Από την Άλκηστη Γεωργίου
O γάλλος φωτογράφος Cyril Caine ολοκλήρωσε πριν από λίγο καιρό το πρότζεκτ "Portraits Defiguration" (Πορτρέτα Παραμόρφωσης), μετά από περισσότερα από πέντε χρόνια δουλειάς.
Όταν το πρότζεκτ ξεκίνησε, το 2010, τα κοινωνικά δίκτυα και η online κριτική του κοινού δεν είχε ξεφύγει ακόμα πέρα από κάθε έλεγχο. Τον τελευταίο όμως καιρό το πρότζεκτ του Caine τυγχάνει ιδιαίτερης δημοφιλίας, προκαλώντας ποικίλα όσο και αμφιλεγόμενα σχόλια.
Ο φωτογράφος - που είναι ο μοναδικός στον κόσμο που επιχείρησε ένα τέτοιο καλλιτεχνικό φωτογραφικό εγχείρημα- μιλά στο LIFO.gr για τα ομολογουμένως εντυπωσιακά πορτρέτα του, και εξηγεί πώς η ομορφιά κρύβεται εκεί που δεν το περιμένεις.
Πώς προέκυψε η ιδέα γι' αυτό το φωτογραφικό πρότζεκτ;
Το πρότζεκτ ξεκίνησε το 2009/2010, έχει περάσει αρκετός καιρός και μου πήρε σχεδόν πέντε χρόνια για να το ολοκληρώσω. Η ιδέα αυτής της σειράς ξεκίνησε από μια συζήτηση με τον δόκτoρα Bernard Devauchelle. Ήθελε να έχει κάποιο ιατρικό φωτογραφικό αρχείο από μερικές περιπτώσεις των ασθενών του και μου ζήτησε να τραβήξω μερικές εικόνες.
Εγώ όμως δεν ήθελα να τραβήξω τέτοιου είδους "ψυχρές" φωτογραφίες, κι έτσι αποφάσισα να τις αντιμετωπίσω σαν εκλεπτυσμένα καλλιτεχνικά πορτρέτα. Όταν του τις έδειξα αρχικά ξαφνιάστηκε, αλλά του άρεσαν πολύ. Συζητήσαμε περί τέχνης, και αφού έκανα μια σχετική έρευνα σχετικά με την παραμορφωτική προσωπογραφία ανακάλυψα ότι κανείς δεν το είχε ξανακάνει.
Το να αντιμετωπίσει, δηλαδή, αυτού του είδους το θέμα σαν εκλεπτυσμένη τέχνη (όλες οι περιπτώσεις αφορούσαν αποκλειστικά ιατρικά πορτρέτα). Απορροφήθηκα, λοιπόν, από την ομορφιά του θέματος αλλά και από τα μοντέλα κι αποφάσισα έτσι να δημιουργήσω μία ολοκληρωμένη συλλογή.
Υπάρχει και κάποιος άλλος ιδιαίτερος λόγος που αποφάσισες να τραβήξεις τα πορτρέτα αυτών των ανθρώπων;
Δεν είχα δει ανθρώπους με τέτοιου είδους παθήσεις ποτέ ξανά, είτε στην πραγματική ζωή είτε σε φωτογραφίες. Τους γνώρισα, τους μίλησα και είδα πόσο δύσκολα ζεις όταν είσαι παραμορφωμένος. Δεν έχεις πια κοινωνική ζωή, οι άνθρωποι σε κοιτούν σαν κάτι το παράξενο, ένα μεγάλο μέρος της ζωής σου το περνάς μέσα στο νοσοκομείο, με πόνους, υποφέροντας, ζεις για να ζεις, δεν έχεις κανενός είδους πλάνο.
Ξέρω ότι είναι πιο εύκολο να φωτογραφίζεις τοπ μόντελ, να απαθανατίζεις όμορφα τοπία και διασημότητες, επειδή τέτοιου είδους θέματα αρέσουν στους ανθρώπους. Γυαλιστερά και λαμπερά πράγματα! Αλλά η ζωή μπορεί να αλλάξει γρήγορα, μπορεί να ξυπνήσεις και να είσαι άρρωστος και μόνος, να χάσεις ότι είχες μέχρι πρότινος όπως αυτοί οι παραμορφωμένοι άνθρωποι.
Έτσι, επειδή το έχω πλέον συνειδητοποιήσει αυτό, και επειδή αποφάσισα να μην τους αγνοώ επέλεξα να τους δείξω στον κόσμο. Οι άνθρωποι αυτοί είναι ακόμη ζωντανοί, ζουν στον ίδιο πλανήτη με εμάς, μπορεί να είναι στη γειτονιά μας. Δεν χρειάζεστε να τους φοβόμαστε. Θέλουν να μας μιλήσουν, ας ανοίξουμε λοιπόν τα μάτια μας κι ας γίνουμε επιτέλους πιο ανθρώπινοι!
Ποιο είναι το καλύτερο και πιο το χειρότερο σχόλιο που έχεις ακούσει μέχρι στιγμής για τα πορτρέτα αυτά;
Η αλήθεια είναι ότι έχω ακούσει πολλές προσβολές. Ένας άντρας έγραψε ότι θα πρέπει να είμαι άρρωστος, και ότι τα μοντέλα τού προκάλεσαν εμετό. Πολλοί άνθρωποι δε βλέπουν την οριστικότητα της δουλειάς μου, βρίσκουν ένα είδος ομορφιάς στη δυσφορία, μια άλλου είδους ομορφιά. Κάποιος μου έγραψε ότι οι φωτογραφίες μου ''δίνουν ένα νέο νόημα στην ανθρωπότητα''.
Αν θες να αλλάξεις το ''πρότυπο'' της ομορφιάς χρειάζεται να αποδεχτείς το γεγονός ότι οι άνθρωποι έχουν το δικαίωμα να είναι διαφορετικοί, και κάποιοι άνθρωποι μάλιστα δεν έχουν καν την επιλογή. Γεννήθηκαν διαφορετικοί.
Κάποιοι μιλούν για μια εξαιρετικά προκλητική σειρά, που στοχεύει στο να σοκάρει τον θεατή ''εκμεταλλευόμενη τη δυσμορφία αυτών των ανθρώπων''. Τι απαντάς;
Το έχω ακούσει κι αυτό πολλές φορές. Οι άνθρωποι που το υποστηρίζουν είναι οι ίδιοι άνθρωποι που σταματούν τα αυτοκίνητά τους στον αυτοκινητόδρομο όταν δουν ένα ατύχημα, όχι για να βοηθήσουν, απλά για να σιγουρευτούν ότι μπορούν να δουν έναν αιμόφυρτο άνθρωπο στο οδόστρωμα. Είναι οι ίδιοι που παρακολουθούν αισχρότητες στην τηλεόραση, τηλεοπτικά reality tv, που διαβάζουν φυλλάδες... Αλλάζουν όλη την ώρα την άποψή τους, σαν πρόβατα που ακολουθούν το κοπάδι. Αν ξαφνικά οι φωτογραφίες μου άρεσαν στην Kim Kardashian, πολύ πιθανόν να τις λάτρευαν και οι ίδιοι.
Έχω επίγνωση του ότι οι φωτογραφίες μου είναι δύσκολες, ήταν πραγματικά δύσκολο για μένα να τις τραβήξω, ζούσα επί πέντε χρόνια μ' αυτές, ζω ακόμα μ' αυτές, αλλά πίστεψέ με είναι άλλο πράγμα να κοιτάς τις φωτογραφίες μου και άλλο να γνωρίζεις τα μοντέλα στην πραγματικότητα.
Δεν μπορώ ειλικρινά να εντοπίσω τι είδους όφελος θα μπορούσα να λάβω από αυτές τις εικόνες. Αλήθεια, τι λέτε για τον Larry Clark, 71 ετών, ο οποίος φωτογραφίζει γυμνά παιδιά υπό την επήρεια ναρκωτικών ουσιών και ενώ κάνουν σεξ; Έχει κάνει αρκετές εκθέσεις και ταινίες που έχουν πάντα το ίδιο θέμα. Αυτό, δεν το θεωρείτε σοκαριστικό; Αν όχι, τότε πιστεύω ότι το πρόβλημα το έχετε εσείς, όχι εγώ ή οι φωτογραφίες μου.
Υπήρξε κάποιος ασθενής που δεν αντέξατε να φωτογραφίσετε;
Ναι, μόνο ο πρώτος. Ήμουν συνηθισμένος στα νοσοκομεία, και είχα ήδη κάνει αρκετά ιατρικά ντοκιμαντέρ, αλλά ποτέ σχετικά με παραμορφωμένα πρόσωπα. Όταν όμως βλέπεις αυτούς τους ανθρώπους χαρούμενους στο τέλος της φωτογράφισης, χαρούμενος που συναναστρέφονται με κάποιον που δεν είναι γιατρός – έναν φωτογράφο που θέλει να τους κάνει όμορφους, τότε καταλαβαίνω ότι η προσπάθεια αξίζει 100%
Ποια θα είναι η συνέχεια του πρότζεκτ;
Τώρα είναι καιρός να είμαι υπεύθυνος και έτοιμος για να εκθέσω τις φωτογραφίες μου σε κάποιες γκαλερί σε όλο τον κόσμο, να δείξω πως μπορείς να είσαι διαφορετικός, όμορφος, ζωντανός, άνθρωπος. Ας ελπίσουμε να γίνει η έκθεση αυτή πραγματικότητα!
σχόλια