Γιατί αυξάνονται τα περιστατικά καρκίνου του παχέος εντέρου;

Είναι αλήθεια πως αυξάνονται ανησυχητικά τα περιστατικά του καρκίνου του παχέος εντέρου;

Όντως καταγράφεται αύξηση στον αριθμό των περιστατικών. Παράλληλα, έχει αρχίσει να απειλεί ανθρώπους νεότερους, ηλικίας 40-45 ετών, ενώ ήταν μια νόσος που μέχρι πρότινος εμφανιζόταν μετά τα πενήντα. Γι’ αυτό, άλλωστε, κατέβηκαν τα όρια ηλικίας για την εξέταση της κολονοσκόπησης κατά μία δεκαετία, από τα 55 στα 45 χρόνια. Ο συγκεκριμένος καρκίνος αποτελεί τρίτη αιτία θανάτου μετά τον καρκίνο του πνεύμονα και του μαστού διεθνώς αλλά και στην Ελλάδα. 

— Γνωρίζουμε πού οφείλεται αυτή η αύξηση; 

Ο καρκίνος του παχέος εντέρου οφείλεται σε πληθώρα παραγόντων. Το αλκοόλ και η κατάχρηση οινοπνεύματος έχουν ενοχοποιηθεί ως καρκινογόνα πρώτης κατηγορίας και διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο. Ενοχοποιούνται, επίσης, η παχυσαρκία, η κατανάλωση τεράστιων μερίδων junk food (ειδικά στις ΗΠΑ), η αυξημένη κατανάλωση κόκκινου κρέατος και γενικά η ανθυγιεινή διατροφή με ελλιπή πρόσληψη φυτικών ινών. Το πρόβλημα επιτείνουν τα μικροσωματίδια που περνούν στο υγρό και στο φαγητό μέσω των πλαστικών συσκευασιών και είναι ορμονο-διαταρράκτες, η διατροφή και τα φάρμακα (π.χ. αντιβιοτικά) που επηρεάζουν το μικροβίωμα του εντέρου, τα καπνιστά τρόφιμα, η ατμοσφαιρική ρύπανση από τα τζάκια, τα μπάρμπεκιου, οι ψησταριές και, φυσικά, το κάπνισμα. 

— Όσοι νοσούν από υποκείμενα νοσήματα του γαστρεντερικού συστήματος, όπως τα ιδιοπαθή φλεγμονώδη νοσήματα του εντέρου, διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο;

Τα άτομα με ελκώδη κολίτιδα ή νόσο Crohn έχουν αυξημένο κίνδυνο όπως και όσοι έχουν πολύποδες και οικογενειακό ιστορικό. Για όλους αυτούς τους λόγους έχουμε χαμηλώσει τα ηλικιακά όρια έναρξης του προσυμπτωματικού ελέγχου με κολονοσκόπηση.    

— Το self test (αφανούς αιμορραγίας στα κόπρανα) που κάνουμε στο πλαίσιο προσυμπτωματικού ελέγχου μπορεί να βγει θετικό και για άλλους λόγους; 

Η αφανής αιμορραγία στα κόπρανα μπορεί να οφείλεται σε πολλούς λόγους, όπως οι αιμορροΐδες, εξαιτίας των οποίων έχουμε πολλά ψευδώς θετικά τεστ. Γι’ αυτό, το πρόγραμμα προσυμπτωματικού ελέγχου γίνεται σε συνδυασμό με την κλινική εξέταση και αξιολόγηση από γαστρεντερολόγο και είναι βέβαια θετικό το ότι έρχονται πιο εξειδικευμένα μοριακά τεστ. Η κολονοσκόπηση είναι η εξέταση επιλογής, που δεν είναι δημοφιλής, κυρίως λόγω της δύσκολης προετοιμασίας. Είναι όμως η εξέταση με την οποία ο γιατρός βλέπει όλο το έντερο.

— Τι ισχύει για τα μπάρμπεκιου, τις ψησταριές και πώς συνδέονται με τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου;

Τα καπνισμένα, τα καμένα και τα τηγανισμένα σε βαριά οξειδωμένα λάδια φαγητά και ο καπνός από τις ψησταριές, τα μπάρμπεκιου, τις ταβέρνες και τα τζάκια, ειδικά εντός του αστικού ιστού, είναι εξίσου καρκινογόνα με το κάπνισμα. Η ΕΑΕ έχει προειδοποιήσει πολλές φορές για την ατμοσφαιρική ρύπανση που δημιουργούν τα τζάκια και οι ψησταριές, συγκεκριμένα για τα μικροσωματίδια αιθάλης που εισπνέουμε και που διεισδύουν βαθιά στον πνεύμονα και κάνουν ζημιά, αυξάνοντας τον κίνδυνο εμφάνισης πολλών ειδών καρκίνου. 

— Ας πάμε στις κινητές μονάδες της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας, οι οποίες προσφέρουν σημαντικό έργο στην περιφέρεια. Οι κινητές μονάδες μαστογράφου οργώνουν βουνά και διασχίζουν πελάγη. Τι γίνεται με την αντίστοιχη κινητή μονάδα για το τεστ ΠΑΠ; 

Η κινητή μονάδα για το τεστ ΠΑΠ είναι έτοιμη και περιμένουμε να δούμε σε ποιο πλαίσιο θα λειτουργήσει. Χρειαζόμαστε τη βοήθεια του υπουργείου Υγείας, όχι άλλα κωλύματα. Θα θέλαμε το κράτος να είναι περισσότερο αρωγός σε αυτήν τη διαδικασία. Είναι πολύ πιο εύκολο, σε μικρούς οικισμούς που κάποιες εξετάσεις είναι ακόμα ταμπού, να έρχεται η κινητή μονάδα στην πλατεία του χωριού από το να περιμένεις οι μεσήλικες και οι ηλικιωμένες γυναίκες να πάνε να εξεταστούν κάπου μακριά από τον τόπο τους. Επίσης, το πλαίσιο λειτουργίας των κινητών μονάδων χρειάζεται μεγαλύτερη ευελιξία, γιατί αν έρθει μια γυναίκα λίγο μικρότερης ή λίγο μεγαλύτερης ηλικίας από την καθορισμένη, δεν μπορούμε να τη διώξουμε, πρέπει να τη δεχτούμε.