Η κωμωδία δεν είναι ανδρικό προνόμιο

Η ακύρωση της παράστασης «Πες το ψέματα» ήταν η σωστή απόφαση Facebook Twitter
Η αποκλειστική παρουσία ανδρών στο καστ δεν είναι μόνο αποτέλεσμα κακής διαχείρισης, αλλά και σύμπτωμα βαθύτερων προβλημάτων στη δομή του καλλιτεχνικού χώρου.
0

ΤΙΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΗΜΕΡΕΣ έχει παρατηρηθεί μια έντονη τάση να στιγματιστεί η stand-up κοινότητα, βασισμένη σε μία από τις πλέον επικρατούσες –και συνάμα νοσηρές– απόψεις. Σύμφωνα με αυτήν, την οποία υιοθέτησε βεβιασμένα και εσφαλμένα ακόμη και ο πρώην πρόεδρος του ΣΕΗ (μαζί με τους υποστηρικτές του), οι γυναίκες φέρονται να συνενώθηκαν για να ακυρώσουν μια παράσταση που περιλάμβανε μόνο άνδρες στο καστ. Μάλιστα, αυτό χαρακτηρίστηκε, χωρίς καμία τεκμηρίωση, ως φασιστική πράξη. Ας δούμε, όμως, τα γεγονότα από την αρχή, διότι τα πράγματα δεν έχουν καμία σχέση με αυτό το αφήγημα.

Πρώτα απ' όλα, καμία γυναίκα stand-up κωμικός δεν ζήτησε να ακυρωθεί καμία παράσταση. Σε όλες τις δημόσιες τοποθετήσεις τους –οι οποίες είναι διαθέσιμες και μπορείτε να ανατρέξετε σε αυτές ξανά και ξανά– καμία από αυτές δεν ανέφερε ότι η παράσταση «Πες το ψέματα» δεν πρέπει να πραγματοποιηθεί. Η εκδικητικότητα που τους αποδίδεται δεν εκφράστηκε ποτέ. Τι συνέβη, λοιπόν;

Η έλλειψη γυναικείας εκπροσώπησης στο καστ και η συνολική διαχείριση της παραγωγής ανέδειξαν τις χρόνιες παθογένειες που χαρακτηρίζουν τον πολιτιστικό τομέα. 

Οι γυναίκες κωμικοί συντάχθηκαν και προχώρησαν σε μια κοινή τοποθέτηση –και όχι καταγγελία–, επισημαίνοντας ότι, με αφορμή την αφίσα της συγκεκριμένης παράστασης, είναι απαραίτητο, στο πλαίσιο της ορατότητας και της συμπερίληψης που ενυπάρχει στον χώρο από τότε που το stand-up έγινε mainstream τέχνη και στην Ελλάδα, να αναγνωριστεί πως αυτή η κατάσταση είναι προβληματική. Ποια είναι αυτή η κατάσταση; Η έλλειψη γυναικείας εκπροσώπησης σε μια παράσταση που ουσιαστικά βασίζεται στον διάλογο και τον αυθορμητισμό.

Το «Would I Lie to You?» είναι ένα βρετανικό κωμικό πάνελ σόου που έκανε πρεμιέρα το 2007. Στην εκπομπή, δύο ομάδες διαγωνίζονται προσπαθώντας να ξεχωρίσουν τις αληθινές ιστορίες από τις ψευδείς, βασιζόμενες στις αφηγήσεις των αντιπάλων τους. Κάθε ομάδα αποτελείται από έναν μόνιμο αρχηγό και δύο καλεσμένους. Ο παρουσιαστής συντονίζει τη ροή του παιχνιδιού και εισάγει τα διάφορα μέρη του.

Πιστεύετε ότι δεν έχει θέση μια γυναίκα σε αυτό το παιχνίδι; Αν ναι, αφιερώστε μία ώρα και δείτε πόσο αστείο είναι το παρακάτω βίντεο, αλλά προσοχή, τα πάνελ έχουν και γυναίκες.

Η ακύρωση της παράστασης «Πες το ψέματα» αποτελεί σημείο αναφοράς στη διαρκή συζήτηση για τη σημασία της ισότητας και της συμπερίληψης στον καλλιτεχνικό χώρο. Η έλλειψη γυναικείας εκπροσώπησης στο καστ και η συνολική διαχείριση της παραγωγής ανέδειξαν τις χρόνιες παθογένειες που χαρακτηρίζουν τον πολιτιστικό τομέα.

Η απόφαση για την ακύρωση της παράστασης δεν είναι απλώς μια παραδοχή λάθους (για την ακρίβεια, κανείς δεν ζήτησε ευθέως συγγνώμη, αλλά η ακύρωση της παράστασης ήταν ένα βήμα προς τα εκεί), είναι μια δικαίωση όσων απαιτούν ισότητα, πολυφωνία και σεβασμό.

Σημειώνεται ότι η αφίσα αναρτήθηκε στις 15 Ιανουαρίου. Επί τρεις ημέρες υπήρχε έντονη κριτική στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για το περιεχόμενό της. Τρεις ημέρες μετά (18 Ιανουαρίου) άρχισαν να σχολιάζουν αρνητικά αυτή την πρωτοβουλία οι γυναίκες κωμικοί. Στο διάστημα που μεσολάβησε, κανένας από τους παραγωγούς δεν άκουσε τις αδέσποτες φωνές του διαδικτύου. Η προβληματική τοποθέτηση εκπροσώπου της παράστασης σε πρωινή εκπομπή της ΕΡΤ πυροδότησε τις αντιδράσεις. Εν συνεχεία, ορισμένοι συντελεστές οδηγήθηκαν σε αποχώρηση από την παράσταση, προκαλώντας το ντόμινο που είδαμε να συμβαίνει σε real time.

Η αποκλειστική παρουσία ανδρών στο καστ δεν είναι μόνο αποτέλεσμα κακής διαχείρισης, αλλά και σύμπτωμα βαθύτερων προβλημάτων στη δομή του καλλιτεχνικού χώρου. Οι γυναίκες, παρά τις σημαντικές επιτυχίες τους τα τελευταία χρόνια, εξακολουθούν να παλεύουν για να κερδίσουν τον χώρο που τους αξίζει. Η κωμωδία, ιδιαίτερα στην Ελλάδα, παραμένει ένας χώρος όπου οι γυναίκες αντιμετωπίζουν στερεότυπα, υποτίμηση και έλλειψη ευκαιριών. Δεν είναι τυχαίο ότι από τον βούρκο των social media τα πιο δημοφιλή σχόλια των τελευταίων ημερών ήταν το «μα οι γυναίκες δεν είναι αστείες» και το «να πάρουμε και στην οικοδομή γυναίκες».

Πολλές γυναίκες κωμικοί, όπως για παράδειγμα η Κατερίνα Βρανά, που έχει διαπρέψει διεθνώς, η Χρύσα Κατσαρίνη, που έχει ευρεία αποδοχή στην Ελλάδα με αλλεπάλληλα sold out, και η Ήρα Κατσούδα, με αμέτρητες περιοδείες σε Ελλάδα και εξωτερικό, έχουν αποδείξει ότι η κωμωδία δεν είναι «ανδρικό προνόμιο». Ωστόσο, η παράσταση «Πες το ψέματα» αγνόησε αυτή την πραγματικότητα, προωθώντας μια μονοδιάστατη και παρωχημένη αντίληψη του χώρου.

Η τέχνη είναι καθρέφτης της κοινωνίας. Όταν μια παράσταση αγνοεί τον μισό πληθυσμό, δεν μπορεί να ισχυρίζεται ότι εκφράζει την πολυπλοκότητα και τη διαφορετικότητα της ανθρώπινης εμπειρίας. Οι γυναίκες κωμικοί φέρνουν διαφορετικές προοπτικές και εμπειρίες, εμπλουτίζοντας το περιεχόμενο και προσφέροντας ένα πιο αυθεντικό προϊόν στο κοινό.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Οι λύκοι της Γκράβας, το Χάρβαρντ και το λαγούμι

Οπτική Γωνία / Οι λύκοι της Γκράβας, το Χάρβαρντ και το λαγούμι

Η αδυναμία του ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος βρίσκεται μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας και βλέπει την πλάτη της Ζωής Κωνσταντοπούλου, επαναφέρει τα σενάρια συνεργασίας με το ΠΑΣΟΚ και την επιστροφή του Αλέξη Τσίπρα. Πόσο ρεαλιστικά όμως είναι όλα αυτά; 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
ΕΠΕΞ Πορνό

Οπτική Γωνία / «Δεν μου αρέσει να νιώθω ότι παίζω τον ρόλο που είδαν σε μια ταινία πορνό»

Τρεις γυναίκες μιλούν για το πώς αντιμετώπισαν το θέμα της συστηματικής παρακολούθησης πορνογραφίας από τον ή την σύντροφό τους και για τις επιπτώσεις που είχε στη σχέση τους.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Αντιμόνιο στη Χίο: Τοξική πληγή ή πηγή πλούτου;

Ρεπορτάζ / Αντιμόνιο στη Χίο: Τοξική πληγή ή πηγή πλούτου;

Η προκήρυξη διαγωνισμού για την εξόρυξη αντιμονίου στη Βόρεια Χίο έχει φέρει σε αντιπαράθεση την τοπική κοινωνία με την κυβέρνηση. Τι υποστηρίζει κάθε πλευρά και πόσο πιθανός είναι ο περιβαλλοντικός κίνδυνος;
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
«Τις επόμενες μέρες Θα δούμε περισσότερη βία, συλλήψεις και οργή»

Ανταπόκριση από την Κωνσταντινούπολη / «Τις επόμενες μέρες θα δούμε περισσότερη βία, συλλήψεις και οργή»

Ερντογάν εναντίον Ιμάμογλου: Η αρχή ή το τέλος μιας σκληρής σύγκρουσης; O διευθυντής της Milliyet, ο ανταποκριτής της «Süddeutsche Zeitung» και πολίτες περιγράφουν την κατάσταση που επικρατεί στην πόλη και το χάος που απειλεί τη χώρα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Eνηλικίωση, αυτή η αναπόφευκτη

Οπτική Γωνία / «Όταν, μεγάλος πια, χάνεις έναν γονιό, είσαι πολύ μεγάλος για να μεγαλώσεις»

Βγάζεις ταυτότητα στα 12, παίρνεις δίπλωμα οδήγησης μετά το λύκειο, έχεις δικαίωμα ψήφου στα 17. Όμως η αληθινή ενηλικίωση έρχεται όταν δεν είσαι πια το παιδί κάποιου.
ΛΙΝΑ ΙΝΤΖΕΓΙΑΝΝΗ
Μιχάλης Τσιντσίνης: «Σοβαρή ενημέρωση δεν σημαίνει και ξενέρωτη» Ή «Δεν λείπει η άποψη αλλά η έρευνα και η νηφάλια σκέψη»

Συνέντευξη / Μιχάλης Τσιντσίνης: «Σοβαρή ενημέρωση δεν σημαίνει και ξενέρωτη»

Ο διευθυντής σύνταξης της κυριακάτικης έκδοσης της «Καθημερινής» δίνει την πρώτη του συνέντευξη και μιλά για το μέλλον των εντύπων, την ποιοτική δημοσιογραφία, τα social media αλλά και την κριτική που έχει δεχθεί κατά καιρούς το μέσο στο οποίο εργάζεται. 
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ