Η κατσίκα

Στο ευρύ πλαίσιο της στρατηγικής του MOMus για την κλιματική αλλαγή, αλλά και της ανοιχτής συνομιλίας με ανθρώπους που συνδέονται πολλαπλώς με τον φορέα και ειδικά το MOMus-Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης-Συλλογές Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, μια ιδιαίτερη συνάντηση/έκθεση, με «πρωταγωνίστρια» ένα από τα πιο διαχρονικά αγαπημένα ζώα της ελληνικής υπαίθρου και ουσιαστικά την ίδια τη Φύση πρόκειται να πραγματοποιηθεί στο κτήμα «ΜΑΛΙ ΒΕΝΙ», στο Μαρκόπουλο Αττικής, από την 1 Ιουλίου έως τις 30 Σεπτεμβρίου 2024.

Η έκθεση πραγματοποιείται με την υποστήριξη του MOMus-Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης-Συλλογές Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης.

Το κτήμα «ΜΑΛΙ ΒΕΝΙ» ‒τοπωνύμιο που στα αρβανίτικα σημαίνει «βουνό από οξιές»‒, στο Μαρκόπουλο Αττικής, ξεκίνησε το 1984 από τον Μάνο Καρακώστα και είναι από τα πρώτα κτήματα στην Ελλάδα που στράφηκε στη βιοκαλλιέργεια και στη συνέχεια στη αναγεννητική βιολογική καλλιέργεια.

Στο ξεχωριστό περιβάλλον αυτού του κτήματος, πραγματοποιείται η έκθεση «η κατσίκα», η οποία σύμφωνα με τον Επαμεινώνδα Χριστοφιλόπουλο, Πρόεδρο του Διοικητικού Συμβουλίου του Μητροπολιτικού Οργανισμού Μουσείων Εικαστικών Τεχνών Θεσσαλονίκης (MOMus), «ξεκίνησε ως μια ευφάνταστη ιδέα, ένας τρόπος να κάνουμε κάτι διαφορετικό και να τονίσουμε τη σημασία μιας πιο ηθικής στάσης απέναντι στο περιβάλλον».

Η έκθεση βασίζεται σε πρωτοβουλία της Μάρως Λάγια, η οποία το 1984 πρωτοστάτησε στην απόκτηση της δωρεάς Αλέξανδρου Ιόλα στο Μακεδονικό Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης, θεμελιώνοντας την προοπτική για την ίδρυση του πρώτου Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης στην Ελλάδα, στην πόλη της Θεσσαλονίκης

Η έκθεση με τίτλο «η κατσίκα» φιλοδοξεί, μέσα από μια σειρά έργων εικαστικών από διαφορετικές γενιές, να συνδυάσει, μ’ έναν πρωτότυπο, ευρηματικό και ευφάνταστο τρόπο, αναφορές και συμβολισμούς, που συνδέονται με το συγκεκριμένο ζώο και καλύπτουν ένα μεγάλο φάσμα, σ’ ένα ενιαίο εικαστικό περιβάλλον, σ’ έναν αναπάντεχο χώρο, όπως αυτός μιας αποθήκης ενός μεγάλου κτήματος στο Μαρκόπουλο.

Τα έργα που παρουσιάζονται ‒ζωγραφικές συνθέσεις, γλυπτά και κεραμικά, φωτογραφίες και εγκαταστάσεις‒ προσεγγίζουν το θέμα με ξεχωριστή ευαισθησία, είναι έργα που διακρίνονται για τις εικαστικές τους ποιότητες, αλλά, ταυτόχρονα, θέτουν έμμεσα ζητήματα για την «ψυχή» των ζώων, μέσα στο ευρύτερο πλαίσιο επανεξέτασης της σχέσης και της συνύπαρξής τους με τους ανθρώπους.

Ο επιμελητής της έκθεσης, Γιάννης Μπόλης, σημειώνει: «Στον αρχαίο ελληνικό μύθο μια κατσίκα θα θρέψει με το γάλα της τον μικρό Δία, ενώ ο τραγόμορφος Πάνας και οι Σάτυροι θα κατοικούν σε δάση και δίπλα σε ακροποταμιές μέσα σε μια ευφρόσυνη και οργιαστική ατμόσφαιρα χορού, μουσικής και ασυγκράτητης ερωτικής λαγνείας. Η κατσίκα είναι ένα από τα ζώα εκείνα που συναντώνται σε ολόκληρο τον πλανήτη, ένα ζώο που διεκδικεί ιδιαίτερη θέση σε μύθους και παραδόσεις, δοξασίες και θρησκευτικές τελετουργίες, σε άμεση σχέση με τις απαρχές του ανθρώπινου πολιτισμού, τις μόνιμες εγκαταστάσεις της νεολιθικής περιόδου, την ενασχόληση με τη γεωργία και την κτηνοτροφία, την επιβίωση και την τροφή. Κανένα, άλλωστε, ζώο δεν έχει κατορθώσει να προκαλέσει τόσο διαμετρικά αντίθετες αντιμετωπίσεις. Σύμβολο γονιμότητας και ευημερίας, δύναμης, αντοχής και σεξουαλικής ζωτικότητας. Και από την άλλη πλευρά, η ζοφερή διάσταση, η μαγεία και η διαβολική παρουσία, η μορφή του Σατανά που, αρκετές φορές, στον χριστιανικό κόσμο έχει πολλά από τα μορφολογικά χαρακτηριστικά της κατσίκας».

Η Θούλη Μισιρλόγλου, Καλλιτεχνική Διευθύντρια του MOMus-Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης-Συλλογές Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, σημειώνει: «η έκθεση “η κατσίκα” δεν είναι μία έκθεση, ούτε μία δράση. Στα μάτια μου, είναι μια “έκθεση-συμβάν”, μια έκθεση και κοινωνική περφόρμανς μαζί, που φέρνει τον δημιουργικό αυθορμητισμό της Μάρως –τόσο εποικοδομητικό πάντα, από την πρώτη στιγμή του Μουσείου– δίπλα στα δημιουργικά αντανακλαστικά του ΜΟΜus. Οι φορείς είναι και οι άνθρωποί τους. Και σ’ αυτούς υπάρχουν πάντα εκείνοι που έρχονται από το παρελθόν στο παρόν, που συμβάλλουν θετικά, που η σκέψη τους βρίσκεται σε ανοιχτή γραμμή με την ψυχή τους, μέσα από το πρίσμα της τέχνης και της ελευθερίας της, που δημιουργούν συναισθήματα κι όχι μόνο κανόνες… μια έκθεση-συνάντηση σε έναν καινούριο και απροσδόκητο κοινό τόπο, τον τόπο της συνάντησης της τέχνης, της φύσης και της χαράς».

Καλλιτέχνες της έκθεσης: Γιώργος Αλεξανδρίδης, Αννίτα Αργυροηλιοπούλου, Ανδριάνα Βερβέτη, Στρατής Βογιατζής, Ανδρέας Βούσουρας, Απόστολος Γεωργίου, Νίκος Γιαβρόπουλος, Κορνήλιος Γραμμένος, Λυδία Δαμπασίνα, Χριστόφορος Δουλγέρης, Αντιγόνη Καββαθά, Γιάννης Καστρίτσης, Diane Katsiaficas, Γιάννης Κονταράτος, Κυριάκος Κρόκος, Tania Latarjet, Αλέξανδρος Μαγκανιώτης, Θάνος Μακρής, Μανώλης Μπαμπούσης, Μάνια Μπενίση, Νικόλας Μπλιάτκας, Ναταλία Μελά, Άλεξ Μυλωνά, Ελένη Μυλωνά, Νουράκο (Φανούρης Μωραΐτης), Κοσμάς Ξενάκης, Μαρία Παναγιώτου, Αντώνης Παπαδόπουλος, Ιφιγένεια Σδούκου, Μίλτος Σκούρας, Γιώργος Σταθόπουλος, Δανάη Σταματίου, Νίκος Τρανός, Γιώργος Τσακίρης, Γιώργος Τσεριώνης, Κώστας Τσώλης, Αλέκος Φασιανός, Διονύσης Χριστοφιλογιάννης.