Αύριο θα είναιμια από τις ωραίες, μεστές μέρες ποικιλίαςτου Φεστιβάλ Καννών, από εκείνες πουδιηγείσαι όταν επιστρέφεις σε όσουςθέλουν με φθόνο ή γλυκόπικρη προσμονήνα επιβεβαιώσουν πως η διαμονή σου είναιγεμάτη με εναλλαγές παρασκηνιακής,παρακμιακής λάμψης και αξιοσημείωτωνπρώτων προβολών. Ξεκινάει με την πολύπρωινή προβολή της ταινίας του Αλμοδόβαρ,εν συνεχεία συνέντευξη με τη ΡέιτσελΒάις για το φιλμ του Αμενάμπαρ Αγορά,ακολουθεί μια ειδική πρεμιέρα τουντοκιμαντέρ της Ελληνίδας ΆντζελαΙσμαΐλου Μεγάλοι Δημιουργοί, κοκτέιλσε γιοτ που έχει ρίξει άγκυρα δίπλα στοPalais,και τέλος της μέρας με άλλες δυο ταινίεςαντιδιαμετρικά αντίθετες, το HerbesFollesτου Αλέν Ρενέ, και τον Κυνόδοντα τουδικού μας Γιώργου Λάνθιμου. Τι άλλο ναεπιθυμούσε κανείς στην Κυανή Ακτή, πουέχει μουδιάσει από την πεσμένη κίνησηκαι το έχει ρίξει στην ουσία, δηλαδή στοαν υπάρχουν καλές ταινίες και ποιεςείναι αυτές; Ίσως στις ίδιες τις ταινίεςκαι τα επιχειρήματα που γεννάνε.
Τουλάχιστον τηνπρώτη εβδομάδα τρεις επιλογές τουεπίσημου διαγωνιστικού αξίζει νασυζητηθούν, καθώς ξεχώρισαν για τελείωςδιαφορετικούς λόγους. Πρώτος καιπροκλητικότερος ο Αντίχριστος του Λαρςφον Τρίερ. Μια βουτιά, ξανά, στους φόβουςτου. Ο Δανός πέρασε (άλλη) μια κατάθλιψηκαι δεν ήξερε από πού να αρχίσει, κι ανείχε κάτι να πει. Επισκέφθηκε τις παλιέςτου ανησυχίες και προσπάθησε να μιλήσειμε εικόνες, δυνατές και περιεκτικές. Ηταινία χαιρετίστηκε με γέλια και φωνέςστη δημοσιογραφική προβολή, που δενείναι ενδεικτικές αντιδράσεις - μερικάαπό τα χαχανητά είναι αναγνωρίσιμα,ελληνικής καταγωγής, γηπεδικά καικουρασμένα, παρά την επιμονή τους ναξεχωρίσουν. Βασικός λόγος προέλευσηςτης δυσαρέσκειας για τον Αντίχριστοείναι η πλακατζίδικη υπονόμευση τουβασικού υλικού, πράγμα που κάνει κατ'εξακολούθηση ο Τρίερ. Αντί μιας αφήγησης,νιώθει την ανάγκη να συστρατεύσειδυνάμεις που είναι πέρα από το συνειδητό.Ο Τρίερ διασκευάζει το πνεύμα τουΣτρίντμπεργκ και συνδέει την απώλειαμε την αμαρτία σε μια πάλη της γυναικείαςφύσης με την αντρική, με δική του γραφή.Φοβάται πολλά, το γνωρίζουμε. Κι επειδήδεν έχει Θεό, πιστεύει στους φόβους τουκαι στο χάος. Τις γυναίκες δεν τιςκαταλαβαίνει και δεν μπορεί να τιςερμηνεύσει παρά μόνο με τα σύμβολα καιτη ρήξη. Βάζει την Γκενσμπούρ να καθηλώσειτον Γουίλεμ Νταφόου με μια σιδεριά, νακόψει την κλειτορίδα της, να ξορκίσεισοκάροντας και τον ίδιο και μας τουςθεατές και τον άνδρα της, που κάνει τολάθος να την κουράρει μετά το θάνατοτου παιδιού της - η αρχική σκηνή είναιαριστουργηματική. Μου άρεσε η ταινία;Να ένα από τα καλά του Φεστιβάλ: δενείμαι υποχρεωμένος να αποφασίσω αμέσως,μπορώ να περιμένω.
Για το Περιμένονταςτον Έρικ του Κεν Λόουτς είμαι σίγουροςωστόσο. Πρόκειται για μια υπέροχη ταινία,διασκεδαστική, βαθιά και ελαφριάταυτόχρονα. Ως άλλος Γούντι Άλεν τηςεργατιάς, ο Λόουτς γοητεύει καιδιασκεδάζει, βάζοντας έναν ταχυδρόμονα συνομιλεί φανταστικά με το είδωλότου, τον πεισματάρη ποδοσφαιριστή ΕρίκΚαντονά. Ο πρώην μπαλαδόρος της Μάντσεστερτον συμβουλεύει για τα προβλήματα πουαντιμετωπίζει με το θετό του παιδί και,κυρίως, για το πώς θα ξανακατακτήσειτην πρώτη του αγάπη, μια γυναίκα στηνοποία επιστρέφει, και, μαζί με το σκίρτημα,θυμάται τα μπλε σουέντ παπούτσια τουστον πρώτο τους χορό. Το παν δεν είναιτο γκολ αλλά η πάσα. Μια αντρική ταινίαπου δεν χρειάζεται να καταφύγει σε machoανατροπές για να δείξει το τρυφερό τηςπρόσωπο. Ο Λόουτς βγάζει γέλιο; Ναι, μέσααπό καταστάσεις και ατάκες. Μόνο καιμόνο βλέποντας ξανά τις μεγάλες ενέργειεςτου Καντονά μπορεί και να τρέξει τοδάκρυ για τη χάρη και την τελειότηταπου εμπνέουν σε οποιονδήποτε.
Η Τζέιν Κάμπιον,από την άλλη, ξέρει να κάνει γυναικείεςταινίες και να τρώει τα μούτρα της, αλλάνα μην το βάζει κάτω. Το BrightStarείναι αξιοσημείωτο, και ένα από ταελάχιστα έργα όπου η ποίηση δεν αποτελείάτσαλο πρόσχημα για την πλοκή. Μια νέαγυναίκα, οπλισμένη με ταλέντο στο ράψιμοκαι αίσθηση της μόδας, ερωτεύεται τονταπεινό και καταφρονεμένο (πριν τονθάνατό του) Τζον Κιτς. Η καθαρή της αγάπητη μεταμορφώνει, γκρεμίζει τονεξυπνακίστικο εξοπλισμό της, τηςπροσφέρει το δώρο του πόνου και τηςλαχτάρας. Ενώ η ταινία διαδραματίζεταισε μια εποχή που έχουμε δει χίλιες φορέςστο σινεμά του Άιβορι, στις μεταφορέςτης Τζέιν Όστιν και αλλού, εδώ ο ταξικόςφασισμός και η πλήρης εξίσωση τουχρήματος με την κοινωνική αποκατάστασηδεν περιορίζουν την έκφραση των ηρώωνσε υπονοούμενα. Η ταινία δεν είναιαρνητική, χωρίς να σημαίνει πως είναιχαζοχαρούμενη ή ευχάριστη. Ο έρωτας καιη ανταπόδοσή του είναι οργανικά δεμέναμε τη ρομαντική φύση του Κιτς και τηςΚάμπιον. Κι επιτέλους, δεν πρόκειταιγια το τι είναι στο «τσακ» να πουν οιήρωες και δεσμεύονται από τη λογική,αλλά για το τι υπαγορεύει η ευαισθησίακαι δεν συγκρατείται με τίποτε, πάνταστο πλαίσιο της εποχής και των συμβάσεων.
Είδα και το Αγοράτου Αλεχάνδρο Αμενάμπαρ και νομίζω πωςκατάφερε να κάνει την ταινία πουσυνηθίζει, προσαρμοσμένος σε άλλη εποχήκαι τεράστιο, για τα δεδομένα του,προϋπολογισμό. Η ιστορία της Υπατίαςπου σκεφτόταν ελεύθερα, κοίταζε τααστέρια, μελετούσε τις άπειρες δυνατότητεςπου ανοίγονταν μπροστά της την εποχή,που έμπαιναν οι πρώτες μεγάλες φωτιέςστη θρησκευτικά πολυσυλλεκτικήΑλεξάνδρεια του 4ουαιώνα μ.Χ. και θανατώθηκε για την άρνησήτης να υποκύψει στο χριστιανικό δόγμα,είναι μια έντεχνη, εντυπωσιακή grandpublicπαραβολή για τη σύγχρονη μισαλλοδοξία.
Ο Αμενάμπαρπολεμάει το σκοταδισμό, ο Τρίερ αγκαλιάζειτο σκοτάδι μέσα του, ο Λόουτς παίζειμπάλα και η Κάμπιον λέει το σ' αγαπώ,κι ας είναι ντεμοντέ. Και οι Κάννεςσυνεχίζονται.
σχόλια