Θέλετε να ξεκινήσουμε με κάτι που σας συνέβη και έχει γούστο;
Εγώ δεν θυμάμαι τι έχω τραγουδήσει...Ε, είμαι μεσ' στο ταξί κι ακούω την εισαγωγή από ένα ωραίο λαϊκό της Βάσως Αλλαγιάννη. Λέω ''Τι ωραίο'' και περιμένω ν'ακούσω ποια φωνή το λέει. Άκουσα τη δική μου!
Που οφείλεται αυτό;
Γενικά δεν ακούω τον εαυτό μου. Χωρίς επ'ουδενί λόγω να αποποιούμαι το παρελθόν, δε μ'αρέσει να στροβιλίζομαι γύρω απ' αυτό.
Σας αρέσει ωστόσο να δηλώνετε Σερραία και όχι Θεσσαλονικιά.
Γεννήθηκα στις Σέρρες, μέσα, το τονίζω, γιατί αν ήμουν από χωριό της, θα το έλεγα. Στα 8 μου μετακομίσαμε στη Θεσσαλονίκη και στα 17 - 18 μου βρέθηκα στην Αθήνα, όπου έμεινα για πολλά χρόνια και μπήκα στη δισκογραφία. Τις πιο ωραίες μνήμες τις έχω βέβαια από τις Σέρρες και τα παιδικά μου χρόνια. Ακόμη και σήμερα, όποτε βλέπω ΚΤΕΛ που γράφει ''Σέρρες'', πεταρίζει η ψυχή μου! Είναι ο ομφάλιος λώρος μου!
Εγώ δεν το περιείχα το ρεμπέτικο. Ο Χατζιδάκις μου το' βγαλε, "Το εμπεριείχες χωρίς να το γνωρίζεις" μου έλεγε στις κουβέντες μας.
Ωστόσο είστε κάτι σαν τραγουδίστρια - σύμβολο για τη Θεσσαλονίκη, όπως ήταν και ο μακαρίτης ο Νίκος Παπάζογλου ή όπως είναι ο ποιητής Ντίνος Χριστιανόπουλος.
Κοιτάξτε, τη Θεσσαλονίκη την αγάπησα πολύ πρόσφατα, αν κι είναι πάνω από δεκαετία που έχω επιστρέψει. Μιλάω για τα τελευταία 2 - 3 χρόνια. Είχα μια αρνητική στάση απέναντι της, γιατί τα πράγματα με οδήγησαν εκεί, δεν ήταν συνειδητή η επιλογή της. Αντίθετα, αγάπησα πολύ την Αθήνα.
Μου λέγατε ότι δεν θα θέλατε μακιγιάζ για τη φωτογράφηση...
Όχι. Να φανταστείτε, βάζω λίγο κραγιόν για τα φώτα όποτε είμαι στη σκηνή κι ύστερα, με το που κατέβω το πρώτο σκαλί, κάνω αμέσως την κίνηση να το βγάλω.
Είναι επιφανειακό το φτιασίδωμα;
Ε ναι...Κι εγώ από νέα δεν ήμουν του φτιασιδώματος.
Μεταφέρετε και μία έντονη μελαγχολία.
Είμαι βαθύτατα μελαγχολικό άτομο, αλλά πιστεύω ότι οι μελαγχολικοί άνθρωποι είναι και οι πιο αισιόδοξοι. Η δική μου μελαγχολία ξεκινάει από το γεγονός ότι δεν αρκούμαι στο λίγο του έρωτα, των συναισθημάτων και της ζωής, διότι το ένστικτο μου μού λέει ότι υπάρχει κάτι πολύ πιο πάνω απ'αυτό που βιώνουμε.
Υπάρχει η γόνιμη και η αυτοκαταστροφική μελαγχολία.
Όχι, δε συμβαίνει αυτό με μένα, δεν είμαι αυτοκαταστροφική. Νομίζω απλά πως όλοι οι ευαίσθητοι άνθρωποι είναι μελαγχολικοί. Υπάρχει μεγάλη ασκήμια γύρω μας. Παρατηρείς τους ανθρώπους να μην κοιτάζει ο ένας τον άλλο στα μάτια. Εμένα μου λείπει το χάδι του τουμπίστα Γιάννη Ζουγανέλη, του καλύτερου μου φίλου. Κανείς δεν με χάιδευε έτσι, πέραν του άντρα μου - φιλικά εννοώ.
Για μένα είστε η μόνη φωνή που εμπεριέχει τόσο πολύ το πένθος και την απώλεια.
Εγώ ξέρετε γιατί τραγουδάω; Γιατί ο κόσμος κλαίει...Έχω δει πάρα πολλούς ανθρώπους να κλαίνε. Άρα μάλλον έχετε δίκιο.
Άκουγα "Τα Πέριξ" σήμερα και σκεφτόμουν πως ο Χατζιδάκις θα μπορούσε να σας έχει δώσει να πείτε και το "Γεννήθηκα για να πονώ' ή το "Γλυκοχαράζει ο Αυγερινός" που σφράγισε η Μαρίκα Νίνου.
Μπορεί αυτά τα τραγούδια που λέτε να έμπαιναν σε επόμενους δίσκους, γιατί το σχέδιο του Χατζιδάκι ήταν να γραφτούν 70 τέτοια τραγούδια με τη φωνή μου. Δεν ξέρω γιατί δεν υπήρξε συνέχεια.
Το συνήθιζε αυτό ο Χατζιδάκις.
Ναι, μωρέ, αλλά δεν τό'κανε σκόπιμα. Τον χαρακτήριζε μια χύμα κατάσταση. Τό'χω κι εγώ αυτό, γι'αυτό τον καταλαβαίνω.
Ίσχυε και στην περίπτωση σας ότι από μικρή θέλατε να γίνετε τραγουδίστρια;
Όχι, όχι, μόνο γνώριζα ότι η φωνή μου ήταν κάπως ιδιαίτερη. Τίποτα όμως δε γίνεται τυχαία. Για φιλόλογος πήγαινα εγώ, αλλά τα πράγματα με βγάλαν αλλού.
Σε μια γνωριμία με τον συνθέτη Χρήστο Λεοντή, αν και δε θα ήθελα να εστιάσουμε στα της δισκογραφίας.
Σωστά, τά'χω πει και τα λέω συνέχεια αυτά. Ας πούμε μόνο ότι ο Λαμπρόπουλος της τότε COLUMBIA είχε όλο το βαρύ πυροβολικό των τραγουδιστών και ο Λεοντής ήθελε κάποιες νέες άφθαρτες φωνές. Ετοίμαζε ένα δίσκο τότε.
Λέτε για το "12 παρά 5" με τη Μαρινέλλα.
Η Μαρινέλλα μπήκε μετά, δεν ήταν να τραγουδήσει. Και ο δίσκος δεν έγινε στην COLUMBIA, αλλά στη PHILIPS. Κατάφεραν να με πάρουν, γιατί ήμουν και ανήλικη. Με έπεισε ένας γνωστός παραγωγός - δε θέλω να λέω το όνομα του -, μάνατζερ τραγουδίστριας που κυριαρχούσε. Όμως εγώ ήμουν απειλή, αφού ο Λαμπρόπουλος με ''ετοίμαζε''. Όταν ένα παιδί το παίρνουν από μια οικογένεια, από μια γειτονιά και το ρίχνουν σ'έναν άγνωστο ανταγωνιστικό χώρο, δε μπορεί να ξέρει τι κρύβεται πίσω απ' τα χαμόγελα των ανθρώπων. Μου έλεγαν τότε "Θα μπεις σε δίσκο με τη Μαρινέλλα" και κάτι βλακείες που τώρα γελάω. Μόνο ο Λεοντής δεν είχε σκοπιμότητα, αφού απλά ήθελε τη φωνή μου και δεν τά'χε βρει με τον Λαμπρόπουλο.
Μια οντισιόν, όμως, σας οδήγησε στον Μάνο Χατζιδάκι.
Αυτή τη μέρα δεν την ξεχνάω στη ζωή μου! Είμαι με τον αδερφό μου και πίνουμε καφέ στο Μουσείο. Έχω ήδη υποστεί την απογοήτευση τού πώς με τούμπαραν κάποιοι άνθρωποι κι έφυγα απ' τον Λαμπρόπουλο που μου ετοίμαζε καριέρα. Θέλω να τα παρατήσω, αλλά διαβάζω ένα πλαίσιο εφημερίδας: Ο Μάνος Χατζιδάκις ενδιαφέρεται για νέες φωνές. ''Δεν πας;'' μου κάνει ο αδερφός μου. ''Τι να κάνω εγώ εκεί;'' η δική μου αντίδραση ''αφού είμαι ήδη στη δισκογραφία κι ο Χατζιδάκις θα ακούσει εντελώς καινούργια πρόσωπα''. Ο αδερφός μου δεν επέμεινε, αλλά το ξανασκέφτομαι και πάω! Ήμουν πάρα πολύ κακή την πρώτη φορά, γιατί τον Χατζιδάκι τον άκουγα από τα 14 μου και τού'χα μεγάλο δέος! Τραγούδησα ''Η πίκρα σήμερα'' και φεύγοντας, ήθελα να εξαφανιστώ, ντρεπόμουν που έχασα μια μεγάλη ευκαιρία. Την άλλη μέρα, λοιπόν, χτυπάει το τηλέφωνο μου. Ο Βασίλης ο Τενίδης: ''Μπορείτε να έρθετε πάλι που σας θέλει ο κ. Χατζιδάκις;'' Δεν πίστευα στ' αυτιά μου! Μου λέει ο άντρας μου, με τον οποίο τότε ήμασταν αρραβωνιασμένοι, αλλά ζούσαμε μαζί: ''Γιατί δεν του τραγουδάς ένα ρεμπέτικο;'' Υπ' όψιν, είχα ήδη εμφανιστεί στο ZOOM με Μητσιά, Γαλάνη και Μούτση στην καλλιτεχνική διεύθυνση. ''Τι ειν' αυτά που λες'' κάνω ''θα πάω στον Χατζιδάκι και θα του πω ρεμπέτικα και λαϊκά;'' Το ίδιο όμως μου είχαν πει να κάνω και οι φίλοι μου, οι συγγραφείς Μήτσος Ευθυμιάδης και Γιώργος Σκούρτης. Τελικά, όταν ξαναπήγα, λέω του Χατζιδάκι ''Να σας πω ένα ρεμπέτικο;'' Παύση μικρή...''Πες'' απαντάει, αλλά με βαριά καρδιά. Αυτό το τραγούδι δεν τo 'χα ξαναπεί στη ζωή μου, το ''Μάνα μου γιατί να με γεννήσεις'', ούτε θυμάμαι που τό'χα ακούσει. Τη σκηνή αυτή μπορούν να την περιγράψουν κατάλληλα μόνο όσοι ήταν παρόντες: Σηκώνεται ο Χατζιδάκις απ' τη θέση του, έρχεται μπροστά μου και λέει ''Μη σταματάς, μη σταματάς!'' Αυτό ήταν! Είπα άλλα 2 - 3 ακόμη τραγούδια!
Μιλάμε για το 1972 πριν βγουν "Τα Πέριξ". Η οντισιόν ήταν για το Πολύτροπον του Βαγγέλη του Σκούρτη.
Ακριβώς! Τραγουδήσαμε με τον Ευτύχη Χατζηττοφή, τη Φέφη Βαλαρή, τον Γιάννη Δημητρά, τη Μαρία Κάτηρα. Η Ελένη Μανιάτη έλεγε τα κείμενα. Ήταν το έργο "Ο Οδοιπόρος, το μεθυσμένο κορίτσι και ο Αλκιβιάδης", εγώ όμως έκανα κάτι άλλο: Ο Μόραλης είχε κάνει το πορτραίτο μου και ο Χατζιδάκις με είχε τοποθετήσει σε μία καρέκλα μες στον κόσμο. Άναβε ένας προβολέας και τραγουδούσα ρεμπέτικα.
Σας άρεσε αυτό, που επέβλεπε και ο Μόραλης τις πρόβες;
Πάρα πολύ! Είχα αναπτύξει και μια σχέση με την ανιψιά του, τη Χριστίνα, αλλά λυπάμαι που δε μπόρεσα να πάω να τον δω στην Αίγινα στα τελευταία του. Αριστερόχειρας, ζωγράφιζε στο καμαρίνι το πορτραίτο μου!
Τον έχετε αλήθεια τον πίνακα με το εξώφυλλο από "Τα Πέριξ";
Όχι, δυστυχώς δεν τον έχω εγώ. Τον είχε ο Χατζιδάκις στο σπίτι του και τον έβλεπα εκεί. Δεν θα το ζήταγα ποτέ. Εδώ δε ζήτησα ποτέ τα ποσοστά μου...
Από "Τα Πέριξ";
Ναι, δεν πήρα ποτέ τίποτα!
Αυτό είναι πολύ σοβαρό για ένα δίσκο που στον καιρό του πούλησε τρελά!
Ακούστε, ο Χατζιδάκις ήταν πολύ γενναιόδωρος άνθρωπος κι έχοντας ζήσει τόσο μεγάλες στιγμές δίπλα του, δε θα πήγαινα ποτέ να διεκδικήσω τίποτα. Απλά κάποια στιγμή πούλησε το έργο ολόκληρο στη Lyra του Πατσιφά για κάποιο ποσό. Ξαναλέω ότι ήταν γενναιόδωρος, διότι αν ήταν μίζερος θα τό'λεγα κι εγώ διαφορετικά αυτό τώρα. Και ''Τα Πέριξ'' πουλάνε ακόμα! Το ξέρετε ότι δεν έβρισκες πουθενά την εφημερίδα, πρόσφατα που δόθηκαν με την ''Καθημερινή''; Είχε εξαντληθεί από την πρώτη ώρα και στη Θεσσαλονίκη κάνανε γύρους για να τη βρουν!
Συγνώμη, αλλά ούτε από την "Ερατώ", το σύλλογο των τραγουδιστών, δεν πήρατε ποτέ ποσοστά;
Ούτε! Τελευταία μόνο ο Μανώλης Ρασούλης, με τον οποίο είχαμε γίνει φίλοι λίγο πριν φύγει απ' τη ζωή, με παρότρυνε να πάω να γραφτώ για να αρχίσω κάτι να εισπράττω.
Άρα μήπως αυτή η ασχετοσύνη με τα του κλάδου σας, ήταν ένα ίδιον του χαρακτήρα σας;
Έχετε δίκιο, είναι σίγουρα κι αυτό, αφού δεν με ενδιαφέρουν τα επαγγελματικά. Επιμένω όμως ότι για "Τα Πέριξ" που δεν πήρα ποτέ τίποτα, δεν ήταν αποκλειστικά δικό μου φταίξιμο.
Το 72 που τραγουδήσατε στο Πολύτροπον βγήκε και ο "Μεγάλος Ερωτικός" με τη Φλέρυ Νταντωνάκη και τον Δημήτρη Ψαριανό. Ήσασταν μια παρέα;
Τη Φλέρυ την είχα γνωρίσει αργότερα στον "Μαγεμένο Αυλό" που βγαίναμε με τον Χατζιδάκι. Δεν ήταν σε καλή κατάσταση και λυπόμουν. Τη θεωρώ θεϊκή φωνή, αλλά τι θέση έχει η Φλέρυ σήμερα στην Ελλάδα της Βισσοβανδή; Μιλούσαμε λίγο με τη Φλέρυ, όμως στενοχωριόμουν κατά βάθος όποτε τη συναντούσα. Και το ΄74 ήρθαν ''Τα Πέριξ'', για τα οποία ο Χατζιδάκις με είχε προϊδεάσει ότι θα τα κάναμε μαζί. Σπουδαίοι μουσικοί έπαιξαν μέσα!
Το ότι τραγουδήσατε ρεμπέτικα απογυμνωμένα από μπουζούκι, σας έφερε τη συνειδητοποίηση ότι κάνατε κάτι "άλλο";
Κατ'αρχάς εγώ δεν το περιείχα το ρεμπέτικο. Ο Χατζιδάκις μου το' βγαλε, "Το εμπεριείχες χωρίς να το γνωρίζεις" μου έλεγε στις κουβέντες μας. Ναι μεν είχα μεγαλώσει κοντά στη Μονή Λαζαριστών, όπου κυριαρχούσαν στα τζουκ μποξ ο Καζαντζίδης, ο Γαβαλάς και η Πόλυ Πάνου, αλλά εγώ άκουγα ως νέο κορίτσι και πολύ Beatles, Rolling Stones, Frank Sinatra κλπ. Άκουγα όμως και Χατζιδάκι και Θεοδωράκη. Τότε στα ''Πέριξ'' δεν καταλάβαινα τίποτα περί ενορχήστρωσης. Νόμιζα απλά πως τραγουδώ ρεμπέτικα, αισθανόμενη τεράστια ασφάλεια με την παρουσία του Χατζιδάκι.
Και πότε καταλάβατε ότι πια έχετε αφήσει κι εσείς το στίγμα σας στην ελληνική μουσική με το έργο αυτό;
Πολύ αργότερα. Αλήθεια.
Σας κουράζει να σας ρωτάνε όλο για ''Τα Πέριξ'';
Όχι. Ήταν και είναι μια δουλειά του μέλλοντος. Σαν την Τέχνη την ίδια!
Δεν τα πάω καλά με τους εμπόρους! Κανένα δίσκο δε χάρηκα, ούτε τους τελευταίους που αναφέρατε. Παρ' όλα αυτά ο κόσμος τον εγκλεισμό μου, τον έβλεπε γοητευτικό. Που να καταλάβει ότι εγώ δεν χαιρόμουν με τίποτα.
Επιδιώξατε να συνεργαστείτε πάλι με τον Χατζιδάκι;
Συνέβη αυτό, αφού στις αρχές του ΄80 με φώναξε στον Σκορπιό και τραγούδησα τις ''Μπαλάντες της οδού Αθηνάς'' με την Ηδύλη Τσαλίκη, τον Λέκκα και τον Λιούγκο. Δεν είχα ιδιαίτερη σχέση με τον Χατζιδάκι στα επόμενα χρόνια, ούτε κακή, ούτε καλή, αλλά μου λέγαν άνθρωποι με τι λόγια μιλούσε για μένα! Πέτυχα κάποτε ταξιτζή που του τηλεφώνησε, ''Έχω στο ταξί μου τη Βούλα Σαββίδη'', κι εκείνος απ' την άλλη άκρη της γραμμής έπλεκε το εγκώμιο μου.
Στο περιθώριο όμως αυτής της θρυλικής συνεργασίας, περάσατε και από τις μπουάτ της Πλάκας.
Ναι, το 1977 - 78 με φώναξε η Μαρίζα Κωχ στον Ρήγα. Ήταν Μεταπολίτευση και μέσα στην έκρηξη του πολιτικού τραγουδιού ''Τα Πέριξ'' πήραν μια τριετία μέχρι να ανακαλυφτούν, αυτή την εντύπωση έχω. Είχε κάνει κι εκείνη μόλις τα υπέροχα τραγούδια της σε ποίηση Καββαδία. Ήταν και ο Λογό μαζί μας. Περάσαμε τέλεια, τη θυμάμαι με αγάπη τη Μαρίζα.
Μεσολάβησε ακόμη ένας δίσκος με τον Μίμη Πλέσσα, μια συμμετοχή σε δίσκο του Ηλία Λιούγκου με ένα αριστουργηματικό τραγούδι του, στην ουσία όμως πέσατε σε μία σιωπή 19 χρόνων. Προς τι αυτό;
Που τον θυμηθήκατε το δίσκο με τον Πλέσσα; Ειλικρινά δε θυμάμαι τίποτα, μόνο ότι πήγαινα στο σπίτι του κάπου στην Κυψέλη κι ο άνθρωπος ήταν γλυκύτατος. Και το τραγούδι του Λιούγκου, μόνο το ότι ''έμπαινα'' σε κάποιο σημείο θυμάμαι! Ωραίες συνεργασίες, αλλά δεν είμαι σε θέση να σας πω λεπτομέρειες, σα να έχουν σβηστεί από τη μνήμη μου. Για την ακρίβεια, σα να θέλει να αποφορτιστεί η μνήμη μου.
(Της τραγουδάω το ρεφραίν του τραγουδιού του Λιούγκου). Δεν το θυμάστε;
Όχι, καθόλου. Την αλήθεια λέω, δε θέλετε να σας λέω ψέματα... Εδώ δεν έχω κρατήσει τίποτα δικό μου. Πέταξα θεϊκές κριτικές που γράφτηκαν για να μη ναρκισσεύομαι.
Ή για να ξαναγεννηθείτε.
Ναι, ακριβώς. 'Ήθελα να παραμείνω υγιής.
Ξέρετε ότι με την απουσία 20 χρόνων σχεδόν συντηρήσατε ένα μύθο γύρω απ' τ' όνομα σας;
Κι εγώ τι φταίω;
Έτσι θα απαντούσε κι η Αρλέτα. Εννοώ πως χωρίς να διαγράψετε την καραβοτσακισμένη τροχιά της Νταντωνάκη, διαθέτετε την αύρα της.
Πιθανώς να είχα διαγράψει κι εγώ μια τέτοια τροχιά αν δεν είχα ένα βράχο, τον Βαγγέλη τον άντρα μου. Ο αφανής ήρωας ήταν στην πορεία μου, γιατί κι εγώ μπορεί να μην άντεχα...
Μιλήστε μου λίγο για τον άντρα σας.
Δεν θα μπορούσα να προσαρμοστώ σ' αυτό το χώρο. Εκείνος με τον αθλητισμό είχε σχέση, σπάνιος άνθρωπος, δεν περιγράφεται. Έντονη προσωπικότητα. Ζήσαμε μαζί 40 χρόνια ευλογίας. Τον ευχαριστούσε ότι με ευχαριστούσε! Θέλετε να σας πω κάτι; Δεν με άγγιξε εμένα ο μουσικός χώρος. Καθόλου...
Το διαβάζω στα μάτια σας.
Αν με ρωτήσεις τι έχω κάνει στη ζωή μου, θα απαντήσω να παραμείνω υγιής άνθρωπος. Κι επειδή στην πορεία μου γνώρισα μεγάλες προσωπικότητες, όχι απαραιτήτως αυτό που λέμε ''επώνυμους'', δεν τους είδα να κάνουν θόρυβο, μα να παραμένουν εξαιρετικά σεμνοί και ταπεινοί.
Έχετε κι έναν γιο, όμως.
Ναι, τον Σταύρο Κόλκα, γνωστό αθλητικογράφο. Ακολούθησε τα βήματα του πατέρα του. Έχω ένα πολύ σπουδαίο παιδί.
Η ολοκλήρωση ήρθε μέσα από τη μητρότητα;
Το καταφύγιο μου! Δεν υπάρχει τίποτα πάνω απ' αυτό!
Με την κατάθλιψη φλερτάρατε ποτέ;
Ναι, τρεις φορές, αλλά δεν ακολούθησα τις συμβουλές των ψυχιάτρων για φάρμακα. Ήταν ξάφνιασμα το πως επανερχόμουν τόσο γρήγορα.
Η συμπτωματολογία ποια ήτανε;
Αϋπνίες και παραίτηση. Ευτυχώς τώρα βρίσκομαι στην Άνω Βούλα, όπως έγραψε κι ένας φίλος μου.
Εγώ πάλι γιατί βλέπω πως δεν το φχαριστιέστε το τραγούδι ακόμη και σήμερα;
Να σου πω την αλήθεια μου; Και στην Αθήνα που ξανάρθα για να τραγουδήσω, αυτό που θέλω ή μάλλον το μόνο είναι να ξαναδώ από κάτω φάτσες αγαπημένων φίλων μου. Μ' αυτή τη λογική ήρθα πάλι μετά από δυο χρόνια.
Είστε υπέρ των μικρών μουσικών σκηνών.
Ναι, μωρέ, τι να το κάνεις άμα δεν έχεις άμεση επαφή με τον κόσμο; Ούτε θα αισθανόμουν άνετα σε ένα αχανές μέρος για να τραγουδήσω.
Ξαναπάω στη Φλέρυ και θυμάμαι ένα παλιό κείμενο μου, στο οποίο έγραφα πως ίσως η μεγαλύτερη αξία της ήταν που ουδέποτε υπήρξε επαγγελματίας τραγουδίστρια.
Έτσι αισθάνομαι κι εγώ! Και καλά κάνετε και ανατρέχετε σ'αυτήν, αφού για πολλά χρόνια πολύς κόσμος μου έλεγε "Αχ να σας δούμε να τραγουδήσετε κάπου με τη Φλέρυ"! Εγώ την αναζήτησα να τραγουδήσουμε σε ένα χώρο, ήρθε, αλλά η κατάσταση της ήταν χάλια. Καλύτερα να μην ερχόταν η ψυχή μου...
Τη δεκαετία του 1990 και ακόμη πιο μετά, γράψατε κάποιους δίσκους στη Lyra σε τραγούδια των Τάσου Γκρους, Γιώργου Αρσενίδη, Παντελή Θαλασσινού, Νότη Μαυρουδή, Δήμητρας Γαλάνη, Δημήτρη Λέκκα, Γιώργου Καζαντζή κ.α. Ξέρετε ότι αυτά τα CD πωλούνται σήμερα στα δυόμισι ευρώ;
Τζάμπα να τα δίνουν! Η μουσική είναι για τον κόσμο, δεν κατάλαβα! Ούτως ή άλλως δεν έβγαλα ποτέ χρήματα, ούτε υπήρχε ποτέ στο σκεπτικό μου να κάνω δίσκο για να ακολουθήσουν τα live. Για τους δίσκους που λέτε, πρώτα βγήκε το πολυσυλλεκτικό ''Φίλημα του χρόνου'' και μετά τα ''Καινούρια ρούχα'' σε συνθέσεις του αγαπημένου μου φίλου και καλού συνθέτη, Τάσου Γκρους, με τον οποίο έχουμε κι έτοιμο ακόμη έναν δίσκο αυτή τη στιγμή.
Πείτε μας όμως πως ξαναμπήκατε στη δισκογραφία.
Είχα γνωρίσει τον Δημήτρη Χατζόπουλο, μετέπειτα γνωστό παραγωγό του ''Μελωδία''. Ήρθε και μ' άκουσε σ'ένα χώρο, ο ίδιος ενδιαφέρθηκε και ανέλαβε να μαζέψει τραγούδια διάφορων συνθετών.
Τι έχετε κρατήσει απ' αυτά τα τραγούδια της ώριμης περιόδου σας;
Άκου να σου πω! Σήμερα συνέβη κάτι μετά από 40 χρόνια, είπα στη ραδιοφωνική εκπομπή του Νίκου Αϊβαλή στο Μετα-Δεύτερο ότι δε μπορώ άλλο να κρατάω ένα μυστικό 40 χρόνων!
Δεν ακούω καθόλου ραδιόφωνο. Δεν έχω ιδέα κι ίσως είναι η άμυνα μου αυτή. Νιώθω ότι τα πάντα έχουν ειπωθεί και δεν αναφέρομαι στις Βισσοβανδήδες
Ε πείτε το και σε μένα να το γράψω!
Ναι, θέλω να το κοινωνήσω με τον κόσμο...Έζησα μια Κόλαση, ήμουν εγκλωβισμένη επί 40 χρόνια. Τώρα είμαι στην έξοδο, φαίνεται...Δεν χαιρόμουν το τραγούδι, με εγκλώβισε, ήταν μια Κόλαση για μένα. Μπορεί η ζωή να ήταν γενναιόδωρη απέναντι μου, αλλά έπρεπε να πληρώσω τίμημα. Μόνο κάποιοι κοντινοί μου άνθρωποι γνωρίζουν τι πέρασα όλα αυτά τα χρόνια. Είχα να πολεμήσω τους εμπόρους!
Τους εμπόρους;
Ναι, τους εμπόρους! Δεν τα πάω καλά μαζί τους! Κανένα δίσκο δε χάρηκα, ούτε τους τελευταίους που αναφέρατε. Παρ' όλα αυτά ο κόσμος τον εγκλεισμό μου, τον έβλεπε γοητευτικό. Που να καταλάβει ότι εγώ δεν χαιρόμουν με τίποτα.
Μια ανηδονία.
Παιδί μου, στο 'πα καθαρά, εγκλωβισμένη αισθανόμουν! Κι η φωνή μου δεν έχει τίποτα, είναι καλύτερη απ' το ξεκίνημα μου. Σ'αυτό υπήρξα ''καλή'', δεν πίνω, δεν ξενυχτάω ιδιαίτερα, κάνω πολύ ήρεμη ζωή.
Διαβάζετε;
Ναι, κατά διαστήματα.
Γράφετε;
Όπως γράφουν οι περισσότεροι.
Ημερολόγιο;
Όχι. Σκέψεις, κάποια ποιήματα...Έχασα τον πατέρα μου πολύ νέο, στα 11 μου, κι έγραψα ποιήματα. Όταν χρόνια μετά τα έδειξα στον Νίκο Καρούζο, μου είπε ''Παιδί μου, τα ήξεραν οι γονείς σου αυτά, τους τά'χες δείξει;'' Δηλαδή δεν έγραφα πράγματα κατάλληλα για ένα παιδάκι. Σε ποιον να τα έδειχνα; Τα καταχώνιαζα στο δωμάτιο μου.
Η ζωή δεν έχει αξία να καταγράφεται;
Βιώνεται, μωρέ, η ζωή. Βιώνεται. Ξέρω γω, τι να πω...Αυτό μετράει...
Θέλω πριν κλείσουμε να σας ξαναπάω στο πένθος που διέπει τη φωνή σας...
Μίλα ελεύθερα, παιδί μου! Να σου πω ότι όταν τραγούδησα στα ''Πέριξ'' το ''Ρίξε τσιγγάνα τα χαρτιά'' πήγα σε μια γωνιά κι έκλαιγα μόνη μου; Ξέρεις πόσο με ταρακούνησε ο στίχος; Για μένα ο στίχος έχει τεράστια σημασία. Ένα τραγούδι που τό'βγαλα πρόσφατα για να το λέω είναι το ''Λέιλιμ Λέι'' του Λιβανελί πού'χει τραγουδήσει πρώτη η Φαραντούρη. Είχα τρομερή επικοινωνία με το κοινό μ' αυτό το τραγούδι.
Η απώλεια μπορεί νά'ναι και λυτρωτικό συναίσθημα;
Το έχω διαβάσει στον Νίτσε. Έλεγε πως η απώλεια είναι και ελευθερία. Με τρόμαξε αυτό το πράγμα!
Και ο Σαρτρ έλεγε πως τα πιο ελεύθερα παιδιά είναι τα νόθα που δεν κουβαλάνε μια ζωή τους γονείς τους.
Πολύ ωραίο! Όταν έπαθε το πρώτο έμφραγμα ο άντρας μου, άκουγα τη σειρήνα του ασθενοφόρου κι έτρεμα. Έλεγα ''Μήπως έπαθε κάτι ο Βαγγέλης;'' Αυτός όμως ζούσε φυσιολογικά, δε φοβόταν το θάνατο. Όταν τον έχασα, λοιπόν, έπαψα να φοβάμαι τις σειρήνες.
Ξέρετε τι μου θυμήσατε; Μια μάνα που ήρθε άρον-άρον στον Ευαγγελισμό να αναγνωρίσει τον, νεκρό από ναρκωτικά, γιο της. Ήμουν μπροστά. Σήκωσε το παραβάν, τον είδε, σταυροκοπήθηκε κι είπε: ''Αυτός είναι; Δόξα τω θεώ''! Σαν τη ρώτησα για την αντίδραση της, απάντησε ''Κύριε μου, ξέρετε τι είναι να έχεις να κοιμηθείς έντεκα χρόνια;'' Σοκαρίστηκα!
Πω, πω, πω...Καταλαβαίνω...Κι εγώ εννοώ πως αυτό που διάβασα στον Νίτσε κι εσείς στον Σαρτρ βασίζεται στην παύση της αγωνίας μου για τα ασθενοφόρα. Σα να τελείωνε ένα καθημερινό θρίλερ αγωνίας για μένα. Ελευθερώθηκε ένα μέρος της αγωνίας μου μέσα στη θλίψη του συμβάντος.
Η μοναξιά σας τρομάζει;
Όχι, έχω εξοικειωθεί. Μια μοναξιά τη σηκώνω, έντεκα μοναξιές δεν τις μπορώ. Γι'αυτό και δε μπορώ να βγω με δέκα άλλα άτομα και να φορτωθώ και τη δική τους μοναξιά.
Έχετε ακούσει νέες καλές φωνές σήμερα;
Δεν ακούω καθόλου ραδιόφωνο. Δεν έχω ιδέα κι ίσως είναι η άμυνα μου αυτή. Νιώθω ότι τα πάντα έχουν ειπωθεί και δεν αναφέρομαι στις Βισσοβανδήδες που είπα πριν, ''κλέβοντας'' τον Στάθη Σταυρόπουλο της ''Ελευθεροτυπίας'', και που κινούνται σ' ένα χώρο μακριά από μας. Πιστεύω πως τα πραγματικά καλά πράγματα ίσως να μη φτάσουν ποτέ στ'αυτιά μας.
Πόσο επιστημονικής φαντασίας είναι το σενάριο να τραγουδούσατε σε σχήμα μεγάλο μπροστά σε δυο και τρεις χιλιάδες άτομα;
Δεν θα πήγαινα ποτέ. Ακολουθώ τον Ηράκλειτο: ''Όσο λιγότερες εξαρτήσεις έχεις, τόσο πιο ελεύθερος νιώθεις''. Παλιότερα στα μεγάλα σπίτια που ήμουν, είχα ένα μάτσο μπουκαλάκια στο μπάνιο, τα οποία έπρεπε να ξεσκονίζω καθημερινά, γιατί είμαι και νοικοκυρά. Όταν κατάλαβα πόσο χρόνο μού'τρωγε αυτή η άχρηστη ενέργεια, τα έχωσα όλα σε μια σακούλα και τα πέταξα. Έτσι έφυγα απ' τα μεγάλα σπίτια και τώρα μένω σε μια μικρή γκαρσονιέρα.
Έχω έρθει. Γύριζα ανέστιος πριν χρόνια στη Θεσσαλονίκη και μού'πατε να με φιλοξενήσετε, μόνο που δεν είχατε κρεβάτι και αν ήθελα να κοιμόμουν στρωματσάδα. Μού'χε αρέσει πολύ αυτό!
Ναι, το θυμάμαι. Το εννοούσα. Είναι κάτι που το έκανα συχνά από παλιά, να φιλοξενώ κόσμο. Ήταν η καλύτερη μου να τό'χω το μέρος μου κέντρο διερχομένων. Δεν μου αρέσει το σύστημα να μου επιβάλλει τεχνητές ανάγκες, στερώντας μου τις χαρές της ζωής. Έχετε σκεφτεί πώς όταν φορτώνουμε ένα γαϊδούρι, το καημένο αγκομαχάει; Έχετε δει πως τρέχει πολύ πιο γρήγορα, ελεύθερο, όταν το ξεσαμαρώσουν; Όσο πιο πολύ πετάς την ύλη, τόσο πιο πολύ τρέχεις κι εσύ ελεύθερος!
Θα μπορούσατε να ζήσετε ως κυνική φιλόσοφος μέσα σε πιθάρι;
Γιατί όχι; Ανάλογα τις συνθήκες! Αν είχα και παρέα!
Κυρία Βούλα Σαββίδη, ευχαριστώ πολύ γι'αυτή την κουβέντα. Κλείστε εσείς με δυο λόγια.
Βγαίνω στο Φως, φτάνει τόσο Σκοτάδι!
* Μετά το τέλος της συνέντευξης, η Βούλα Σαββίδη άνοιξε τον φάκελλο του βινυλίου των ''Πέριξ'' που είχα μαζί μου και έγραψε το ακόλουθο ποίημα ως αφιέρωση: Έτσι καθώς η βροχή ακούγεται παράφωνα, με τρομάζει η αρμονία της σιωπής μου. Αντέχουμε ακόμα...
Info: Η Βούλα Σαββίδη εμφανίζεται απόψε στο Ρυθμός Stage, Λ. Μαρίνου Αντύπα 38, Ηλιούπολη. Ώρα έναρξης: 10.30 μ.μ.
σχόλια