ΜΑΡΑΘΩΝΙΟΣ

Υπομένουμε Ευρώπη. Aπό τον Δημήτρη Πολιτάκη

Υπομένουμε Ευρώπη. Aπό τον Δημήτρη Πολιτάκη Facebook Twitter
Στην πλούσια Δυτική Ευρώπη επικρατεί μια διαφορετικού τύπου αγωνία. Να παραμείνει η Ευρώπη, Ευρώπη. Προφανώς, πρόκειται για χαμένη μάχη.
4

Η Ελλάδα είναι η χώρα που βρίσκεται ανατολικά της Ιταλίας, δυτικά της Τουρκίας, νότια της Βουλγαρίας και βόρεια της Αιγύπτου (της Λιβύης κυρίως, αλλά ο σύνδεσμος με την Αίγυπτο είναι πιο παραδοσιακός). Η υπενθύμιση της γεωγραφικής μας θέσης στον παγκόσμιο, αλλά ειδικότερα στον ευρωπαϊκό χάρτη μπορεί να μοιάζει περιττή, μπορεί όμως και να είναι χρήσιμη στους κρίσιμους και ζόρικους καιρούς που ζούμε, έτσι, για να σκεφτόμαστε ότι ίσως τα πράγματα δεν θα μπορούσαν να είναι και τόσο διαφορετικά, ακόμα κι αν μας είχαν ευνοήσει περισσότερο οι περιστάσεις. Δεν πρόκειται για μοιρολατρία, ούτε για αποδοχή μιας εγγενούς παθογένειας, ούτε για χορήγηση αμνηστίας σ' ένα μονίμως κατώτερο των περιστάσεων πολιτικό/διαχειριστικό προσωπικό. Είμαστε, όμως, Νοτιοευρωπαίοι, Ανατολίτες και εν μέρει, τουλάχιστον, Βαλκάνιοι (επ' αυτού επικρατεί μια άρνηση). Και η σχέση μας με τη (δυτική) Ευρώπη ή την αφηρημένη ιδέα μιας πολιτισμένης Ευρώπης φιλελεύθερων αξιών είναι πιο προβληματική από ποτέ. Η λέξη «Ευρώπη» εκφέρεται με δαγκωμένο χείλος, από ανθρώπους που νιώθουν πανταχόθεν βαλλόμενοι και έχουν βάλει να παίζει μοιρολόι και σιχτίρισμα στη λούπα. Ακόμα και οι πιο θερμοί υπέρμαχοι της «ευρωπαϊκής ιδέας» αναγνωρίζουν ότι η επίκλησή της είναι σαν άσκηση νοσταλγίας, σαν να επιμένεις να χρησιμοποιείς γραφομηχανή, ενώ όλοι γράφουν προ πολλού σε υπολογιστή.

Η εισροή ξένων μεταναστών στα εύρωστα δυτικοευρωπαϊκά κράτη αναπόφευκτα θα καταστήσει ξανά δηλητηριώδες και κακόβουλο το σλόγκαν "Ευρώπη"»...


Επιχειρώντας να βγάλουμε άκρη για τα δεινά που μας περιβάλλουν, προσδίδουμε διαστάσεις προφητείας ακόμα και στα πιο άσχετα κείμενα που γράφτηκαν προ κρίσης (ελληνικής και ευρωπαϊκής). Κάποια, όμως, μοιάζουν πραγματικά να απηχούν μια σαφή προειδοποίηση που δεν θέλαμε να ακούσουμε. Όπως το δοκίμιο που είχε γράψει η Σούζαν Σόνταγκ το 1988 –την ώρα που κατέρρεαν τα καθεστώτα του Υπαρκτού και πριν από την κατοχύρωση της Ευρωπαϊκή Ένωσης το 1992 με τη συνθήκη του Μάαστριχτ– με τίτλο «Η ιδέα της Ευρώπης (άλλη μια ελεγεία)»: «... Η νέα αντίληψη της Ευρώπης δεν έχει να κάνει με επέκταση αλλά με περιχαράκωση: εξευρωπαϊσμός όχι του υπόλοιπου κόσμου αλλά της ίδιας της Ευρώπης. Μεταξύ των Πολωνών, των Ούγγρων και των Τσέχων, η "Ευρώπη" δεν είναι παρά ένα όχι και τόσο διακριτικό σλόγκαν υπέρ του περιορισμού της εξουσίας και της πολιτισμικής ηγεμονίας των Ρώσων κατακτητών. Στην πλούσια Δυτική Ευρώπη επικρατεί μια διαφορετικού τύπου αγωνία. Να παραμείνει η Ευρώπη, Ευρώπη. Προφανώς, πρόκειται για χαμένη μάχη. Ενώ οι μορφωμένοι πληθυσμοί της Κεντρικής (πρώην σοσιαλιστικής) Ευρώπης σφαδάζουν ακόμα υπό το βάρος της απομόνωσης και του περιορισμού των πολιτισμικών επαφών, αυτοί της Δύσης θεωρούν ότι πλήττονται από τις επιμειξίες πολιτισμικής πρακτικής με την είσοδο όλο και περισσότερων μεταναστών εκτός της ηπείρου. Οι μόνες ομοιογενείς χώρες είναι οι πιο φτωχές, όπως η Πορτογαλία και η Ελλάδα. Η εισροή ξένων μεταναστών στα εύρωστα δυτικοευρωπαϊκά κράτη αναπόφευκτα θα καταστήσει ξανά δηλητηριώδες και κακόβουλο το σλόγκαν "Ευρώπη"»...

Αν υπάρχει, πάντως, ένας αδιαμφισβήτητος προφήτης της σύγχρονης ανθρώπινης κατάστασης, αυτός είναι ο Ντον Ντελίλλο, ο οποίος επέστρεψε στη χώρα μας για μια δημόσια συζήτηση στη Στέγη Γραμμάτων & Τεχνών. Ο σπουδαίος Αμερικανός συγγραφέας είναι από τους ελάχιστους ξένους που έχουν καταφέρει ως παρατηρητές να συλλάβουν και να αποδώσουν τις λεπτές αποχρώσεις μιας βαθιάς, αντιφατικής και εμμονικής σχέσης που διέκρινε να έχουμε με τα φολκλόρ στερεότυπα που οι ίδιοι έχουμε κατασκευάσει, ειδικά στο μυθιστόρημά του Τα Ονόματα που διαδραματίζεται κυρίως στην Αθήνα και σ' ένα νησί άγονης γραμμής. Ιδού ένα απόσπασμα: «.. .Οδηγούσα με φίλους επιστρέφοντας στην Αθήνα έπειτα από ένα θορυβώδες δείπνο στον Πειραιά, και βρέθηκα χαμένος σε μια άμορφη ζώνη, όταν μπήκα ανάποδα σ' έναν στενό μονόδρομο, και τότε τον είδα ξαφνικά πάλι στο βάθος μπροστά μου τον Παρθενώνα, φωταγωγημένο, να πλέει στο σκοτάδι, μια λευκή φωτιά τέτοιας καθαρότητας και ακρίβειας, που αναγκάστηκα να φρενάρω απότομα, στέλνοντας τους συνεπιβάτες μου να κουτουλήσουν στο ταμπλό και τα καθίσματα. Μείναμε εκεί ακίνητοι για μια στιγμή, παρατηρώντας αυτό το όραμα. Το δρομάκι βρισκόταν σε παρακμή, κλειστά μαγαζιά και ίχνη κατεδάφισης, τα κτίρια στο βάθος όμως πλαισίωναν ιδανικά τον ναό. Κάποιος από το πίσω κάθισμα είπε κάτι και αμέσως μετά εμφανίστηκε ένα αυτοκίνητο από την αντίθετη κατεύθυνση, κορνάροντας. Ο οδηγός τού έβγαλε έξω το χέρι, έκανε μια χειρονομία και φώναξε κάτι πριν απομακρυνθεί. Το αρχαίο οικοδόμημα κρεμόταν από πάνω μας σαν αστρική λάμπα. Έμεινα να κοιτάζω μια στιγμή ακόμα πριν κάνω όπισθεν και ρώτησα την Αν Μέιτλαντ που καθόταν δίπλα μου τι με αποκάλεσε ο οδηγός του αυτοκινήτου. "Μαλάκα" είπε. Σημαίνει αυτός που αυνανίζεται. Είναι πολύ συνηθισμένο. Ένας Έλληνας δεν λέει ποτέ κάτι που δεν έχει πει ήδη χιλιάδες φορές...».

4

ΜΑΡΑΘΩΝΙΟΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Αναζητώντας το μυστικό του Γιάννη Πετρίδη

Δ. Πολιτάκης / Αναζητώντας το μυστικό του Γιάννη Πετρίδη

Στις 29 Μαρτίου συμπληρώθηκαν σαράντα έξι χρόνια από την πρώτη εκπομπή του ανθρώπου που μας έμαθε να ακούμε μουσική, όμως, παρά την οικειότητα, το κύρος και τη γνώση που εκπέμπει ακόμα η φωνή του από τα ερτζιανά, ο ίδιος παραμένει σε μεγάλο βαθμό ένα μυστήριο.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
200 χρόνια «κρυφό σχολειό»

Δ. Πολιτάκης / 200 χρόνια «κρυφό σχολειό»

Πέρα από τις εθιμοτυπικές τελετουργίες της αρμόδιας επιτροπής, ο εορτασμός των 200 χρόνων από το ’21 θα μπορούσε να γίνει αφορμή για μια βαθύτερη αντίληψη των συναρπαστικών γεγονότων εκείνης της εποχής από αυτή που μας χάρισε το σχολείο.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Αποχαιρετισμός στην κυρία Μιράντα

Δημήτρης Πολιτάκης / Αποχαιρετισμός στην κυρία Μιράντα

Πηγαίνοντας μετά από καιρό σε σπίτι φίλων, είδα στην εξώπορτα το αγγελτήριο θανάτου της ηθοποιού Μιράντας Κουνελάκη που έμενε στην ίδια πολυκατοικία και για χρόνια «επέβλεπε» στοργικά και διακριτικά τις νεανικές μας τρέλες.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
H περίπτωση του Άκη Πάνου, που ακόμα μας στοιχειώνει

Δημήτρης Πολιτάκης / H περίπτωση του Άκη Πάνου, που ακόμα μας στοιχειώνει

Ούτε το έργο ενός δημιουργού μπορεί εύκολα να διαγραφεί ούτε όμως και η σύνδεσή του με τις όποιες αποτρόπαιες πράξεις. Μένει εκεί, σαν ανεξίτηλη κηλίδα που διαβρώνει και συρρικνώνει το σέβας, το δέος, την εκτίμηση, την απόλαυση. Αυτό είναι το τίμημα.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Βρίσκοντας καταφύγιο στη μοιρολατρία και στα εποχικά μαγαζιά

Δημήτρης Πολιτάκης / Βρίσκοντας καταφύγιο στη μοιρολατρία και στα εποχικά μαγαζιά

Έχει ανάγκη ο κόσμος να περιβληθεί στην απομόνωσή του από ένα γιορτινό σκηνικό, από μια λαμπερή ψευδαίσθηση, ξορκίζοντας μια χρονιά που έγινε η προσωποποίηση όλων των δεινών που έχουν πέσει στο κεφάλι μας, όχι μόνο της πανδημίας.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Η πανδημία και η λαχτάρα μας να «σώσουμε τα Χριστούγεννα»

Δημήτρης Πολιτάκης / Η πανδημία και η λαχτάρα μας να «σώσουμε τα Χριστούγεννα»

Ας είμαστε προετοιμασμένοι για σεμνές, ταπεινές, υπερβατικές γιορτές, όπως θα έπρεπε δηλαδή πάντα να είναι, αν πιστέψουμε όλες αυτές τις χριστουγεννιάτικες ταινίες που βλέπουμε μια ζωή.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Απόδραση από την Αθήνα

Δημήτρης Πολιτάκης / Απόδραση από την Αθήνα

Παίζει ξανά δυνατά ως σενάριο ή ως όραμα μέσα στην πανδημία η οριστική φυγή από τη μητρόπολη και η μετεγκατάσταση σε κάποια ιδανική γωνιά της επαρχίας με άμεση πρόσβαση σε φύση, βουνά, ακρογιαλιές, δειλινά.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ

σχόλια

2 σχόλια
Ναι βεβαια. Θυμαμαι ακομα τις...ατελειωτες ουρες για κωλοχαρτο επι ραλλη το 77/78, πριν μπουμε μεσα. Τςτς.. Απαισιες αναμνησεις σου λεω..Μητε στον εχθρο μου τετοιες. Και μετα γυρισα πλευρο και ξυπνησα καθως κατι μετρωγε που ξεβολευτηκα.
Επειδη καποιοι που ηταν στα πραγματα το '80 νομιζαν πως ειναι οι ιδιοι. χε. κουνια που τους κουναγε.Στην πργματικοτητα ηταν οχι απλα μοναχα απλως ευρωλιγουρηδες, μα και οσφυοκαμπτες του χειριστου ειδους που στην πορεια προδωσαν και πουλησαν τα παντα προκειμενου να μας χωσουν μεσα.