Ο Έρμαν Έσσε (1877-1962) θεωρείται ένας από του μεγαλύτερους εκπροσώπους της σύγχρονης λογοτεχνίας. Παιδί ιεραποστόλων στην Ινδία, άνθρωπος της φύσης, πασιφιστής και πολέμιος του Ναζισμού, βραβευμένος με βραβείο Νόμπελ, θαυμαστής της ψυχανάλυσης, της φιλοσοφίας και των επιστημονικών εξελίξεων, ήταν πάντα κοντά σε αυτό που λέμε πνευματικότητα, εσωτερική αναζήτηση, αλήθεια του εαυτού. Μέσα από την γλαφυρή του πένα, που σου ζωγραφίζει εικόνες κατά την ανάγνωση και τον δωρικό στιβαρό του λόγο, έχουν γραφτεί ποιητικές συλλογές και μυθιστορήματα – αριστουργήματα, όπως το «Ντέμιαν», το «Σιντάρτα», το «Νάρκισσος και Χρυσόστομος», το «Παιχνίδι με τις Χάντρες» και πολλά άλλα.
Τα πεντηκοστά του γενέθλια τον βρίσκουν να βιώνει την χειρότερη κρίση της ζωής του. Είναι η εποχή που η φήμη του έχει εξαπλωθεί, τον τιμούν παντού, ζωγράφοι και φωτογράφοι θέλουν να τον απαθανατίσουν, αλλά ο ίδιος είναι διχασμένος, περιθωριακός, ταλαιπωρημένος. Είναι η εποχή που νιώθει μισός άνθρωπος και μισός λύκος. Είναι η περίοδος που εκδίδεται «Ο Λύκος της Στέπας».
Το βιβλίο αυτό είναι το ορόσημο της συγγραφικής και πνευματικής ωρίμανσης του Έσσε. Ο Χάρι Χάλερ, ο βασικός ήρωας, είναι ένα πρόσωπο αλλοτριωμένο από τα ήθη της αστικής κουλτούρας, μοναχικό και πληγωμένο από την προσπάθεια αναζήτησης των γνήσιων συναισθημάτων και της αποτίναξης των κοινωνικών συμβιβασμών και στερεοτύπων. Στην πλοκή συμβαίνει αυτό που ο ίδιος ο Έσσε ονομάζει «μαγική σκέψη», δηλαδή ο συγκερασμός του συνειδητού και του ασυνειδήτου. Η κύρια εξέλιξη διαδραματίζεται στο «μαγικό θέατρο», όπου ο Χάρι Χάλερ προσπαθούσε μάταια να έχει πρόσβαση. Η πρόσβαση επιτρέπεται μόνο όταν καταφέρει να ξορκίσει τον «λύκο» του, ή αλλιώς την «φυλακή» του, και όταν έρθει αντιμέτωπος με όλους του τους εαυτούς. Από την άλλη, η έξοδος δείχνει ότι το «μαγικό θέατρο» δεν ήταν ο παράδεισος όπου προσδοκούσε να βρει την γαλήνη από τις σκοτούρες του, αλλά η ίδια η κόλαση. Είναι το μέρος που τα όνειρα και οι εφιάλτες του ζωντανεύουν, εκεί που οι αμέτρητοι εαυτοί του προβάλλονται στην πραγματικότητα και συγχέονται με τον αληθινό, εκεί που το ασυνείδητο με το συνειδητό δεν ξεχωρίζουν. Το παράδοξο βασιλεύει... συνομιλεί με πρότυπά του που ζήσαν πριν αιώνες. Καταπιεσμένοι πόθοι και επιθυμίες κοχλάζουν στα εκατοντάδες δωμάτια του «μαγικού θεάτρου».
Το βιβλίο αυτό είναι παράλληλα και ένα βαρύ κατηγορώ της αστικής τάξης. Τα αποσπάσματα παρακάτω δηλώνουν ότι τίποτα δεν έχει αλλάξει: «Δεν είναι καλό να υπερβάλλει ο άνθρωπος την λογική του και να προσπαθεί να υπαγάγει σε λογική τάξη ζητήματα που δεν επιδέχονται ορθολογική μεταχείριση. Τότε προκύπτουν ιδανικά σαν και αυτά των Αμερικάνων ή των Μπολσεβίκων. Και τα δύο είναι εξαιρετικά ορθολογικά, και τα δύο οδηγούν σε τρομαχτική καταπίεση και φτωχαίνουν την ζωή επειδή την απλοποιούν τόσο βάναυσα. Το πορτρέτο του Ανθρώπου, που κάποτε ήταν υψηλό ιδανικό, κινδυνεύει τώρα να γίνει ένα μηχανοποιημένο προϊόν. Ίσως εναπόκειται σε κάποιους παράφρονες σαν κι εμάς να το εξευγενίσουμε ξανά». (σελ 252 – Εκδόσεις Καστανιώτη) Και... «...η μπουρζουαζία σήμερα καίει σαν αιρετικούς και κρεμάει σαν εγκληματίες εκείνους που αύριο θα τους στήσει μνημεία.» (σελ 82 – Εκδόσεις Καστανιώτη).
Σίγουρα «Ο Λύκος της Στέπας» δεν αποτελεί ένα ψυχαγωγικό ανάγνωσμα. Απεναντίας είναι ένα εφόδιο προσωπικής αναζήτησης, ένα ψυχεδελικό - ενδοσκοπικό ταξίδι βαθειάς αυτοκριτικής που ο καθένας μας θα πρέπει να δοκιμάσει.
________________
Οι Baby Guru θα παίξουν στο Coco 66 στις 24 Οκτωβρίου στη Νέα Υόρκη, στα πλαίσια του CMJ Music Marathon 2014
σχόλια