Γιατί την πλήρωσε μόνο το ΠΑΣΟΚ και όχι η ΝΔ ή ο ΣΥΡΙΖΑ με τα δικά τους μνημόνια; Πόσο κόστισε ο εσωτερικός εμφύλιος των κορυφαίων στελεχών; Ποιοι πλήρωσαν ακριβά τη φράση του Γιώργου Παπανδρέου «λεφτά υπάρχουν»; Γιατί κάποια στελέχη χρειάστηκαν οικονομικό φροντιστήριο; Και πώς Λαμπράκης και Μπόμπολας επηρέασαν τις εξελίξεις της εποχής μέσα και από τις σχέσεις τους με K. Σημίτη και E. Βενιζέλο; Η αναζήτηση των απαντήσεων αποτελεί το αντικείμενο του νέου βιβλίου του Παντελή Καψή που φέρει τον τίτλο «Η πτώση - 2011: Το έτος μηδέν της Κεντροαριστεράς» και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.
Στις σελίδες του βιβλίου του μελετά τα αίτια, τα λάθη και τις σπασμωδικές κινήσεις που οδήγησαν στην κατάρρευση του ΠΑΣΟΚ και ευρύτερα της κεντροαριστεράς. Πρόκειται για ένα συναρπαστικό χρονικό με βιωματική ματιά που διαβάζεται απνευστί. Ξεκινά από τον άγριο εσωκομματικό πόλεμο του ΠΑΣΟΚ το 2007 και καταλήγει στην κατάρρευση της κυβέρνησης Παπανδρέου το 2011.
Με αυτή την αφορμή τον συναντώ στο σπίτι του στον λόφο του Λυκαβηττού. Παντού υπάρχουν βιβλιοθήκες με πολυάριθμους τόμους, ξένα περιοδικά, έντυπα και αντικείμενα σύγχρονης τέχνης, ένα βιβλιοφιλικό πνεύμα και η γενικότερη κουλτούρα που συνοδεύει έναν άνθρωπο ο οποίος βρέθηκε για πολλά χρόνια στο τιμόνι δύο εκ των μεγαλύτερων εφημερίδων της χώρας.
Η πολιτική, όταν την ασκείς σοβαρά, είναι εξαιρετικά φθοροποιό πράγμα. Και τις δύο φορές που έφυγα από την κυβερνητική θέση που είχα το έκανα με ανακούφιση.
Στην αποκαλυπτική συνέντευξη που ακολουθεί περιγράφει γεγονότα, στιγμές και συναντήσεις απ’ την πολυετή διαδρομή του στη δημοσιογραφία και στην πολιτική, αναφέρεται στα μοιραία πρόσωπα του ΠΑΣΟΚ και στους λόγους που οδήγησαν στην πτώση της κεντροαριστεράς, μιλά για πρόσωπα με τα οποία συνεργάστηκε, όπως ο Χρήστος Λαμπράκης και ο Σταύρος Ψυχάρης, και θυμάται τις στιγμές που όταν χρειάστηκε, έκλεισε το τηλέφωνο σε πολιτικούς.
— Τι τίτλο θα δίνατε στην εποχή μας;
Εποχή των θαυμάτων και των τεράτων. Καθημερινά βιώνουμε τρομακτικές αλλαγές σε πολλαπλά επίπεδα και παρατηρούμε έναν θυμό που σοκάρει.
— Γιατί πιστεύετε ότι το ΠΑΣΟΚ απουσίαζε απ’ την παρουσίασή σας;
Υποθέτω ότι εξαιτίας της προεκλογικής περιόδου οι ευαισθησίες είναι αυξημένες. Επειδή το βιβλίο εμπεριέχει και στοιχεία κριτικής, νομίζω ότι πολλοί δίστασαν να 'ρθουν. Κάποιοι πρωταγωνιστές του βιβλίου, βέβαια, που εκτιμώ ιδιαίτερα, επιδίωξαν να επικοινωνήσουν τηλεφωνικά μαζί μου. Αλλά, για να είμαι δίκαιος, δεν έσπευσα να καλέσω πρόσωπα του ΠΑΣΟΚ, εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων. Ίσως γιατί δεν ήθελα να τους φέρω σε δύσκολη θέση.
— Είναι αυτό το βιβλίο μια επίθεση στο ΠΑΣΟΚ;
Πολλοί το εκλαμβάνουν έτσι, αλλά στην πραγματικότητα ένα μεγάλο μέρος του θα έλεγα ότι είναι έως και υποστηρικτικό προς το ΠΑΣΟΚ. Για παράδειγμα, η τότε κυβέρνηση του Γιώργου Παπανδρέου αντιμετώπισε καταστάσεις τις οποίες δεν μπορούσε να επηρεάσει, ειδικά σε μια σειρά ζητημάτων για τα οποία έχει κατηγορηθεί άδικα ότι φέρει ευθύνη, όπως η συμμετοχή του ΔΝΤ ή το καθυστερημένο «κούρεμα» του χρέους. Αναμφίβολα από την πλευρά του έγιναν και πολλά λάθη, τα οποία αποδείχθηκαν καθοριστικά.
Θα μπορούσαν τα πράγματα να είχαν εξελιχθεί διαφορετικά; Πιθανόν, αλλά η Ιστορία δεν γράφεται με «αν». Η επικρατούσα άποψη ότι το ΠΑΣΟΚ θυσιάστηκε για τη χώρα έχει μια κάποια βάση. Κατά κάποιον τρόπο ίσως μπορούμε να πούμε ότι έχει δικαιωθεί ηθικά.
Στην πολιτική, ωστόσο, εκτός από την ηθική των προθέσεων, υπάρχει και η ηθική των αποτελεσμάτων. Κι εκεί το ΠΑΣΟΚ έχασε τελείως το παιχνίδι. Για λόγους υποκειμενικούς και αντικειμενικούς είναι ξεκάθαρο ότι δεν τα κατάφερε.
— Τελειώνοντας τη συγγραφή του βιβλίου σας, ποιο θα λέγατε ότι ήταν το βασικό σας συμπέρασμα; Γιατί, τελικά, το ΠΑΣΟΚ απέτυχε;
Ήταν ανέτοιμο να αντιμετωπίσει μια τόσο μεγάλη κρίση και σε αυτό συνέβαλε και η προσωπικότητα του Γιώργου Παπανδρέου, ο οποίος δεν μπόρεσε να συλλάβει εγκαίρως το μέγεθος της οικονομικής χρεοκοπίας. Είναι βέβαιο ότι η επερχόμενη τότε κρίση είχε υποτιμηθεί, ειδικά τους πρώτους κρίσιμους μήνες. Δεν έγιναν δηλαδή κατανοητές οι προειδοποιήσεις από τον διεθνή περίγυρο.
Ο Γιώργος Παπανδρέου χαρακτηριζόταν από έναν αδικαιολόγητο συγκεντρωτισμό, ενώ την υπόθεση που ονομάζεται «μνημόνιο» δεν τη μετέτρεψε σε μια συλλογική υπόθεση. Επίσης, είχε συγκροτηθεί ένα κομματικό όργανο με στελέχη που είχαν μικρή πείρα, αποτελούσαν ξένο σώμα και είχαν περιορισμένη πολιτική βαρύτητα.
Υπήρξε, λοιπόν, μια αλληλουχία εσφαλμένων αποφάσεων και ενεργειών που οδήγησαν στην κατάρρευση της κεντροαριστεράς την περίοδο των μνημονίων.
— Υποστηρίζετε ότι «ο Γιώργος είχε εμμονή με έναν κύκλο έμπιστων, πλην ακατάλληλων στελεχών, με τα οποία έπαιρνε τις περισσότερες αποφάσεις».
«Ακατάλληλος» δεν σημαίνει κατ’ ανάγκη και ανίκανος. Για παράδειγμα, ο Γιώργος Παπακωνσταντίνου ήταν ένας άνθρωπος που καταλάβαινε τι συμβαίνει, αλλά ήταν εκείνος που δέχτηκε τον μεγαλύτερο πόλεμο μέσα στο κόμμα του. Δεν είχε, δηλαδή, το πολιτικό εκτόπισμα ούτε το εσωκομματικό κύρος για να επιβάλει τις αναγκαίες αποφάσεις διότι ήταν ένα στέλεχος το οποίο βρισκόταν πολύ χαμηλά στην κομματική επετηρίδα. Σε μια κρίσιμη συνεδρίαση που έγινε τότε δεν παρέστη καν ο Γιώργος Παπανδρέου.
Επίσης, ήταν πολύ χαρακτηριστική η στιχομυθία της Βάσως Παπανδρέου, που γνώριζε καλά τι ερχόταν, με τον υπουργό Εθνικής Οικονομίας, Γιώργο Παπακωνσταντίνου: «Σου έλεγα να πάρεις μέτρα και με κοίταζες σαν ούφο».
Ο Γιώργος νόμιζε ότι θα γίνει ο νέος Κένεντι της Ελλάδας. Έτσι, όταν ανέλαβε την πρωθυπουργία, ήθελε να αξιοποιήσει τους «καλύτερους και τους πιο έξυπνους», παραγκωνίζοντας την κομματική επετηρίδα. Αποτέλεσμα όλων αυτών ήταν να υποτιμήσει τον ρόλο μιας σοβαρής και συλλογικής ηγεσίας στο κόμμα του.
— Ποια ήταν, κατά τη γνώμη σας, τα μοιραία πρόσωπα του ΠΑΣΟΚ και πώς θα τα ιεραρχούσατε;
Γιώργος Παπανδρέου, Χάρης Παμπούκης και Ευάγγελος Βενιζέλος. Εκείνες τις ημέρες θυμάμαι ότι τηλεφώνησα γεμάτος αγωνία στον Χάρη Παμπούκη για να τον ρωτήσω πότε επιτέλους θα έπαιρναν σοβαρά μέτρα. Δεν το έκανα για το ρεπορτάζ, ήθελα περισσότερο να του εκφράσω τον φόβο που είχαμε πια όλοι στην εφημερίδα για το πού πηγαίναμε.
Η απάντησή του με άφησε άφωνο. «Παντελή», μου είπε, «είναι δύο αφηγήσεις που τις ακούω ισότιμα». Η κρίση της χώρας είχε γίνει αφήγημα. Ομολογώ ότι έκτοτε δεν τον ξαναπήρα στο τηλέφωνο. Είναι επίσης χαρακτηριστικό ότι κάποιοι χρειάστηκαν οικονομικό φροντιστήριο, αφού ο Γιώργος Παπανδρέου δεν ήταν ούτε ο πρώτος ούτε ο τελευταίος πολιτικός που δεν είχε καλή σχέση με τα οικονομικά.
Τέλος, σύμβουλοί του και διανοούμενοι που συνδιαλέγονταν μαζί του από το εξωτερικό αποδείχθηκε ότι ήταν εκτός τόπου και χρόνου. Νομίζω, τελικά, ότι οι περισσότεροι δεν είχαν κατανοήσει τη σοβαρότητα της κατάστασης.
— Οι ευθύνες του Ευάγγελου Βενιζέλου ποιες ήταν;
H σύγκρουση του Γιώργου Παπανδρέου με τον Ευάγγελο Βενιζέλο αλλά και τον Κώστα Σημίτη μου είχε φανεί τότε ότι ήταν ένα ακόμα επεισόδιο στην ταραγμένη εσωκομματική ιστορία του ΠΑΣΟΚ. Σήμερα πιστεύω ότι έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην κατάρρευση της κυβέρνησης Παπανδρέου το 2011. Κυριάρχησε ένας άγριος εσωκομματικός πόλεμος το 2007, υπήρξε συνεργασία πολιτικών και εκδοτών προκειμένου να αναλάβει αρχηγός του ΠΑΣΟΚ ο Βενιζέλος, ενώ και ο ίδιος, με την αρχηγική του εμφάνιση στο Ζάππειο, έφερε αντίθετα αποτελέσματα.
Επίσης, το ατυχές πρωτοσέλιδο του «Βήματος» με τίτλο «Παραιτηθείτε, κύριε πρόεδρε», μια επίδειξη αλαζονείας αλλά και μια πρωτοφανής παρέμβαση στα εσωτερικά ενός κόμματος, έφερε κι αυτή τα αντίθετα αποτελέσματα.
Από το 2007 και μετά οι σχέσεις του Γιώργου Παπανδρέου και του Ευάγγελου Βενιζέλου ήταν πάντα τεταμένες. Η πτώση του ΠΑΣΟΚ δεν οφείλεται στην κόντρα αυτών των δύο πολιτικών αλλά είναι σίγουρο ότι την επηρέασε καταλυτικά.
— Τι σας ώθησε να γράψετε το βιβλίο;
Η ιδέα για το βιβλίο ξεκίνησε από τη δική μου προσπάθεια να καταλάβω τι έγινε στη διετία της διακυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ. Μάλιστα, από τη στιγμή που υπέγραψαν μνημόνιο και η Νέα Δημοκρατία και ο ΣΥΡΙΖΑ ήθελα να δω τι ακριβώς πήγε λάθος με το ΠΑΣΟΚ. Θα μπορούσαν τα πράγματα να είχαν εξελιχθεί διαφορετικά; Θα μπορούσε το μνημόνιο να είναι λιγότερο τιμωρητικό αν τα πράγματα δεν είχαν εξελιχθεί όπως τα ξέρουμε;
Ο διοικητής τότε της Τράπεζας της Ελλάδος είχε πει ότι μπορεί να είχε καθυστερήσει. Ίσως, αν είχε γίνει με αυτήν την καθυστέρηση, να υπήρχε τελικά μια διαφορετική αντιμετώπιση. Κι αυτό διότι θα ξεσπούσε ταυτόχρονα με την κρίση της Ιρλανδίας. Ουσιαστικά, θα ήμασταν μέρος του προβλήματος της Ευρώπης και όχι το «μαύρο πρόβατο».
— Σημειώνετε κι εσείς ότι ο «Γιώργος Παπανδρέου και ο Βαγγέλης Βενιζέλος είναι δύο μορφές της κεντροαριστεράς που αυτήν τη στιγμή βρίσκονται στο περιθώριο του μάχιμου κοινοβουλευτισμού».
Αναγκαστικά. Στην πολιτική σπάνια δίνεται δεύτερη ευκαιρία. Ωστόσο «τον Γιώργο ακόμη μην το ξεγράφετε». Είμαι βέβαιος ότι αν το ΠΑΣΟΚ δεν πάρει υψηλό ποσοστό στις επερχόμενες εκλογές, ο Γιώργος Παπανδρέου θα αμφισβητήσει ευθέως τον Νίκο Ανδρουλάκη. Θα επιδιώξει δηλαδή μια ρεβάνς.
— Γιατί σήμερα το ΠΑΣΟΚ αλλά και η ευρύτερη κεντροαριστέρα δυσκολεύεται να ανακάμψει; Τι πάει λάθος με τον Νίκο Ανδρουλάκη;
Καταρχάς, το μεγάλο λάθος του Νίκου Ανδρουλάκη εντοπίζεται στον τρόπο άσκησης της αντιπολίτευσης, αφού έχει ακολουθήσει τον εύκολο δρόμο. Δεν μπόρεσε να διατυπώσει και να μεταφέρει στους πολίτες ένα όραμα το οποίο να απέχει από την κλασική ξύλινη γλώσσα ή έννοιες κενές περιεχομένου. Δεν έχει πείσει τον κόσμο ότι ο ίδιος διαπνέεται από μια ολοκληρωμένη πρόταση εξουσίας η οποία να αφορά την ελληνική κοινωνία. Και δεν γίνεται να πατάς σε δύο βάρκες.
Ουσιαστικά, δεν έχει καταφέρει μέχρι στιγμής να δώσει ένα καθαρό στίγμα για το τι θέλει και τι μπορεί να προσφέρει σήμερα το ΠΑΣΟΚ. Βέβαια, υπάρχει η αντικειμενική δυσκολία του δικομματισμού εξαιτίας της οποίας ο Ανδρουλάκης συμπιέζεται.
— Ποια είναι η γνώμη σας για τον Αλέξη Τσίπρα;
Ο Τσίπρας είναι έξυπνος και ικανός. Μάλιστα, ο χειρισμός του το 2015 μου είχε κάνει τεράστια εντύπωση. Ηγείται ενός κόμματος που τότε ήταν αναφανδόν εναντίον του μνημονίου. Κι όμως, κατάφερε την ίδια χρονιά να κερδίσει ξανά τις εκλογές. Δεν είναι τυχαίο ότι η Μέρκελ σεβόταν τον αρχηγό του ΣΥΡΙΖΑ, διότι ήταν εκείνος που κατά τη γνώμη της έφερνε αποτελέσματα. Αυτό που κατάφερε να κάνει ο Τσίπρας είναι αυτό που δεν πέτυχε να πράξει ο Γιώργος Παπανδρέου.
Σήμερα, πάντως, το πρόβλημα του ΣΥΡΙΖΑ είναι τα μέλη του, αυτό το συμπαγές 4-5% που εκπροσωπούσε κάποτε. Είναι ξεκάθαρο ότι δεν μπορεί να μετακινηθεί προς το κέντρο γιατί ακόμη διακατέχεται από μια παλαιοκομμουνιστική αντίληψη την οποία δεν έχουν ξεπεράσει. Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι εγκλωβισμένος σε ένα αφήγημα εντελώς παλαιοκομματικό.
— Πώς αξιολογείτε τα πρόσωπα που μεταπήδησαν στον ΣΥΡΙΖΑ, προερχόμενα από το ΠΑΣΟΚ;
Ουσιαστικά, ακολούθησαν τους ψηφοφόρους τους. Ωστόσο, για μένα υπάρχει ένα θέμα ηθικής τάξης. Στην περίπτωση αυτή, προσωπικά θεωρώ ότι είναι καλύτερο να πας σπίτι σου παρά να προτιμάς να προσαρμόζεις για λόγους κομματικού συμφέροντος τον πολιτικό σου λόγο. Είχαν υποστεί τα πάνδεινα από τον ΣΥΡΙΖΑ με προπηλακισμούς ή μη και σήμερα συναγελάζονται στο ίδιο κόμμα.
— Για τον Κυριάκο Μητσοτάκη ποια είναι η γνώμη σας;
Έχω κάποιες βασικές διαφωνίες σε θέματα εξωτερικής πολιτικής, για παράδειγμα στο ζήτημα των ελληνοτουρκικών. Και βέβαια υπάρχει ακόμη το μεγάλο ερωτηματικό ως προς το τι έχει συμβεί με τις υποκλοπές. Από την άλλη, έχει απέναντί του έναν ΣΥΡΙΖΑ ο οποίος αποτελεί την καλύτερη προπαγάνδα για την κυβέρνηση της ΝΔ.
— Από την πολιτική σας διαδρομή τι είναι αυτό που αποκομίσατε;
Η πολιτική, όταν την ασκείς σοβαρά, είναι εξαιρετικά φθοροποιό πράγμα. Και τις δύο φορές που έφυγα από την κυβερνητική θέση που είχα, το έκανα με ανακούφιση. Φυσικά, δεν σημαίνει ότι όλο αυτό δεν ήταν για μένα μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα περίοδος. Προσωπικά, αποδείχθηκε μια συναρπαστική εμπειρία χάρη στην οποία συνειδητοποίησα πλήρως γιατί τα κόμματα στην Ελλάδα δυσκολεύονται να συνεργαστούν. Το σίγουρο είναι ότι το κεφάλαιο της πολιτικής, για μένα, έχει τελειώσει.
— Γιατί υποβάλατε την παραίτηση σας το 2014 από τη θέση του υφυπουργού Δημόσιας Ραδιοτηλεόρασης; Μάλιστα είχε προηγηθεί και το κλείσιμο της ΕΡΤ.
Το κλείσιμο της ΕΡΤ ήταν χωρίς καμιά αμφιβολία μια τεράστια γκάφα του Αντώνη Σαμαρά. Τότε παραιτήθηκα διότι δεν νοείται ανεξάρτητη δημόσια τηλεόραση να υπάγεται σε υπουργό της κυβέρνησης, και μάλιστα με αποκλειστική αρμοδιότητα την εποπτεία της.
— Υπήρχαν στιγμές στη διαδρομή σας που κλείσατε το τηλέφωνο σε πολιτικούς;
Οι περισσότερες συγκρούσεις μου είχαν δημόσιο χαρακτήρα. Ωστόσο, ως διευθυντής των «Νέων» είχα πράγματι κλείσει το τηλέφωνο στην αείμνηστη Φώφη Γεννηματά όταν ήταν υπερνομάρχης. Στην πολιτική μου διαδρομή το είχα κάνει στον Αντώνη Σαμαρά όταν ήμουν υφυπουργός στην κυβέρνησή του.
Αν θυμάμαι καλά, κάτι ήθελε να βάλουμε στην τότε ΝΕΡΙΤ και είχε διαμαρτυρηθεί για το δελτίο ειδήσεων. Προφανώς, του είχα απαντήσει ότι είναι δικαίωμα των δημοσιογράφων αυτό που ζητούσε και δεν μπορούσα να επέμβω, κάνοντας αυτό που επιθυμεί η κυβέρνηση.
— Τι άνθρωποι ήταν ο Χρήστος Λαμπράκης και ο Σταύρος Ψυχάρης;
Ο Χρήστος Λαμπράκης ήταν μια πολυσύνθετη προσωπικότητα και υπήρξε ένας πρωτοπόρος της δημοσιογραφίας. Διατηρούσε πάντοτε έναν σεβασμό προς τους συνεργάτες του και οφείλω να ομολογήσω ότι όλα τα χρόνια που ήμουν διευθυντής δεν είχα την παραμικρή παρέμβαση, δεν μου είπε ποτέ τι τίτλο να βάλω ή ποιο θέμα να προβάλλω.
Ο Σταύρος Ψυχάρης ήταν επίσης μια ιδιαίτερη προσωπικότητα. Ευφυής, αλλά σίγουρα και μια αμφιλεγόμενη προσωπικότητα. Επαγγελματικά διαφέραμε πολύ. Δεν ξέχασα ποτέ, ωστόσο, ότι στη διάρκεια της χούντας, όταν ο πατέρας μου ήταν φυλακή, ήταν ένας από τους ελάχιστους συναδέλφους του που ενδιαφέρθηκαν για τη μητέρα μου. Και όταν αποφυλακίστηκε, σκίστηκε να προλάβει να βγει εγκαίρως το αποφυλακιστήριο για να μην κάτσει μέσα ούτε Σαββατοκύριακο παραπάνω.
Όσο για τη ζωή του, έχω την αίσθηση ότι είχε κάτι από αρχαία τραγωδία, μια μορφή ύβρεως. Θυμάμαι την ημέρα που μπήκε γεμάτος υπερηφάνεια στο γραφείο μου και μου έδειξε την ταυτότητα της εφημερίδας με το όνομά του στη θέση του Χρήστου Λαμπράκη, που είχε αποβιώσει. Νομίζω μέσα του θεωρούσε αυτή την καταξίωση πολύ πιο σημαντική από την περιουσία που είχε κάνει.
Λίγους μήνες αργότερα, όμως, η αξία των μετοχών του είχε μηδενιστεί. Έφτασε στο σημείο που ήθελε και λίγο καιρό μετά έμελλε να γίνει ο άνθρωπος που θα έβαζε το οριστικό τέλος στον παλιό ΔΟΛ. Αγωνίστηκε να γίνει πρόεδρος και βασικός μέτοχος του ΔΟΛ, αυτή του η επιτυχία όμως ήταν ταυτόχρονα και η καταστροφή του.
— Σας είχε ενοχλήσει η μετακίνησή σας από τη διεύθυνση της εφημερίδας «Το Βήμα» σε μια τιμητική θέση άνευ περιεχομένου;
Σαφώς, όπως είχε ειπωθεί τότε ήταν μια «κλοτσιά προς τα πάνω». Ξέρετε, ο Ψυχάρης είχε πάντοτε μια ωφελιμιστική αντίληψη για τους συνεργάτες και τους διευθυντές του. Τότε αποφάσισε να κάνει διευθυντή τον εξαιρετικό συνάδελφο Αντώνη Καρακούση επειδή ήθελε έναν άνθρωπο να συνομιλεί με τις τράπεζες, κάτι που δεν έκανα στη δική μου θητεία.
Αναλογιστείτε ότι όταν εξελέγη αρχηγός του ΠΑΣΟΚ ο Γιώργος Παπανδρέου έσπευσε να με μετακινήσει από τα «Νέα» στο «Βήμα». Ο λόγος ήταν ότι ο ίδιος θεωρούσε πως επειδή είχα καλύτερες σχέσεις με τον Γιώργο Παπανδρέου και επειδή δεν είχα συμμετοχή στο αλαζονικό πρωτοσέλιδο του «Παραιτηθείτε, κ. Πρόεδρε», αν στην κεφαλή της εφημερίδας ήμουν εγώ, δεν θα είχε απέναντί του έναν ορκισμένο αντίπαλο.
Ο Γιώργος, όμως, ποτέ δεν είχε συναλλαγές με τους εκδότες και τους διευθυντές των εφημερίδων, εν αντιθέσει με τον Ευάγγελο Βενιζέλο, που είχε εξασφαλίσει την υποστήριξή τους.
— Στο σημείο αυτό γράφετε στο βιβλίο σας και για το τηλεφώνημα στελέχους του «Βήματος» στην Άννα Διαμαντοπούλου.
Πράγματι, λίγες ημέρες μετά το πρωτοσέλιδο του «Βήματος» είχα την ευκαιρία να διαπιστώσω τον βαθμό εμπλοκής του στη διαδικασία. Τότε με είχε πάρει τηλέφωνο θορυβημένη η Άννα Διαµαντοπούλου, η οποία σκεφτόταν να θέσει κι αυτή υποψηφιότητα για την αρχηγία του ΠΑΣΟΚ. Μου είπε πως ένα διευθυντικό στέλεχος του «Βήματος», ούτε λίγο ούτε πολύ, την είχε απειλήσει ότι, αν το έκανε, ο ΔΟΛ θα την κατέστρεφε.
Όπως σημειώνω και στο βιβλίο, την άκουσα εμβρόντητος και τη διαβεβαίωσα πως ούτε ο ΔΟΛ λειτουργούσε έτσι ούτε υπήρχε τέτοια «οδηγία», ούτε φυσικά τα «Νέα» επρόκειτο ποτέ να της επιτεθούν για έναν τέτοιο λόγο. Δεν γνωρίζω αν το τηλεφώνημα έγινε µε εξουσιοδότηση Λαμπράκη ή ήταν πρωτοβουλία του στελέχους. Προσωπικά, πιστεύω το δεύτερο, δεν ταιριάζει στην εικόνα που έχω για τον Λαμπράκη.
— Ποια ήταν η πιο δύσκολη στιγμή που ζήσατε ως διευθυντής των «Νέων» και του «Βήματος»;
Όταν έκλεισε το καθημερινό «Βήμα» και έπρεπε να ανακοινώσω την απόλυση σε είκοσι ανθρώπους του συγκροτήματος.
— Τι θυμάστε περισσότερο από τον πατέρα σας, Γιάννη Καψή;
Όσον αφορά τη δημοσιογραφία, δεν θα ξεχάσω ποτέ πόσο πολύ λάτρευε τη δουλειά του. Από την πολιτική του σταδιοδρομία το γεγονός ότι, όποτε το επιθυμούσε, πήγαινε στον Πειραιά και συζητούσε με τους ψαράδες ατελείωτες ώρες. Νομίζω ότι δύσκολα σήμερα θα βρούμε κάποιον πολιτικό που να μπορεί να το κάνει.
— Υπάρχει κάτι για το οποίο έχετε μετανιώσει;
Ναι. Αν γύριζα τον χρόνο πίσω, νομίζω θα διαχειριζόμουν διαφορετικά κάποιες σχέσεις, ειδικά με ανθρώπους στον επαγγελματικό τομέα. Πίστευα εσφαλμένα ότι επειδή θεωρούσα τον εαυτό μου δίκαιο, οι άλλοι άνθρωποι θα κατανοούσαν τις υπερβολικές μου αντιδράσεις, κάτι που τελικά δεν ισχύει. Είναι πολύ χρήσιμο στις ανθρώπινες επικοινωνίες να έχεις την ικανότητα της ενσυναίσθησης. Ουσιαστικά, να μπαίνεις στη θέση του άλλου και να αντιλαμβάνεσαι τη δική του οπτική.
