Χαβάη νυν και αεί
Η Χαβάη είναι πολύ μακριά. Γεωγραφικά και μεταφορικά. Είναι δώδεκα ώρες πίσω (πιο πίσω δεν πάει) από μας και μεσολαβούν δύο ωκεανοί ενώ ανάμεσά τους βρίσκεται η αχανής θετή motherland, οι Ηνωμένες Πολιτείες που είναι επίσης μακριά από τα νησιωτικό σύμπλεγμα (έξι ώρες και βάλε από το Λος Άντζελες δεν είναι και λίγο, παρότι φυσικά υπάρχουν ακόμα μεγαλύτερες εσωτερικές πτήσεις) αλλά φυσικά είναι παντού στο νησί που μοιάζει να έχει αμερικανοποιηθεί πλήρως εδώ και αιώνες και πάντως πολύ πριν την επίσημη προσάρτηση στην αστερόεσσα αμέσως μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο. Όχι ότι θα περίμενε ο πρώτη φορά επισκέπτης τίποτα ριζικά διαφορετικό. Οι αρχέγονες παραδόσεις του αυτόχθονος πληθυσμού - που εξακολουθεί να αποτελεί την πλειοψηφία – και η συγκλονιστική και αιωνίως καλοκαιρινή φυσική ομορφιά των νησιών έχει προβληθεί άλλωστε τόσες πολλές φορές εδώ κι έναν αιώνα μέσα από τα φίλτρα του Ντίσνεϊ ή του Χόλιγουντ ή της ποπ κουλτούρας εν γένει ώστε δεν υπάρχει άνθρωπος εδώ και τόσες γενιές που να μην είναι εξοικειωμένος με το χαβανέζικο ιδεώδες. Το οποίο ισχύει και με το παραπάνω – και πώς να μην ισχύει σ' αυτό το δραματικό πολυνησιακό σκηνικό με τους φοίνικες, τα ηφαίστεια, τα ιλιγγιώδη κύματα και το πειστικά ανέμελο φολκλόρ – όπως ισχύουν πολλά στερεότυπα για το εξωτικό νησί με τους ουρανοξύστες και τις στρατιωτικές εγκαταστάσεις, ισχύουν όμως κι ένα σωρό άλλες εικόνες που συνθέτουν ένα απίστευτο σκηνικό έντονων αλλά σχεδόν πάντα συναρπαστικών αντιθέσεων.
Κι εμείς, σ' αυτό το ταξίδι που διοργάνωσε το ρούμι Sailor Jerry ως οδοιπορικό / προσκύνημα στον τόπο που έζησε και έδρασε ένα μεγάλο κομμάτι του περασμένου αιώνα ένας από τους πιο σημαντικούς δημιουργούς τατουάζ, ο Norman "Sailor Jerry" Collins, λόγω ακριβώς της βαθιάς και καθόλου επιδερμικής σχέσης του με το νησί, είχαμε την ευκαιρία που παρουσιάζεται σε λίγους επισκέπτες της Χαβάης. Μια συνολική εικόνα του νησιού, ακόμα και σε μέρη που δεν πάνε ποτέ οι τουρίστες που παραμένουν αποκλεισμένοι στα ξενοδοχεία της παραλίας του Waikiki. Με το πνεύμα του Norman Jerry για οδηγό,του ασυμβίβαστου οραματιστή και πατέρα του old-school tattoo που έγινε έμπνευση για το ρούμι Sailor Jerry (κυκλοφόρησε πρώτη φορά στις ΗΠΑ το 2001 από τη William Grant & Sons), το ταξίδι θα ήταν σίγουρα διαφορετικό και αυθεντικό.
Συγκλονιστικές περιηγήσεις στις Βόρειες Παραλίες με επίκεντρο το Θαύμα των Επτά Μιλίων, εκεί που τα κύματα προκαλούν σοκ και δέος και τα ρεύματα μπορούν να σε «διακτινίσουν» στην άλλη άκρη του νησιού. Νυχτερινές περιηγήσεις στο ανακουφιστικά παρακμιακό ιστορικό κέντρο της Χονολουλού με την θρυλική για τη νυχτερινή ιστορία της πόλης Chinatown που μοιάζει να βρίσκεται σε πολύ πρώιμο στάδιο «εξευγενισμού» και ως εκ τούτου μοιάζει ακόμα αυθεντική αν και κατά τόπους έρημη και στοιχειωμένη και πιο συγκεκριμένα την Hotel Street και τους πέριξ δρόμους όπου βρίσκονται τα τίκι μπαρ και το τατουατζίδικο όπου αποθεώθηκαν στα κορμιά τόσων ανθρώπων τα σχέδια του Sailor Jerry, πλάι σε κάτι ετοιμόρροπα κτίρια που φέρουν ακόμα παλιές επιγραφές από την εποχή που η περιοχή ήταν η Τρούμπα του Ειρηνικού και τα ναυτάκια συνωστίζονταν καθημερινά για ποτό, γυναικεία συντροφιά και τατουάζ, όπως στο «Όσο Υπάρχουν Άνθρωποι». Ακόμα, περίεργες, ακατάτακτες περιοχές του νησιού, καταυλισμούς και νεκροταφεία του στρατού και ξαφνικές παραγκουπόλεις στα έγκατα της ενδοχώρας. Όλες αυτές οι εικόνες να συνοδεύονται με τα όμορφα αρώματα καμμένης καραμέλας του Sailor Jerry και να αφήνουν μια βελούδινη αίσθηση καθώς απολαμβάνεις ένα από τα πολλά ευφάνταστα κοκτέιλς με γεύση το πικάντικο ρούμι (στο τέλος θα μοιραστώ μαζί σας μία από τις αγαπημένες μου συνταγές κοκτέιλ).
Κι όλα αυτά με ιδανικό οδηγό του βαν / ξεναγό / πολύτιμο σύντροφο και συνομιλητή τον αγαπητό local Τζόνι (aloha Johnny δεν μπορείς να το διαβάσεις αυτό αλλά είσαι super cool άτομο και ο μοναδικός που μπορεί να τραγουδήσει εξίσου τέλεια το Master of Puppets των Metallica και το Mack the Knife του Κουρτ Βάιλ σε καραόκε, ναι για τέτοιο άτομο μιλάμε). Στο βαν του Τζόνι όπου μπαίναμε καθημερινά, το μουσικό πρόγραμμα είχε σχετική ποικιλία αλλά το κυρίαρχο υποείδος ήταν σίγουρα μια ατέλειωτη ska / punk ανθολογία πρώτης, δεύτερης και τρίτης γενιάς. Καθόλου τυχαίο. Είναι το αγαπημένο υβρίδιο στα μπαρ και στα λαϊβάδικα της Chinatown όπου συχνάζουν καθημερινά διάφοροι οπαδοί της skate – punk κουλτούρας διαφορετικών γενεών και αποχρώσεων. Άτομα που μοιάζουν να προέρχονται από τις πιο βαθιές τρύπες του urban underground και σκέφτεσαι ότι αποκλείεται να πάνε ποτέ στις παραλίες, αλλά πιθανότατα κάνεις λάθος. Το μόνο κομμάτι των περιηγήσεων που μου φάνηκε προσωπικά κάπως απογοητευτικό, αν και δεν ξέρω τι ακριβώς περίμενα, κάποια επικού τύπου αμερικανιά μάλλον, ήταν το Περλ Χάρμπορ (μόνο αξιοθέατο ουσιαστικά είναι το θωρηκτό Μιζούρι, το οποίο δεν ήταν εκεί κατά την Ιαπωνική επιδρομή, βρέθηκε όμως αργότερα για να υπογραφεί στη γέφυρά του η παράδοση της Ιαπωνίας) που είχε τα έντονα σημάδια παραμέλησης που έχουν τόσοι κρατικοί φορείς και ιδρύματα χωρίς γενναιόδωρους χορηγούς που στηρίζονται στην φιλανθρωπία του donation στην Αμερική.
Ο Norman "Sailor Jerry" Collins και η τέχνη του τατουάζ
Δεν υπάρχει σαφής και ξεκάθαρη απάντηση στο ερώτημα από πού ακριβώς προήλθε η ιδέα στην αρχή και στη συνέχεια η καθιέρωση της πρακτικής του τατουάζ - το μόνο βέβαιο είναι ότι ετυμολογικά η λέξη προέρχεται από την Ταϊτή, που βρίσκεται λίγο πιο κάτω από τη Χαβάη – που στην εποχή μας μοιάζει να διαπερνά φύλα, φυλές και κοινωνικές τάξεις στη μαζική εξάπλωση του ανά τον πλανήτη. Δεν ήταν πάντα έτσι φυσικά. Κατά τον 19ο και τις αρχές του 20ου αιώνα αλλά και για πολλές δεκαετίες αργότερα, τα τατουάζ στην Δύση ήταν συνδεδεμένα με τους «αγρίους» αυτόχθονες, κυρίως της Νοτιοανατολικής Ασίας, τους ναυτικούς, τους πάσης φύσεως περιθωριακούς, τους φυλακόβιους και κάποιους εκκεντρικούς αριστοκράτες. Αποτελούσε επίσης μία από τις τακτικές ατραξιόν σε διάφορα βαριετέ, τσίρκα και freak shows όπου εμφανίζονταν ως ανθρώπινα εκθέματα άτομα με «κεντημένο» όλο το κορμί τους που με τη συνοδεία κράχτη συνήθως αφηγούνταν κυριολεκτικά ιστορίες για αγρίους στα διψασμένα για άγριο εξωτισμό μάτια και αυτιά του κοινού των μεγάλων πόλεων. Ένας από τους πρώτους αστέρες του είδους ήταν Έλληνας (σε κάποιες αφίσες εμφανιζόταν και ως Greek – Albanian) Καπετάν Κωνσταντίνος που είχε κάνει διάφορες τουρνέ στην Αμερική της δεκαετίας του 1870. Θα περνούσαν χρόνια όμως μέχρι να πάρει η απεικόνιση σχεδίων, παραστάσεων και λέξεων στον ανθρώπινο καμβά τη μορφή της διαδικασίας που γνωρίζουμε σήμερα. Κι ένας από τους πρωτομάστορες που διαμόρφωσαν αυτή τη διαδικασία, επέμεναν στις αποστειρωμένες βελόνες και κατοχύρωσαν μια σειρά από σχεδιαστικά μοτίβα που σήμερα φαίνονται κλασικά και αιώνια, ήταν ο άνθρωπος που έμεινε στην ιστορία με το ψευδώνυμο Sailor Jerry.
O Norman «Sailor Jerry» Collins – ο ιδιοσυγκρασιακός τύπος με το σχεδιαστικό χάρισμα και την ασίγαστη επιθυμία να ανανεώνει διαρκώς την τεχνική του – υπήρξε η επιτομή του καλλιτέχνη τατουάζ παλαιάς κοπής με τις έντονες γραμμές και το ελαφρύ χέρι. Γεννημένος στη Νεβάδα και με θητεία στο Σικάγο, ο Sailor Jerry προσγειώθηκε πιτσιρικάς φορώντας τη στολή του ναύτη στις αρχές της δεκαετίας του '30 στη Χαβάη και δεν έφυγε ποτέ μέχρι το θάνατό του το 1973 σε ηλικία 62 χρονών. Με όπλα τον κεραυνοβόλο έρωτα για το μέρος αλλά και τον ενθουσιασμό του με την ασιατική και ειδικά τη γιαπωνέζικη αισθητική, έπεσε σαν αγωνιστής εκτός έδρας με τα μούτρα στο νέο του πάθος που θα γινόταν το σήμα κατατεθέν της ζωής και του έργου του: τατουάζ σε όσους άντρες (αλλά και γυναίκες αργότερα) επιθυμούσαν να σταμπάρουν στο σώμα τους την ταυτότητα, τις αξίες αλλά και τις αδυναμίες τους και να το κάνουν αυτό στην «παιδική χαρά ενηλίκων» του Νότιου Ειρηνικού. Μπορεί να υποθέσει κανείς με ασφάλεια ότι τα είδε όλα στην περιπετειώδη ζωή του από τον μεσοπόλεμο ως την αντικουλτούρα (τους χίπιδες τους αντιπαθούσε σφόδρα πάντως) ο πανύψηλος πρωτοπόρος της τέχνης του τατουάζ με τις πολλές συζύγους και τις πρωτοποριακές ιδέες (ήταν μεταξύ άλλων ο πρώτος που κατάφερε να εισάγει το μοβ στην παλέτα). Η κληρονομιά του πάντως παραμένει προστατευμένη και ασφαλής, όπως μας απέδειξε στη διάλεξή της ένα απόγευμα στη Nextdoor Cinema Lounge & Concert Hall στην Chinatown της Χονολουλού – πλάι σχεδόν στο Old Ironside, το θρυλικό τατουατζίδικο των επιγόνων του «Sailor Jerry» - η Samantha Sheesley, συντηρήτρια έργων τέχνης με ειδική αποστολή την προστασία του έργου του Norman Collins, ένα πλούσιο και χαρακτηριστικό κομμάτι του οποίου διατηρείται με τα πιο σύγχρονα μέσα στο Conservation Centre of Fine Art & Historical Artifacts της Πενσιλβάνια. Μετά την παρουσίαση παραμείναμε στην περιοχή που έμοιαζε ξαφνικά να πάλλεται με τις υποσχέσεις ενός ξέφρενου σαββατόβραδου στα πρώην και νυν «κακόφημα» μπαράκια τριγύρω από την Hotel Street. Ήταν το ιδανικό επιστέγασμα ενός συναρπαστικού ταξιδιού με αξέχαστες παραστάσεις και μπόλικα Perfect Ginger κοκτέιλ που είχαν γίνει το καύσιμό μας εκείνες τις μέρες και κάναμε προσπάθειες για να τα ξεχάσουμε επιστρέφοντας από το αιώνιο χαβανέζικο καλοκαίρι στο σφοδρό ευρωπαϊκό κρύο.
Και η αγαπημένη μου πανεύκολη αλλά πολύ δροσιστική πρόταση για cocktail: Jerry Loves Ginger
