Η ακραία ζέστη ήρθε για να μείνει: Γιατί δεν την φοβόμαστε περισσότερο;

Η ακραία ζέστη ήρθε για να μείνει: Γιατί δεν την φοβόμαστε περισσότερο; Facebook Twitter
Ο κίνδυνος του εφησυχασμού διαπερνά το βιβλίο, το ύφος του οποίου είναι απειλητικό αν και σαφώς όχι κινδυνολογικό, δεδομένου ότι πολλά από αυτά που περιγράφει συμβαίνουν ήδη. Φωτ.: Getty Images/ Ideal Images
0


ΟΠΩΣ ΚΑΘΙΣΤΑ ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ
σαφές από τον τίτλο του ήδη –  “The Heat Will Kill You First” – το τρομακτικό βιβλίο του δημοσιογράφου Jeff Goodell, ο οποίος γράφει για την κλιματική αλλαγή εδώ και μια δεκαετία, η αντίληψη ότι σε συνθήκες ακραίας ζέστης μπορούμε απλά να ανεβάσουμε το κλιματιστικό, συνιστά έναν πολύ επικίνδυνο τρόπο ζωής.

Ο πλανήτης καίγεται κι ο χρόνος μας τελειώνει. Ένας θερμότερος κόσμος θέτει σε κίνδυνο τους πιο ευάλωτους – τους ηλικιωμένους, τους ασθενείς, τους φτωχούς. Και οι φαινομενικά άτρωτοι που πιστεύουν ότι οι πόροι τους θα τους γλιτώσουν, κοροϊδεύουν τους εαυτούς τους. Οι υψηλές θερμοκρασίες γίνονται όλο και «πιο δημοκρατικές», γράφει ο Goodell. «Όλα τα έμβια όντα μοιράζονται την ίδια μοίρα. Αν η θερμοκρασία στην οποία έχουν συνηθίσει αυξηθεί πάρα πολύ και πολύ γρήγορα, απλώς πεθαίνουν».

Η υπερθέρμανση του πλανήτη και η άνοδος της στάθμης της θάλασσας συνδέονται, με καταστροφικές συνέπειες - οι παγετώνες λιώνουν και οι ωκεανοί θερμαίνονται, προκαλώντας άνοδο των υδάτων. Και αυτές οι αλυσιδωτές καταστροφές έχουν τον ίδιο ένοχο: εμάς. «Η Γη θερμαίνεται όλο και περισσότερο λόγω της καύσης των ορυκτών καυσίμων», γράφει. «Όσο περισσότερο πετρέλαιο, φυσικό αέριο και άνθρακα καίμε, τόσο περισσότερο ο πλανήτης υπερθερμαίνεται».

Η έλλειψη δράσης, όπως και η ζέστη η ίδια, είναι αργόσυρτη και θανατηφόρα. Όπως είχε πει τότε ένας εκπρόσωπος ΜΚΟ για τέτοιους θανάτους: «Είναι εξοργιστικό, με αργό και βίαιο τρόπο».

Σε κάποιο σημείο του βιβλίου περιγράφει το ταξίδι του στην έρημο της Σονόρα που καλύπτει τις νοτιοδυτικές πολιτείες των ΗΠΑ, μαζί με έναν εθελοντή που αφήνει τρόφιμα και νερό στους μετανάστες, χιλιάδες από τους οποίους έχουν πεθάνει προσπαθώντας να διασχίσουν το θανατηφόρο πέρασμα στα σύνορα με το Μεξικό. Μετά από μια ώρα πεζοπορίας, ο Goodell ήταν εξουθενωμένος, επιχειρώντας να βρεθεί στη θέση του ανθρώπου που «θέλει τόσο πολύ να έρθει στην Αμερική ώστε να περπατά για πέντε ή έξι ημέρες σ’ αυτό το στοιχειωμένο νεκροταφείο της κάψας».

portrait
Το βιβλίο The Heat Will Kill You First του Jeff Goodell.

Ο ίδιος μετακόμισε από τη σχετική δροσιά της βόρειας Νέας Υόρκης στο Όστιν του Τέξας, όταν ερωτεύτηκε μια γυναίκα που ζούσε στην πολιτεία την οποία αποκαλεί «κοιλιά του θηρίου». Εκείνη περνούσε μερικές μέρες στη Νέα Υόρκη επειδή στο Τέξας στα τέλη Αυγούστου «η ζέστη είναι αφόρητη». Ο Goodell μεταμορφώθηκε από τύπος που μισούσε τον κλιματισμό σε κάποιον που εξαρτάται (απρόθυμα) από αυτόν.

Τι μπορούμε λοιπόν να κάνουμε; Ο Goodell συνομιλεί με έναν επιστήμονα που προσπαθεί να συνδέσει με μεγαλύτερη σαφήνεια την ανθρωπογενή κλιματική αλλαγή με τα ακραία καιρικά φαινόμενα, ώστε να μπορέσουμε να αποδώσουμε ευθύνες, εντοπίζοντας ποιος (ή ποια εταιρεία) ευθύνεται, ας πούμε, για ένα συγκεκριμένο κύμα καύσωνα. Μια εταιρεία στο Παρίσι πρότεινε ταράτσες στις στέγες προκειμένου να αντιμετωπιστεί το λεγόμενο «φαινόμενο του τηγανιού» που προκαλείται από τις εμβληματικές στέγες ψευδαργύρου της πόλης.

Αλλά η προσπάθεια προσαρμογής στον κατακλυσμό δεν είναι αρκετή. Ο Goodell θυμάται το κύμα καύσωνα του 2003 στο Παρίσι, όταν τόσοι πολλοί άνθρωποι πέθαναν τόσο γρήγορα κάτω από τις καυτές στέγες ψευδαργύρου ώστε τα νεκροτομεία γέμισαν και η πόλη αγωνιζόταν να βρει χώρους για να αποθηκεύσει όλα τα πτώματα. Το Παρίσι είχε χτιστεί σε μια περιοχή που θεωρούνταν επί μακρόν εύκρατη ζώνη και έτσι δεν ανέπτυξε ποτέ μια «κλιματική κουλτούρα». Ωστόσο ο Goodell εκφράζει τον φόβο ότι η υιοθέτηση μιας κλιματικής κουλτούρας, φοβάται, μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα οι θανάτοι από την ακραία ζέστη να γίνουν «τραγωδίες ρουτίνας που αποδεχόμαστε στην καθημερινή μας ζωή».

Ο κίνδυνος του εφησυχασμού διαπερνά το βιβλίο, το ύφος του οποίου είναι απειλητικό αν και σαφώς όχι κινδυνολογικό, δεδομένου ότι πολλά από αυτά που περιγράφει συμβαίνουν ήδη. Υπάρχουν πολλές φρικιαστικές σκηνές, όπως ο θάνατος του Σεμπάστιαν Πέρεζ, ενός μετανάστη από τη Γουατεμάλα, ο οποίος κατέρρευσε ενώ εργαζόταν σε ένα ανοιχτό χωράφι κατά τη διάρκεια του καύσωνα στο Όρεγκον το 2021, καθώς η θερμοκρασία ανέβηκε στους 42 βαθμούς Κελσίου.

Για μια δεκαετία οι επιτροπές συμπαράστασης των αγροτών προσπαθούσαν να πείσουν την κυβέρνηση της πολιτείας του Όρεγκον να εφαρμόσει κανόνες για τη ζέστη – τελικά η πολιτεία ανακοίνωσε κανόνες έκτακτης ανάγκης για τους εργάτες υπαίθρου λίγες εβδομάδες μετά τον θάνατο του Πέρεζ. Η έλλειψη δράσης, όπως και η ζέστη η ίδια, είναι αργόσυρτη και θανατηφόρα. Όπως είχε πει τότε ένας εκπρόσωπος ΜΚΟ για τέτοιους θανάτους: «Είναι εξοργιστικό, με αργό και βίαιο τρόπο».

Με στοιχεία από The New York Times

Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ηλίας Μαγκλίνης: «Η ανάκριση»

Το Πίσω Ράφι / «Γιατί δεν μου μιλάς ποτέ για τον εφιάλτη σου, μπαμπά;»

Η «Ανάκριση» του Ηλία Μαγκλίνη, ένα από τα πιο ενδιαφέροντα πεζά των τελευταίων χρόνων, φέρνει σε αντιπαράθεση έναν πατέρα που βασανίστηκε στη Χούντα με την κόρη του που «βασανίζεται» ως περφόρμερ στα χνάρια της Μαρίνα Αμπράμοβιτς.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Πέντε κλασικά έργα που πρέπει κανείς να διαβάσει

Βιβλίο / 5 κλασικά βιβλία που κυκλοφόρησαν ξανά σε νέες μεταφράσεις

Η κλασική λογοτεχνία παραμένει εξαιρετικά επίκαιρη, κι αυτό το αντιλαμβάνεται κανείς ανατρέχοντας στους τίτλους της πρόσφατης βιβλιοπαραγωγής και σε έργα των Τζόις, Κουτσί, Κάφκα, Αντρέγεφ και Τσβάιχ.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Τάσος Θεοφίλου: «Η φυλακή είναι το LinkedΙn των παρανόμων» ή «Το πορνό και το Κανάλι της Βουλής είναι από τα πιο δημοφιλή θεάματα στη φυλακή»

Βιβλίο / Τάσος Θεοφίλου: «Όταν μυρίζω μακαρόνια με κιμά θυμάμαι τη φυλακή»

Με αφορμή το βιβλίο-ντοκουμέντο «Η φυλακή», ο Τάσος Θεοφίλου μιλά για την εμπειρία του εγκλεισμού, για τον αθέατο μικρόκοσμο των σωφρονιστικών ιδρυμάτων –μακριά απ’ τις εικόνες που αναπαράγουν σειρές και ταινίες– και για το πώς η φυλακή λειτουργεί σαν το LinkedIn των παρανόμων.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Michel Gaubert: Ο dj που βάζει μουσικές στα σημαντικότερα catwalks

Βιβλίο / Michel Gaubert: Ο dj που βάζει μουσικές στα σημαντικότερα catwalks

Chanel, Dior και πολλοί ακόμα οίκοι υψηλής ραπτικής «ντύνουν» τα shows τους με τη μουσική του. Στο «Remixed», την αυτοβιογραφία-παλίμψηστο των επιρροών και των εμμονών του, ο ενορχηστρωτής της σύγχρονης catwalk κουλτούρας μας ξεναγεί σε έναν κόσμο όπου μουσική και εικόνα γίνονται ένα.
ΣΤΕΛΛΑ ΛΙΖΑΡΔΗ
Ρωμανός ο Μελωδός: Ο ουρανόθρεφτος ποιητής του Θείου Δράματος

Βιβλίο / Ρωμανός ο Μελωδός: Ο ουρανόθρεφτος ποιητής του Θείου Δράματος

Λίγοι είναι οι ποιητικά γραμμένοι εκκλησιαστικοί στίχοι που δεν φέρουν τη σφραγίδα αυτού του ξεχωριστού υμνωδού και εκφραστή της βυζαντινής ποιητικής παράδοσης που τίμησαν οι σύγχρονοί μας ποιητές, από τον Οδυσσέα Ελύτη μέχρι τον Νίκο Καρούζο.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Τα 5 πιο σημαντικά βιβλία του Μάριο Βάργκας Λιόσα

Βιβλίο / Τα 5 πιο σημαντικά βιβλία του Μάριο Βάργκας Λιόσα

Η τελευταία μεγάλη μορφή της λατινοαμερικάνικης λογοτεχνίας που πίστευε πως «η λογοτεχνία μπορεί να αλλάξει την πραγματικότητα» έφυγε την Κυριακή σε ηλικία 89 ετών. Ξεχωρίσαμε πέντε από τα πιο αξιόλογα μυθιστορήματά του.
ΕΙΡΗΝΗ ΓΙΑΝΝΑΚΗ
bernhard schlink

Πίσω ράφι / «Φανταζόσουν ότι θα έβγαινες στη σύνταξη ως τρομοκράτης;»

Το μυθιστόρημα «Το Σαββατοκύριακο» του Μπέρνχαρντ Σλινκ εξετάζει τις ηθικές και ιδεολογικές συνέπειες της πολιτικής βίας και της τρομοκρατίας, αναδεικνύοντας τις αμφιλεγόμενες αντιπαραθέσεις γύρω από το παρελθόν και το παρόν.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Φοίβος Οικονομίδης

Βιβλίο / Φοίβος Οικονομίδης: «Είμαστε έτοιμοι ανά πάσα στιγμή να σπάσουμε σε χίλια κομμάτια»

Με αφορμή το νέο του βιβλίο «Γιακαράντες», ο Φοίβος Οικονομίδης, ένας από τους πιο χαρακτηριστικούς συγγραφείς της νεότερης γενιάς, μιλά για τη διάσπαση προσοχής, την αυτοβελτίωση, τα κοινωνικά δίκτυα, το βύθισμα στα ναρκωτικά και τα άγχη της γενιάς του.
ΙΩΝΑΣ ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ
Σερζ Τισερόν «Οικογενειακά μυστικά»

Το Πίσω Ράφι / «Το να κρατάμε ένα μυστικό είναι ό,τι πιο πολύτιμο και επικίνδυνο έχουμε»

Μελετώντας τις σκοτεινές γωνιές των οικογενειακών μυστικών, ο ψυχίατρος και ψυχαναλυτής Σερζ Τισερόν αποκαλύπτει τη δύναμη και τον κίνδυνο που κρύβουν καθώς μεταφέρονται από τη μια γενιά στην άλλη.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Το ηθικό ζήτημα με τις μεταθανάτιες εκδόσεις με αφορμή το ημερολόγιο της Τζόαν Ντίντιον

Βιβλίο / Μεταθανάτιες εκδόσεις και ηθικά διλήμματα: Η Τζόαν Ντίντιον στο επίκεντρο

Σύντομα θα κυκλοφορήσει ένα βιβλίο με τις προσφάτως ανακαλυφθείσες «ψυχιατρικές» σημειώσεις της αείμνηστης συγγραφέως, προκαλώντας ερωτήματα σχετικά με τη δεοντολογία της μεταθανάτιας δημοσίευσης έργων ενός συγγραφέα χωρίς την επίσημη έγκρισή του.
THE LIFO TEAM
Στα «Μαθήματα Ζωγραφικής» του Τσαρούχη αποκαλύπτεται όλος ο ελληνικός κόσμος

Ηχητικά Άρθρα / Γιάννης Τσαρούχης: «Η ζωγραφική μου θρέφεται από τη μοναξιά και τη σιωπή»

Στα εκπληκτικά «Μαθήματα Ζωγραφικής» του Γιάννη Τσαρούχη αποκαλύπτεται όλος ο ελληνικός κόσμος, από τις μινωικές τοιχογραφίες έως τα λαϊκά δημιουργήματα του Θεόφιλου.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
George Le Nonce: «Εκτός από τα φέικ νιουζ, υπάρχει η φέικ λογοτεχνία και η φέικ ποίηση»

Ποίηση / George Le Nonce: «Εκτός από τα fake news, υπάρχει η fake λογοτεχνία και ποίηση»

Με αφορμή την έκδοση του τέταρτου ποιητικού του βιβλίου, με τίτλο «Μαντείο», ο Εξαρχειώτης ποιητής μιλά για την πορεία του, την ποίηση –queer και μη–, και για την εποχή του Web 2.0, αποφεύγοντας την boomer-ίστικη νοοτροπία.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Χατζιδάκις, Ιωάννου, Χιόνης, Βακαλόπουλος, Κοντός: 5 βιβλία τους κυκλοφορούν ξανά

Βιβλίο / Χατζιδάκις, Ιωάννου, Χιόνης, Βακαλόπουλος, Κοντός: 5 βιβλία τους κυκλοφορούν ξανά

Μια σειρά από επανεκδόσεις αλλά και νέες εκδόσεις, που αφορούν ποιητές και λογοτέχνες που έχουν φύγει από τη ζωή μάς θυμίζουν γιατί επιστρέφουμε σε αυτούς, διαπιστώνοντας ότι παραμένουν, εν πολλοίς, αναντικατάστατοι.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ