Πηγή, θα πιω από το νερό σου
Ο Amadou Diallo, ένα βήμα πριν το πανεπιστήμιο του Sciences-Po αλλά μπλοκαρισμένος στην Ελλάδα
Fabien Perrier
Ανταποκριτής της Libération στην Αθήνα — 11.07.2020
*
Ο Amadou Diallo είναι ένας νεαρός που αιτείται ασύλου, έχοντας φτάσει ως ασυνόδευτος ανήλικος στο νησί της Λέσβου. Χάρη στην αποφασιστικότητά του, έγινε δεκτός στο παρισινό ινστιτούτο. Αλλά σε μια ολοένα και λιγότερο φιλόξενη Ευρώπη, είναι μπλοκαρισμένος στην Ελλάδα, περιμένοντας μια απόφαση από τις υπερφορτωμένες υπηρεσίες ασύλου.
"Ανησυχώ πολύ. Αναρωτιέμαι αν θα μπορέσω να συνεχίσω τις σπουδές μου", εξηγεί ο Amadou Diallo, ένας εικοσάχρονος νεαρός από την Γουινέα. Τον δέχτηκαν στο Ινστιτούτο Πολιτικών Επιστημών του Παρισιού (Science-Po), αλλά για την ώρα περιμένει να του δοθεί άσυλο στην Ελλάδα. Για να πάει στη Γαλλία, δεν διαθέτει τα απαραίτητα χαρτιά. Οι ελληνικές αρχές τού έχουν ήδη αρνηθεί δύο φορές το καθεστώς του πρόσφυγα. Τώρα κινδυνεύει να τον πάνε πίσω στη χώρα καταγωγής του. Την Τετάρτη, έπρεπε να είχε κληθεί σε ακρόαση από το Εφετείο Αθηνών, η τελευταία προσφυγή που δικαιούται. Ωστόσο, η ακρόαση αναβλήθηκε για τις 23 Σεπτεμβρίου, όταν θα έχουν ήδη αρχίσει προ πολλού τα μαθήματα στη σχολή των ονείρων του. Για τον νεαρό Amadou Diallo, όλα είναι πολύ μπερδεμένα. "Έχω χάσει κάθε πίστη", αναστενάζει, και προσθέτει: "Είδα μια πόρτα να ανοίγει, αλλά δεν μου δίνουν τα κλειδιά για να μπω σε έναν νέο κόσμο."
Ωστόσο, μία ακλόνητη αποφασιστικότητα ήταν αυτή που τον οδήγησε σε όλο το ταξίδι του. Σε ηλικία 9 ετών, ο Amadou έχασε τον πατέρα του στη διάρκεια διαδηλώσεων της πολιτικής αντιπολίτευσης στις οποίες συμμετείχε. Η μητέρα του πέθανε τρία χρόνια αργότερα. Τότε τον αναλαμβάνει η "μητριά" του, η δεύτερη σύζυγος του πατέρα του, που κάθε τόσο ξεσπάει την οργή της πάνω του. Ο Amadou Diallo περνάει τρία μαύρα χρόνια για τα οποία δεν θέλει να πολυμιλάει. Λέει μόνο: "Κανείς δεν θέλει να φύγει από τη χώρα του. Είπα την ιστορία μου στις ελληνικές υπηρεσίες ασύλου. Τους παρουσίασα όλα τα στοιχεία που αποδεικνύουν ότι ήμουν κυνηγημένος, και ότι κινδύνευα στη χώρα μου, επειδή ανήκω στη μειονότητα των Peuls (ή Fula -σ.σ.]."
Για να ξεφύγει από τις ωμότητες που υπέστη, ξεκινάει για την Τουρκία, επιβιβάζεται σε μια πρόχειρη σχεδία με κατεύθυνση την Ελλάδα και φτάνει στο νησί της Λέσβου. Στα 16 του, ο Amadou Diallo βρίσκεται μόνος του, σε αυτή τη μικρή άκρη της Ευρώπης. Είναι "ασυνόδευτος ανήλικος", όπως ορίζει η επίσημη διοικητική κατάταξη. Στην Ελλάδα, τα επίσημα στατιστικά στοιχεία κάνουν λόγο για 5.000 νέους κάτω των 18 ετών, χωρίς τους γονείς τους, τους οποίους αναλαμβάνουν δομές υποδοχής ή το κράτος. Αλλά σύμφωνα με διάφορες πηγές, υπάρχουν άλλοι 3.000 περίπου νέοι μόνοι στη χώρα, που έχουν αφεθεί στην τύχη τους όσον αφορά την επιβίωσή τους. Οι ιστορίες τους είναι παρόμοιες: προσπαθούν να ξεφύγουν από τον πόλεμο, τις διώξεις ή τη δυστυχία. 'Εχουν κοιμηθεί τη νύχτα στους δρόμους, τους έχουν λήστεψει, υποβλήθηκαν συχνά σε καταναγκαστική εργασία, ακόμη και σε σεξουαλική εκμετάλλευση. Γι' αυτούς, η Ελλάδα είναι η πύλη για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Εδώ είναι καταγεγραμμένοι, αναμένοντας μία απόφαση επί της αίτησης ασύλου τους. Ωστόσο, είναι τόσο μεγάλος ο αριθμός των αιτήσεων που οι υπηρεσίες ασύλου δεν καταφέρνουν να διαχειριστούν όλους τους φακέλους. Περισσότεροι από 121.000 αιτούντες άσυλο και πρόσφυγες ζουν στη χώρα, προκαλώντας τη δυσαρέσκεια ενός όλο και μεγαλύτερου μέρους του πληθυσμού.
'Ετσι, από τη μέρα που ανήλθε στην εξουσία, στις 7 Ιουλίου 2019, η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας (συντηρητική δεξιά) ακολουθεί μία σκληρότερη μεταναστευτική πολιτική. Την 1η Ιανουαρίου 2020, ψήφισε μάλιστα και έναν "νόμο περί Διεθνούς Προστασίας", ο οποίος έχει εξοργίσει τις ΜΚΟ. Παραβιάζει το δικαίωμα ασύλου και καθιστά σχεδόν αδύνατη την απόκτηση μιας διεθνούς προστασίας, εκτιμούν η Oxfam και το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες σε μία έκθεση που δημοσιεύθηκε στις αρχές Ιουλίου. Η Άννα-Μαρία Κουντούρη, δικηγόρος της οργάνωσης Home Project, η οποία είναι στο πλευρό του Amadou Diallo, εξηγεί: "Από δω και στο εξής, ατομικές καταστάσεις όπως οι πολιτικές διώξεις, ο σεξουαλικός προσανατολισμός, ή το να ανήκεις σε εθνική μειονότητα, δεν λαμβάνονται πλέον υπόψη. Ωστόσο, αυτά τα κριτήρια εμπίπτουν στο δικαίωμα ασύλου. Στην πραγματικότητα, οι υπηρεσίες δεν λαμβάνουν τώρα υπόψη παρά μόνο ομάδες ατόμων". Ο Amadou, όμως, δεν προέρχεται από εμπόλεμη χώρα, αλλά από τη Γουινέα. Για την δικηγόρο, η εθνότητά του αγνοήθηκε, όπως και το γεγονός ότι είναι ορφανός, ότι ο πατέρας του καταδιώχτηκε πολιτικά ή ακόμη και ότι έχει υποστεί ωμότητες.
Θα καταφέρει λοιπόν να πάρει το απαραίτητο πράσινο φως ώστε να φτάσει μέχρι τη rue Saint-Guillaume; Αυτός που έκανε τα πάντα για να συνεχίσει τις σπουδές του στο γαλλικό λύκειο της Αθήνας, καθώς δούλευε το καλοκαίρι για να τις πληρώσει, παραθέτει τα άρθρα της Οικουμενικής Διακήρυξης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της σύμβασης της Γενεύης για τους πρόσφυγες, για να υπερασπιστεί τη θέση του και καταλήγει: "Αν υπάρχει δικαιοσύνη, πρέπει να με ωφελήσει". Οι δάσκαλοι και οι φίλοι του μιλούν ομόφωνα για έναν "ζωντανό και έξυπνο μαθητή", "για ένα παιδί ενωτικό" ... Η Marie Husson, που ήταν η καθηγήτρια ιστορίας του στο γαλλικό λυκείο βεβαιώνει πως "η Γαλλία κινδυνεύει να χάσει κάποιον που μπορεί να της προσφέρει πολλά." Αλλά προς το παρόν, στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής μεταναστευτικής πολιτικής, ο φάκελος είναι στην ευθύνη της Ελλάδας." Τα πάντα γίνονται για να αναγκάζονται όλο και περισσότεροι μετανάστες να επιστρέψουν στη χώρα καταγωγής τους", καταλήγει η Άννα-Μαρία Κουντούρη.
Fabien Perrier
Μτφ. Σ.Σ.
