Γεννήθηκα στην Αθήνα γιατί έτυχε εκείνη την εποχή να μένουν εδώ οι γονείς μου. Κάθε χρόνο έμεναν και κάπου αλλού. Βρισκόμασταν σε μια διαρκή μετακίνηση. Η μητέρα μου, η Νίκη, είναι Ελληνίδα και ο πατέρας μου, ο Βίκτωρ, Άγγλος – γνωρίστηκαν εδώ. Στην ουσία έχουν το ίδιο όνομα. Η μητέρα μου δούλευε σε μια υπηρεσία όπου έπρεπε να πάει ο πατέρας μου, ο οποίος βρισκόταν στην Ελλάδα ως φιλέλληνας ιστορικός κλασικιστής. Εκεί είδε μια Ελληνίδα θεά και κάτι έπαθε. Όπως και η μαμά μου μ' εκείνον. Ήταν έρωτας με την πρώτη ματιά.
• Όταν γεννήθηκα, μείναμε στη Σπάρτη ένα διάστημα, μετά στην Καλαμάτα, στη συνέχεια στην Αγγλία κι έπειτα πίσω σε διάφορα χωριά στον Ταΰγετο. Στα χωριά συνήθως οι άνθρωποι είναι πολύ πιο ανοιχτοί, έχουν μια τρέλα διαφορετική και αφομοιωνόμασταν πολύ εύκολα. Περάσαμε ένα διάστημα και στην Κρήτη, σε διάφορα χωριά, και στα Χανιά. Φυσικά, κάθε χρόνο άλλαζα σχολείο. Μια χρονιά ήμουν σε σχολείο τύπου Rudolf Steiner στο Μάντσεστερ και μια χρονιά σε ένα μονοθέσιο στην Αρτεμισία στον Ταΰγετο. Βέβαια, είχε σημασία για την εκπαίδευσή μας ότι ο πατέρας μας ήταν πανεπιστημιακός και η μητέρα μας είχε ασχοληθεί πολύ με την παράδοση – μάλιστα, είχε υπάρξει χορεύτρια στη Δόρα Στράτου. Αγαπούσε πολύ τον Όμηρο και την αρχαία Ελλάδα, κάτι που με επηρέασε καθοριστικά. Στην Αγγλία ο πατέρας είχε δημιουργήσει διδακτικές μεθόδους, αλλά εδώ έκανε ό,τι δουλειά έβρισκε: δίδασκε αγγλικά και παράλληλα ασχολούνταν με τα δικά του, μελετούσε, έγραφε. Διάβαζε ποίηση και μετέφραζε Καβάφη. Μιλάει πολύ ωραία ελληνικά. Η κάθε μέρα μέσα στο σπίτι ήταν πολύ δημιουργική και μαθαίναμε πολύ περισσότερα πράγματα απ' ό,τι μαθαίναμε σχολείο. Τόσο η μητέρα μου όσο και ο πατέρας μου ήταν από μόνοι τους ένα σχολείο. Ήταν ωραίοι άνθρωποι.
• Θέμα καριέρας δεν τέθηκε ποτέ από τους γονείς! Ακόμα και το σχολείο ήταν επιλογή μας αν θα το συνεχίζαμε ή όχι. Κάποια αδέλφια μου δεν πήγαν σχολείο. Κανένα άγχος για το τι θα κάναμε και πώς. Ήταν όλα εστιασμένα αλλού. Τα ζητήματα της οικογένειας ήταν άλλα: τι θα κάνεις ως άνθρωπος και να κατανοήσεις γιατί βρίσκεσαι εδώ. Μεγαλώνοντας, νόμιζα ότι όλοι έτσι είναι, αλλά σιγά-σιγά συνειδητοποίησα ότι όλοι ήταν αλλιώς. Θέμα βιοπορισμού, δε, δεν υπήρχε γιατί και οι δύο γονείς προέρχονταν από εύπορες οικογένειες, οι οποίες όμως τα έχασαν όλα νωρίς. Όποτε μας συναντούσαν συγγενείς της μητέρας μου ανησυχούσαν για όλα αυτά, κυρίως που δεν τρώγαμε καθόλου κρέας και που ως παιδιά ήμασταν αδύνατα. Εγώ, πάλι, δεν καταλάβαινα γιατί ανησυχούσαν.
• Ζήσαμε πολύ μέσα στη φύση, για μεγάλα διαστήματα. Τα καλοκαίρια, καθώς δεν υπήρχε μεγάλη οικονομική άνεση, μας έπαιρναν οι γονείς και πηγαίναμε άλλοτε σε ένα καλύβι στη Σάντοβα, στη Μεσσηνία, κι άλλοτε σε μια σπηλιά στο βουνό, στη Μάνη.
Κάθε χρόνο άλλαζα σχολείο. Μια χρονιά ήμουν σε σχολείο τύπου Rudolf Steiner στο Μάντσεστερ και μια χρονιά σε ένα μονοθέσιο στην Αρτεμισία στον Ταΰγετο.
• Άρχισα να δουλεύω από πολύ μικρή, ό,τι μου τύχαινε. Στα Χανιά, στη Μάνη, στην Καλαμάτα, στην Αθήνα, ως τραγουδίστρια, σε μπαρ, όλα όσα κάνουμε όλοι σ' εκείνη την ηλικία. Στο τραγούδι με έβαλε ο Γευγελής, ένας Τσιγγάνος που παίζει νταούλι και είναι φίλος της μητέρας μου. Έχω τραγουδήσει σε ρεμπετάδικα, ακόμα και σε ένα ποντιακό κέντρο.
• Η πρώτη μου δουλειά ήταν στο θέατρο, όπου έπαιξα σε παιδική παράσταση της Πριγκίπισσας Τουραντό. Ανέβηκε στα Χανιά από την κ. Μπραουδάκη, η οποία επέμενε ότι μου πήγαινε ο ρόλος και εν τέλει το έκανα γιατί θα πληρωνόμουν. Πήγαινα ακόμα σχολείο. Διάβασα τον μονόλογο όπου αρνείται να παντρευτεί και μου άρεσε. Για βιοπορισμό το έκανα και από κει μπήκα στο θέατρο. Μέχρι εκείνη τη στιγμή ήθελα να σπουδάσω αρχαιολόγος.
• Στην Ελλάδα ξεκίνησα από την αρχή τη δραματική σχολή. Δεν υπήρχε καμία σύγκριση με την Αγγλία. Δεν διδάσκεσαι καν τα διαφορετικά στυλ και τις διαφορετικές σχολές. Ο Τερζόπουλος ζήτησε 2-3 άτομα από τη σχολή και ήμουν ανάμεσα σε αυτούς που έστειλαν. Σε οντισιόν δεν πήγαινα και δεν πήγα ούτε σε αυτή. Τραγουδούσα κάπου εκείνες τις μέρες. Με πήρε τηλέφωνο και πήγα. Είχα δει τον Προμηθέα Δεσμώτη όπου η Αννέζα Παπαδοπούλου έπαιζε την Ιώ και συγκλονίστηκα. Με επηρέασε πολύ. Είδα κάποιο στοιχείο που το ένιωσα κοντά σ' μένα και αναρωτιόμουν αν θα μπορούσα να το κάνω κι εγώ. Έκανα ένα εργαστήρι με τον Τερζόπουλο, ο οποίος με πήρε μια Δευτέρα στο τηλέφωνο και μου είπε ότι την Παρασκευή θα ανέβαινε η παράσταση του Προμηθέα ξανά, αλλά επειδή η Αννέζα ήταν άρρωστη, θα έκανα εγώ την Ιώ. Πάω από το θέατρο, λέω «σας ευχαριστώ, αντίο σας». «Όχι, μπορείς, θα το κάνεις» μου απάντησε κι έτσι έγινε. Αυτά γύρω στο 1996 – έκτοτε δεν έφυγα από κει. Δηλαδή κατά καιρούς έφευγα, όπως ένα διάστημα που πήγα στην Αγγλία, αλλά δεν το αισθανόμουν ως κάτι μόνιμο, ήταν πάντα μια επιλογή. Δεν κατάλαβα πώς πέρασαν τα χρόνια.
• Δεν είναι η ερμηνεία σε πρώτο πλάνο αλλά η ενέργεια που φέρει ο ηθοποιός πάνω στη σκηνή. Κι εγώ με τα χρόνια άρχισα να το συνειδητοποιώ αυτό βλέποντας παραστάσεις. Έμαθα να κοιτάω πίσω από τις ερμηνείες. Τελικά, είναι και αυτό που φέρει συνολικά η παράσταση, όλοι οι ηθοποιοί και κάθε ερμηνευτής ξεχωριστά. Είναι κάτι πέρα από το αν θα τα πει καλά ο ηθοποιός, που εξάλλου είναι η «τσαγκαρική», τερτίπια που τα μαθαίνεις.
• Υπάρχει μέθοδος και συγκεκριμένη σχολή στον Τερζόπουλο. Είναι ένα work in progress, μια ερευνητική δουλειά με συγκεκριμένη μέθοδο και κανόνες, όπου το ζητούμενο είναι να σπάει ο κανόνας. Αυτό που δημιουργείς κάθε φορά το σπας τελείως, για να προκύψει κάτι άλλο. Μια διαδικασία κατά την οποία το ένα βγαίνει μέσα από το άλλο. Από κάθε ρόλο που κάνεις βγαίνουν ψήγματα για μια δουλειά μελλοντική. Το θέμα δεν είναι τόσο οι ρόλοι, όσο αυτή η έρευνα.
• Ποτέ δεν σκέφτηκα για το Άττις ότι ήρθα εδώ και θα μείνω ως «πιστή». Αλλά πάντα η ζυγαριά γέρνει προς τα εκεί. Υπάρχουν πάντα πολλές προτάσεις και για τηλεόραση και κινηματογράφο και θέατρο, και πάντα τα ζυγίζω. Η αλήθεια είναι ότι ο νατουραλισμός κλοτσάει μέσα μου, δεν με ενδιαφέρει να μιμηθώ τη ζωή. Αυτό το ζω κάθε μέρα. Θεωρώ ότι την ώρα που πατάει ο ηθοποιός πάνω στη σκηνή γίνεται κάτι αλλιώτικο. Οφείλει, πρέπει να γίνει κάτι άλλο. Είσαι εκεί επάνω για να μεταφέρεις ένα μήνυμα και όχι για να αναπαράγεις την καθημερινότητα, τη βλακεία, την ομορφιά, οτιδήποτε ζει. Το να λες «είμαι αληθινός» είναι ένα ψέμα. Είναι μια σύμβαση το θέατρο. Από την ώρα που πατάς στο σανίδι είσαι εκεί για κάποιον άλλο λόγο.
• Θα μου άρεσε να έχω πει «ναι» στον Βολανάκη όταν πρωτοξεκινούσα. Ερχόταν κι έβλεπε τον Προμηθέα και κάποια στιγμή με φώναξε ο Κούρκουλος στο Εθνικό να μου προτείνει έναν ρόλο, αλλά είχα την έγνοια πώς θα άφηνα την Ιώ και την παράσταση. «Μα, θα πεις όχι στον κ. Βολανάκη;» μου είπε, αλλά δεν γινόταν. Αυτό με είχε στενοχωρήσει, γιατί μετά από λίγο έφυγε από τη ζωή. Θα ήθελα να έχω συναντηθεί καλλιτεχνικά με τον Βολανάκη.
• Ένα άλλο κοινό σημείο με τον Τερζόπουλο είναι η εναλλαγή και η μετακίνηση. Δεν γίνονται όλες οι παραγωγές στην Ελλάδα. Μπορεί η μία να είναι στη Ρωσία και η επόμενη στην Ιταλία. Αλλά και οι ελληνικές παραστάσεις πηγαίνουν παντού. Έχω ταξιδέψει πάρα πολύ με το Άττις. Από τα πιο δυνατά ταξίδια ήταν αυτό στην Ινδία. Πήγαμε σε πολλές πόλεις, όπου ήρθαμε σε επαφή με πολύ κόσμο. Έχουμε παίξει σε χωριά στην Αλβανία, σε ένα αρχαίο θέατρο που άνοιξε πρώτη φορά μπροστά σε βοσκούς που δεν είχαν ξαναδεί θέατρο. Κάθε κοινό είναι άλλη ιστορία. Το ρωσικό κοινό έχει τρομερή παιδεία και ασχολείται με την παράσταση και πριν και μετά. Κάνουν ερωτήσεις, έρχονται στα καμαρίνια, συζητάνε. Πρόκειται για ένα θεατές έχουν την όπερα και το θέατρο πολύ μέσα στη ζωή τους. Αισθάνονται μεγάλη οικειότητα, είναι πολύ ωραίο κοινό. Στην Κίνα είναι εντελώς άλλου είδους το κοινό, δεν μπορείς να τους ψυχολογήσεις. Αλλά καθώς κουβαλάνε κι αυτοί μεγάλη παράδοση με το θέατρο, είναι εξοικειωμένοι με τα θεάματα μεγάλης ενέργειας.
• Είχα την τύχη να παίξω μια σεζόν με την καταπληκτική Ρωσίδα ηθοποιό Άλα Ντεμίτοβα, με την οποία κάναμε περιοδεία στη Ρωσία για μεγάλο διάστημα. Κάθε βράδυ παρακολουθούσα βήμα-βήμα πώς έχτιζε τον ρόλο και μου άρεσε πάρα πολύ. Εδώ δεν έχουμε μεγάλη παράδοση, θα ήθελα να έχω δει πώς δούλευαν οι προηγούμενοι. Η Ντεμίτοβα με είχε επηρεάσει πάρα πολύ. Όπως και η Σοφία η Μιχοπούλου, που ήταν ήδη στο Άττις όταν μπήκα και είναι μια περίπτωση ηθοποιού πολύ σεμνού, πολύ αληθινού. Σαν ένας βράχος δίπλα στη θάλασσα, σαν ένα δέντρο! Είναι ένας πολύ ωραίος άνθρωπος που μου έχει δώσει πάρα πολλά. Η παρουσία της και το παράδειγμά της μου έχει κάνουν πολύ καλό όλα αυτά τα χρόνια. Να προσθέσω και την κ. Μπεμπεδέλη, που είμαστε τώρα μαζί και την παρακολουθώ κι εκείνη πώς χτίζει τον ρόλο της, πώς κουβαλάει όλη αυτή την παράδοση και την τεχνική – είναι εξαιρετική. Είναι μεγάλη η χαρά μου που μπορώ να το δω από μέσα αυτό.
Θεωρώ ότι την ώρα που πατάει ο ηθοποιός πάνω στη σκηνή γίνεται κάτι αλλιώτικο. Οφείλει, πρέπει να γίνει κάτι άλλο. Είσαι εκεί επάνω για να μεταφέρεις ένα μήνυμα και όχι για να αναπαράγεις την καθημερινότητα, τη βλακεία, την ομορφιά, οτιδήποτε ζει.
• Έχω έναν γιο 12 ετών και τον μεγαλώνω μόνη μου. Θα ήθελα να τον μεγαλώσω όπως μεγάλωσαν εμένα –μου το λέει και ο ίδιος–, αλλά να δω πώς θα το κάνουμε. Θα ήθελα να του δώσω τη δυνατότητα να μεγαλώσει κοντά στη φύση, πιο ελεύθερα, γιατί αυτό είναι κάτι που πιστεύω πολύ. Τα καλοκαίρια φεύγουμε. Οι γονείς μου δεν είναι μαζί πια, αλλά και οι δυο ζουν στη φύση. Η μητέρα μου επάνω στα βουνά, σε ένα μέρος που έχει άλλους 3-4 κατοίκους με ζώα. Αγαπάει τα εγγόνια της, αλλά δεν έρχεται στην Αθήνα, τα βλέπει όταν πηγαίνουμε εκεί. Με βλέπει στο θέατρο. Όλα τα αδέλφια είμαστε καλλιτέχνες, εκτός από την αδελφή μου, που ακολούθησε ακαδημαϊκή καριέρα.
• Ζω δίπλα στου Φιλοπάππου, όπου μου αρέσει να περπατάω και να βλέπω την Ακρόπολη από εκεί. Είναι ένα από τα πράγματα για τα οποία μου αρέσει και αγαπώ την Αθήνα: το φως, τα αρχαία, το κλίμα και η Ακρόπολη. Το φως είναι πολύ ιδιαίτερο στην Αθήνα. Και είμαστε μέσα στα αρχαία. Μου έχει μείνει απωθημένο που δεν έγινα αρχαιολόγος.
• Ζούμε μια εποχή πολύ κομβική. Εγώ θέλω να πιστεύω ότι τα πράγματα ανακατεύονται και γίνονται πάντα έτσι ώστε να βγει κάτι καλό. Πιστεύω στον άνθρωπο, παρόλο που κρύβουμε πολύ σκοτάδι μέσα μας –γι' αυτό γίνονται όλα αυτά–, αλλά πιστεύω ότι θα πάμε καλά. Βλέπω και τις νέες γενιές που προσπαθούν να βγουν στο φως μέσα από όλο αυτό με διάφορους τρόπους. Πιστεύω στους νέους ανθρώπους, που θα τα κάνουν όλα καλύτερα, θα τα καταφέρουν.
Info:
H Σοφία Χιλλ συμμετέχει στην παράσταση Ιοκάστη post mortem που παρουσιάζεται στο Θέατρο Άττις στο πλαίσιο της documenta 14, καθώς και στις Τρωάδες που ανεβαίνουν σε σκηνοθεσία Θεόδωρου Τερζόπουλου στο Αρχαίο Ωδείο της Πάφου στις 7 και 8 Ιουλίου.
To άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO