Προσκύνημα στο απομονωμένο νορβηγικό καταφύγιο του Λούντβιχ Βίτγκενσταϊν

Προσκύνημα στο απομονωμένο νορβηγικό καταφύγιο του Λούντβιχ Βίτγκενσταϊν Facebook Twitter
0

Τον Ιούνιο που μας πέρασε, μια σεμνή και συμβολική τελετή έλαβε χώρα σε μια απόκρημνη πλαγιά πάνω από τη λίμνη Eidsvatnet στη δυτική Νορβηγία. Μέλη του Ιδρύματος Βίτγκενσταϊν μαζί με τον Αυστριακό πρεσβευτή και κάποιους τοπικούς πολιτικούς παράγοντες, βρέθηκαν συγκεντρωμένοι μερικά χιλιόμετρα μακριά από το χωριό Skjolden για να ανακοινώσουν επίσημα την ολοκλήρωση της αναστήλωσης της κατοικίας του Αυστριακού φιλόσοφου Λούντβιχ Βίτγκενσταϊν που είχε επιλέξει το 1913 αυτό το απομακρυσμένο σημείο για να συγκεντρώσει τις σκέψεις του σε συνθήκες «ήσυχης σοβαρότητας», όπως είχε χαρακτηριστικά γράψει.

Μετά το θάνατο του διάσημου φιλόσοφου – και ενός εκ των πιο επιδραστικών στοχαστών του 20ου αιώνα – το 1950, η αρχική κατασκευή είχε αποκαθηλωθεί και μεταφερθεί στο κοντινό χωριό για να επιστρέψει πριν λίγο καιρό ξανά στην αυθεντική, απομονωμένη θέση της, ανακατασκευασμένη ως ακριβής ρέπλικα του κτίσματος που φιλοξένησε τον Βίτγκενσταϊν μεγάλα διαστήματα της ζωής του.

Προσκύνημα στο απομονωμένο νορβηγικό καταφύγιο του Λούντβιχ Βίτγκενσταϊν Facebook Twitter
Το σπίτι που πέρασε μεγάλα διάστηματα "ήσυχης σοβαρότητας" ο Βίτγκενσταϊν σε μια πλαγιά πάνω από τη λίμνη Eidsvatnet στη δυτική Νορβηγία. Μετά την αναπαλαίωσή του.

Το 1913 ο 24χρονος Βίτγκενσταϊν, γόνος μιας από τις πλουσιότερες οικογένειες των Βιέννης, φοιτούσε ακόμα στο Κολέγιο Trinity του Κέιμπριτζ ως επίσημος προστατευόμενος του Άγγλου φιλόσοφου Μπέρτραντ Ράσελ, με τον οποίο συζητούσαν (αντιδικώντας συχνά) ατέλειωτες ώρες σχετικά με τις θεμελιώδεις αρχές της λογικής σκέψης. Το καλοκαίρι εκείνης τη χρονιάς πρότεινε στον φίλο του Ντέιβιντ Πίνσεντ τρία μέρη για διακοπές – Αζόρες, Ανδόρα ή Νορβηγία – αλλά στο μυαλό του είχε ήδη κατακυρωθεί εξαρχής ο τρίτος προορισμός.

Ταξίδεψαν λοιπόν ακτοπλοϊκώς από την Βρετανία στο Όσλο κι από εκεί πήραν το τρένο για το Μπέργκεν για να ακολουθήσουν κατόπιν με πλοιάρια την εντυπωσιακή ακτογραμμή των νορβηγικών φιόρδ. Σε επιστολή που είχε στείλει εκείνες τις μέρες στον Ράσελ, έγραφε ο Βίτγκενσταϊν και τα εξής: «Κάθομαι εδώ σ΄ ένα μικρό μέρος μέσα σ΄ ένα όμορφο φιόρδ και σκέφτομαι την καταραμένη θεωρία των τύπων [πρόβλημα μαθηματικής λογικής]». Είχε αποφασίσει ήδη να επιστρέψει στη Νορβηγία για να μείνει για καιρό «εντελώς μόνος με μόνη απασχόληση την εργασία πάνω στη λογική».

Προσκύνημα στο απομονωμένο νορβηγικό καταφύγιο του Λούντβιχ Βίτγκενσταϊν Facebook Twitter
Άποψη της λίμνης Eidsvatnet σε φωτογραφία του 1914, όταν χτίστηκε το αυθεντικό κτίσμα που φιλοξένησε τον φιλόσοφο.

Όταν ανακοίνωσε στον Ράσελ το πλάνο του, εκείνος τον προειδοποίησε ότι θα «φάει» πολύ σκοτάδι και πολλή μοναξιά. Ο Βίτγκενσταϊν του αποκρίθηκε ότι μισεί το φως της μέρας και ότι «αρκετά εκπόρνευσε το μυαλό του συζητώντας με ευφυείς ανθρώπους στο Κέιμπριτζ». Το μόνο που επιζητούσε ήταν η απομόνωση. Στο Skjolden, θα έγραφε αργότερα, «περνώ τις μέρες μου μεταξύ ανεμελιάς, ενασχόλησης με την λογική και κατάθλιψης».

Προσκύνημα στο απομονωμένο νορβηγικό καταφύγιο του Λούντβιχ Βίτγκενσταϊν Facebook Twitter
Ο Βίτγκενσταϊν (στη μέση) το 1928 στη Βιέννη με συναδέλφους του

Το αρχικό σπίτι – όπως και η νέα, αναπαλαιωμένη εκδοχή του – είχε τρεις χώρους: ένα μικρό λίβινγκ ρουμ, μια κουζίνα κι ένα υπνοδωμάτιο. Υπήρχε επίσης και μια σοφίτα μ΄ ένα μικρό μπαλκόνι. Εκεί τον έβλεπαν από το χωριό να σουλατσάρει αδιάκοπα πέρα-δώθε εννέα ολόκληρους μήνες την περίοδο 1936-37 ενώ εργαζόταν πάνω στη διάσημη πραγματεία του με τίτλο «Φιλοσοφικές Έρευνες» που εκδόθηκε μετά τον θάνατό του.

Στην πραγματικότητα, ο ιδιοσυγκρασιακός φιλόσοφος δεν ήταν και τόσο αποκομμένος από τον πολιτισμό στην «καλύβα του Βίτγκενσταϊν», όπως επικράτησε να λέγεται (οι ντόπιοι αποκαλούσαν το κτίσμα «αυστριακό σπίτι» ή απλά «Αυστρία»). Η λίμνη είναι μικρή και όταν πάγωνε τον χειμώνα, μπορούσε κανείς άνετα να την διασχίσει μέχρι το χωριό. Όταν ένιωθε να μην αντέχει το κρύο, την υγρασία και την μοναξιά, πήγαινε κι έμενε σ' ένα πανδοχείο στις όχθες της λίμνης. Όπως και η διετής απομόνωση του Χένρι Ντέιβιντ Θόρω στη λίμνη Γουόλντεν (όπου έγραψε το ομώνυμο βιβλίο) της Μασαχουσέτης, έτσι και ο αναχωρητισμός του Βίτγκενσταϊν στη Νορβηγία δεν ήταν τόσο απόλυτος. Η μητέρα του Θόρω εξακολουθούσε να του πλένει τα ρούχα και να του φέρνει φαγητό από το πατρικό σπίτι, το απείχε μόλις 20 λεπτά με τα πόδια από την καλύβα του.

Προσκύνημα στο απομονωμένο νορβηγικό καταφύγιο του Λούντβιχ Βίτγκενσταϊν Facebook Twitter
Εσωτερικό της καμπίνας

Είναι επίσης σχεδόν βέβαιο ότι ο ίδιος θα δυσανασχετούσε με την προοπτική να γίνει το αναπαλαιωμένο σπίτι ένα είδος τουριστικού προορισμού «φιλοσοφικού ενδιαφέροντος», όπως αναπόφευκτα θα συμβεί. Δεν είχε άλλωστε ποτέ να πει τίποτε καλό για τους τουρίστες εν γένει. «Οι διαλέξεις μου δεν είναι για τουρίστες», είχε δηλώσει ευθέως κάποτε ενώ ακόμα και στο απομακρυσμένο Skjolden φρόντιζε να πηγαίνει πάντα πριν ή μετά την θερινή τουριστική σεζόν.

 

Με στοιχεία από τους Financial Times και το Aeon

Ταξίδια
0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Η Ζίτσα είναι το τέλειο μέρος για να χτίσεις μια γεμάτη ζωή»

Γειτονιές της Ελλάδας / «Η Ζίτσα είναι το τέλειο μέρος για να χτίσεις μια γεμάτη ζωή»

Ο Κώστας δεν έφυγε ποτέ από τη Ζίτσα, ενώ η Άννα άφησε τη δικηγορία και τη Νέα Υόρκη για να ζήσουν μαζί εκεί, να δουλεύουν τον φούρνο του χωριού, να κάνουν workshops και να φιλοξενούν συναυλίες στη φάρμα τους.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΥΡΙΑΖΗΣ
Ο Πέτρος Κέλλας βρήκε τον παράδεισό του στο Περιβόλι Γρεβενών

Γειτονιές της Ελλάδας / Ο Πέτρος βρήκε τον παράδεισό του σε ένα από τα μεγαλύτερα Βλαχοχώρια

Μαζί με τη σύζυγό του μετακόμισαν στην καρδιά της Βάλια Κάλντα, στο Περιβόλι Γρεβενών, που τον χειμώνα μετρά μόλις δέκα μόνιμους κατοίκους – και δεν το μετανιώνουν.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΥΡΙΑΖΗΣ
Το Μπουλούκι, ένα περιοδεύον εργαστήριο για τις παραδοσιακές τεχνικές δόμησης, βάζει το δικό του -σημαντικό- λιθαράκι στη διατήρηση της μνήμης και της ζωής στην ορεινή Ήπειρο

Γειτονιές της Ελλάδας / Δύο νέοι αρχιτέκτονες ανακατασκεύασαν τη στέγη ενός σχολείου στα Τζουμέρκα

Το Μπουλούκι, ένα περιοδεύον εργαστήριο για τις παραδοσιακές τεχνικές δόμησης, βάζει το δικό του -σημαντικό- λιθαράκι στη διατήρηση της μνήμης και της ζωής στην ορεινή Ήπειρο.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΥΡΙΑΖΗΣ
Δοτσικό Γρεβενών

Γειτονιές της Ελλάδας / Πήρε μόλις 5 δευτερόλεπτα στην Εύα για να αποφασίσει να αναλάβει το καφενείο στο Δοτσικό

Μια τριαντάχρονη διοργανώνει τέκνο πάρτι σε ένα καφενείο, σε ένα κυριολεκτικά «αγγελοπουλικό» σκηνικό με έξι μόνιμους κατοίκους στη Βόρεια Πίνδο.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΥΡΙΑΖΗΣ
Στον Σίβα της Κρήτης βρίσκεται ένα από τα πιο ιδιαίτερα καφενεία της Ελλάδας

Ταξίδια / Στον Σίβα της Κρήτης βρίσκεται ένα από τα πιο ιδιαίτερα καφενεία της Ελλάδας

Στο προπολεμικό στέκι του Κώστα Αργυράκη, στην πεδιάδα της Μεσαράς, θα συζητήσεις για τον Νίτσε και τον Καζαντζάκη και θα θαυμάσεις έργα του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου.   
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ