Mια κυρία με σταματά στο δρόμο, με το χέρι της αγγίζει τον ώμο μου. Παίρνω το ευγενέστερο χαμόγελό μου, με την καλύτερη προαίρεση περιμένω τα κλασικά κομπλιμέντα κάποιου που σε έχει αναγνωρίσει από την τηλεόραση. Και όμως η κυρία, που με αναγνώρισε, ξεσπά σε έναν τεράστιο θυμό για μένα και τους ομοίους μου, που τολμάμε να μαγειρεύουμε στο γυαλί "όταν ο κόσμος πεινάει".
Παρομοίως, κύριος ταξιτζής με κατέβασε στεγνά, αρνούμενος την κούρσα σε μια κακομαθημένη που "πουλάει" φρέσκο κόλιαντρο και λεμονοθύμαρο στο κοινό, "όταν τα παιδάκια λιποθυμάνε από την πείνα στα σχολεία".
Στην οργή τους έχω να απαντήσω, πως τον ολέθριο χειμώνα του 1942, όταν στην Ελλάδα έχασαν τη ζωή τους από την ασιτία 100 000 περίπου άτομα σε όλη την Ελλάδα και οι πεινασμένοι βάφτιζαν μοσχαράκι τις γάτες, ο Τσελεμεντές διατηρούσε τη δική του "γκουρμέ" στήλη στην εφημερίδα "Καθημερινή". Με συνταγές όπως "πώς να διατηρήσετε επί μακρόν μια ντομάτα" ή "ραγού με 1 κρεμμύδι, καρότο και λαχανίδα", ο Νικόλαος δημιουργούσε για τις υποσιτισμένες νοικοκυρές ένα χορτάτο όνειρο, δίνοντας ταυτόχρονα λύσεις σε δύσκολους γρίφους, όπως "πώς να θρέψεις την οικογένειά σου με λίγη μπομπότα".
Αυτό θα ήθελα να απαντήσω στην κυρία που μου επιτέθηκε, βρίσκοντας επαίσχυντο το γεγονός πως εμείς της γαστρονομίας ασχολούμεθα με ραπανάκια για την όρεξη όταν ο κόσμος γύρω αναζητά την τροφή του σε κάδους σκουπιδιών και συσίτια. Ανατρέχοντας στα αρχεία μου, τα βλέπω να μιλούν από μόνα τους, να αποτυπώνουν τη φθίνουσα οικονομική πορεία της χώρας, να καθρεφτίζουν την κρίση.
Οι τράπεζες μπορούν να μαγειρέψουν τα νούμερα, η τροφή πάλι, όχι. Κοινωνική έκφραση και στοιχείο πολιτισμού, το φαγητό προδίδει ακόμη κι αυτά που μπορεί να κρύψει ένα επώνυμο παλτό που κρατάει ακόμα από τις καλές εποχές. Τα περιοδικά δεν δημιουργούν μόδες ανεξάρτητες από τα συμβάντα της απτής καθημερινότητας. Τα περιοδικά συνομιλούν με την εποχή, γράφονται από ανθρώπους που βιώνουν κι αυτοί τον τρόμο του λογαριασμού της ΔΕΗ. Κι όσα δεν το κάνουν, είναι καταδικασμένα να αυτοκαταστραφούν.
Πέντε χρόνια πριν, προτείναμε για το γιορτινό τραπέζι του κοινού μας μους καβουριού και σάλτσα από μανιτάρια σιτάκε και φρούτα του δάσους για τον φασιανό του. Τρία χρόνια πριν ρίξαμε το επίπεδο σε ένα γουρουνάκι στο φούρνο με αφρό γλυκιάς κολοκύθας. Φέτος είμαστε πολύ ευχαριστημένοι με μια κρεμμυδόσουπα και μια τραχανοτάρτα με φέτα.
Η συνταγογραφία παρηγορεί, δίνει φανεινές ιδέες, διδάσκει οικονομία και πάνω απ'όλα σε κάνει να ονειρεύεσαι, αφού σε διαβεβαιώνει ότι μπορείς να κρατήσεις ανοιχτή και ζεστή την κουζίνα σου, ακόμη κι αν στο ψυγείο σου βρίσκεται μόνον ένα αβγό. Ο τρόπος που θα το βράσεις, λίγοι κόκκοι από ένα απρόσμενο μπαχαρικό και μια φέτα μπαγιάτικο ψωμί που φρυγανίζεται για να αναστηθεί τραγανό με τη φωτιά, κι αυτό συνταγή είναι.
σχόλια