ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΗ ΣΑΛΑΜΙΝΑ το σκέφτομαι πάντα ως μια απόδραση σε κάτι παλιό, ασφαλές, ήσυχο. Δεν έχω πάει πολλές φορές, δυο-τρεις, όταν λες «δεν αντέχεται αυτό το Σάββατο η πόλη, πάμε κάπου ήσυχα». Μπαίνεις στο καραβάκι, σε πάει απέναντι, βλέπεις τη θάλασσα, κάνεις μια βόλτα, μια μικρή πεζοπορία, ηρεμείς και επιστρέφεις στην κόλαση.
Το Καρνάγιο (Αγίου Νικολάου 52, Σαλαμίνα, 210 4640844) μού το έμαθε η Κορίνα Φαρμακόρη όταν της ζήτησα να μου πει πού τρώει κανείς καλά στη Σαλαμίνα. Μου είπε τα άλλα sos του νησιού και κράτησε το καλύτερο για τελευταίο. «Αν θες να φας πάνω στο κύμα, να πας στο Καρνάγιο που είναι το δικό μας αγαπημένο. Αν δυσκολευτείς, πάρε με να κατέβω να σας οδηγήσω με το αυτοκίνητο!».
Φεύγεις, λοιπόν, από το λιμάνι, οδηγείς κάπου προς τα έξω για λίγο (βάλε GPS) και θα το βρεις στην άκρη ενός δρόμου. Μερικά τραπέζια πάνω στο κύμα, κάτω από γιγαντιαία πεύκα, θάλασσα στα πόδια σου, μικροί λόφοι (καταπράσινοι και ολάνθιστοι πια) στην άλλη μεριά. Βρίσκεσαι στον παράδεισο, είναι ήσυχα, δίπλα σου τρώνε ωραίοι, ήρεμοι άνθρωποι. Θα φας καλαμαράκια, πατάτες τηγανητές, χωριάτικη, πιπεροσαλάτα (μαγική) κατακόκκινη, χταποδάκι ψητό, ό,τι έχει κάθε ταβερνάκι του ονείρου δηλαδή. Μπίρες και τσίπουρα και ήλιος στο πρόσωπο μέχρι το σούρουπο. Αυτό θέλω εγώ για τις Αλκυονίδες. — Μιχάλης Μιχαήλ
Στον πεζόδρομο της Ηρακλειδών στο νούμερο 46 στο Θησείο, οι Fakides είναι η μεγάλη εξαίρεση σε μια τουριστική περιοχή και αυτό που λέμε full local. Είναι ένας πιτσοκαφενές που τον έχει μια παρέα που φέρνει τα πάντα όλα από την Ιταλία, και τα αλεύρια για τις πίτσες, και τα αλλαντικά. Κάνουν τα προζύμια μόνοι τους και τρως τις πιο νόστιμες ρουστίκ vegetariana και diavola, φοκάτσιες με γουακαμόλε και μικρές ποικιλίες που τις δροσίζεις με ένα χορταστικό και όχι νερωμένο Άπερολ ή με μια μπίρα Χρυσαφένια.
Εδώ η κατάσταση είναι φοιτητική, με τραπέζια και καρέκλες καφενείου, νεαρόκοσμος και γείτονες όλοι μιλάνε μεταξύ τους, οι τιμές είναι πολύ λογικές, μοιάζει σαν να είσαι σε χωριό, ενώ σε διακόσια μέτρα επικρατεί χαμός. Στο τέλος σε τρατάρουν γλυκό κουταλιού κουκουναράκι από τη Σιβηρία ή φιστίκι. — Αργυρώ Μποζώνη
Με τα πήγαινε και τα έλα στην Ελευσίνα για τα θέματα που κάναμε βρήκα ένα ψαροταβερνάκι καθόλου λουσάτο, πάνω στην παραλία, μέρος του συνοικισμού. Όλες τις φορές στον Στράτο (Κανελλοπούλου και Μιαούλη 1 Ελευσίνα, 210 5561107) έχω κάτσει έξω, στη σκεπαστή αυλή του. Δεν βλέπεις θάλασσα, μπροστά είναι το Λιμενικό, αλλά αλλάζεις τον αέρα σου. Ο γιος του ιδιοκτήτη έχει καΐκι και ούτε μια φορά αυτό που έφαγα δεν ήταν αλλιώτικο από την προηγούμενη, κάτι που απεχθάνομαι σε πολλά μαγαζιά.
Στο «ψητό» τώρα. Αν πάτε, σαρδέλες οπωσδήποτε, ολόφρεσκες, τέλεια ψημένες και ζουμερές. Όστρακα και σουπιά ψητή με το μελάνι, ζουμερά φαγκρόπουλα. Ελαφριά τηγανητά και νορμάλ τιμές. Είναι ψαροφαγείο της γειτονιάς, αλλά το ψωμάκι έρχεται πάντα ψημένο και ζεστό. Τα Σαββατοκύριακα, φασαριόζικα, αλλά, αν θες ερημιά, πας στο βουνό, τι να λέμε… — Αργυρώ Μποζώνη
Πάνω από τα Καμένα Βούρλα, προσπερνώντας το μοναστήρι της Αγίας Σωτήρας και ακολουθώντας τον φιδωτό δρόμο προς την κορυφή του βουνού, αφού θαυμάσεις τη θέα από ψηλά, με τα Λιχαδονήσια στο βάθος, βρίσκεις την Καρυά, ένα χωριό που τον χειμώνα μπορεί να έχει για μήνες χιόνι. Εκεί, φτάνοντας στην πλατεία του χωριού, και στην αγκαλιά του Καλλίδρομου, υπάρχει ένα ταβερνάκι που το καλοκαίρι είναι χωμένο κάτω από τεράστιες μουριές, με φράχτη από τριανταφυλλιές με μικρά κόκκινα άνθη που είναι από παλιά ποικιλία που μυρίζει έντονα.
Όταν ο καιρός είναι καλός, η αυλή του είναι ένας μικρός παράδεισος από πρασινάδες και λουλούδια (φυτεμένα ακόμα και στις κουφάλες των μουριών). Στην ταβέρνα του Γιάννη Κεφάλα, που ονομάζεται απλά «Παραδοσιακό» (Καρυά Φθιώτιδας, 2235 024141, απόσταση από Αθήνα: 178 χλμ.), μαγειρεύει η σύζυγός του τίμια, νόστιμα πιάτα, κυρίως κρεατικά και λαχανικά (μην ψάχνεις για ψάρια στην κορυφή του βουνού), με κορυφαίο το αρνάκι της περιοχής, που δυστυχώς έχει αρχίσει να εξαφανίζεται – όσα εκτρέφονται πάνε ομαδικά στο Ντουμπάι, γιατί οι τιμές είναι πολύ καλύτερες.
Το ταβερνάκι είναι το ιδανικό μέρος για να μαζέψεις ήλιο τις μέρες με λιακάδα. Αν έχεις τύχη, μπορείς να πετύχεις και τα φανταστικά αγριοκέρασα τουρσί που φτιάχνει η ιδιοκτήτρια, πίτα και αγριογούρουνο με δαμάσκηνα. Πρέπει οπωσδήποτε να τηλεφωνήσεις πριν πας, γιατί τα τραπέζια είναι λίγα και ανοίγει μόνο Σαββατοκύριακα. — M.Hulot
Τις ηλιόλουστες μέρες του χειμώνα η πρώτη μου σκέψη πάντα είναι να κάτσω σε ένα τραπεζάκι δίπλα στη θάλασσα κι ενώ ο ήλιος μού καίει το πρόσωπο να κρατάω ένα ουζάκι στο χέρι. Αυτές τις μέρες, λοιπόν, σηκώνω το τηλέφωνο και κλείνω τραπέζι στον Κάκια στη Σαλαμίνα (Ακτή Καραϊσκάκη 38, Σαλαμίνα, 210 4655821). Στα έξω τραπέζια, μπροστά-μπροστά, να ’χω θέα τις βάρκες που κουνιούνται.
Στον Κάκια πρώτη φορά πήγα το 2004 με έναν μεγάλο έρωτα που έληξε άδοξα, αλλά τουλάχιστον έμαθα το μαγαζί. Τότε βρισκόταν στον ίδιο δρόμο, αλλά σε έναν πολύ μικρότερο χώρο, και από τότε ως σήμερα συνεχίζει να είναι το αγαπημένο μου μέρος με θαλασσινά. Ο κύριος Νίκος, η γυναίκα του η Αθηνά και τα παιδιά τους, η Μαρία και ο Βαγγέλης, φροντίζουν να είναι πάντα όλα τέλεια. Ζητήστε να δείτε τα φρέσκα ψάρια που έχουν ανάλογα με την εποχή, αλλά σας προτείνω, αν είστε λάτρεις, όπως εγώ, να ρωτήσετε για τα όστρακα που έχουν διαθέσιμα και να πάρετε μια ποικιλία να τα ευχαριστηθείτε.
Στην παραγγελία σας βάλτε τα τηγανητά κολοκυθάκια και ζητήστε για συνοδευτικό την εξαιρετική σκορδαλιά με ξηρούς καρπούς που φτιάχνουν. Συγκλονιστικό το καρπάτσιο αλλά και το σεβίτσε μπαρμπούνι – πάρα πολύ ινσταγκραμικά πιάτα. Πολύ ενδιαφέρον και το ριζότο με σουπιά, μαγειρεμένο με το μελάνι της. Το πιάτο όμως που με κάνει να επιστρέφω ξανά και ξανά στο μαγαζί είναι η εξαιρετικά ισορροπημένη γαριδομακαρονάδα με κολοκύθι και σαφράν που η γεύση της με κάνει να την ονειρεύομαι τις δύσκολες μέρες του χειμώνα.
Αν υπολογίσετε και τις περίπου 50 ετικέτες ούζου και άλλες τόσες τσίπουρου που διαθέτει το μαγαζί, νομίζω είναι ένας καλός λόγος για μια εκδρομή μέχρι τη Σαλαμίνα, ιδανικά με μεγάλη παρέα, για να δοκιμάσετε όσο περισσότερα πιάτα γίνεται. — Νινέττα Γιακιντζή
Όταν κάνει καλό καιρό, κλείνω τα παντζούρια και πλακώνομαι στις ταινίες μέχρι να πέσει ο ήλιος και να μπορέσω να βγω έξω. Δυστυχώς, ο ύπνος θρέφει τα παιδιά και ο ήλιος τα μοσχάρια, άρα πρέπει να λιάζομαι μία στο τόσο. Συνήθως επιλέγω να πεταχτώ μέχρι την ψαροταβέρνα Γαλήνη στην Παλαιά Φώκαια (Λεωφ. Αθηνών Σουνίου 16, Παλαιά Φώκαια, 22910 38273).
Πέφτοντας στην αναπόφευκτη κίνηση της λεωφόρου Σουνίου, ξεστομίζω μερικές άσχημες κουβέντες για την Παναχαϊκή, μια κατά τα άλλα συμπαθέστατη επαρχιακή ομάδα που σε τίποτα δεν με έβλαψε, μα γρήγορα μερώνει η οργή στην προοπτική των αχνιστών μυδιών δίπλα στο κύμα, άνευ «καραβίσιων» τιμών.
Η αισθητική του μέρους επαναφέρει αναμνήσεις από εξορμήσεις τριών-τεσσάρων οικογενειών σε παραθαλάσσιες ψαροταβέρνες στην επαρχία των ’90s. Ίσως να το βλέπω σαν εκδρομή στην παιδική μου ηλικία. Άραγε μεγαλώνοντας γινόμαστε όλοι ένα ζωντανό κλισέ; — Γιάννης Βασιλείου
Στον Πειραιά, «πιο μέσα πεθαίνεις» και κάπως κρυμμένη από αυτόν ταυτόχρονα, δίπλα στη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων, η Μαργαρώ (Λεωφ. Χατζηκυριάκου 126, Πειραιάς, 210 4514226) κάπως σου δίνει την αίσθηση πως, οk, περνάς τις Αλκυονίδες στην Αττική, που δεν είναι το ιδανικό σενάριο, αλλά ποντάρεις στην εναλλακτικότητα της απλότητας και νομίζεις πως κάνεις κάποιου είδους μινιμαλιστική επανάσταση.
Δεν υπάρχει μενού να ξεφυλλίσεις ή να τσακωθείς για τα ορεκτικά. Οι επιλογές είναι αφοπλιστικά λίγες και συγκεκριμένες από τη στιγμή που ανάβει η φωτιά: μόνο χωριάτικη, ψωμί, μπαρμπουνάκι ή κουτσομούρα (μόνο τηγανητά) και γαρίδες. Οι τηγανητές πατάτες δεν είναι option ούτε τα κάπως φλύαρα μεζεδάκια που στο τέλος του γεύματος σε κάνουν να αναρωτιέσαι αν ήταν ανάγκη να τα παραγγείλεις. Αυτές τις μέρες ίσως βρεις και φρέσκο καραβιδάκι, τηγανητό κι αυτό – δεν υπόσχομαι. Για το εσπρεσάκι μετά ίσως αναγκαστείς να έρθεις σε επαφή με όσους επέλεξαν την πιο «πολιτισμένη» πλευρά του Πειραιά. It is what it is. — Βάνα Κράβαρη
Μία απ’ τις αγαπημένες μου βόλτες είναι όταν πηγαίνουμε με την παρέα μου μονοήμερη εκδρομή σε μέρη της Ανατολικής Αττικής. Ξεκινάμε με έναν καφέ στη λίμνη του Μαραθώνα, συνεχίζουμε με την περιήγηση στην αρχαία πόλη του Ραμνούντα και καταλήγουμε στο Γραμματικό, στη Φωλιά του Χρυσίνα (Αγίου Γεωργίου 26, Γραμματικό, 2294061312), την πιο παλιά ταβέρνα της περιοχής. Η αυλή είναι ιδανική, το φαγητό εξαιρετικό και η εξυπηρέτηση άψογη. Από το αυθεντικό χειροποίητο ψωμί της κυρίας Δήμητρας και το διάσημο τυροπιτάρι της μέχρι τις ξακουστές σούβλες του κυρίου Τάσου, τα ζουμερά και νοστιμότατα παϊδάκια του αλλά και το αρνάκι στον φούρνο με πατάτες, μέχρι το κρασί, που είναι παραγωγής τους, αξίζει τον κόπο η επίσκεψη και με το παραπάνω. — Γιάννης Πανταζόπουλος
Καλτιά από τις λίγες, να βλέπεις φάτσα φόρα την πρέσα σιδερώματος των υφασμάτινων τραπεζομάντιλων, τα οποία έτσι κι αλλιώς κρύβονται κάτω από τα κλασικά χάρτινα τραπεζομάντιλα ταβέρνας, στην εσωτερική σάλα της Ταβέρνας Φωτίου στη Νέα Πέραμο (Παλαιά Ε.Ο. Αθηνών Κορίνθου 55, 22960 44306). Στο ντεκ που έχει στην παραλία, στην απέναντι πλευρά του δρόμου, σερβίρουν κλασικούς ψαρομεζέδες, σε άψογη όμως εκτέλεση. Είναι από αυτά τα μαγαζιά που αν δεν σου τα προτείνουν μπορεί να μη σου γεμίσουν το μάτι ώστε να καθίσεις αυθόρμητα. Αλλά αν το κάνεις, μπορεί να νιώσεις τόσο άνετα ώστε να βγάλεις ακόμα και τα παπούτσια σου, σαν να είσαι στο μαγαζί-στέκι σου στο νησί, που πας μια δεκαετία, που τους ξέρεις και σε ξέρουν. Εγώ το έκανα δηλαδή μια χειμωνιάτικη μέρα με ζέστη. Και μοιράστηκα μύδια αχνιστά και κυδώνια, γαριδομακαρονάδα και οστρακομακαρονάδα, γαρίδες ψητές και κουτσομούρα μούρλια, τα ευχαριστήθηκα όλα κι ένιωθα όντως λες και κάνω διακοπές πίσω στα ’80s. Μέσα σε όλα έβλεπα κι έναν ψαρά να βγάζει την πραμάτεια του. Είναι κι άλλοι εκεί που προμηθεύουν την ταβέρνα, ενώ ταυτόχρονα διατηρούν και πάγκους πώλησης στον δρόμο – χρονοκάψουλα το σημείο.
Τα πιο αγαπημένα μου όμως αχνιστά μύδια τα κάνουν στον Θεόδωρο και την Ελένη (Λεωφ. Λεγραινών, 22920 51936), στην ψαροταβέρνα που κάνει τους Αθηναίους να οδηγήσουν μέχρι τα Λεγραινά. Κάπου το 1989 εμφανίζονται τα μύδια, το μεγάλο τους σουξέ και ναυαρχίδα του μενού τους μέχρι σήμερα. Τους τα έφερε να τα δοκιμάσουν ένας μυδοκαλλιεργητής από τη Θεσσαλονίκη και από κει τα φέρνουν μέχρι σήμερα, ενώ με τα χρόνια άρχισαν να δίνουν οι ίδιοι μύδια και σε άλλες ταβέρνες που βρίσκονται στο πέταλο από τη Σαρωνίδα μέχρι το Πόρτο Ράφτη. Τραπέζι χωρίς αυτά εκεί δεν παίζει. Η σαλάτα-«ποικιλία» είναι το άλλο απόλυτο must πιάτο τους, ενώ τις γαρίδες τις σερβίρουν σε διάφορες βερσιόν, τις κάνουν ας πούμε και πανέ με σουσάμι. Και ψιλό ψαράκι βγάζουν, μαριδάκι και αθερίνα, καλαμάρι φρέσκο, σαρδέλα και γαύρο φιλέτο. Το μαγαζί δεν έχει θέα θάλασσα, παρ’ όλα αυτά τα Σαββατοκύριακα δεν πέφτει καρφίτσα. Έχουν βγάλει όμως μερικά τραπέζια κάτω από τις ελιές και φιστικιές και έχουν φτιάξει ένα ειδυλλιακό σκηνικό σε ένα οικόπεδο λίγο πιο κάτω από το πρώτο μαγαζί. Πάρτε τους ένα τηλέφωνο να δείτε αν σερβίρουν κι εκεί αυτές τις μέρες.
Ωστόσο, τις περισσότερες χειμωνιάτικες μέρες που κάνει τέλειο καιρό η αλήθεια είναι πως βρίσκομαι στην Αθήνα και έχω την ευκαιρία να χαρώ το κέντρο της που ακόμα και αν το βλέπω κάθε μέρα, δεν το ευχαριστιέμαι με ηρεμία. Το περασμένο Σάββατο, που κάπως μπορούσαμε να σταθούμε έξω με ένα ελαφρύ πανωφόρι, πέρασα το μεσημέρι στο Καστέλλο (Ευριπίδου 88, 210 3212789). Το καρπαθιώτικο καφενείο της Ευριπίδου είναι πραγματικά παραδοσιακό: περιμένει το πλοίο για να σερβίρει γεύσεις από το νησί, ψωνίζει ψάρι από την αγορά και στήνει γλέντια κάθε Σάββατο βράδυ που όμοιά τους δεν παίζουν αλλού στην πόλη.
Βγάζει μακαρούνες, τα χειροποίητα ζυμαρικά της Καρπάθου, τα κάνει με κρεμμύδι, λουσμένα με το λάδι και το βούτυρο από το τσιγάρισμά τους, και αρμυροτύρι τριμμένο. Από την κοντινή Κάσο, ο Γιώργος παραλαμβάνει τα ξακουστά και μικροσκοπικά κασιώτικα ντολμαδάκια με μοσχαρίσιο κιμά, του τα στέλνει η μητέρα ενός φίλου του. Να τα ζητήσετε και τα δύο πιάτα, είναι φανταστικά.
Θα βάλω και δυο μέρη σε πλατεία. Το ένα είναι οι Σεϋχέλλες του Μεταξουργείου (Κεραμεικού 49, 211 1834789) που εδώ και λίγο καιρό ο Φώτης Φωτεινόγλου, ο Κλεομένης Ζουρνατζής και ο Γιάννη Μαρκαδάκης τις πήραν και μας τις παρέδωσαν ανανεωμένες, κάνοντας πάλι ένα φαγητό γνώριμο, πηγαίνοντας όμως ένα βήμα παραπέρα τις λαοφιλείς παπαρδέλες με τον καβουρμά. Το άλλο στην πλατεία Αυδή, όπου απολαμβάνουμε πια χορτόπιτα με φύλλο γιουφκά, μπόλικα όσπρια, χορόζια Δομοκού, σουγάνια, που είναι οι κρεμμυδοντολμάδες οι βορειοελλαδίτικοι, και ζυγούρι γάστρας με ξινόχοντρο που τον κάνουν λευκό.
Μετά, αν και ξέρω ότι ακούγεται πολύ τουριστικό σημείο, το Warehouse Assemblage (Πλ. Μητροπόλεως 8, 210 3253503) που βγάζει τραπέζια στην πλατεία Μητροπόλεως είναι λες και βρίσκεται σε άλλους ρυθμούς σε σχέση με το χαοτικό και φασαριόζικο κέντρο που έχει γύρω του. Διαλέξτε ένα κρασί –έχετε άπειρες επιλογές–, πάρτε και μερικά τυριά από τα διάφορα ποιοτικά που έχει και θα περάσετε τέλεια κάτω από τον ήλιο των Αλκυονίδων. Μην τη σνομπάρατε την Πλάκα, τις έχει τις γωνιές της και για εμάς τους ντόπιους. — Ζωή Παρασίδη
