» Ευτυχώς πουπαίζεται η Δεύτερη Πνοή και είχα τηνωραία αφορμή να δω το dvdτης ταινίας Η Μεγάλη Στρατιά των ΑφανώνΗρώων που κινδύνευε να σκουριάσει στοράφι με τα «καλά έργα που δεν λένεεπιτέλους να πάρουν προτεραιότητα».Είναι το L'armeedesombres,μια ταινία που γυρίστηκε το 1969, εκτόςεπαναστατικού μαγιάτικου κλίματος,από έναν Γκολιστή όπως ήταν ο Ζαν-Πιερ Μελβίλ, και προκάλεσε γέλωτες από τουςαριστερόμυαλους νεανίες σινεφίλ πουτο έκριναν αψυχολόγητο, περιττό καιφυσικά αντιδραστικό.
» Τι ταινία!Τι πρότυπο ψυχολογικού δράματος μεπροσωπική ματιά πάνω σε ένα εθνικόθέμα, όπως ήταν η Αντίσταση. Ο Μελβίλήταν τόσο συγκεντρωμένος στον σκοπότου που είπε στο συνθέτη του, τον διέταξεδηλαδή, όπως συνήθιζε με όλους τουςσυνεργάτες του πλην της Σιμόν Σινιορέπου εκτιμούσε ασυνθηκολόγητα, να γράψεικάτι απλό και υπαινικτικό, όχι αντιπολεμικόκαι βαρύ. Επειδή έχουμε πλέον συνηθίσεινα κατατάσσουμε οτιδήποτε έχει σχέσημε πόλεμο στο αντιπολεμικό τσουβάλιτων correctπροθέσεων, μια ταινία από έναν άνθρωποπου έκρινε πως έφτασε η στιγμή να τηγυρίσει ασχέτως των πολιτικών επιταγώντης εποχής είναι μια θαρραλέα κίνησηκαι φανερώνει την απαρασάλευτηαποφασιστικότητά του. Μετά το Σαμουράιμε τον Ντελόν/Κοστέλο και τη ΔεύτερηΠνοή με τον Βεντούρα, την καλή, όχι αυτήπου παίζεται αυτή την εβδομάδα, ρίσκαρενα χάσει τους οπαδούς του στις αίθουσεςκαι τους νέους υποστηρικτές του στηνκινηματογραφία.
» Μετά τα νουάρκαι τα κουλ αστυνομικά, ένα εξίσουλιγομίλητο, στοχαστικό, ξέψυχο σεχρωματικούς τόνους, βιωματικό σεανακριτικό βαθμό, βαθύ ψυχολογικόδράμα. Το καταπληκτικό με τον Μελβίλείναι η λατρεία του για τα σύμβολα τηςΑμερικής και η ανημπόρια του ναδημιουργήσει του κάτι αμιγώς αμερικάνικο,να μιμηθεί ένα σύνολο πέρα από κάποιεςλεπτομέρειες. Το επώνυμό του ήταν φόροςτιμής στον Χέρμαν Μέλβιλ. Το αυτοκίνητομε το οποίο κυκλοφορούσε ήταν ChevroletCamaro,μυώδης παραφωνία στις Citroenπου ήταν τότε της μόδας. Ήταν πλάσματης νύχτας και λάτρευε τις αμερικάνικεςταινίες και τον τρόπο που κάποιοισυνάδελφοί του στην άλλη όχθη τουωκεανού έκαναν προσωπικό σινεμά σταμούτρα του συστήματος των στούντιο.Ήταν βίαιος και απότομος, προσβλητικόςσχεδόν και απεχθανόταν την εμφάνισήτου, γι' αυτό και έκρυβε τα καλόκαρδαπεσμένα μάτια του με μαύρα γυαλιά πουτου έδιναν, νόμιζε, μια αύρα μυστηρίου.Οι μοναδικές στιγμές που πίστευε πωςο κινηματογράφος συνέπιπτε με τηνέννοια της τέχνης ήταν οι μοναχικέςτου ώρες σε ένα δωμάτιο, συλλαμβάνονταςκαι γράφοντας μια σκηνή που θα περιελάμβανεστα σενάριά του.
» Ήταν περήφανοςγια την πρώτη σκηνή της ταινίας, μιαναζιστική παρέλαση στα άδεια ΗλύσιαΠεδία, ανατριχιαστική και απόκοσμη,σαν εμψυχωτικός θούριος σε νεκρήπολιτεία. Και πάλι δεν ήταν καθόλουσίγουρος για τη θέση της. Κάλεσε τημοντέζ Φρανσουάζ Μπονό να τη μετακινήσειαπό το τέλος στην αρχή, την πρώτη μέραπροβολής της ταινίας, μέσα στις καμπίνεςτων 6 αιθουσών που γινόταν η προβολή.Έτσι κάποιοι θεατές είδαν αλλιώς τησειρά το απόγευμα και κάποιοι άλλοιπρόλαβαν μια διαφορετική εισαγωγή τοβράδυ. Η τιμή ήταν το θέμα, και η διαδικασίαο τρόπος. Οι ήρωες αφανείς, όχι όμως καιτο έργο τους. Ήταν άνθρωποι με αποστολήκαι σκληράδα, άσχετοι με τη βία καιαναγκασμένοι να την αγκαλιάσουν ωςμέθοδο. Το αποδεικνύει μια ιδιοφυήςσκηνή, όπου τρεις άνθρωποι πρέπει νασκοτώσουν έναν αμούστακο προδότη σεένα δωμάτιο και διστάζουν: ναχρησιμοποιήσουν όπλο, μαχαίρι ή μαντήλι;Όλα με τα μάτια, με λίγα λόγια καιαμήχανες κινήσεις.
» Τέλος ο ΛίνοΒεντούρα. Με τον Μελβίλ δεν μιλιόντουσανσε όλη τη διάρκεια της ταινίας. Μόνοδι' αντιπροσώπου, που μετέφερε ταμηνύματα σε απόσταση ενός μέτρου. Τονσιχαινόταν τον Μελβίλ, πρόσβαλε τουςκώδικες ευγένειας και καλής συμπεριφοράςμε τον τρόπο που χειραγωγούσε τουςσυντελεστές και τον ίδιο. Κι όμως, έβγαλεμίσος και εκρήξεις σε μια σιδερένιαερμηνεία παλιάς κοπής.
» Ανεξάρτητααπό την απόρριψη των πατροπαράδοτωναξιών που διαπότιζε την εποχή τηςέμπρακτης αμφισβήτησης, ο Μελβίλ, έναςμάλλον κακός άνθρωπος και αγύριστοκεφάλι, επέζησε διά των ταινιών και τουπεισματάρικου ταλέντου του, παρά ταπολιτικά του πιστεύω και την εμμονήτου σε ταινίες που δεν ακολουθούσαν τορεύμα. Ίσως γιατί ήταν ένας αναρχικόςδεξιός που κρατούσε τη ζωή του κρυφήκαι γοητευόταν από τη δυσκολία τηςδουλειάς του - θεωρούσε πως είναι πιοεύκολο να περάσει κάποιος μπροστά απότην κάμερα παρά να διευθύνει μια ταινία.
σχόλια