Η λέξη «ΑΝΑΓΚΗ», γραμμένη ελληνικά, στις φλόγες της Νοτρ Νταμ Facebook Twitter

Η λέξη «ΑΝΑΓΚΗ», γραμμένη ελληνικά, στις φλόγες της Νοτρ Νταμ

1

Μέσα από τις στάχτες της Παναγίας των Παρισίων, με τους Γάλλους να ψάλλουν στους δρόμους το Αve Maria σε κατάσταση σοκ, αίφνης κάποιοι (θέλουν να) πιστεύουν ότι αυτό που συνέβη το βράδυ της Δευτέρας ήταν προφητικό. Ότι ένας χρησμός, γραμμένος από τον Βίκτωρα Ουγκό στο «Η Παναγία των Παρισιών», επιβεβαιώθηκε.

Eίναι σύνηθες στις τραγωδίες – τις προσωπικές αλλά κυρίως τις συλλογικές- να αναζητούμε ερμηνείες μεταφυσικές, να εντοπίζουμε σημάδια της καταστροφής που προϋπήρχαν. Σαν από μια ανάγκη να το τοποθετήσουμε σε ένα επεξηγηματικό πλαίσιο αυτό που συνέβη για να μπορέσουμε να το διαχειριστούμε καλύτερα.

 

Ο «χρησμός» στην περίπτωση της φωτιάς ήταν αυτός  που έγραψε ο Βίκτωρ Ουγκό στον πρόλογο του μυθιστορήματός του το 1831. Διότι ο Ουγκό, ουσιαστικά δεν έγραψε για τον καταδικασμένο έρωτα ενός παραμορφωμένου άνδρα (Κουασιμόδος) και μιας όμορφης νέας (Εσμεράλδα). Εγραψε συμβολικά –ναι, αυτό που κάποιοι ονομάζουν προφητικά- για μια πόλη που γύριζε με αηδία την πλάτη της στον γοτθικό ναό που θεωρείτο στη δεκαετία του 1820 γκροτέσκος, κακότεχνος, κιτς.

 

Η λέξη «ΑΝΑΓΚΗ», γραμμένη ελληνικά, στις φλόγες της Νοτρ Νταμ Facebook Twitter
Ο Κουασιμόδος και η Εσμεράλντα (Τζίνα Λολομπρίντζιτα) στην κινηματογραφική μεταφορά του 1956
Η λέξη «ΑΝΑΓΚΗ», γραμμένη ελληνικά, στις φλόγες της Νοτρ Νταμ Facebook Twitter

 

Η πληγή αυτή δεν ήταν άλλη από μια βαθιά χαραγμένη στο μάρμαρο, μαυρισμένη από το πέρασμα των χρόνων επιγραφή με ελληνικά γράμματα. Η λέξη ΑΝΑΓΚΗ που εντόπισε ο συγγραφέας σε μια σκοτεινή πλευρά του ναού κατά τη διάρκεια μιας επίσκεψής του

 

 

Vulgar ήταν η φράση που αγαπούσαν να λένε τότε οι Παριζιάνοι που είχαν υποκύψει στην γοητεία της αναγεννησιακής αρχιτεκτονικής οργίζοντας τον Ουγκώ. Οι ίδιοι που μετά την κυκλοφορία του βιβλίου αγάπησαν παράφορα τον ναό και απαίτησαν την συντήρησή του και την επιστροφή στις ένδοξες μέρες. 

 

Η ανάγκη του Ουγκό να προστατέψει την Νοτρ Νταμ από την απαξίωση, την εγκατάλειψη που είχε ήδη προκαλέσει σημαντικές φθορές στον ναό, αλλά και οι ψίθυροι περί κατεδάφισης – υπήρχε εκείνη την εποχή μια γενικευμένη πίεση για αποκαθήλωση κτιρίων της γοτθικής αρχιτεκτονικής- τον ώθησε να γράψει το βιβλίο. Και κάπως έτσι ένα μυθιστόρημα μετέτρεψε ένα παραμελημένο κτίριο σε εθνικό θησαυρό.

 

Ο τρόπος που οι άνθρωποι πληγώνουν τα κτίρια ήταν το νεύμα που οδήγησε στην συγγραφή τον Ουγκό – ο ίδιος παραδεχόταν ότι οι σπουδαιότερες, οι πιο μεγαλειώδεις ιδέες της ανθρωπότητας έχουν καταγραφεί στο σώμα της αρχιτεκτονικής. Η πληγή αυτή δεν ήταν άλλη από μια βαθιά χαραγμένη στο μάρμαρο, μαυρισμένη από το πέρασμα των χρόνων επιγραφή με ελληνικά γράμματα. Η λέξη ΑΝΑΓΚΗ που εντόπισε ο συγγραφέας σε μια σκοτεινή πλευρά του ναού κατά τη διάρκεια μιας επίσκεψής του.

Οργίστηκε από αυτή τη βαναυσότητα, την επιβολή του ανθρώπου πάνω στο αρχιτεκτόνημα. «Ποια ήταν αυτή η βασανισμένη ψυχή που δεν ήταν πρόθυμη να εγκαταλείψει τον κόσμο χωρίς προηγουμένως να αφήσει το στίγμα του εγκλήματος ή της δυστυχίας πάνω σε αυτό τον αρχαίο ναό;» αναρωτιέται στην εισαγωγή του βιβλίου.  Ένα χρόνο πριν είχε εκδώσει ένα οργισμένο κείμενο με τίτλο «Πόλεμος στους κατεδαφιστές» (Guerre aux demolisseurs!) 

 

O καλύτερος Κουασιμόδος που έγινε ποτέ: ο Τσαρλς Λώτον, στην κινηματογραφική μεταφορά του 1939

................................................................................................................................................

 

Στον περίφημό πρόλογό του ο Ουγκώ γράφει:

 

Ο άνδρας που έγραψε την λέξη πάνω στον τοίχο εξαφανίστηκε στο πέρασμα των γενεών και των αιώνων. Με την σειρά της η λέξη σβήστηκε από τον τοίχο της εκκλησίας. Και ίσως η ίδια η εκκλησία, σύντομα θα εξαφανιστεί από το πρόσωπο της γης.

 

Το βιβλίο έσωσε τότε τον ναό και τον καθιέρωσε παγκοσμίως ως εικονογραφικό σύμβολο του ευρωπαϊκού πολιτισμού. Η απειλή εξουδετερώθηκε. Το ατύχημα της Δευτέρας δεν κρύβει μέσα του κανένα σπέρμα απόδοσης δικαιοσύνης. Εφτασε στο 856ο έτος της ιστορίας της δικαιωμένη η Παναγία των Παρισίων, εκφράζοντας όχι απλώς ένα σύμβολο της πίστης, αλλά ένα σύμβολο οικουμενικότητας. Και ας βλέπουν κάποιοι την λέξη ΑΝΑΓΚΗ να προβάλλεται ξανά πάνω στους μαυρισμένους από την φωτιά πύργους της. 

 

Η λέξη «ΑΝΑΓΚΗ», γραμμένη ελληνικά, στις φλόγες της Νοτρ Νταμ Facebook Twitter
Και η εκδοχή της Disney

Αρχαιολογία & Ιστορία
1

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Η πρώτη δοκιμαστική πτήση Αθήνα – Θεσσαλονίκη έγινε τον Μάιο του 1931 και δυο αστυνομικοί ρεπόρτερ μοιράστηκαν τις εντυπώσεις τους

Αρχαιολογία & Ιστορία / «Η ατμόσφαιρα έχει λιγότερες λακκούβες από τας Αθήνας»

Η πρώτη δοκιμαστική πτήση Αθήνα–Θεσσαλονίκη έγινε το 1931 και δύο αστυνομικοί ρεπόρτερ της εποχής μοιράστηκαν τις εντυπώσεις τους. Η ομάδα των dirty '30s «αναπαλαιώνει» και διασώζει τις μαρτυρίες τους για λογαριασμό της LiFO.
DIRTY ‘30S & LATE ‘20S
Μια μοναδική φωνή από το Βυζάντιο στον ναό των Αγίων Θεοδώρων

Ιστορία μιας πόλης / Μια μοναδική φωνή από το Βυζάντιο στον ναό των Αγίων Θεοδώρων

Ένας βυζαντινός ναός στο κέντρο της πόλης και μια φωνή που έρχεται από 1000 χρόνια πριν. Τι μάς διηγείται το σύντομο βυζαντινό ποίημα που βρίσκεται στη μαρμάρινη επιγραφή, πάνω από την είσοδο του ναού της πλατείας Κλαυθμώνος; Ο Γιώργος Πάλλης εξηγεί στην Αγιάτη Μπενάρδου.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Κωνσταντίνος Κονοφάγος 

Γεννήθηκε Σαν Σήμερα / Κωνσταντίνος Κονοφάγος: Ο μεταλλουργός που έσωσε το Λαύριο από την πείνα

Το 1942 ο Κωνσταντίνος Κονοφάγος ηγείται μιας μυστικής αποστολής, μετατρέποντας σωρούς «χωρίς αξία» σε άργυρο. Μέσα σε συνθήκες Κατοχής και πείνας, το θάρρος και η επινοητικότητά του εξασφαλίζουν τροφή για εκατοντάδες κατοίκους του Λαυρίου.
ΚΟΡΙΝΑ ΦΑΡΜΑΚΟΡΗ
Ένα γλέντι στην Αθήνα και το κρασοπότηρο του Περικλή

Ιστορία μιας πόλης / Ένα γλέντι στην Αθήνα και το κρασοπότηρο του Περικλή

Τι μπορεί να διαβάσει κανείς πάνω στον σκύφο του Περικλέους; Και γιατί θεωρείται ένα αυθεντικό στοιχείο μιας ιδιωτικής στιγμής; Η Αγιάτη Μπενάρδου συνομιλεί με τον αρχαιολόγο Άγγελο Ματθαίου.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Μια χριστουγεννιάτικη ιστορία από το 1926 κλεισμένη σε βρεφοδόχο

Αρχαιολογία & Ιστορία / Μια χριστουγεννιάτικη ιστορία από το 1926 κλεισμένη σε βρεφοδόχο

Η ερευνητική ομάδα «dirty ‘30s & late ‘20s» διασώζει μια δημοσιογραφική έρευνα για τα έκθετα βρέφη στο Δημοτικό Βρεφοκομείο Αθηνών, φέρνοντάς τη στο σήμερα και αναδημοσιεύοντάς τη, σχεδόν έναν αιώνα μετά, στη LiFO.
DIRTY ‘30S & LATE ‘20S
Η καθημερινή ζωή στην Αθήνα μέσα από τις αρχαίες επιγραφές

Ιστορία μιας πόλης / Η καθημερινή ζωή στην Αθήνα μέσα από τις αρχαίες επιγραφές

Τι μαθαίνουμε από τις ιδιωτικές και τι από τις δημόσιες επιγραφές των Αθηναίων; Πώς αποτύπωναν τον δημόσιο και πολιτικό βίο; Τι μας αποκαλύπτουν για την προσωπική ζωή των κατοίκων της πόλης; Η Αγιάτη Μπενάρδου συνομιλεί με τον αρχαιολόγο Άγγελο Ματθαίου.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Η μυθιστορηματική ιστορία της οικογένειας Ζιλιερόν που συνδέθηκε με την ελληνική αρχαιολογία όσο καμία

Ηχητικά Άρθρα / Η μυθιστορηματική ιστορία της οικογένειας Ζιλιερόν που συνδέθηκε με την ελληνική αρχαιολογία όσο καμία

Ποιοι ήταν οι Ζιλιερόν και πώς βρέθηκαν στην Ελλάδα; Γιατί υπήρξε καθοριστική η σχέση του Ε. Ζιλιερόν με τον Ε. Σλήμαν; Πώς κλήθηκε να συνεργαστεί με τον Άθρουρ στις ανασκαφές της Κνωσού; Ποια είναι η συνδρομή των καλλιτεχνών Ζιλιερόν στην ελληνική αρχαιολογία; Και τι ακριβώς είναι το «αρχείο Ζιλιερόν»;
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Η ιδιότυπα μητριαρχική κοινωνία του Θριασίου πεδίου

Ιστορία μιας πόλης / Η ιδιότυπα μητριαρχική κοινωνία του Θριάσιου Πεδίου

Από την αρχαιότητα το Θριάσιο πεδίο συνδέεται με δύο εξέχουσες γυναικείες θεότητες: τη Δήμητρα και την Κόρη, την Περσεφόνη. Τι συμβαίνει όμως κατά τα υστερότερα χρόνια στην περιοχή; Πόσο μητριαρχική τελικά υπήρξε η τοπική κοινωνία; Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον Παναγιώτη Πέστροβα.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Άγαλμα που ανακαλύφθηκε στον τάφο της Κλεοπάτρας αποκαλύπτει το πραγματικό της πρόσωπο

Αρχαιολογία & Ιστορία / Άγαλμα που ανακαλύφθηκε σε αιγυπτιακό ναό αποκαλύπτει το πραγματικό πρόσωπο της Κλεοπάτρας

Ορισμένοι αρχαιολόγοι διαφωνούν, σημειώνοντας ότι τα χαρακτηριστικά του προσώπου διαφέρουν σημαντικά από τις γνωστές απεικονίσεις της Κλεοπάτρας
THE LIFO TEAM
Παναγία των Παρισίων: Οι αρχαιολογικοί θησαυροί που έφερε στο «φως» η ανασκαφή

Αρχαιολογία & Ιστορία / Παναγία των Παρισίων: Οι αρχαιολογικοί θησαυροί που έφερε στο φως η ανασκαφή

Βρέθηκαν περίπου 1.035 θραύσματα ιστορικών έργων τέχνης, συμπεριλαμβανομένων ευρημάτων από ασβεστολιθικά αγάλματα, τμήματα μεσαιωνικού χώρου λατρείας (jubé) και μιας σαρκοφάγου που αποδίδεται στον Αναγεννησιακό ποιητή Ζοακίμ ντυ Μπελαί
THE LIFO TEAM
Μια μεγάλη έκθεση για τους παραμυθένιους Δρόμους του Μεταξιού

Αρχαιολογία & Ιστορία / Μια μεγάλη έκθεση για τους παραμυθένιους Δρόμους του Μεταξιού

Η έκθεση «Silk Roads» στο Βρετανικό Μουσείο αφηγείται μια ιστορία σύνδεσης πολιτισμών και ηπείρων, αιώνες πριν από τον παγκοσμιοποιημένο κόσμο που γνωρίζουμε σήμερα.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Οι σιωπηλές «Κυκλαδίτισσες» στη μεγαλύτερη έκθεση για τον κυκλαδικό πολιτισμό

Αρχαιολογία & Ιστορία / Οι σιωπηλές «Κυκλαδίτισσες» στη μεγαλύτερη έκθεση για τον κυκλαδικό πολιτισμό

Με πολύτιμα και άγνωστα αντικείμενα από όλο το Αιγαίο η νέα έκθεση του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης επιχειρεί να ερμηνεύσει το παρελθόν όλου του Αρχιπελάγους μέσα από τα μάτια των γυναικών.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ

σχόλια

1 σχόλια