Και ο Λόγος έγινε σάρκα
Agustín García Calvo
lundimatin#268, 21 Δεκεμβρίου 2020
*
Κάθε φορά που αυτό επαναλαμβάνεται, από χρόνο σε χρόνο, από αιώνα σε αιώνα ("αυτό", δηλαδή αυτές οι λέξεις και το γεγονός το οποίο μαρτυρούν) το θαύμα αυτού του mysterium simplicitatis, που αντηχεί εκ νέου και συντελείται εσαεί, όλο και μεγαλώνει το θαύμα της μη κατανόησής του. "Το Φως λάμπει στο σκοτάδι και το σκοτάδι δεν το κατανόησε", και συνεχίζει να μην το κατανοεί. Μήπως αυτός είναι ο λόγος που ο Ιωάννης μελέτησε με πάθος το βιβλίο του Ηράκλειτου του Σκοτεινού, στο οποίο μιλούσε η κοινή λογική, και εφάρμοσε τις ρήσεις του στην περίπτωση του Μεσσία της Ιουδαίας, και που επίσης, για να τις εκφράσει καλύτερα, διχάστηκε στον έναν Ιωάννη που ήρθε πριν τον θάνατο, δίνοντας όνομα στη Ζωή, και σ' εκείνον που ήρθε μετά, διακηρύσσοντας τον λόγο; Γι' αυτό ο κόσμος άφησε να επαναλαμβάνονται αυτοί οι τύποι της λογικής της καθαρής αντίφασης ανά των αιώνων μέσα από ύμνους και ψαλμωδίες ("- Και ο Λόγος έγινε σάρκα. - Και κατοίκησε ανάμεσά μας") από χιλιάδες και χιλιάδες αναλφάβητους ανθρώπους, αγρότες της απέραντης Ρωσίας που κρατούν χρωματιστά κεριά ανάμεσα στα κρυοπαγήματα των δακτύλων τους, μικροι Αντιγιέζοι μαύροι που ψελλίζουν εν χορώ μέσα στα λευκά τους άμφια, όλοι τους μη δυνάμενοι να καταλάβουν αυτό που απαγγέλουν, αλλά χωρίς τουλάχιστον και να πιστεύουν ότι το καταλαβαίνουν, επαναλαμβάνοντας πιστά από μνήμης ή, όπως λένε, αποστηθίζοντας; Ο καλύτερος όμως τρόπος για να μην το καταλαβαίνουν είναι να πιστεύουν ότι το έχουν καταλάβει, με άλλα λόγια, να πιστέψουν σε μία ιδέα. Έτσι, στην αρχή, χρειάστηκε να μετατρέψουν σε μια ιστορική φιγούρα (λίγη σημασία έχει αν τον ονόμασαν ραββί, γιο του ξυλουργού ή ζωντανό θεό) κάποιον που δεν ήταν κανένας για να μπορεί να είναι οποιοσδήποτε· και έγινε ένα πρόσωπο της Θλιμμένης Ιστορίας, αν και χρειάστηκε να γίνει το Πρόσωπο που θα διαιρέσει την Ιστορία στα δύο, στην προ Χριστού και μετά Χριστού, με μία χρονολογία που αναγκάστηκαν να μάθουν και να σεβαστούν όλοι οι λαοί του Πλανήτη, υποταγμένοι σε ένα ενιαίο Κυρίαρχο Πολιτισμό. Αλλά τι αιματηρή εξαπάτηση, τι σκοτεινή ψευδαίσθηση! Δεν αντιλαμβάνονται ότι κάθε φορά που γεννιέται ένα παιδί, οποιοδήποτε παιδί, συντελείται αυτό το θαύμα "και ο Λόγος γίνεται σάρκα"; Κάθε παιδί φέρνει τη λογική στον κόσμο και έρχεται να την πει, και καθώς εισέρχεται στον κόσμο, αντιμέτωπος με την κακή ιδέα των γονιών του και ολόκληρης της Κοινωνίας, προσπαθεί να την πει, να την ψελλίσει. Αυτό, το παιδί το κάνει επειδή δεν είναι κανένας, κανένας καθορισμένος, αλλά οποιοσδήποτε· γιατί η γλώσσα δεν είναι δική του, ούτε κανενός έθνους, και χάρη σε αυτό, και μέσα απ' αυτό, είναι η ίδια η γλώσσα που προσπαθεί να μιλήσει, γιατί είναι το μόνο που ξέρει να την μιλά. Αλλά η Ιστορία είναι έτσι φτιαγμένη που ο Άρχοντας της Κακής Ιδέας πρέπει να σκοτώσει ξανά και ξανά το παιδί που γεννιέται, για να τον κάνει ένα καλά συγκροτημένο Πρόσωπο, εντός του οποίου η κοινή λογική δεν θα μιλήσει ποτέ ξανά, πάρα μόνο ο ειδικός λόγος υπαρξής του, που σημασία έχει μόνο για Αυτόν τον ίδιον και για τον Θεό. Και έτσι, με την ισχύ του λάθους και το ψεύδους, και παρότι ο Λόγος συνεχίζει να γίνεται σάρκα, είναι σαν να μην συνέβη τίποτα· και μπορούμε να φτάσουμε, στον παροξυσμό της προόδου, στην σχεδόν τέλεια παραμόρφωση όπου τα πράγματα πηγαίνουν ανάποδα και όπου η σάρκα γίνεται... όχι "λόγος", επειδή ο λόγος συνεπάγεται δράση (όχι ακριβώς ο λόγος της γραμματικής της γλώσσας της ενορίας, ο οποίος είναι μόνο μια ιδιωματική μορφή σαν οποιαδήποτε άλλη της ενεργούς ομιλίας, ωστόσο πιο επιτυχημένη), ο λόγος που κινείται και που δρα, αυτός που, λέγοντας, κάνει· συγχρόνως όμως φτάνουμε στο σημείο η σάρκα να γίνεται ιδέα, αφαίρεση και αριθμός, μάταιη και ισχυρή ψυχή· και η υπέρτατη και ισχυρή Ιδέα είναι το Χρήμα, η βασιλεία του αφηρημένου και της Ιδέας με τους Αριθμούς της πάνω στη φτωχή σάρκα, την οποία προσβάλλουμε από το γεγονός και μόνο ότι την ονομάζουμε σάρκα και την καταντάμε σάρκα του κρεοπωλείου, που ούτε ζει ούτε αισθάνεται ούτε επιθυμεί τίποτα εκτός από το να υπηρετεί την Ιδέα που είναι ο θάνατός της, την Ψυχή, με άλλα λόγια το Κράτος και το Κεφάλαιο. Και όμως, εν μέσω όλων αυτών, συνεχίζουν ακούραστα να γεννιούνται παιδιά, οποιαδήποτε παιδιά που φέρνουν στον κόσμο την κοινή λογική, και ο Λόγος γίνεται σάρκα ξανά και ξανά και ζει ανάμεσά μας και μέσα μας. Αδελφοί: σε αυτούς τους νέους εορτασμούς της Γέννησης, οι πιστοί, φυσικά, δεν θα μπορούν να κατανοήσουν τίποτα: η πίστη τους τους εμποδίζει, κάτι που δεν είναι τίποτα άλλο από την Ιδέα που τους εξουσιάζει και τους ωθεί να αγοράζουν και να πωλούν πάμφωτη πλαστική σάρκα στα Μεγάλα Καταστήματα. Αχ, αν τουλάχιστον οι μη πιστοί, ή όσοι νομίζουν ότι δεν είναι, μπορούσαν να σωπάσουν λίγο και να αφεθούν στο να καταλάβουν τι λένε αυτές οι λέξεις που αντηχούν...
Agustín García Calvo
* Ο Agustín García Calvo (1926 - 2012) είναι ένας διακεκριμένος ισπανός ποιητής, γλωσσολόγος, θεατρικός συγγραφές και φιλόσοφος.
* Το κείμενο αυτό δημοσιεύθηκε αρχικά στις 24 Δεκεμβρίου 1988 στην ισπανική εφημερίδα Diario 16, και στη συνέχεια συμπεριλήφθη στη συλλογή Hablando de lo que habla. Estudios de lenguaje, Εθνικό Βραβείο Δοκιμίου, Lucina, 1990.
Μτφ. Σ.Σ.
