ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΤΩΡΑ

Οι παλιές Τζιτζιφιές εξακολουθούν να ζουν στην «Κακαβιά»

Η Κακαβιά στις Τζιτζιφιές Facebook Twitter
Μπορεί οι παλιές Τζιτζιφιές να ανήκουν στην ιστορία, αλλά κομμάτι της ψυχής τους βρίσκεται σε αυτή την ταβέρνα. Φωτο: Πάρις Ταβιτιάν/LiFO
0

Πολλές φορές σκέφτομαι πως είναι λίγο γραφικό να ασχολούμαστε με τα παλιά και να αναμοχλεύουμε την ιστορία κάθε τόπου ή κάθε μαγαζιού, λες και το σήμερα μάς είναι δύσπεπτο και ψάχνουμε στο παρελθόν να βρούμε εκείνα που μας ανοίγουν την όρεξη. Από την άλλη, το φαγητό είναι άμεσα συνδεδεμένο με την κουλτούρα, τη βαθιά φιλοσοφία και την ψυχή τόσο μιας περιοχής όσο και των ανθρώπων που την επέλεξαν για τόπο κατοικίας τους.

Έτσι, συνεχίζω να κάθομαι στα τραπέζια και να προσπαθώ να μάθω όσο περισσότερα μπορώ για το μαγαζί που έχω επισκεφτεί, πριν καν μπω στη διαδικασία να διαβάσω το μενού του.

Τις Τζιτζιφιές δεν τις ήξερα καθόλου. Νότια αυτές, βόρεια εγώ, δεν είχε τύχει να αναπτύξω καμιά σοβαρή σχέση μαζί τους. Εξάλλου, οι Τζιτζιφιές του σήμερα δεν έχουν καμιά σχέση με το παρελθόν τους.

Στις αρχές του προηγούμενου αιώνα το Παλαιό Φάληρο ήταν ένας από τους περιζήτητους παραθεριστικούς οικισμούς. Οι Τζιτζιφιές, που το όνομά τους το πήραν από το ομώνυμο δέντρο με τους βρώσιμους καρπούς και το απαλό άρωμα, ήταν ένας παραλιακός οικισμός. Θάλασσα, αμμουδιά, ταβέρνες και καφενεία της εποχής. Από τότε υπήρχαν στην περιοχή ψαροταβέρνες, καθώς πολλοί είχαν καΐκια και το ψάρι τότε ήταν άφθονο.

Από το 1919 η περιοχή άρχισε να αλλάζει με το κύμα των προσφύγων από την Ανατολή, που έφτασε στο αποκορύφωμά του το 1922. Οι ξεριζωμένοι, γύρω στους 20.000, με τους πιο πολλούς να έχουν καταγωγή από τον Πόντο, προσπαθούσαν να φτιάξουν τη ζωή τους, αρχικά σε παραπήγματα και έπειτα σε μικρά σπιτάκια που υπάρχουν ακόμη σε όλη την Καλλιθέα και αξίζει κάποιος να τα επισκεφτεί.

Εννοείται πως πρέπει να δοκιμάσεις το ψητό καλαμάρι ή τα τραγανά και πεντανόστιμα τηγανητά καλαμαράκια και οπωσδήποτε πρέπει να βάλεις στο κέντρο του τραπεζιού μια γενναία μερίδα καραβιδόψιχας και ένα βαθύ πιάτο με μύδια αχνιστά.

Εκτός από σπιτάκια χαμηλά, αμμουδιά και στενά δρομάκια όπου έπαιζαν παιδιά, οι Τζιτζιφιές είχαν πολλά μαγαζιά στα οποία εμφανίζονταν τα μεγαλύτερα ονόματα του λαϊκού και ρεμπέτικου τραγουδιού, όπως ο Παπαϊωάννου, ο Τσιτσάνης, ο Βαμβακάρης, η Μπέλλου, ο Ροβερτάκης, ο Περιστέρης και άλλοι πολλοί. Δεν υπήρχε ξενύχτης που να μην είχε περάσει από εκεί. Ο Καλαματιανός, το Φαληρικόν, το Χρυσό Βαρέλι, η Αθηναία, ήταν κάποια από τα μαγαζιά στα οποία όλη η «καλή» Αθήνα ξέσπαγε τα ντέρτια της και γλένταγε τις στιγμές της.

Και ενώ όλα θα μπορούσαν να είχαν συνεχίσει όμορφα, εμφανίστηκε η παραλιακή οδός στις αρχές του 1970, μπαζώθηκε η παραλία και το εξοχικό αγαπημένο μέρος άρχισε να χάνει την αίγλη του.

Η Κακαβιά στις Τζιτζιφιές Facebook Twitter
O Θοδωρής έχει τον τρόπο να τηγανίζει έτσι ώστε το ψάρι να φτάνει αλάδωτο στο πιάτο. Φωτο: Πάρις Ταβιτιάν/LiFO

Βέβαια, μέχρι το 2004 παρέμεινε στην περιοχή ο ιππόδρομος και ο κόσμος του. Όχι πως τον αγαπούσαν οι κάτοικοι. Πενήντα χρόνια προσπαθούσαν να απαλλαγούν από αυτόν. Έφερνε, όμως, κόσμο στα μαγαζιά που είχαν απομείνει.

Τον ίδιο κόσμο φέρνουν σήμερα τα μεγαθήρια που έχουν χτιστεί ολόγυρα, π.χ. το Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, το Ωνάσειο και οι πολλές ναυτιλιακές.

Σε αυτό το μέρος άνοιξε το 1968 μια μικρή ταβέρνα ο Νίκος Αγγελόπουλος με τη σύζυγό του Αργυρώ. Ο Νίκος είχε μεγαλώσει στα προσφυγικά, ο πατέρας του ήταν ανάμεσα σε εκείνους που είχαν έρθει από τη Σμύρνη το 1922. Η Αργυρώ έμενε κι εκείνη στην περιοχή με την οικογένειά της και ο πατέρας της, ο Θόδωρος, ήταν ένας από τους πιο παλιούς και καλούς ψαράδες της περιοχής. Εκείνος ήταν που πρότεινε στον Νίκο να ανοίξει το μαγαζί και εκείνος του έφερνε καθημερινά την ψαριά του.

Έτσι κι έγινε. Μη φανταστείς κανένα μεγάλο μαγαζί. Μια απλή ταβέρνα της γειτονιάς που είχε το πλεονέκτημα να μαγειρεύει στην κουζίνα της η Αργυρώ. Γιατί η Αργυρώ ήταν εκείνη που φρόντιζε τα πάντα.

Μπορεί ο σοφός και εξαιρετικά μορφωμένος για την εποχή του Θόδωρος να έπιανε καλά ψάρια και μπορεί ο Νίκος να το είχε με το λέγειν και να ήξερε να κουμαντάρει τη σάλα, αλλά χωρίς την Αργυρώ δεν θα γινόταν τίποτα. Όλα περνούσαν από τα χέρια της και όλα μαγειρεύονταν από εκείνη. Νόστιμοι μεζέδες, ψητά και τηγανητά θαλασσινά, φρέσκα ψάρια και όστρακα.

Η Κακαβιά στις Τζιτζιφιές Facebook Twitter
Παίρνει τα μπαρμπούνια και τις κουτσομούρες του από τον Άκη, τον Διχτυάρη στη Γλυφάδα και τα άλλα παραγαδιάρικα. Φωτο: Πάρις Ταβιτιάν/LiFO

Γρήγορα μαθεύτηκε το ταλέντο της Αργυρώς και τα τραπεζάκια στην ταβέρνα δεν έμεναν ποτέ άδεια. Μάλιστα, όταν γέμιζαν οι καρέκλες, έπιαναν και καθόντουσαν πάνω σε τελάρα. Σε αυτή την ταβέρνα πήγα πρώτη φορά πριν από κάποια χρόνια. Δεν υπήρχε τίποτα γυαλιστερό, εντυπωσιακό ή φλύαρο. Θυμάμαι ότι ήταν αρχή του χειμώνα, ήμασταν βιαστικοί και είχαμε επιθυμήσει κακαβιά. Δεν είχαμε παραγγείλει τίποτε άλλο. Ήρθε η σούπα και μόνο το άρωμά της ήταν αρκετό για να μας ζεστάνει και να μας γαληνέψει.

Βέβαια, η Αργυρώ και ο Νίκος δεν ζουν πια. Το 1998 έφυγε ο Νίκος και δέκα χρόνια μετά εκείνη. Πριν φύγει, όμως, έμεινε για μια δεκαετία στην κουζίνα μαζί με τον μικρότερο γιο της Θοδωρή. Μπορεί και τα τρία παιδιά του ζευγαριού να είχαν μεγαλώσει στην κουζίνα και να ήξεραν την ταβέρνα καλά, αλλά ο Θοδωρής κατέληξε να μάθει όλα τα μυστικά της από τη μάνα.

Έτσι, έμαθε ποια ψάρια να ρίχνει στην κατσαρόλα για να έχει τον ζωμό της κακαβιάς και ποια να προσθέτει για το ξεψάχνισμα. Πώς να κάνει αέρινο το τηγάνι του και απαλή σαν κρέμα την ταραμοσαλάτα του. Επίσης, έμαθε να βράζει τα λαχανικά με τον πιο σωστό τρόπο έτσι ώστε να παραμένουν ζωντανά, τραγανά και με όλη τη γεύση τους.

Η Κακαβιά στις Τζιτζιφιές Facebook Twitter
Ήρθε η σούπα και μόνο το άρωμά της ήταν αρκετό για να μας ζεστάνει και να μας γαληνέψει. Φωτο: Πάρις Ταβιτιάν/LiFO
Η Κακαβιά στις Τζιτζιφιές Facebook Twitter
Στην Κακαβιά θα ξεκινήσεις με έναν ωραίο γαύρο μαρινάτο. Φωτο: Πάρις Ταβιτιάν/LiFO

Σήμερα όλα περνάνε από τα χέρια του. Σηκώνεται από το πρωί, παίρνει τα μπαρμπούνια και τις κουτσομούρες του από τον Άκη, τον Διχτυάρη στη Γλυφάδα και τα άλλα παραγαδιάρικα, σφυρίδες, τσιπούρες, φαγκριά, συναγρίδες από άλλους ψαράδες που γυρνάνε στον Αργοσαρωνικό και όχι μόνο. Τα λαχανικά, πάλι, είναι από γνωστό του κτήμα.

Δεν αφήνει τίποτα στην τύχη. Μπαίνει στην κουζίνα, ρίχνει στο καζάνι τα πετρόψαρα και παίρνει τους χυμούς τους για τη σούπα. Στην κακαβιά προσθέτει μόνο τα απαραίτητα λαχανικά, μπακαλιάρο και σφυρίδα. Μόλις ετοιμαστεί η σούπα, συνεχίζει με τα υπόλοιπα.

Το μαγαζί έχει πελατεία απ’ όλη την Αθήνα. Εδώ και ενάμιση χρόνο έχει αλλάξει πόστο και βρίσκεται έναν δρόμο πιο πάνω από την παλιά ταβέρνα. Μπορεί τώρα η σάλα του να είναι πιο περιποιημένη και τα καθίσματα πιο κλασάτα, αλλά η κουζίνα έχει μείνει απείραχτη. Το ίδιο και το μενού.

Η Κακαβιά στις Τζιτζιφιές Facebook Twitter
Εννοείται πως πρέπει να δοκιμάσεις τα τραγανά και πεντανόστιμα τηγανητά καλαμαράκια. Φωτο: Πάρις Ταβιτιάν/LiFO
Η Κακαβιά στις Τζιτζιφιές Facebook Twitter
Ό,τι κι αν πάρεις, θα σε ευχαριστήσει. Φωτο: Πάρις Ταβιτιάν/LiFO

Στην Κακαβιά θα ξεκινήσεις με έναν ωραίο γαύρο μαρινάτο, μια βελούδινη φάβα και μια άψογα εκτελεσμένη ταραμοσαλάτα και θα συνεχίσεις με την κακαβιά σου. Είναι σίγουρο ότι δεν θα μπορέσεις να φας όλη τη μερίδα, αν θες να συνεχίσεις και με άλλα θαλασσινά, γι’ αυτό και θα σου προτείνουν να μοιραστείς τη σούπα σου με κάποιον άλλον. Θα σου φέρουν, μάλιστα, τη μερίδα σε δυο βαθιά πιάτα για να μπορέσετε να την απολαύσετε ανενόχλητοι.

Στη συνέχεια, ό,τι κι αν πάρεις, θα σε ευχαριστήσει. Μη φοβηθείς το τηγάνι, ο Θοδωρής έχει τον τρόπο να τηγανίζει έτσι ώστε το ψάρι να φτάνει αλάδωτο στο πιάτο. Εννοείται πως πρέπει να δοκιμάσεις το ψητό καλαμάρι ή τα τραγανά και πεντανόστιμα τηγανητά καλαμαράκια και οπωσδήποτε πρέπει να βάλεις στο κέντρο του τραπεζιού μια γενναία μερίδα καραβιδόψιχας και ένα βαθύ πιάτο με μύδια αχνιστά.

Κλέψε δυο ώρες ένα μεσημέρι και κατηφόρισε στις Τζιτζιφιές. Πιάσε ένα τραπέζι ακρούλα, βάλε ένα καλό λευκό κρασί μπροστά σου, αντάλλαξε δυο κουβέντες με τον Μάκη που βρίσκεται στη σάλα ή τον Νικόλα, ανιψιό του Θοδωρή που έχει κι αυτός μεγαλώσει μέσα στο μαγαζί, και άσε τον Θοδωρή να μαγειρέψει για χάρη σου.

Μπορεί οι παλιές Τζιτζιφιές να ανήκουν στην ιστορία, αλλά κομμάτι της ψυχής τους βρίσκεται σε αυτή την ταβέρνα. Κάτι από παλιά που κατάφερε να κρατήσει αναλλοίωτο τον εαυτό του.

Η Κακαβιά στις Τζιτζιφιές Facebook Twitter
Ο Μάκης, ο Νικόλας και ο Θοδωρής. Φωτο: Πάρις Ταβιτιάν/LiFO

Κακαβιά, Σωκράτους 231 & Ταγματάρχου Πλέσσα, 210 9411002

Γεύση
0

ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΤΩΡΑ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Θεόδωρος και Ελένη: Η ψαροταβέρνα που κάνει τους Αθηναίους να οδηγήσουν μέχρι τα Λεγραινά

Γεύση / Θεόδωρος και Ελένη: Η ψαροταβέρνα που κάνει τους Αθηναίους να οδηγήσουν μέχρι τα Λεγραινά

Έχει συνδέσει το όνομά της με τα αχνιστά μύδια, με μια σαλάτα «ποικιλία», με τις γαρίδες που σερβίρονται σε διάφορες βερσιόν. Από τη δεκαετία του ’80 μια οικογενειακή ταβέρνα που διαχειρίζεται απλά την καλή πρώτη ύλη της έχει καταφέρει να γίνει γνωστή σε όλη την Αττική, και ας μην έχει θέα τη θάλασσα.
ΖΩΗ ΠΑΡΑΣΙΔΗ
Στην ψαροταβέρνα του Ηλία στο Χατζηκυριάκειο

Γεύση / Στην ψαροταβέρνα του Ηλία στο Χατζηκυριάκειο

Το Χατζηκυριάκειο, με τις κατηφόρες που οδηγούν στη θάλασσα, τα καφενεία με τις ψάθινες καρέκλες, τα τηγάνια στα οποία τσιτσιρίζουν φρέσκα ψάρια, τα στενά όπου παίζουν ακόμη παιδιά και την ψαροταβέρνα του Ηλία είναι ένα φιλόξενο στέκι για όσους αγαπούν τις καθαρές, σπιτικές γεύσεις.
ΔΩΡΑ ΜΑΣΤΟΡΑ
Λινού Σουμπάσης & ΣΙΑ

Γεύση / Έτσι τρώμε τώρα στην Αθήνα!

Για τη μόδα και τις τάσεις της σίγουρα θα έχετε ακούσει πολλούς να λένε ότι δεν τους αφορούν, και να το εννοούν. Συμβαίνει όμως το ίδιο με το φαγητό; Μάλλον όχι. Αυτές είναι οι 23 τάσεις που ορίζουν τώρα το πώς τρώμε στην Αθήνα (και όχι μόνο), και μας αρέσουν.
ΖΩΗ ΠΑΡΑΣΙΔΗ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Συνταγές με κουνουπίδι

Γεύση / Συνταγές με κουνουπίδι, με ένα από τα «δώρα» της χειμωνιάτικης κουζίνας

Ο σεφ Άγγελος Μπακόπουλος μοιράζεται ιδέες που έχουν το κουνουπίδι για πρωταγωνιστή, πιάτα που μπορούν να σταθούν τόσο στο καθημερινό όσο και σε ένα κυριακάτικο τραπέζι με φίλους.
ΝΙΚΗ ΜΗΤΑΡΕΑ
Μουσουρλού μου η γλυκιά σου κουζίνα ανάβει φωτιές!

Γεύση / Ένα νέο γαστροκαφενείο στον Βύρωνα σερβίρει τη μικρασιατική παράδοση

Στη Μουσουρλού για τραγανά μύδια Κωνσταντινουπόλεως, τηγανητές πατάτες με κιμά και κασέρι, τυροκαυτερή «χτυπητή», κεμπάπ και ένα πιάτο εμπνευσμένο από τα παλιά Λαδάδικα της δεκαετίας του ’70.
ΝΙΚΗ ΜΗΤΑΡΕΑ
Η τιμή του κρασιού και οι παράγοντες που την επηρεάζουν

Γεύση / Γιατί έχει ακριβύνει τόσο το κρασί;

Πόσο μπορεί να αντέξει στις αυξήσεις το πορτοφόλι του Έλληνα καταναλωτή; Αν πρόκειται για είδη πρώτης ανάγκης, δυστυχώς είμαστε δέσμιοι του «νόμου της αγοράς»· το κρασί όμως είναι προϊόν απόλαυσης, όχι πρώτης ανάγκης.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΟΥΜΑΝΗΣ
Συνταγές με φιστίκι

Γεύση / Ευέλικτο, πλούσιο και τραγανό, το φιστίκι Αιγίνης πρωταγωνιστεί σε αυτές τις έξι αλμυρές και γλυκές συνταγές

Τα αδέλφια Δημήτρης και Θανάσης Σταμούδης προτείνουν ριγκατόνι με πέστο φιστικιού, cookies φιστίκι και άλλες πρωτότυπες ιδέες που αξιοποιούν τον αγαπημένο ξηρό καρπό.
ΝΙΚΗ ΜΗΤΑΡΕΑ
Τι κάνει το Prosecco το πιο δημοφιλές αφρώδες κρασί στον κόσμο;

Το κρασί με απλά λόγια / Τι κάνει το Prosecco το πιο δημοφιλές αφρώδες κρασί στον κόσμο;

Η Υρώ Κολιακουδάκη Dip WSET και ο Παναγιώτης Ορφανίδης μάς ταξιδεύουν στη βορειοανατολική Ιταλία με οδηγό τον σύμβουλο οινολόγο Stefano Ferrantes, ειδικό στην παραγωγή Prosecco, που εργάζεται στα μεγαλύτερα και γνωστότερα οινοποιεία της περιοχής.
THE LIFO TEAM
Βιωσιμότητα και συλλογικές φαντασιώσεις 

Γεύση / Μπορεί η υψηλή γαστρονομία να είναι πράγματι βιώσιμη;

Βραβευμένα εστιατόρια, που αποτελούν το όνειρο πολλών foodies, καυχιούνται για τις βιώσιμες πρακτικές τους, την ίδια στιγμή που κάποιες «λεπτομέρειες» για τη λειτουργία τους τείνουν να αποσιωπούνται από τη βιομηχανία της εστίασης.
ΒΑΣΙΛΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΗΣ
Instant noodles: Tο πιο viral φαγητό στον κόσμο τώρα

Γεύση / Instant noodles: Tο πιο viral φαγητό στον κόσμο τώρα

Η συναρπαστική ιστορία του πιο εύκολου φαγητού ξεκινά από την αρχαία Κίνα και τη δυναστεία Τσινγκ. Σύμφωνα με έναν τριάστερο σεφ, υπάρχει τρόπος να κάνουμε τα συσκευασμένα noodles γκουρμέ. Δοκιμάσαμε όσα βρήκαμε στην Αθήνα και προτείνουμε τα καλύτερα.
ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ
Ο Dr. George Soleas εξηγεί πώς έγινε ο κορυφαίος αγοραστής κρασιών στον κόσμο

Το κρασί με απλά λόγια / Πώς έγινα ο κορυφαίος αγοραστής κρασιών στον κόσμο

O Dr. George Soleas, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του LCBO, του μεγαλύτερου εισαγωγέα κρασιών και οινοπνευματωδών ποτών στον κόσμο, αφηγείται στην Υρώ Κολιακουδάκη (Dip WSET) και τον Παναγιώτη Ορφανίδη την κινηματογραφική ζωή του.
THE LIFO TEAM
Νίκος Ψιλάκης: Mια ζωή αφιερωμένη στην καταγραφή της κρητικής παράδοσης και κουζίνας

Βιβλίο / Νίκος Ψιλάκης: Mια ζωή αφιερωμένη στην καταγραφή της κρητικής παράδοσης και κουζίνας

Ο Νίκος Ψιλάκης ερευνά και μελετά την κρητική παράδοση εδώ και τέσσερις δεκαετίες. Τα βιβλία του είναι μνημειώδεις εκδόσεις για το φαγητό, τις λαϊκές τελετουργίες και τα μοναστήρια της Κρήτης που διασώζουν και προωθούν τον ελληνικό πολιτισμό.
M. HULOT
Proveleggios

Γεύση / Ο Αλέξανδρος Καρακάτσανης έχασε πολλά σε μια νύχτα, αλλά επιστρέφει δυναμικά στο Proveleggios

Ο νεαρός και ταλαντούχος σεφ που είδε το πρώτο του μαγαζί στην Αθήνα να καίγεται ολοσχερώς δεν το έβαλε κάτω στιγμή. Πρόσφατα ανέλαβε να αλλάξει την κουζίνα του δημοφιλούς εστιατορίου και θέλει να αφηγηθεί τις αναμνήσεις όλης της ομάδας που τον υποδέχτηκε μέσα από τα πιάτα του.
ΖΩΗ ΠΑΡΑΣΙΔΗ