ΑΝΑΖΗΤΩ ΕΝΑ ΠΟΣΤ στον λογαριασμό μου στο Facebook. Το βρίσκω. Έχει ημερομηνία 21 Μαρτίου 2020. Αναγγέλλω το πρώτο διαδικτυακό μάθημά μου στο Πάντειο Πανεπιστήμιο μετά την επιβολή του καθολικού lockdown. Το στοίχημα έπρεπε να κερδηθεί. Η εκπαιδευτική διαδικασία έπρεπε να συνεχιστεί. Η τεχνολογική προσαρμογή έπρεπε να γίνει άμεσα, εδώ και τώρα.
Το πρώτο μάθημα ήταν «Η μεγάλη φόρμα» για τους τεταρτοετείς του Τμήματος Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού. Βλέπω το screenshot από την πλατφόρμα του Skype for Business. «Η μεγάλη φόρμα, Τρίτη 24 Μαρτίου, 2020, ώρα 12-15».
Έχω ξαναδιαβάσει την Πανούκλα (1947) του Αλμπέρ Καμί, το πιο σημαντικό ευρωπαϊκό μεταπολεμικό μυθιστόρημα. Βρίσκω μια φράση ενός ήρωα του μυθιστορήματος ‒του γιατρού‒ που την κάνω μότο σ' αυτήν τη νέα περιπέτεια, που τον Μάρτιο του 2020 δεν ξέραμε ακόμη πώς θα εξελιχθεί. «La seule façon de lutter contre la peste, c'est l'honnêteté (...) Qu'est-ce que l'honnêteté, dit Rambert, d'un air sérieux. -Je ne sais pas ce qu'elle est en général. Mais dans mon cas, je sais qu'elle consiste à faire mon métier». (Ο μόνος τρόπος να παλέψουμε ενάντια στην πανούκλα είναι η εντιμότητα (...) Τι είναι η εντιμότητα, λέει ο Ραμπέρ, με σοβαρό ύφος. -Δεν ξέρω τι είναι γενικά. Αλλά στην περίπτωσή μου είναι να κάνω το επάγγελμά μου).
Αυτό έκανα. Αυτό κάναμε οι περισσότεροι στο ελληνικό πανεπιστήμιο, με εντιμότητα και αφοσίωση. Οι φοιτητές μετείχαν με ενθουσιασμό. Ήταν κάτι μαγικό, παρότι έλειπε η φυσική σχέση. Αλλά, σιγά-σιγά, η μαγεία έδινε τη θέση της στην απομάγευση. Τίποτε δεν ήταν ίδιο όπως πριν, όπως ήταν στη φυσική τάξη, όπου έβλεπες το βλέμμα, την απορία, τη χαρά, την αναρώτηση, τη βαρεμάρα, την ενέργεια. Κι ύστερα η συνειδητοποίηση ότι χάνεται οι κοινωνικός δεσμός, μεταξύ των φοιτητών αλλά και μεταξύ του καθηγητή και των μαθητών του, αυτή η τόσο παλιά και η τόσο θεμελιώδης σχέση στην διαδικασία της γνώσης.
Δεν έχω καμία αυταπάτη ότι τα διαδικτυακά μαθήματα ήρθαν για να μείνουν, ακόμη και όταν η πανδημία θα είναι παρελθόν. Πιστεύω όμως ότι θα συνδυάζονται με τις φυσικές τάξεις, σε μια νέα υβριδική συνθήκη, όπου η φυσική ζωή θα ισορροπεί με τους ψηφιακούς εαυτούς μας.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.
Το νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.