Ένας κόσμος από φως γεννιέται και ανατέλλει πάνω από την Πορτάρα, την επιβλητική πύλη που δεσπόζει στην είσοδο της Νάξου και μένει να θυμίζει τον Απόλλωνα, που από τότε έμελλε να είναι, μαζί με τον Διόνυσο, ο περιούσιος θεός της. Αυτοί οι δύο προστάτες του ήλιου και της παραφοράς δίνουν το στίγμα ενός νησιού που λούζεται στο φως, αλλά προσφέρει όλες τις αφορμές οργιαστικής ευδαιμονίας: πρώτες ύλες, μυρωδιά από θυμάρι και πεσμένα σύκα, κατσίκια που τρέχουν στις πλαγιές, άγρια φύση, παραδεισένιες θάλασσες. Και, κυρίως, μια αύρα αρχοντιάς που διακρίνει κανείς σε κάθε στενό της Χώρας, όπου άφησαν το στίγμα τους οι Ενετοί που κατέλαβαν το νησί. Τα γραφικά σοκάκια του Κάστρου ενδείκνυνται για ρομαντικές βόλτες, όπως επίσης επιβάλλεται να αφεθεί κανείς στο θωπευτικό σχεδόν ηλιοβασίλεμα που χάνεται πίσω από την Γκρότα (τύφλα να 'χει η Σαντορίνη!), δίπλα στο κεντρικό λιμάνι. Εναλλακτικά, για απογευματινή χαλάρωση με ένα δροσιστικό κοκτέιλ από τοπικό κίτρο, προτείνονται οι καναπέδες στο Citron-Café Cocktail Bar, στη μέση περίπου του παραλιακού δρόμου προς τη Χώρα. Για τοπικές γεύσεις και «τυρίσια» μυρωδιά που θα έκανε τους Γάλλους να ζηλεύουν επιβάλλεται ένα πέρασμα από το παντοπωλείο του Τσιμπλάκη που υπάρχει από το 1938, γεμάτο τοπικά προϊόντα και ναξιώτικα κεφαλοτύρια (κανείς δεν έχει γευτεί πραγματικά τη Νάξο, αν δεν έχει φάει το θρυλικό αρσενικό – ναι, πρόκειται για τυρί!). Σπιτικές μαρμελάδες με γκουρμέ γεύσεις μπορεί κανείς να βρει στο Μελίμηλο. Μη φύγετε όμως από τη Χώρα χωρίς να γευτείτε το σπιτικό παγωτό και τη γευστικότατη βάφλα του Waffle House. Είναι πάντα γεμάτο, αλλά αξίζει η αναμονή.
Νάξος, όμως, σημαίνει παραλίες και το μαγικό ταξίδι στις πιο βελούδινες αμμουδιές και τα καταγάλανα νεράξεκινάει από την Αγία Άννα και τον Άγιο Προκόπιο. Στην ίδια ευθεία βρίσκεται και η Πλάκα με τα πολυσύχναστα beach bars, όπου θα βρεθείτε κυριολεκτικά στον Παράδεισο, αφού έτσι λέγεται η Taverna Paradiso, πάνω στην άμμο, με το εμβληματικό αρμυρίκι και τα λαμπιόνια να δεσπόζουν σε πολυάριθμες καρτ ποστάλ. Για τους αγοραφοβικούς αξίζουν οι παραλίες που προτιμούν οι σέρφερ, όπως η Μικρή Βίγλα και η Γλυφάδα, και αξίζει ένα πέρασμα από το ομώνυμο εστιατόριο με δικά του προϊόντα και ντόπια πιάτα. Λίγο πιο κει, στον κεντρικό δρόμο, βρίσκεται και η περίφημη Αξιώτισσα, ένα πολύχρωμο εορταστικό μέρος με φίνες γεύσεις (που προσφέρει από κατσικάκι και κακαβιά μέχρι απολαυστικά ρεβίθια με σαφράν).
Για γλυκά και την απαραίτητη απογευματινή ραστώνη χρειάζεται μια στάση στο Χαλκί, το «κουλτουριάρικο» χωριό της Νάξου, με την γκαλερί Fish&Olive που οργάνωνε και το Jazz Festival, το τρομερό γαλακτομπούρεκο και την πορτοκαλόπιτα του Γαλάνη και το εμβληματικό παλιό αποστακτήριο του Βαλληνδρά με το υπέροχο κίτρο Νάξου (και την τρομερή Κατερίνα στην ξενάγηση). Φεύγοντας από το Χαλκί, είναι απαραίτητη μια επίσκεψη στον Πύργο Βαζαίου, όπου το καλοκαίρι πραγματοποιούνται ξεχωριστές καλλιτεχνικές εκδηλώσεις.
Από χωριά αξίζουν η διάσημη πατρίδα του Γλέζου, η Απείρανθος, ο εμβληματικός Κυνίδαρος, με τα αστείρευτα γλέντια με βιολιά, και το Φιλώτι. Λίγο πιο έξω, στον δρόμο που ενώνει τα χωριά, βρίσκεται και η ταβέρνα του Χάρη (ζητήστε οπωσδήποτε ομελέτα!). Για πιο αυθεντικές καταστάσεις είναι αναγκαία μια επίσκεψη στην απομακρυσμένη Κόρωνο, όπου δοκιμάζει κανείς ένα ταξίδι στον χρόνο και αξέχαστες γεύσεις από τα χεράκια της Ματίνας που έχει την ομώνυμη ταβέρνα (με παϊδάκια από τα ζώα της και φρέσκια βυσσινάδα για επιδόρπιο σε ένα σκηνικό από παλιά ελληνική ταινία κάτω από την κληματαριά). Νάξος, όμως, σημαίνει μακρά ιστορία που ξεκινάει από την αρχαιότητα. Π.χ. οι κούροι της Νάξου, σήμα κατατεθέν των πλούσιων της αρχαίας εποχής, καθώς το νησί ήταν μέλος της Αθηναϊκής Συμμαχίας – θα τους βρει κανείς στις Μέλανες και στον Απόλλωνα. Εντυπωσιακές, όμως, είναι και οι αμέτρητες βυζαντινές εκκλησίες, όπως η Παναγιά η Δροσιανή από τον 7ο αιώνα, με τον ανεικονικό διάκοσμο. Στη Νάξο, άλλωστε, δεν πας ούτε για τις κοσμικότητες ούτε για τη νυχτερινή ζωή, αλλά για το ίδιο το νησί και την ανίκητη αλήθεια του.
Ό,τι και να λένε τα ξένα μέσα που τελευταία την επικαλούνται μαζικά και το στημένο, τουριστικό ντεκόρ του Μπουρντέν, η «Νάξος ευδαίμονη των νήσων προέφερε», όπως επέμενε ο Ηρόδοτος, κάτι που ανακαλύπτει όποιος αφεθεί ολόψυχα στην άλλοτε ντελικάτη, άλλοτε πρωτόγονη αλήθεια της.
σχόλια