Το μεγαλύτερο λάθος που κάνουμε είναι να σκεφτούμε τι θα φάμε την ώρα που πεθαίνουμε της πείνας. Τότε, αναμφισβήτητα, το γρήγορο φαγητό γίνεται μονόδρομος, είτε μαγειρέψουμε κάτι βιαστικό στο σπίτι είτε παραγγείλουμε. Και, ναι, συμφωνώ, ένα τηγανητό αυγό με μια σαλάτα εποχής είναι ένα από τα πιο νόστιμα και θρεπτικά φαγητά που γίνεται στο πιτς-φιτίλι, αλλά πόσες φορές την εβδομάδα μπορείς να το φας; Και το βασικότερο: πόσες φορές σε κάνει να αισθάνεσαι ευτυχής και χορτάτος;
Δεν τρώμε μόνο για να χορτάσουμε. Ούτε γιατί το καλό φαγητό μάς προσφέρει θρεπτικά συστατικά, απαραίτητα για τη μακροζωία μας. Το καλό καθημερινό φαγητό είναι πηγή χαράς και ευχαρίστησης, μια μικρή γιορτή που μπορούμε να προσφέρουμε στον εαυτό μας και τους αγαπημένους μας. Και σαν κάθε γιορτή χρειάζεται σκέψη, ενθουσιασμό και φυσικά προγραμματισμό.
Διάβασα στις διακοπές το βιβλίο «Cooking to save your life» του νομπελίστα οικονομολόγου Abhijit Banerjee, που έχει την έδρα Ford του αμερικανικού πανεπιστήμιου ΜΙΤ, και απόλαυσα κάθε συνταγή όχι επειδή ήταν σπουδαία αλλά για το πλαίσιο μέσα στο οποίο εντάσσεται καθεμία, τους λόγους που ο Banerjee μαγειρεύει τη μια μέρα chaat και κοτόπουλο με αμύγδαλα και σταφίδες και την άλλη biryani, ή ψητό αβοκάντο, ή αποδομημένη σαλάτα του Καίσαρα.
Άλλη απόλαυση σου δίνει μια ζεστή χορτόσουπα με πολύ λεμόνι και καυτερό τσίλι ένα χειμωνιάτικο βράδυ και άλλη μια μακαρονάδα με κιμά και πολύ τριμμένο τυρί στο τέλος μιας κουραστικής εβδομάδας ή μιας στενόχωρης μέρας, που τα πράγματα ίσως να μην πήγαν όπως ακριβώς περιμέναμε, έτσι δεν είναι;
Όπως εξομολογήθηκε σε μια συνέντευξή του ο εξηντάχρονος foodie Ινδο-αμερικανός νομπελίστας, κάθε πρωί που πάει με το σκούτερ του στη δουλειά σκέφτεται πρωτίστως τι θα μαγειρέψει το βράδυ και μετά τις λεπτομέρειες για τις συναντήσεις που έχει και τις λοιπές επαγγελματικές του υποχρεώσεις. Με το που φτάνει στο σπίτι, μπαίνει στην κουζίνα του σπιτιού του με αμείωτο ενθουσιασμό για να μαγειρέψει για τον ίδιον και τη σύζυγό του Esther Duflo (που μαζί κέρδισαν το Νόμπελ το 2019, χάρη στην οικονομική θεωρία τους για την ανακούφιση της παγκόσμιας φτώχειας) ή καλωσορίζει την παρέα του και όλοι μαζί μαγειρεύουν. Σπάνια τρώει έξω τα βράδια και θεωρεί το φαγητό πρωτίστως απόλαυση και πηγή βαθιάς χαράς και ψυχικής ικανοποίησης, γι’ αυτό και τον απασχολεί τόσο πολύ – άλλο τόσο βέβαια τον ενθουσιάζει.
Ως γνήσιος Ινδός, συνήθως δεν προγραμματίζει ένα «πιάτο» αλλά ένα ολόκληρο γεύμα, με το κυρίως αλλά και τα συνοδευτικά του, όπως θα έτρωγε κάποιος τόσο σε ένα ινδικό σπίτι όσο και σε ένα παραδοσιακά ελληνικό (π.χ. σούπα με όσπρια και δίπλα παστό ψάρι, ή λουκάνικο, ή ταραμοσαλάτα).
Όσοι μαγειρεύουμε καθημερινά το φαγητό μας νιώθουμε πολύ καλά τι εννοεί ο καθηγητής Banerjee. Άλλη απόλαυση σου δίνει μια ζεστή χορτόσουπα με πολύ λεμόνι και καυτερό τσίλι ένα χειμωνιάτικο βράδυ και άλλη μια μακαρονάδα με κιμά και πολύ τριμμένο τυρί στο τέλος μιας κουραστικής εβδομάδας ή μιας στενόχωρης μέρας, που τα πράγματα ίσως να μην πήγαν όπως ακριβώς περιμέναμε, έτσι δεν είναι; Άλλα μαγειρεύουμε όταν περιμένουμε την αγάπη μας για ένα ρομαντικό δείπνο και άλλα όταν δεν κουμπώνει το παντελόνι. Άλλα το Πάσχα και άλλα τη Σαρακοστή, άλλα στον καλοκαιρινό καύσωνα (μόνο φρούτα;) και άλλα όταν τελειώνει ο μισθός (μόνο ψωμί;).
Η επιλογή του καθημερινού φαγητού μοιάζει τελικά με έναν σύνθετο αλγόριθμο που μπορεί να επηρεάζεται πρωτίστως από προσωπικές επιλογές και τα κέφια μας, αλλά δεν είναι άσχετη από τη γαστριμαργική μόδα της εποχής και τις συνταγές του αγαπημένου μας food blogger, τις κοινωνικές συνθήκες του τόπου όπου ζούμε (απλώς θυμηθείτε την έξαρση των σπιτικών φουρνισμάτων στο πρώτο lockdown, που δημιούργησε μοναδικά σπιτικά ψωμιά αλλά και έλλειψη ξηρής μαγιάς στα σούπερ μάρκετ!), τα χρήματα που διαθέτει ο καθένας και τον τόπο ή τη χώρα από την οποία προέρχεται (άλλη χαρά κάνει ο Σαλονικιός φοιτητής όταν φτάνει η μαμά με τα τρίγωνα και άλλη ο Κρητικός με τους χοχλιούς!), ή τις θρησκευτικές του πεποιθήσεις (οι πιστοί χριστιανοί ορθόδοξοι νηστεύουν σχεδόν τις μισές μέρες του χρόνου, απέχοντας από τα ζωικά τρόφιμα).
Μια και βρισκόμαστε καταμεσής του χειμώνα, λοιπόν, σκέφτηκα να σας δώσω μια παλιά, απλή συνταγή μου, τη «Σούπα Τίποτα» (που, όπως λέει ο οικονομολόγος Banerjee για κάποιες δικές του συνταγές με φθηνά συστατικά, δεν είναι μόνο νόστιμη αλλά «σου δίνει και την ικανοποίηση ότι δημιούργησες κάτι τόσο νόστιμο από τόσο ταπεινά υλικά»).
Με τη σούπα αυτή συνήθως σερβίρω και δύο συνοδευτικά που σας τα δίνω εδώ για να χουχουλιάσετε μαζί τους τώρα με το κρύο αλλά και αν είστε αρχάριος στην κουζίνα, αν είστε χορτοφάγος, όταν διαβάζετε για την εξεταστική, αλλά δεν θέλετε να παραγγείλετε και, τέλος, αν είστε σαν εμένα και αρνείστε πεισματικά να πετάξετε στα σκουπίδια οτιδήποτε, ακόμα και το τελευταίο μαραμένο πράσο στο ψυγείο, που όταν με κοιτάζει παραπονεμένο, μου θυμίζει ότι είναι ώρα να αλλάξουμε το διατροφικό μας σύστημα, μειώνοντας τα τροφικά απορρίμματα, άρα και την παγκόσμια παραγωγή της τροφής, μειώνοντας τελικά τα δύο κυρίαρχα ρυπογόνα χημικά, το άζωτο και το φώσφορο, που προέρχονται κυρίως από τις εντατικές αγροτικές καλλιέργειες για ανθρώπινη (σαλατικά) και ζωική κατανάλωση (ζωοτροφές κυρίως για βοοειδή).
Έτσι εύχομαι να τρώμε το 2022, συνειδητά, για να υποστηρίξουμε σε προσωπικό επίπεδο τις διεθνείς περιβαλλοντικές προσπάθειες για το κλίμα και με χαρά να συνεχίσουμε να ζούμε αισιόδοξοι, ευτυχείς και χορτάτοι – ολοένα και περισσότεροι.
Η Σούπα Τίποτα
Υλικά
Ό,τι λαχανικά έχουμε σπίτι (όλα ή σε όποιο συνδυασμό σας αρέσει), π.χ. πατάτες, λίγη κολοκύθα, κολοκύθια, κρεμμύδια, μπρόκολο, σέλινο, σέλερι, καρότο, πράσο, μαϊντανό, ρέβα, κρεμμύδι. Δεν είναι κακή ιδέα και λίγο λάχανο.
½ φλιτζάνι πορτοκαλί φακές ή μικρά άσπρα φασόλια Φενεού (μουλιασμένα αποβραδίς)
Λίγο βούτυρο ή ελαιόλαδο
Αλάτι και πιπέρι, κουρκουμάς, λίγη πάπρικα και προαιρετικά μια καυτερή πιπερίτσα
Σχοινόπρασο για τη διακόσμηση σε κάθε μπολ
Εκτέλεση
Βάζουμε σε μια μέτρια κατσαρόλα τα λαχανικά με τόσο νερό όσο να τα σκεπάζει.
Αν χρησιμοποιήσουμε άσπρο μικρό φασόλι (το έχουμε μουλιάσει αποβραδίς), βράζουμε λίγο παραπάνω τη σούπα, άρα κόβουμε τα λαχανικά σε μεγαλύτερα κομμάτια.
Αντίθετα, αν χρησιμοποιήσουμε κόκκινες φακές, απλώς τις προσθέτουμε τα τελευταία 10-15 λεπτά της βράσης, μαζί με τα μυρωδικά (π.χ. μαϊντανό), την πάπρικα και τον κουρκουμά.
Βράζουμε τα λαχανικά και τα όσπρια σε μέτρια φωτιά για 40-50 λεπτά, με το καπάκι κλειστό, για να διατηρήσουν το χρώμα τους τα λαχανικά.
Όταν τα λαχανικά και τα όσπρια έχουν μαλακώσει πολύ καλά αφαιρούμε μια κούπα νερό (για να βεβαιωθούμε ότι δεν θα γίνει πολύ αραιή η σούπα όταν τη λιώσουμε με το μπλέντερ χειρός). Αλέθουμε τα λαχανικά, προσθέτοντας ξανά το ζουμάκι αν είναι πολύ σφιχτή.
Προσθέτουμε λίγα σπιτικά κρουτόν, μια κουταλιά γιαούρτι ή λίγο φρέσκο βούτυρο. Γαρνίρουμε με σχοινόπρασο.
Σερβίρουμε τη σούπα ζεστή και βάζουμε την υπόλοιπη στο ψυγείο για την επόμενη μέρα ή στην κατάψυξη για κάποια άλλη μέρα (μέσα στην επόμενη εβδομάδα).
Τα εύκολα σπιτικά κρουτόν για κάθε σούπα και κάθε φυλλώδη σαλάτα
Για σπιτικά τραγανά κρουτόν χρησιμοποιούμε το φρέσκο ή το χθεσινό ψωμί, κομμένο σε τετραγωνάκια ή τσιμπητά, με τα δάχτυλα, σε μπουκίτσες. Βάζουμε σε δυνατή φωτιά ένα αντικολλητικό τηγάνι με μια κουταλίτσα βούτυρο και τα κουνάμε μέχρι να ροδίσουν.
Τα πασπαλίζουμε με φρέσκο κόλιανδρο, ξηρούς καρπούς (κολοκυθόσπορο, σπασμένα φιστίκια, ακόμα και παπαρουνόσπορο), αρωματικά (θρούμπι, θυμάρι, μαραθόσπορο και σίγουρα φασκόμηλο, που τους πάει πολύ), καυτερό πιπέρι ή κουρκουμά και θαλασσινό αλάτι και τα ανακατεύουμε κουνώντας το τηγάνι για λίγα λεπτά ακόμα.
Έτσι γίνονται και στον φούρνο, με ελαιόλαδο αντί για βούτυρο, αλλά πάντα λίγα λεπτά και σε δυνατή φωτιά.
Τραγανά κριτσίνια με πίτα για σουβλάκια
Όσο καλύτερης ποιότητας είναι οι πίτες (για σουβλάκια) που διαλέγουμε, τόσο πιο αφράτα γίνονται τα σπιτικά αυτά κριτσίνια με θαλασσινό αλάτι, ελαιόλαδο και δενδρολίβανο.
Υλικά
Πίτες για σουβλάκια
Ελαιόλαδο
Πάπρικα γλυκιά ή καυτερή
Δενδρολίβανο φρέσκο ή αποξηραμένο ή/και ρίγανη, θρούμπι
Αλάτι θαλασσινό σε νιφάδες
Σουσάμι ή/και μαυροκούκι
Πιπέρι
Μια πρέζα κύμινο (προαιρετικό)
Πώς τα φτιάχνουμε
Κόβουμε τις στρογγυλές πίτες σε μακρόστενα μπαστουνάκια.
Τις βάζουμε σε καλά λαδωμένο αντικολλητικό ταψί του φούρνου, τη μία δίπλα στην άλλη, χωρίς να εφάπτονται.
Τα ραντίζουμε με νερό (βρέχοντας τις παλάμες μας και τινάζοντάς τες πάνω από τις πίτες), αλείφουμε με ελαιόλαδο και τα πασπαλίζουμε με θαλασσινό αλάτι σε νιφάδες και λίγη πάπρικα (καυτερή επίσης, αν προτιμάτε).
Προσθέτουμε και το δενδρολίβανο.
Τα ψήνουμε σε δυνατό φούρνο (180-200 βαθμούς) για δέκα λεπτά, στον αέρα.
Τα σερβίρουμε ζεστά με τζατζίκι, καροτοτζατζίκι, με λίγο αρωματισμένο ελαιόλαδο, με ντοματίνια και αγγουράκια, με χούμους και φάβα, με ταραμοσαλάτα και, φυσικά, με τη Σούπα Τίποτα.
