκνερ - Νίτσε: Oι παρεξηγημένοι του 19ου αιώνα

Το βιβλίο του Γερμανού θεωρητικού και πανεπιστημιακού Χέρφριντ Μίνκλερ αναλαμβάνει να επαναπροσδιορίσει το έργο τους, που άλλαξε τα δεδομένα του αστικού κόσμου από τον 19ο αιώνα μέχρι σήμερα.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Νίκος Ψιλάκης: Mια ζωή αφιερωμένη στην καταγραφή της κρητικής παράδοσης και κουζίνας

Βιβλίο / Νίκος Ψιλάκης: Mια ζωή αφιερωμένη στην καταγραφή της κρητικής παράδοσης και κουζίνας

Ο Νίκος Ψιλάκης ερευνά και μελετά την κρητική παράδοση εδώ και τέσσερις δεκαετίες. Τα βιβλία του είναι μνημειώδεις εκδόσεις για το φαγητό, τις λαϊκές τελετουργίες και τα μοναστήρια της Κρήτης που διασώζουν και προωθούν τον ελληνικό πολιτισμό.
M. HULOT
«Δυστυχώς ήταν νυμφομανής»: Ανασκευάζοντας τα στερεότυπα για τις γυναίκες της αρχαίας Ρώμης

Βιβλίο / «Δυστυχώς ήταν νυμφομανής»: Ανασκευάζοντας τα στερεότυπα για τις γυναίκες της αρχαίας Ρώμης

Ένα νέο βιβλίο επιχειρεί να καταρρίψει τους μισογυνιστικούς μύθους για τις αυτοκρατορικές γυναίκες της Ρώμης, οι οποίες απεικονίζονται μονίμως ως στρίγγλες, ραδιούργες σκύλες ή λάγνες λύκαινες.
THE LIFO TEAM
Γιώργος Συμπάρδης: «Ήθελα οι ήρωές μου να εξαφανίζονται, όπως οι άνθρωποι στη ζωή μας»

Βιβλίο / Γιώργος Συμπάρδης: «Ήθελα οι ήρωές μου να εξαφανίζονται, όπως οι άνθρωποι στη ζωή μας»

Σε όλα τα έργα του πρωταγωνιστούν οι γυναίκες και μια υπόγεια Αθήνα, ενώ ο ίδιος δεν κρίνει τους ήρωές του παρά το αφήνει σε εμάς: Μια κουβέντα με τον χαμηλόφωνο συγγραφέα του «Άχρηστου Δημήτρη» και της «Πλατείας Κλαυθμώνος».
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ