Η ΥΠΟΘΕΣΗ ΤΩΝ ΚΑΤΑΓΓΕΛΟΜΕΝΩΝ παρακολουθήσεων στο τηλεφωνικό κέντρο της έδρας του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδος έχει μία ιστορία έξι χρόνων αλλά έμεινε στο περιθώριο των θυελλωδών πολιτικών εξελίξεων που αφορούν τις υποκλοπές. Παρά την ανακριτική και δικαστική έρευνα και παρά τα διαθέσιμα πορίσματα που υπάρχουν, παραμένει το ερώτημα ποιοι και πώς παρακολουθούσαν το ΚΚΕ, όπως θα φανεί στη συνέχεια.
Η υπόθεση των παρακολουθήσεων του ΚΚΕ, αν και συμπεριλήφθηκε στην πρόσφατη εξεταστική επιτροπή για τις υποκλοπές, έμεινε τελικά εκτός συζήτησης. Ο Περισσός κατήγγειλε ότι το θέμα θάφτηκε με ευθύνη της κυβερνητικής πλειοψηφίας και την ανοχή του ΣΥΡΙΖΑ και των άλλων κομμάτων.
Για τη διερεύνηση της υπόθεσης το ΚΚΕ, όλα αυτά τα χρόνια, υποστηρίζει ότι γίνεται προσπάθεια υποβάθμισης και συγκάλυψης, όπως άλλωστε φάνηκε καθαρά και από αυτά που είπε στη Βουλή η πρώην γενική γραμματέας του ΚΚΕ .
Η Αλέκα Παπαρήγα παρατήρησε ότι οι παρακολουθήσεις στο τηλεφωνικό κέντρο της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ δεν χαρακτηρίστηκαν «δημοκρατική εκτροπή», όπως οι άλλες παρακολουθήσεις, καθώς για ορισμένους, από ό,τι φαίνεται, είναι ανεκτό να παρακολουθείται το ΚΚΕ. Ίσως και αδιάφορο.
Ανέφερε ότι ούτε η ΝΔ ούτε ο ΣΥΡΙΖΑ έκαναν ενέργειες για να διερευνηθεί η υπόθεση σε βάρος του ΚΚΕ, παρότι η ΝΔ την αναφέρει περιστασιακά για να κατηγορήσει τον ΣΥΡΙΖΑ, ξεχνώντας ότι και επί διακυβέρνησής της υπήρξαν κρούσματα.
Την ίδια ώρα ο ΣΥΡΙΖΑ, όπως επισήμανε, δεν έχει πει κουβέντα. Αποκορύφωμα, όπως είπε η κ. Παπαρήγα, ήταν η στάση του ΣΥΡΙΖΑ στην τελευταία συνεδρίαση της Επιτροπής, όπου ναι μεν υπέγραψε για τη σύγκλησή της, αλλά αποχώρησε από αυτήν για να μη γίνει συζήτηση, κάνοντας συνειδητή επιλογή συγκάλυψης.
Το ιστορικό μιας παρακολούθησης
Το πρώτο κρούσμα «συνακροάσεων» στο Κομμουνιστικό Κόμμα καταγγέλθηκε τον Δεκέμβριο του 2016 και ακολούθησαν άλλες τέσσερις καταγγελίες: τον Απρίλιο του 2017, τον Ιανουάριο του 2019, τον Ιούνιο του 2020 και τον Απρίλιο του 2022.
Από την έρευνα που έκανε η ομάδα ελέγχου της ΑΔΑΕ για τις υποθέσεις του 2016 και 2017 και τα πορίσματα που εξέδωσε στη συνέχεια, διαπιστώθηκε πως υπήρχαν ενδείξεις ότι στις κλήσεις που έγιναν στο τηλεφωνικό κέντρο του Περισσού και των γραφείων του στον Πειραιά και τη Θεσσαλονίκη χρησιμοποιήθηκε η τεχνική της παραποίησης προέλευσης τηλεφωνημάτων caller ID spoofing.
Η Αλέκα Παπαρήγα παρατήρησε ότι οι παρακολουθήσεις στο τηλεφωνικό κέντρο της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ δεν χαρακτηρίστηκαν «δημοκρατική εκτροπή», όπως οι άλλες παρακολουθήσεις, καθώς για ορισμένους, από ό,τι φαίνεται, είναι ανεκτό να παρακολουθείται το ΚΚΕ. Ίσως και αδιάφορο.
Εμφανίζονται δηλαδή τυχαίοι ή εσκεμμένα τροποποιημένοι αριθμοί που είχαν μετατραπεί σε κάποιο σημείο της δρομολόγησής τους μέσω διεθνών δικτύων με την τεχνολογία VoIP (Voice over IP) σε κλήσεις κανονικής τηλεφωνίας.
Η ομάδα έρευνας της ΑΔΑΕ ανέφερε ότι το συμπέρασμα αυτό ενισχύεται από το γεγονός ότι οι εισερχόμενες κλήσεις με απόκρυψη προς το τηλεφωνικό κέντρο της έδρας του ΚΚΕ πραγματοποιούνται από 14 διαφορετικές χώρες του εξωτερικού: Μάλτα, Ολλανδία, Γαλλία, Ιρλανδία, Φινλανδία, Ρουμανία, Ηνωμένο Βασίλειο, Εσθονία, Ουγγαρία, Βέλγιο, Σουηδία, Πολωνία, Δανία και Γερμανία.
Ποιοι άκουγαν ποιους
Στις «συνακροάσεις» του 2016 εμπλέκονταν τα τηλεφωνικά κέντρα της ΝΔ, του ΣΥΡΙΖΑ και του Ποταμιού. Για τις συνακροάσεις του 2017 εμπλέκονταν τα τηλεφωνικά κέντρα της Ένωσης Κεντρώων, της ΠΑΕ Ολυμπιακός και της ΠΑΕ Παναθηναϊκός.
Τότε η ΑΔΑΕ στις έρευνές της και στη συνέχεια στις γνωμοδοτήσεις της ανέφερε ότι δεν προέκυπτε παραβίαση του απορρήτου των επικοινωνιών, ενώ οι καλούντες, λόγω της παραποιημένης προέλευσης των τηλεφωνημάτων δεν εντοπίστηκαν ποτέ.
Μπήκαν-βγήκαν από το συρτάρι
Η Εισαγγελέας Πρωτοδικών Βάια Ακριβού, που χειρίστηκε τις δύο υποθέσεις των συνακροάσεων του 2016 και του 2017, όταν παράλληλα έτρεχε και μία προκαταρκτική έρευνα κατόπιν εισαγγελικής παραγγελίας, έθεσε την υπόθεση στο αρχείο, κρίνοντας ότι δεν διαπιστώθηκαν παραβιάσεις που να στοιχειοθετούν το ποινικό αδίκημα της παραβίασης του απορρήτου των τηλεπικοινωνιών, ότι δεν υπήρξαν δηλαδή υποκλοπές συνομιλιών.
Η δικογραφία των δύο υποθέσεων δεν έμεινε ωστόσο στο συρτάρι. Μετά από έντονες αντιδράσεις του ΚΚΕ και υπόμνημα του κόμματος προς την Εισαγγελία, η δικογραφία ξανάνοιξε πολύ γρήγορα. Οι δικαστές ωστόσο αρνήθηκαν ότι υπόθεση άνοιξε πάλι λόγω πιέσεων από το ΚΚΕ, υποστηρίζοντας αυτό συνέβη επειδή η Εισαγγελία Εφετών δεν ενέκρινε τους λόγους αρχειοθέτησης και διέταξε περαιτέρω προκαταρκτική έρευνα.
Σήμερα η δικαστική διερεύνηση είναι ανοιχτή, αλλά «είναι μονόδρομος τι θα γίνει με τη συγκεκριμένη δικογραφία. Το αδίκημα έχει καταστεί πλημμέλημα και θα παραγραφεί», εξήγησε ο Χαράλαμπος Μαστοραντωνάκης, εισαγγελέας πρωτοδικών που χειρίζεται σήμερα την υπόθεση γιατί, όπως είπε, «έχει μεσολαβήσει από 1/7/2019 γενναία τροποποίηση του ποινικού κώδικα».
Το ΚΚΕ δεν έδωσε αρκετά στοιχεία, λέει η ΑΔΑΕ
Σήμερα η καταγγελία του ΚΚΕ, που έγινε τον Ιανουάριο του 2019 μετά από εντολή που είχε δώσει η τότε εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Ξένη Δημητρίου, εξακολουθεί να βρίσκεται υπό διερεύνηση.
Για τις τελευταίες τρείς καταγγελίες που έκανε το ΚΚΕ, δύο για το 2020 και άλλη μία για το 2022, δεν έχει υπάρξει μέχρι σήμερα καμία κινητοποίηση της Εισαγγελίας. Την περίοδο αυτή υπάρχει σε εξέλιξη μόνο ο έλεγχος της ΑΔΑΕ για την καταγγελία παρακολουθήσεων που έκανε το ΚΚΕ το 2022.
Για τις υποθέσεις του 2020 δεν έγινε κανένας έλεγχος, γιατί σύμφωνα με την ΑΔΑΕ δεν δόθηκαν από το ΚΚΕ οι διευκρινίσεις που ζητήθηκαν.
Το θέμα συζητήθηκε για πρώτη φορά πριν από λίγες μέρες στην Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας, με πρωτοβουλία του ΚΚΕ. Ο βουλευτής Μανώλης Συντυχάκης, ο οποίος ήταν ο εισηγητής του Κομμουνιστικού Κόμματος στην Επιτροπή, μας είπε ότι «μέχρι σήμερα δεν έχουμε λάβει ουσιαστικές απαντήσεις από τους τρεις “αρμούς” που διαχειρίστηκαν το θέμα: την εισαγγελία, την κρατική ασφάλεια και την ΑΔΑΕ. Υπήρξαν λάθη, παραλείψεις καθυστερήσεις» υποστηρίζει.
«Ο Ράμμος κίνησε γη και ουρανό για άλλες παρακολουθήσεις, αλλά όχι για του ΚΚΕ»
«Ο κ. Ράμμος προεδρεύει στην ΑΔΑΕ. Έχει ευθύνες;» ρωτάει ο βουλευτής του ΚΚΕ. «Ενώ έχει κινήσει γη και ουρανό για όλες τις άλλες υποθέσεις –και καλά κάνει, είχε συμφωνήσει το ΚΚΕ να κληθεί στην επιτροπή θεσμών και διαφάνειας–, δεν έπραξε το ίδιο για το ΚΚΕ. Αντίθετα και περιέργως έλεγε ότι δεν έβγαζε άκρη από την έρευνα που έκανε. Φτάνοντας μάλιστα σε ένα απύθμενο θράσος, για να δικαιολογήσει τα αδικαιολόγητα είπε ότι το ΚΚΕ δεν θέλει τη διαλεύκανση της υπόθεσης. Στην εξεταστική το είπε. Αν πραγματικά δεν ήταν τόσο σοβαρό το θέμα, θα έλεγα ότι είναι πολύ αστείες οι δικαιολογίες. Δεν είναι όμως αστείες. Εγώ θα σας έλεγα ότι είναι ακόμη και ύποπτες οι δικαιολογίες αυτές».
Η ακρόαση στη Βουλή
Στην Επιτροπή κλήθηκαν οι τρεις εισαγγελείς που χειρίστηκαν την υπόθεση και ο τότε επικεφαλής της ΑΔΑΕ, Χρήστος Ζαμπίρας, ο οποίος όμως δεν εμφανίστηκε δηλώνοντας ασθένεια, με το ΚΚΕ να αφήνει υπονοούμενα για την απουσία του. Κλήθηκαν επίσης σε ακρόαση τα μέλη των ομάδων ελέγχου της Ανεξάρτητης Αρχής που έκαναν την έρευνα για τις συνακροάσεις, οι υπεύθυνοι της κρατικής ασφάλειας που έκαναν την έρευνα, όπως επίσης και ο πρώην αρχηγός της ΕΛΑΣ και πρώην γ.γ. του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη, Κωνσταντίνος Τσουβάλας.
«Με ελαφρά πηδηματάκια»
Η συζήτηση πάντως έγινε χωρίς την παρουσία των βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ, οι οποίοι αποχώρησαν νωρίτερα διαμαρτυρόμενοι επειδή ο πρόεδρος της Επιτροπής Θεσμών δεν είχε κάνει δεκτό το αίτημα του προέδρου της ΑΔΑΕ, Χρήστου Ράμμου, να ενημερώσει τα μέλη της. Επικαλέστηκαν δηλαδή ένα σοβαρό ζήτημα, άλλης όμως συνεδρίασης.
Για το ΚΚΕ η αποχώρηση θεωρήθηκε προσχηματική και επικρίθηκε σφοδρά: «Ο ΣΥΡΙΖΑ την έκανε με ελαφρά πηδηματάκια», σχολίασε ο κ. Συντυχάκης. Άφησε μάλιστα και σαφείς αιχμές εναντίον της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ λέγοντας πως 26 μέρες πριν από τις εκλογές του 2019 «φρόντισε να λύσει και κάποια ζητήματα όπως με τον νόμο 4619 που μετέτρεψε το αδίκημα του άρθρου ΠΚ370Α περί παραβίασης των απορρήτων των επικοινωνιών από κακούργημα που ήταν σε πλημμέλημα. Αυτή είναι η διπροσωπία του ΣΥΡΙΖΑ και φυσικά το αξιοποιεί σήμερα η ΝΔ με το καινούριο νομοθέτημα» ανέφερε.
«Φύτευση», όχι επισύνδεση, μπορεί και φάρσα!
Για την υπόθεση του ΚΚΕ οι τρεις εισαγγελείς που χειρίστηκαν τις «συνακροάσεις» του 2016-2017 εξέφρασαν τη σιγουριά ότι στην περίπτωση του ΚΚΕ δεν υπήρχε νόμιμη επισύνδεση. Ωστόσο φαίνεται ότι υπάρχουν διαφορετικές προσεγγίσεις από τους εισαγγελείς που χειρίστηκαν την υπόθεση για το τι τελικά συνέβη: ‘
«Συζητάμε για παγίδευση. Δεν είχαμε ούτε μεσολάβηση άλλων κρατικών φορέων ούτε κινητά τηλέφωνα με ηλεκτρονικά μέσα. Για να είμαστε σαφείς» είπε ο εισαγγελέας πρωτοδικών Γιώργος Νούλης. Ανέφερε χαρακτηριστικά ότι «φυτεύτηκε κάτι, με κάποιο τρόπο κατέστη τεχνικά εφικτό, στο ξεκίνημα τουλάχιστον. Αυτό επιβεβαιώνουν και οι συνάδελφοι που το χειρίστηκαν στην πορεία, ότι είναι διάτρητα, έχουν τρυπηθεί τα κέντρα επικοινωνιών στον Περισσό και κάποιος ακούει».
Από την άλλη πλευρά όμως, ο άλλος εισαγγελέας, υποβαθμίζοντας την παρακολούθηση του ΚΚΕ, μίλησε για φάρσα: «Εδώ δεν έχουμε καμία νόμιμη επισύνδεση. Φέρεται κάποιοι κακόβουλα να έχουν παρακολουθήσει τις τηλεφωνικές συνδέσεις του συγκεκριμένου πολιτικού φορέα. Κοινώς, να έχουν κάνει κάποιες φάρσες. Και δικαίως οι εκπρόσωποι του ΚΚΕ αναρωτιούνται “μήπως μας παρακολουθούν;” Αυτό διερευνήσαμε, καμία νόμιμη επισύνδεση, καμία υποκλοπή. Προσπαθούμε να βρούμε και από την Ελλάδα και από το εξωτερικό ποιοι είναι αυτοί που έχουν παρέμβει στα τηλέφωνα του ΚΚΕ και το συνδέουν με τα υπόλοιπα κόμματα, με συνδέσμους τους Ολυμπιακού, του Παναθηναϊκού κ.λπ. Αυτή είναι η έρευνά μας» είπε ο κ. Μαστοραντωνάκης, υπό την ευθύνη του οποίου είναι σήμερα η δικογραφία.
Η εισαγγελέας κ. Ακρίβου, η οποία είναι εκείνη που είχε θέσει τη δικογραφία στο αρχείο, ήταν κι αυτή στην ίδια ερμηνεία. Αυτή της φάρσας: «Καταγγέλθηκαν συνακροάσεις. Όταν εσείς σηκώνατε το τηλέφωνο από τον Περισσό, ακούγατε κάποιες συνομιλίες από άλλα κόμματα. Αυτό από μόνο του δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να στοιχειοθετήσει παραβίαση του απορρήτου των τηλεπικοινωνιών. Και όσον αφορά τη λέξη φάρσα, τη μνημονεύω και εγώ μέσα στην πράξη αρχειοθέτησης όταν κάνω λόγο για έργω εξύβριση που θεωρείται κατ΄έγκληση διωκόμενο αδίκημα».
«Όλα έγιναν σωστά και γρήγορα»
Όλοι οι εισαγγελείς υπερασπίστηκαν τις ενέργειές τους και τόνισαν ότι έπραξαν τα δέοντα σε χρόνους μάλιστα ρεκόρ για τα δεδομένα που τρέχουν οι υποθέσεις της Δικαιοσύνης: «Μόλις έκανε το διάβημα γνωστοποίησης στην Εισαγγελική Αρχή το ΚΚΕ την 1η Δεκεμβρίου 2016, αυθημερόν, ο κ. Ζαγοραίος, τότε προϊστάμενος της Εισαγγελίας Πρωτοδικών Αθηνών, αξιολόγησε ως σοβαρή και εγγίζουσα τον πυρήνα των συνταγματικών δικαιωμάτων και της κοινοβουλευτικής λειτουργίας της χώρας την καταγγελία. Αυθημερόν τη χρεώνει σε μένα που ήμουν εισαγγελέας ποινικής δίωξης εκείνη την ημέρα. Αυθημερόν παραγγέλνω για το τότε κακούργημα, γιατί από 1/7/2019 είναι πλημμέλημα η παραβίαση του απορρήτου της τηλεφωνικής επικοινωνίας, κατεπείγουσα προκαταρκτική έρευνα την οποία αναθέτω στην κατά νόμο αστυνομική αρχή, στην κρατική ασφάλεια» είπε χαρακτηριστικά ο κ. Νούλης, ο οποίος ήταν και ο πρώτος δικαστικός λειτουργός που χειρίστηκε την υπόθεση.
Αλλά και οι ειδικοί επιστήμονες της ΑΔΑΕ, οι οποίοι κλήθηκαν στην ακρόαση, είπαν ότι έτρεξαν τους ελέγχους και την έκδοση των αντίστοιχων πορισμάτων πολύ γρήγορα. Επίσης, υποστήριξαν ότι για την περίπτωση του ΚΚΕ θεωρούν ότι δεν υπήρξε παραβίαση του απορρήτου των επικοινωνιών.
«Στην υπόθεση του ΚΚΕ υπάρχει θάψιμο»
Ο κ. Συντυχάκης, ωστόσο, επιμένει ότι «στην υπόθεση του ΚΚΕ υπάρχει θάψιμο». Ακούστηκε και στην εξεταστική επιτροπή ότι το θέμα των υποκλοπών στο ΚΚΕ «είναι κάτι πολύ μεγάλο που εκφεύγει των ελληνικών συνόρων» μας λέει.
Ανάμεσα στα ερωτήματα που έθεσε το ΚΚΕ, τα οποία κατά την κρίση του ήταν καθοριστικά για την εξέλιξη της υπόθεσης, συγκαταλέγονται και άλλα ζητήματα. Ο κ. Συντυχάκης ρώτησε γιατί η εισαγγελία Πρωτοδικών κίνησε τη διαδικασία δικαστικής συνδρομής και ευρωπαϊκών εντολών έρευνας στις αρχές του 2019, δηλαδή 3 χρόνια μετά τα κρούσματα. Στην απάντησή του ο εισαγγελέας υπεραμύνθηκε της ταχύτητας που έδειξαν οι ανακριτικοί υπάλληλοι να εκδώσουν τις εντολές αυτές, οι οποίες διεκπεραιώθηκαν μέσα σε δύο μήνες. Όσο για τη διαδικασία και γιατί αυτή ξεκίνησε αργά, δηλαδή τον Φεβρουάριο του 2019, ανέφερε «γιατί τότε μας ζητήθηκε από την ΑΔΑΕ».
Ένα βασικό ερώτημα που ετέθη επίσης από το ΚΚΕ είναι γιατί οι αρχές δεν πραγματοποίησαν έρευνα γύρω από όλους τους τηλεφωνικούς αριθμούς και τις κλήσεις των τρίτων μερών, που εμπλέκονταν στις «συνακροάσεις» με το ΚΚΕ. Η απάντηση που έλαβαν από τα μέλη της ΑΑΔΕ είναι ότι τόσο το κόμμα της ΝΔ όσο και του ΣΥΡΙΖΑ δεν αποδέχτηκαν τις συνακροάσεις και δεν έδωσαν συναίνεση για την άρση του απορρήτου για τις ώρες και τις μέρες είχε καταγγείλει το ΚΚΕ ότι έγιναν τα περιστατικά.
«Είχαμε στείλει επιστολές και στα τρία αυτά κόμματα και τους ρωτούσαμε να μας δώσουν πληροφορίες αν αντιλήφθηκαν τη συνακρόαση, και σε ποιο τηλεφωνικό κέντρο σε ποιον αριθμό, για να μπορέσουμε να ψάξουμε», ανέφερε μέλος της ΑΔΑΕ στη Βουλή.
Η απάντηση που έλαβαν και από τη από τη ΝΔ και τον ΣΥΡΙΖΑ ήταν ότι δεν είχαν υποπέσει στην αντίληψή τους περιστατικά συνακροάσεων, υποκλοπών ή οποιοδήποτε άλλων οχλήσεων στα τηλεφωνικά τους κέντρα. Από το Ποτάμι έλαβαν την απάντηση ότι παρατηρήθηκαν στο τηλεφωνικό τους κέντρο κάποιες δυσλειτουργίες και θόρυβοι, αλλά σε άλλες ημέρες και ώρες από αυτές που ανέφερε το ΚΚΕ.
Κατόπιν όλων των παραπάνω, όπως ανέφερε η δικηγόρος της ΑΔΑΕ κ. Αργυρώ Αμίδη που συμμετείχε στους ελέγχους του 2017 και του 2019: «Δεν μπορούσαμε να ελέγξουμε άλλα νούμερα με τα οποία υπήρξε θεωρητικά ακρόαση με το ΚΚΕ γιατί ζητήσαμε τις συναινέσεις και δεν μας χορηγήθηκαν. Ζητήσαμε άρση απορρήτου για αυτά τα νούμερα από την αρμόδια δικαστική αρχή και δεν μας χορηγήθηκε».
Αναφέρει, δε, ότι «ήταν δεδομένο ότι δεν μπορούσαμε να ελέγχουμε τα νούμερα αυτά γιατί δεν είχαμε τη συναίνεσή τους. Αυτεπαγγέλτως δεν μπορούμε να ελέγχουμε νούμερα χωρίς τη συναίνεση του θιγόμενου προσώπου».
Για το ζήτημα των κομμάτων ο κ. Συντυχάκης σχολιάζει: «Αν ήθελαν να βοηθήσουν στη διαλεύκανση της υπόθεσης, θα έπρεπε να είχαν δώσει το ok για να γίνει έλεγχος στα τηλεφωνικά τους κέντρα. Κι όμως δεν το έκαναν. Το σχολιάζουμε αρνητικά. Μέχρι εκεί. Ο καθένας ας βγάλει τα συμπεράσματά του».
Σε έναν μήνα, όπως ειπώθηκε στη Βουλή, η ΑΑΔΕ θα βγάλει το πόρισμά της για τις συνακροάσεις του 2022. Το ζήτημα παραμένει ανοικτό και το ΚΚΕ θα επιμένει στη διαλεύκανση της υπόθεσης, μολονότι για τις καταγγελίες του 2020 και του 2022 δεν έχουν κινητοποιηθεί καν οι δικαστικές αρχές.
