ΑΠΟ ΤΟΝ ΓΙΩΡΓΟ-ΙΚΑΡΟ ΜΠΑΜΠΑΣΑΚΗ
1. Ο Έρως είναι ακαριαίος και αιώνιος. Γράφει ο παίκτης/ρέκτης Γιώργος Κεντρωτής: «Και πώς μεταφράζουμε τα εν γένει κρυπτικά και τα χυδαϊκά που απαντώνται στα κείμενα; Κρυπτικά και χυδαϊκά βεβαίως!... Προσφυγή σε αναχρονισμούς επιτρέπεται; Ναι! Θα λέγαμε, μάλιστα, ότι όχι μόνο επιτρέπεται, αλλά και επιβάλλεται! Κατ' εξοχήν, δε, ως προς τη λέξη. Αίφνης την υπερευτυχίην μπορούμε να τη μεταφράσουμε (και με την άδεια του Φεντερίκο Φελίνι) ντόλτσε βίτα!... και τον εραστήν των εταίρων να τον πούμε μπουρδελιάρη!». Ωραία, ωραιότατα το γράφει. Πού; Στο εισαγωγικό σημείωμα στη μετάφρασή του της Παλατινής Ανθολογίας. Πρόκειται για το Βιβλίο Πέμπτο, Επιγράμματα Ερωτικά, που κυκλοφορεί με θαυμαστό ροζ εξώφυλλο, θαυμαστό πολυτονικό, θαυμαστό κέφι στη μεταφραστική περιπέτεια, θαυμαστό τίτλο, Των εραστών τα μάτια είναι πάντα σα βροχή... (εκδ. Gutenberg). Στη σελίδα 81 βρίσκεις το Επίγραμμα, αδέσποτο αυτό, πάνω από ένα του Διοσκουρίδη. Το αδέσποτο, απόηχους του οποίου βρίσκεις στα blues και στην ποίηση του Λέοναρντ Κοέν, καθώς και στον θρυλικό διάλογο του Τζόνι και της Βιένας στο Johnny Guitarτου Νίκολας Ρέι («Πόσους άντρες έχεις ξεχάσει;» –«Κι εσύ, πόσες γυναίκες θυμάσαι;»), πάει έτσι: «Ηράσθην, εφίλουν, έτυχον, κατέπραξ', αγαπώμαι./ τις δε και ης και πώς, η θεός οίδε μόνη» ήτοι: «Αγάπησα, μ' αγάπησαν,/ όλως τυχαίως ή και κατόπιν σχεδίου,/ κι ο έρωτας ποτέ δε μου λείπει./ Ποιες, πότε και πώς / άσ' το και μη το ρωτάς / – αυτό μόνο η Θεά το ξέρει». Όλα του έρωτος τα πάθη, όλα του έρωτος τα ωραία, τα τερπνά, τα όμορφα, αλλά και όλα του έρωτος τα ολέθρια, τα ταραχώδη και τα ταραγμένα σε τούτο τον θελκτικό τόμο. Για ακούστε τον άλλο αρχαίο bluesman, τον Διοφάνη τον Μυριναίο: «Ψιλιστής ο Έρως καλοίτ' αν όντως / αγρυπνεί, θρασύς εστίν, εκδιδύσκει». «Το σωστό θα 'ταν Τριλήσταρχο να λένε τον Έρωτα:/ στήνει καρτέρια, είναι θρασύς, σου παίρνει τα ρούχα». Έξοχο βιβλίο για τον ξανθόν Απρίλη. Και για όλους τους μήνες και τις εποχές.
2. Κιβωτός Σοφίας. Χωρίς σχόλια –άλλωστε το μισό βιβλίο είναι σχόλια και σημειώσεις του λαμπρού Θανάση Λάμπρου– θα ανακράξω χίλια εύγε στον Σωτήρη Σελαβή και στις εκδόσεις του για τον τόμο Χερουβικός Οδοιπόρος (εκδ. Περισπωμένη) και θα σπεύσω να παραθέσω αποσπάσματα από τούτο το θραυσματικό, απόλυτα συνεκτικό, πολύτιμο έργο του Άγγελου Σιλέσιου (1624-1673): «Ο σοφός ζητάει ένα μόνο, αυτό που 'ναι το ύψιστο αγαθό:/ Ο τρελός πολλά μαζί, ακόμα και το πιο μικρό». «Όταν ένας πλούσιος ολοένα για τη φτώχεια του μιλάει / Πρέπει να τον πιστέψεις: την αλήθεια λέει». «Όταν είναι καινούργια η αγάπη αφρίζει όπως το νέο κρασί:/ πιο γαλήνια θέλει να 'ναι όσο παλιώνει και γίνεται αγνή». «Τίποτ' άλλο πιο πολύ δεν σε σπρώχνει στον πάτο της αβύσσου / Απ' την καταραμένη λέξη (θυμήσου!) δικό μου και δικό σου». «Δεν γίνεσαι πλούσιος κατέχοντας πολλά. Πλούσιος είναι μόνο / Αυτός που όλα όσα έχει να τα χάσει μπορεί, μα δίχως πόνο».
3. Θέλω Θέλγω Θάλπω. Στο εξώφυλλο ένα έργο του David Hockney, σαν να προαναγγέλλει ποίηση που αινεί τη λεπταισθησία και την ακρίβεια, τη μεγάλη γνώση του παρελθόντος που συμβάλλει σε μια λυτρωτική κατανόηση του παρόντος, στο να μπορείς να μιλήσεις γι' αυτό το πολύπλοκο και πολύπτυχο παρόν που, αν δεν έχεις αυτήν τη βαθιά γνώση του παρελθόντος, σε ξαφνιάζει δυσάρεστα και σε περιορίζει σε μια αμήχανη βραδυγλωσσία. Γράφει η Ευαγγελία Ανδριτσάνου στη συλλογή Η Δηλητηριώδης (εκδ. Άγρα): «Αγγίζω το κορμί σου / δεν το γνωρίζω / το σχήμα η υφή η μυρωδιά / μια καινούργια χώρα // τα δάχτυλά σου / στη δική μου επικράτεια / χωρίς βία / σχεδόν παρθενικά // ένα αγόρι / κουρνιάζει στη φωλιά της αγάπης / παραδίνεται // ο άντρας έχει εγκαταλείψει τη στολή του / τα προσχήματά του / τον φόβο // πώς συνέβη αυτό;// απλώς συνέβη».
σχόλια