Ζαν Ζενέ: "Πρόθεσή μου ήταν να ακουστεί η φωνή του εγκληματία. Το ένδοξο τραγούδι του κι όχι τα γογγυτά του."

Ζαν Ζενέ: "Πρόθεσή μου ήταν να ακουστεί η φωνή του εγκληματία. Το ένδοξο τραγούδι του κι όχι τα γογγυτά του." Facebook Twitter
"Θέλω να επαναλάβω τη στοργή που αισθάνομαι για αυτούς τους χωρίς έλεος πιτσιρικάδες."... Πορτρέτο του Ζενέ από τον Ανρί Καρτιέ Μπρεσόν, πιθανόν έξω από το Deux Magots
0

Ζαν Ζενέ: "Πρόθεσή μου ήταν να ακουστεί η φωνή του εγκληματία. Το ένδοξο τραγούδι του κι όχι τα γογγυτά του." Facebook Twitter
Mε τον γλύπτη Αλμπέρτο Τζιακομέτι

 

Αλλά κι εσείς οι ίδιοι πάνω σε τί στηρίζετε τους κανόνες της ηθικής σας;

Ανεχτείτε λοιπόν έναν ποιητή, που είναι επίσης κι εχθρός,

να σας απευθύνεται ως ποιητής και ως εχθρός.

̶ J.G.

 


«Η RADIODIFFUSION FRANÇAISE με είχε προσκαλέσει σε μία από τις εκπομπές της, την οποία ονόμαζε "Carte blanche". Αποδέχθηκα την πρόσκληση προκειμένου να μιλήσω για την παιδική εγκληματικότητα. Το κείμενο μου, το όποιο έγινε αρχικά δεκτό, στη συνέχεια απορρίφθηκε. Αντί οιουδήποτε αισθήματος περηφάνιας, αισθάνομαι μια κάποια ντροπή. Πρόθεσή μου ήταν να ακουστεί η φωνή του εγκληματία. Το ένδοξο τραγούδι του κι όχι τα γογγυτά του. Μια μάταιη αγωνία να φανώ ειλικρινής μ' εμποδίζει να το κάνω, αγωνία να φανώ όμως ειλικρινής, όχι τόσο μέσω της ακριβούς απόδοσης των γεγονότων, όσο με το να μην προδώσω μια ορισμένη τραχύτητα του τόνου, που είναι και ο μόνος ικανός να αποδώσει το συναίσθημά μου, την αλήθεια μου, το συναίσθημα και την αλήθεια των φίλων μου.


»Οι εφημερίδες έδειξαν εξαρχής να ξαφνιάζονται που ένα θέατρο τέθηκε στην υπηρεσία ενός διαρρήκτη ̶ κι ενός ομοφυλόφιλου. Μου είναι λοιπόν αδύνατο να μιλήσω σ' ένα μικρόφωνο εθνικής εμβέλειας. Επαναλαμβάνω ότι νιώθω ντροπή. Είχα ωστόσο περάσει καιρό μέσα στη νύχτα, στο όριο όμως της μέρας, και τώρα υποχωρώ μες στα σκοτάδια απ' όπου καταβάλλω τόσες προσπάθειες για να αποσπαστώ».


Σήμερα, αφού ανατέθηκε, συνέπεια δεν ξέρω κι εγώ ποιου ολέθριου λάθους, σε έναν ποιητή που υπήρξε κάποτε δικός τους να μιλήσει σε αυτό το μικρόφωνο, θέλω να επαναλάβω τη στοργή που αισθάνομαι για αυτούς τους χωρίς έλεος πιτσιρικάδες. Δεν τρέφω αυταπάτες. Μιλάω στο κενό και στο σκοτάδι, θέλω, ωστόσο, ακόμα κι αν είναι για να τ' ακούσω εγώ ο ίδιος, θέλω να βρίσω τους υβριστές.

 

 

Βιογραφικά στοιχεία
Ο ZAN ZENE (1910-1986), νόθο παιδί μιας πόρνης και ενός εργάτη, μεγάλωσε με φροντίδα από τους ανάδοχους γονείς του σε μια επαρχιακή πόλη της Γαλλίας. Καλός μαθητής στο σχολείο και φρόνιμος αλλά συνεσταλμένος, εκδηλώνει στα σχολικά του χρόνια τα πρώτα ομοφυλοφιλικά του αισθήματα, ενώ δέκα χρονών διαπράττει την πρώτη του κλοπή. Θέτει έτσι τις βάσεις της προσωπικής μυθολογίας του και εκφράζει τη βαθιά του αντικοινωνικότητα και τη σταθερή πλέον αντικανονικότητα του: Το σκάει διαδοχικά από τη θετή του οικογένεια, από τη σχολή όπου μαθαίνει την τέχνη του τυπογράφου, από το σωφρονιστήριο για ανηλίκους όπου εγκλείεται και όπου αποκρυσταλλώνονται η ομοφυλοφιλία του κι η λατρεία του για την αρρενωπότητα και τις βίαιες και εξουσιαστικές εκφάνσεις της. Κατατάσσεται στη Λεγεώνα των Ξένων και υπηρετεί στη Βόρεια Αφρική και στη Μέση Ανατολή. Μαγεύεται από τα πάθη των λαών τους και τον απλόχερο ανδρισμό τους. Επιστρέφει στο Παρίσι όπου ζει με μικροκλοπές, μεταξύ άλλων και βιβλίων, και μπαινοβγαίνει στις φυλακές. Εκεί γίνεται συγγραφέας.


Τα πρώτα του μυθιστορήματα λογοκρίνονται ως πορνογραφικά και κυκλοφορούν παράνομα. Η Παναγία των Λουλουδιών (Notre-Dame-des-Fleurs, 1943) αφηγείται τη ζωή της τραβεστί Ντιβίν και του φίλου της, τον κόσμο της νύχτας στη Μονμάρτη. Στο Θαύμα του ρόδου (Le Miracle de la rose, 1946) μιλάει για τα χρόνια του εγκλεισμού του σε αναμορφωτήρια και φυλακές ως τα δεκάξι του. Στον Καβγατζή της Βρέστης (Querelle de Brest, 1947 - γυρίστηκε ταινία από τον Ρ. Β. Φασμπίντερ το 1982) η ιστορία δια¬δραματίζεται ανάμεσα στα πρόσωπα ενός μπορντέλου στο ομιχλώδες θαλασσινό τοπίο του λιμανιού της Βρέστης. Ακολουθούν οι Κηδείες (Pompes funèbres, 1948) και το Ημερολόγιο του κλέφτη (Le Journal du voleur, 1949), που κατά τον Σαρτρ δεν είναι απλή αυτοβιο¬γραφία αλλά «μια ιερή κοσμογονία».


Ο Ζαν Κοκτώ ήταν ο πρώτος που ανακάλυψε τα έργα του Ζενέ, ακολούθησε ο Σαρτρ και στη συνέχεια έγινε το αγαπημένο παιδί της γαλλικής διανόησης. Έγραψε έργα για το θέατρο: Οι υπηρέτριες (που έχει μεταφραστεί ως Οι δούλες) – 1947, Το μπαλκόνι - 1956, Οι νέγροι - 1958, Τα παραβάν - 1961 κ.ά.), ποίηση (Ο καταδικασμένος σε θάνατο - 1942 κ.ά.), δημοσίευσε πολλά άρθρα, σκηνοθέτησε μια ταινία, το ασπρόμαυρο Ένα ερωτικό τραγούδι (Un chant d'amour, 1950). Η επίδραση του εκτείνεται σε όλα τα είδη τέχνης, στον κινηματογράφο, τη λογοτεχνία, τη φωτογραφία, το χορό, τη μουσική. Την πολιτική του στάση απέναντι στη ζωή και την κοινωνία διοχέτευσε και στην υποστήριξή του προς τους Μαύρους Πάνθηρες και το Παλαιστινιακό Κίνημα.
Συνέχισε την απρόβλεπτη και περιπετειώδη ζωή του μέχρι το θάνατό του το 1986 στο Παρίσι.

 

_____

Στοιχεία από το δελτίο των εκδ. Άγρα

Βιβλίο
0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Το ηθικό ζήτημα με τις μεταθανάτιες εκδόσεις με αφορμή το ημερολόγιο της Τζόαν Ντίντιον

Βιβλίο / Μεταθανάτιες εκδόσεις και ηθικά διλήμματα: Η Τζόαν Ντίντιον στο επίκεντρο

Σύντομα θα κυκλοφορήσει ένα βιβλίο με τις προσφάτως ανακαλυφθείσες «ψυχιατρικές» σημειώσεις της αείμνηστης συγγραφέως, προκαλώντας ερωτήματα σχετικά με τη δεοντολογία της μεταθανάτιας δημοσίευσης έργων ενός συγγραφέα χωρίς την επίσημη έγκρισή του.
THE LIFO TEAM
Στα «Μαθήματα Ζωγραφικής» του Τσαρούχη αποκαλύπτεται όλος ο ελληνικός κόσμος

Ηχητικά Άρθρα / Γιάννης Τσαρούχης: «Η ζωγραφική μου θρέφεται από τη μοναξιά και τη σιωπή»

Στα εκπληκτικά «Μαθήματα Ζωγραφικής» του Γιάννη Τσαρούχη αποκαλύπτεται όλος ο ελληνικός κόσμος, από τις μινωικές τοιχογραφίες έως τα λαϊκά δημιουργήματα του Θεόφιλου.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
George Le Nonce: «Εκτός από τα φέικ νιουζ, υπάρχει η φέικ λογοτεχνία και η φέικ ποίηση»

Ποίηση / George Le Nonce: «Εκτός από τα fake news, υπάρχει η fake λογοτεχνία και ποίηση»

Με αφορμή την έκδοση του τέταρτου ποιητικού του βιβλίου, με τίτλο «Μαντείο», ο Εξαρχειώτης ποιητής μιλά για την πορεία του, την ποίηση –queer και μη–, και για την εποχή του Web 2.0, αποφεύγοντας την boomer-ίστικη νοοτροπία.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Χατζιδάκις, Ιωάννου, Χιόνης, Βακαλόπουλος, Κοντός: 5 βιβλία τους κυκλοφορούν ξανά

Βιβλίο / Χατζιδάκις, Ιωάννου, Χιόνης, Βακαλόπουλος, Κοντός: 5 βιβλία τους κυκλοφορούν ξανά

Μια σειρά από επανεκδόσεις αλλά και νέες εκδόσεις, που αφορούν ποιητές και λογοτέχνες που έχουν φύγει από τη ζωή μάς θυμίζουν γιατί επιστρέφουμε σε αυτούς, διαπιστώνοντας ότι παραμένουν, εν πολλοίς, αναντικατάστατοι.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Η νέα μετάφραση των «Μεταμορφώσεων» είναι ένας άθλος και εκδοτικό γεγονός.

Βιβλίο / Οβίδιος: Η νέα μετάφραση των «Μεταμορφώσεων» είναι ένας άθλος και εκδοτικό γεγονός

Ο κορυφαίος μελετητής του ρωμαϊκού κόσμου Θεόδωρος Δ. Παπαγγελής ολοκλήρωσε την απόδοση στα ελληνικά των 12.000 στίχων του έργου του Οβίδιου, εκφράζοντας ταυτόχρονα τον άκρως μοντέρνο χαρακτήρα του ποιητή.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Τροχιές»: Η Samantha Harvey κέρδισε πανάξια το Booker

Βιβλίο / «Τροχιές»: Η Samantha Harvey κέρδισε πανάξια το Booker

Με θέμα την καθημερινότητα έξι αστροναυτών σε έναν διεθνή διαστημικό σταθμό, το μυθιστόρημα που κέρδισε το Booker 2024 μόλις μεταφράστηκε στα ελληνικά, είναι ένα ποίημα για τον πλανήτη Γη και μας καλεί να τον εκτιμήσουμε ξανά.
ΕΙΡΗΝΗ ΓΙΑΝΝΑΚΗ
2000 χρόνια μετά την πρώτη κυκλοφορία του, ένα βιβλίο για τους Ρωμαίους αυτοκράτορες γίνεται μπεστ-σέλερ

Βιβλίο / Ο Σουητώνιος του 69 μ.Χ. γίνεται ξανά μπεστ-σέλερ

Οι «Βίοι των Καισάρων», το εξόχως κουτσομπολίστικο βιβλίο που είχε γράψει ο Σουητώνιος για τον βίο και την πολιτεία της πρώτης σειράς των Ρωμαίων αυτοκρατόρων, κυκλοφόρησε σε νέα μετάφραση και μπήκε στη λίστα με τα ευπώλητα των Sunday Times.
THE LIFO TEAM
«Αν δεν μας αρέσουν οι ηγέτες που ψηφίζουμε, ας κατηγορήσουμε τον εαυτό μας»

Βιβλίο / «Αν δεν μας αρέσουν οι ηγέτες που ψηφίζουμε, ας κατηγορήσουμε τον εαυτό μας»

Ο «ροκ σταρ ιστορικός των ημερών», ο καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και βραβευμένος συγγραφέας Peter Frankopan, μιλά στη LIFO για τους κινδύνους που απειλούν την Ευρώπη, τη Γάζα και την άνοδο της ακροδεξιάς.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Πένθος και ανάνηψη: Ο δικός μας Σαββόπουλος

Daily / Πένθος και ανάνηψη: Ο δικός μας Σαββόπουλος

Μια εικοσαετία μετά την πρώτη έκδοση του βιβλίου, κυκλοφορεί ξανά σε αναθεωρημένη μορφή, η ενθουσιώδης, στοχαστική, λυρική μελέτη του έργου του σπουδαίου όσο και «πολωτικού» Έλληνα τραγουδοποιού από τον Δημήτρη Καράμπελα.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Ο Γιάννης και η φασολιά

Guest Editors / Ο Γιάννης και η φασολιά

Τέλη ’70, Αθήνα. Ένας νεαρός βουτάει στην ποίηση στη βιβλιοθήκη της Ελληνοαμερικανικής Ένωσης. Οι στίχοι του Γιάννη Κοντού τον αγγίζουν. Χρόνια μετά, ως συγγραφέας πια, δημιουργεί μια λογοτεχνική σχέση που κρατά δεκαετίες, ανάμεσα σε εκδοτικούς οίκους, ταβέρνες και πρωινά τηλεφωνήματα.
ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΡΑΠΤΟΠΟΥΛΟΣ
Ευκλείδης Τσακαλώτος: Οφείλουμε να είμαστε πιο ριζοσπάστες και ταυτόχρονα πιο ρεαλιστές, ακόμα κι αν αυτό ακούγεται σαν τετραγωνισμός του κύκλου!

Βιβλίο / Ευκλείδης Τσακαλώτος: «Οφείλουμε να είμαστε πιο ριζοσπάστες και ταυτόχρονα πιο ρεαλιστές στην αριστερά»

Μια πολιτική κουβέντα «εφ’ όλης της ύλης» με τον βουλευτή της Νέας Αριστεράς, πανεπιστημιακό και πρώην υπουργό Οικονομικών στο στούντιο της LiFO με αφορμή το «Μανιφέστο για μια βιώσιμη κοινωνία», το τρίτο του συγγραφικό πόνημα τα τελευταία χρόνια.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Έχει πέσει στα χέρια σας καμπίσιο κόμικ;

Βιβλίο / Έχει πέσει στα χέρια σας καμπίσιο κόμικ;

Όταν υπάρχει θέληση, πείσμα και μεράκι, η περιφέρεια «τα σπάει». Ο Μέλανδρος Γκανάς, «ψυχή» των Εκδόσεων του Κάμπου, μιλά για το σπιρτόζικο εκδοτικό πολυ-εγχείρημα από τη Λάρισα που αγαπά τα κόμικς και ό,τι σχετίζεται με αυτά, με αφορμή την επέτειο των 15 χρόνων τους.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Λουίς Μπουνιουέλ: Οι κόντρες με τον Νταλί, η αγάπη για τον Λόρκα, η λατρεία για το σινεμά

Βιβλίο / Λουίς Μπουνιουέλ: Οι κόντρες με τον Νταλί, η αγάπη για τον Λόρκα, η λατρεία για το σινεμά

Οι συμπάθειες και οι αντιπάθειες, ο ερωτικός πόθος που διαπερνούσε κάθε του κίνηση, μια ζωή συνώνυμη με τις μεγάλες αλλαγές του 20ού αιώνα και μια συνταγή για σωστό ντράι Μαρτίνι αποτυπώνονται στην αξεπέραστη αυτοβιογραφία του Λουίς Μπουνιούελ, «Η τελευταία μου πνοή», που κυκλοφορεί σε νέα έκδοση.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ