«Ν’ ανοίξω ένα κλαμπάκι να γίνει της ανωμαλίας»: Ο Βουτσάς ως αιώνιος Έλληνας ‘τεντιμπόης’

«Ν’ ανοίξω ένα κλαμπάκι να γίνει της ανωμαλίας»: Ο Βουτσάς ως αιώνιος Έλληνας ‘τεντιμπόης’ Facebook Twitter
Ο Κώστας Βουτσάς ως «Μπίσμπιρας» στον «Κατήφορο» (1961)
0

Ο Κώστας Βουτσάς είχε πατήσει τα τριάντα όταν έπαιξε τον «Μπίσμπιρα» στον «Κατήφορο» (1961). Ένα χρόνο αργότερα ήταν ο κατά συρροή μετεξεταστέος «Ρένος Καρανίκας» που προσπαθούσε μάταια να πάρει απολυτήριο γυμνασίου με κάθε μέσο, στην ταινία «Νόμος 4000». Ο Βαγγέλης Βουλγαρίδης, που παίζει τον συμμαθητή του και διστακτικό ζεν πρεμιέ της ταινίας του Γιάννη Δαλιανίδη, ήταν μια δεκαετία νεότερος.

Κανείς όμως φυσικά δεν θα καθόταν να θέσει ζήτημα «πειστικότητας», πρώτον επειδή μιλάμε για σινεμά και δεύτερον επειδή ο Βουτσάς παρουσιάστηκε, από το πουθενά σχεδόν, σ' αυτά τα δύο μοντέρνα και trendy (ασχέτως της συντηρητικής τους προδιάθεσης) νεανικά / «κοινωνικά» δράματα της εποχής, ως ιδανικός εκπρόσωπος ενός νέου τύπου ανερμάτιστου μετα-εφήβου, αιωνίως (ως απεδείχθη) νεανία, με ξενόφερτες παραστάσεις και σαφή ροπή προς τις «κακές» και παραβατικές έξεις της πρώιμης τότε νεανικής υποκουλτούρας.

«Ν’ ανοίξω ένα κλαμπάκι να γίνει της ανωμαλίας»: Ο Βουτσάς ως αιώνιος Έλληνας ‘τεντιμπόης’ Facebook Twitter
Νόμος 4000 (1962)

Αυτή ήταν η ιδιαιτερότητά και η σημασία του ως αρχετυπική φιγούρα του βιομηχανικού ελληνικού σινεμά, πέραν βεβαίως της πρωτοφανούς άνεσης, αυτοπεποίθησης και φυσικότητας κινήσεων που επιδείκνυε απέναντι στην κάμερα. Ο Βουτσάς αντιπροσώπευε (και αντιπροσωπεύει, καθότι οι ταινίες της ακμής του εμπορικού κινηματογράφου είναι απέθαντες, ασχέτως αν ο ίδιος ήταν ένας από τους ελάχιστους τελευταίους επιζώντες εκείνου του σταρ σύστεμ) μια ολόκληρη – και μάλλον διαταξική – κατηγορία «νέων της εποχής», ακόμα κι αν στην πραγματικότητα εκπροσωπούσε μόνο τον εαυτό του και μια sui generis ευζωικότητα, ειδικότητα κτηθείσα ίσως – ως μηχανισμός αυτοσυντήρησης – στις δύσκολες συνθήκες υπό τις οποίες μεγάλωσε.

Παρότι ο ίδιος είχε προλάβει κανονικά να ζήσει κατοχή - εμφύλιο, κατέληξε να αντιπροσωπεύσει την (ελαφρώς μεταγενέστερη) ελληνική νεολαία του άστεως που μαζικά πλέον έδειχνε ότι λαχταρά να ξεφύγει από τα δεσμά της ελληνοχριστιανικής παράδοσης, της εγχώριας μικροαστικής ηθικής και της ηθογραφικής κουλτούρας εν γένει. Της νεολαίας που διψούσε για ντόλτσε βίτα, κλαμπ, πάρτι, ράλι, μποσανόβα, ουίσκι, σέικ, αμερικάνικα τσιγάρα και για όλα τα υπόλοιπα ακαταμάχητα θέλγητρα που πρόβαλλε το «ξένο» σινεμά.

«Ν’ ανοίξω ένα κλαμπάκι να γίνει της ανωμαλίας»: Ο Βουτσάς ως αιώνιος Έλληνας ‘τεντιμπόης’ Facebook Twitter
Τέντι μπόι αγάπη μου (1965)

Όταν μοιράστηκαν λοιπόν τα αρχέτυπα πρωταγωνιστών στο βασίλειο του Φίνου, ο Βουτσάς έλαβε δικαιωματικά τον ρόλο του «τεντιμπόυ». (Είμαστε περίεργος λαός πάντως: τόση «αμερικανιά» τριγύρω σε σινεμά και μουσική κι εμείς βρήκαμε να υιοθετήσουμε μια βρετανική περιθωριακή νεανική υποκουλτούρα, πριν καν εμφανιστούν οι Beatles στο προσκήνιο). Υπήρξαν σίγουρα και πιο αυθεντικοί «τεντιμπόιδες» στο σινεμά και στη ζωή – ο Αλέκος Τζανετάκος φερ΄ειπείν, ασχέτως αν του είχε αποδοθεί κυρίως ο ρόλος του καρπαζοεισπράχτορα – ο Βουτσάς όμως είχε το ανάλογο εκτόπισμα για να δώσει μαζική υπόσταση σε μια περιθωριακή ιδιότητα.

Ο τίτλος σφραγίστηκε και επίσημα στην ταινία «Τέντυ Μπόι αγάπη μου» του 1965 ενώ δύο χρόνια μετά στον «Γαμπρό από το Λονδίνο» υποδύθηκε κάποιον που βρέθηκε να υποδύεται έναν «αυθεντικό» Άγγλο τεντιμπόι που λεγόταν Τζακ Τέιλορ. Χωρίς την περούκα όμως, ήταν απλώς ένας αόρατος μέσος Έλληνας που η ταυτότητα του έγραφε «Κώστας Παπαδόπουλος, γεννηθείς εν Καλαμάτα» («πατέρα, έχει η Αγγλία Καλαμάτα;»).

«Ν’ ανοίξω ένα κλαμπάκι να γίνει της ανωμαλίας»: Ο Βουτσάς ως αιώνιος Έλληνας ‘τεντιμπόης’ Facebook Twitter
'Ενα κορίτσι για δύο (1963)

Κάπου εκεί έληξε η θητεία του ως υπόδειγμα ζωηρού, κακομαθημένου (και αμυδρώς «μαμάκια») αλλά όχι «αντικοινωνικού» τεντιμπόι, για να περάσει σε πιο ενήλικους/μεσήλικες χαρακτήρες σε καμιά πεντακοσαριά ταινίες που γύρισε ακολούθως, σε όλους σχεδόν όμως υπήρχαν στοιχεία αυτής της χαβαλέ και ζαμανφού προδιάθεσης που τον χαρακτήριζε, σα να αντηχεί αιώνια η μόνιμη επιθυμία του στις ταινίες του '60, «να ανοίξω ένα κλαμπάκι να γίνει της ανωμαλίας».

«Εμένα δεν μ' αρέσει το σκοτάδι, μ' αρέσει ο ήλιος», λέει ως Άρης (από το Αριστείδης!) στο «Ένα κορίτσι για δύο» (1963) στον μεγαλύτερο αδελφό του, τον εσώκλειστο «σοφό» Κίμωνα του Αλέκου Αλεξανδράκης, σα να λέει «τα σκοτάδια είναι ωραία μόνο για φλερτ και φίλημα και όλα τα σχετικά».

Απώλειες
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Phyllis Dalton (1925-2025): Η κορυφαία ενδυματολόγος της κινηματογραφικής ιστορίας

Pulp Fiction / Phyllis Dalton (1925-2025): Η κορυφαία ενδυματολόγος της κινηματογραφικής ιστορίας

Πέθανε στα 99 της χρόνια η Βρετανή ενδυματολόγος που έντυσε χιλιάδες πρωταγωνιστές και κομπάρσους, πάντα με το βλέμμα στραμμένο στην αναπαραγωγή της αυθεντικότητας και στην αντίληψη της δραματικότητας του σεναρίου.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Το υπερβατικό σινεμά του Ντέιβιντ Λιντς διέρρηξε δια παντός την πραγματικότητα

Απώλειες / Το υπερβατικό σινεμά του Ντέιβιντ Λιντς διέρρηξε διά παντός την πραγματικότητα

Το όνομα του Ντέιβιντ Λιντς (1946-2025) έγινε επιθετικός προσδιορισμός και οι ταινίες του μας προσκάλεσαν να βλέπουμε και να αισθανόμαστε αλλιώς τον κόσμο: με τα μάτια μιας απόκοσμης ψευδαίσθησης και την ψυχή της υπέροχης εμμονής.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Τα πρόσωπα που άλλαξαν κάτι στον πολιτισμό και υπόσχονται πολλά ακόμα για το μέλλον

Portraits 2025 / Τα πρόσωπα που άλλαξαν κάτι στον πολιτισμό και υπόσχονται πολλά ακόμα για το μέλλον

Kάποιοι το κάνουν για χρόνια, άλλοι εμφανίζονται πρώτη φορά ή είναι ακόμα στην αρχή της θαυμαστής τους πορείας. Το μόνο σίγουρο είναι ότι το 2024 έκαναν τη διαφορά και απ' ό,τι φαίνεται το 2025 θα συνεχίσουν ακάθεκτοι. Η ομάδα της LifΟ μίλησε μαζί τους.
THE LIFO TEAM
Ο Γκάρι Ιντιάνα δεν μένει πια εδώ 

Απώλειες / Γκάρι Ιντιάνα (1950-2024): Ένας queer ήρωας του νεοϋορκέζικου underground

Συγγραφέας, ηθοποιός, πολυτάλαντος καλλιτέχνης, κριτικός τέχνης, ονομαστός και συχνά καυστικός ακόμα και με προσωπικούς του φίλους, o Γκάρι Ιντιάνα πέθανε τον περασμένο μήνα από καρκίνο σε ηλικία 74 ετών.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Κόλιν Ρένφριου, ο «λόρδος» της Κέρου

Απώλειες / Κόλιν Ρένφριου (1937-2024): Ο «λόρδος» της Κέρου

Αποδήμησε χθες ένας από τους πλέον επιφανείς αρχαιολόγους που στην Ελλάδα έγινε περισσότερο γνωστός για τις ανασκαφές του στην Κέρο και στο Δασκαλιό και για τη συμβολή του στη λύση του «μυστηρίου» που κάλυπτε για δεκαετίες τα ευρήματα των θέσεων αυτών.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Μιχάλης Γκανάς: Ο ποιητής της συλλογικής μας μνήμης

Απώλειες / Μιχάλης Γκανάς (1944-2024): Ο ποιητής της συλλογικής μας μνήμης

«Ό,τι με βασανίζει κατά βάθος είναι η οριστική απώλεια ανθρώπων, τόπων και τρόπων και το ανέφικτο της επιστροφής». Ο σημαντικός Έλληνας ποιητής έφυγε σήμερα από τη ζωή σε ηλικία 80 ετών.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Γιάννης Μπουτάρης: Ο άνθρωπος που στην εποχή του φύσηξε φρέσκος αέρας στη Θεσσαλονίκη

Απώλειες / Γιάννης Μπουτάρης (1942-2024): Ο άνθρωπος που στην εποχή του φύσηξε φρέσκος αέρας στη Θεσσαλονίκη

Τολμηρός, αιρετικός, ανήσυχος και αυθεντικός, ο πρώην δήμαρχος Θεσσαλονίκης που έφυγε χθες από τη ζωή σε ηλικία 82 ετών, έζησε μια μυθιστορηματική ζωή
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Teri Garr (1944-2024): Το χιούμορ τής έσωσε τη ζωή

Απώλειες / Teri Garr (1944-2024): Το χιούμορ τής έσωσε τη ζωή

Αστεία και ανθρώπινη, η αξιαγάπητη, υπερταλαντούχα Τέρι Γκαρ, που απολαύσαμε στο «Young Frankenstein» και το «Τούτσι» και αγαπήσαμε από τις εμφανίσεις της στο βραδινό talk show του Ντέιβιντ Λέτερμαν, ήταν μια από τις πιο λαμπερές σουμπρέτες του αμερικανικού σινεμά.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Paul Morrissey (1938-2024)

Απώλειες / Ο Paul Morrissey (1938-2024) έδωσε φωνή στα «ανθρώπινα σκουπίδια»

Ο εμβληματικός σκηνοθέτης της cult τριλογίας «Flesh» - «Trash» - «Heat» ταυτίστηκε με τον Άντι Γουόρχολ και το νεοϋορκέζικο αβανγκάρντ των ’60s, ως ο πιο ανεξάρτητος από τους ανεξάρτητους.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ