Amazing Grace – Aretha Franklin
Ο Sydney Pollack δεν ευτύχησε να δει την ταινία του ολοκληρωμένη. Σχεδόν μισό αιώνα μετά, το ψηφιακό θαύμα επέτρεψε στον παραγωγό Alan Elliott να λύσει κάποια μοιραία τεχνικά προβλήματα και να μοντάρει ένα μέρος από τα εκτενή γυρίσματα που είχαν γίνει στην διάρκεια μιας συναυλίας της Αρίθα Φράνκλιν, λίγο πριν την εκτίναξη του άστρου της.
Amazing Grace – Aretha Franklin,
το καταραμένο ντοκιμαντέρ
Clémentine Goldszal
Le Monde, 06.06.2019
Εξαιτίας ενός τεχνικού σφάλματος κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων το 1972 και της άρνησης της βασίλισσας της soul να επιτρέψει την κυκλοφορία των εικόνων, χρειάστηκε σχεδόν μισός αιώνας για να φτάσει η ταινία αυτή στις αίθουσες.
*
Το ντοκιμαντέρ των Alan Elliott και Sydney Pollack καταδύεται σε μια ταπεινή εκκλησία στην περιοχή Watts του Λος Άντζελες. Ιανουάριος του 1972, και μια νεαρή γυναίκα 29 ετών ηχογραφεί δεκατέσσερα τραγούδια, από το ρεπερτορίο κυρίως των γκόσπελ που νανούρισαν τα παιδικά της χρόνια. Ονομάζεται Αρίθα Φράνκλιν, και έξι μήνες αργότερα, το διπλό άλμπουμ θα γνωρίσει μια θεαματική επιτυχία.
Δύο εκατομμύρια δίσκοι, ένα Grammy Award... Το Amazing Grace είναι ο δίσκος με γκόσπελ που πούλησε περισσότερο στην ιστορία, η μεγαλύτερη επιτυχία της Lady Soul. Ωστόσο, οι εικόνες που θα δούμε στις 6 Ιουνίου είναι ανέκδοτες. Επειδή μεσολάβησαν δεκαετίες πριν μπορέσει να προβληθεί το ντοκιμαντέρ Amazing Grace - Aretha Franklin.
Στα τέλη του 1971, παρακινημένη από την επιτυχία της μουσικής ταινίας Woodstock ένα χρόνο πριν, ένα στούντιο του Χόλιγουντ, η Warner Bros, η οποία κατείχε το label της Αρίθα, Atlantic Records, ανέθεσε στον νεαρό σκηνοθέτη Sydney Pollack να κινηματογραφήσει το γεγονός. 'Ετσι, την συγκεκριμένη μέρα, 5 κάμερες 16 mm και μερικά μικρόφωνα τοποθετήθηκαν στην αίθουσα και στη σκηνή.
Αλλά το συνεργείο, λόγω απειρίας, κάνει ένα μοιραίο λάθος: δεν συγχρονίζει τον ήχο και τις εικόνες. Οι λήψεις διάρκειας είκοσι ωρών είναι άχρηστες και καταλήγουν στα ράφια της Warner, όπου τις τρώει η σκόνη για είκοσι χρόνια, μέχρι που ο Alan Elliott, ένας νέος παραγωγός που μόλις προσλήφθηκε στην Atlantic, τις ανασύρει στις αρχές της δεκαετίας του '90 με την ελπίδα να μοντάρει επί τέλους την ταινία.
Εργάζεται σκληρά αλλά χωρίς μεγάλη επιτυχία μέχρι το 2007, όταν νέες τεχνικές ψηφιοποίησης του επιτρέπουν τελικά να συγχρονίσει τον ήχο και την εικόνα. Υποθηκεύει το σπίτι του για να αγοράσει τις μπομπίνες από την Warner, και τέσσερα χρόνια αργότερα, μια ημερομηνία κυκλοφορίας ορίζεται για το Amazing Grace.
Αλλά η κατάρα δεν έχει τέλος: αυτή τη φορά είναι η ίδια η Αρίθα Φρανκλιν που αντιτίθεται στην διανομή του ντοκιμαντέρ. Το 2015, η ταινία είναι στο πρόγραμμα των φεστιβάλ της Τελουρίντ και του Τορόντο, αλλά για μια ακόμη φορά, οι δικηγόροι της ντίβας προβάλουν ένα κατηγορηματικό βέτο και οι προβολές ακυρώνονται την τελευταία στιγμή.
Γιατί να εμποδιστεί η προβολή αυτής της υπέροχης ταινίας; Οι φήμες κάνουν λόγο για διάφορες αιτίες: οικονομικές, συναισθηματικές, εγωϊστικές και πνευματικές. Η Αρίθα δεν κατέχει τα διακιώματα, άρα δεν θα εισπράξει το παραμικρό ποσό από τα έσοδα· άρρωστη και ήδη χτυπημένη από έναν καρκίνο που θα προκαλέσει τον θανατό της τρία χρόνια αργότερα, ενδέχεται να μην άντεχε να δει τον εαυτό της στην ακμή της ηλικίας της, τραγουδώντας το υπέροχο Never Grow Old, που κλείνει και το άλμπουμ.
Το 2018, ο μπασίστας Chuck Rainey, ο οποίος την συνόδευσε στη σκηνή τη δεκαετία του 1970, ανέφερε στους Los Angeles Times ότι η ντίβα δεν αισθανόταν πολύ άνετα με την παραγωγή της παράστασης, πολύ χολιγουντιανή για τα γούστα της (διακρίνουμε ανάμεσα στο κοινό τους Mick Jagger και Charlie Watts, την θρυλική τραγουδίστρια των γκόσπελ Clara Ward και τον πατέρα της Aretha, τον Αιδεσιμότατο CL Franklin).
Η βασίλισσα της soul έχει ωστόσο δηλώσει δημοσίως ότι της άρεσε η καταγραφή, αλλά θα χρειαστεί να περιμένουμε τον θανατό της τον Αύγουστο του 2018, για να επιτρέψει επιτέλους η Sabrina Owens, η ανιψιά και κληρονόμος της, την κυκλοφορία του ντοκιμαντέρ. Σαράντα επτά χρόνια αναμονής για μία ώρα και εικοσιεπτά λεπτά καθαρής μαγείας.
Clémentine Goldszal
